Þjóðólfur - 31.08.1900, Síða 3

höfðinu. Svo eru staðhæfingarnar afkáralegar og
ályktanirnar viti sneyddar optast nær.
H. Þ.
Rógur Jsafoldar4.
Almenningi hefur gefizt kostur á því undan-
farandi daga, að sjá svart á hvítu, hverjum með-
ulum »ísafoldar«ritstjórn hefur beitt til þess, að
styrkja þingmannsefni sitt, hr. Jón Jensson, til
kosningar hér í Reykjavfk. Meðal annnars hefur
bankastjóri Tryggvi Gunnarsson sýnt fram á það
1 hógværlega rituðum og óhrekjandi greinum í
»Þjóðólfi« hve hæfulausar og illgjarnar hafa verið
staðhæfingar »ísafoldar« um framkomu hans 1
opinberum málum, settar fram í þvf skyni, auð-
vitað, að bola honum frá alþingi, af því hann vill
ekki þýðast Nellemanns tilboðið, sem kennt er við
dr. Valtý.
Eitt af því sem stjórnarmálgagnið hefur veif-
að framan í kjósendur hér er sú getsök, að mót-
stöðumenn Valtýskunnar séu svarnir óvinir þess,
að íslendingar fái markað ytra fyrir fé sitt. Hef-
ur blaðið í þeim tilgangi ausið hlífðarlausum
skömmum yfir erindreka kaupfélaganna, herra Jón
Vídalín, og borið honum það á brýn afdráttarlaust,
að hann muni hafa stuðlað að því að Parker &
Fraser í Liverpóol hættu við fyrirhuguð fjárkaup
sín í haust. — Þjóðólfur hefur fyrir sitt leyti ósk-
að þess áður, að umboðsmenn kaupfélaganna rækju
þetta ámæli af sér, og fyrir skömmu gafst blaðinu
»ísafold »kostur á að sanntærast um, að það var
ástæðulaus tilgáta, að Vídalfn eða Zöllner ættu
neinn þátt í apturhvarfi þeirra Frasers frá fyrir-
ætlun sinni. En »ísafold« hélt samt áfram gengd-
arlausum rógi og svigurmælum út af þessu sama
efni, án alls tillits til þess, hvers hún var orðin
vísari um hið sanna í þessu máli (sbr. »ísaf.«.
25. þ. m.
Þjóðólfi líkar það vel, að geta nú flutt ó-
ræka sönnun fyrir því, að engum Islendingi getur
verið að kenna um það, að markaðurþessi brást.
En um leið og hér er prentuð upp eiðfest yfir-
lýsing P. & F. um þetta, er rétt að minnast þess
sérstaklega, að hér liggur fyrir enn ein skýlaus
sönnun um rógburð Isafoldar. — Blaðið hefur
viljað skara eld að sinni köku með því, að beita
tilhæfulausum ósannindum móti betri vitund gegn
mótstöðumanni sfnum, sem hefur víðtæk viðskipti
við landsmenn, og viljað þar með skaða þann
málstað, sem þetta síhringlandi vindhanamálgagn
nú sem stendur álítur sér hentugt að berjast á
móti. En það er varlega gerandi fyrir Isafold
eða aðra hennar nóta að treysta svo mjög lit-
blindni alþýðu á íslandi, að ekki muni sjást hér,
hvað rétt er eða rangt. Rógur og ósannindi, sem
eru opinberlega rekin aptur ofan í höfund sinn,
hefna sér fyr eða síðar gífurlega á þeim, sem til
hefndarinnar hefur unnið.
Og Þjóðólfur hefur áður varað ísafold við
því, að fylla ekki um of mæli synda sinna í þessu
efni. — Enn á ný birtist hér einn vottur þess, hve
óskammfeilnum rógi blaðið beitir, og munu les-
endur sjálfir leggja þann dóm á aðferð ísafoldar
í þessu efni, sem hún 'verðskuldar.
Eiðfest yfirlýsing
félaga verzlunarhússins
Parker & Fraser.
Við Edward Parker og Robert Cooper Fraser,
sem erum félagar verzlunarhússins Parker og Fras-
er, nautgripa- og kjötsalar í Liverpool á Englandi,
vinnum sameiginlega og hvor í sínu lagi eið að
svolátandi yfirlýsingu:
*• Að fyrir fáum vikum var það ætlun okkar, að
kaupa hesta og fé á íslandi til útflutnings til
Liverpool, og að hr. Thomas Fraser fór til
Reykjavíkur í þeim tilgangi að gera nauðsyn-
legar rannsóknir til undirbúnings þessu áformi.
Ut afþessum rannsóknum og eptir nákvæma
útreikninga, sem byggðir eru á verðinu og
i54
kostnaðinum á íslandi og hinu núverandi háa
flutningsgjaldi, komumst við að þeirri niður-
stöðu, að eigi væru líkindi til, að fyrirtækið
mundi reynast gróðavænlegt, og þess vegna
og eingöngu þessvegna hættum við við þetta
áform.
2. Að hvorugur okkar hefur staðið í munnlegu
eða skriflegu, beinu eða óbeinu sambandi við
hr. Louis Zöllner í Newcastle-on- Tyneá Eng-
landi eða felaga hans, hr. Jón Vídalín í Reykja-
vík eða nokkurn umboðsmann eða starfsmann
annarshvors þeirra viðvíkjandi áðurnefndu
fyrirhuguðu fyrirtæki eða áformum okkar og
ennfremur, að hvorugur okkar hefur staðið f
nokkru sambandi við áðurgreinda herra, Louis
Zöllner og Jón Vídalín á yfirstandandi ári.
3. Að í sannleika alls enginn óviðkomandi mað-
ur hefur haft áhrif á okkur, er við réðum af
að hætta við hið áðurgreinda fyrirhugaða fyr-
irtæki.
Edward Parker. Robert Cooper Fraser.
Svarið af hvorum í sínu lagi í Liverpool 17. dag
ágústmánaðar 1900 — frammi fyrir mér.
IV. Arthur Weightman,
eiðfestingamaður (Commissioner for Oaths).
Að ofanrituð undirskript Arthurs Weightmans.
málfærslumanns í Liverpool sé rétt, vottast hér með.
I hinu konunglega danska konsúlati í Liverpool 17.
ágúst 1900. Fyrir hönd konsúlsins.
A. F. Christensen,
ritari.
færi þetta. Síðan var örstutt hlé og svo sungið
fyrir minni Islendinga erlendis, eitt af kvæð-
um Einars Hjörleifssonar og minnisræðuna sjálfa
hélt Stefán B. Jónsson frá Dunkárbakka; hún var
mjög löng og voru þar mörg vakningarorð og
hvatningar fyrir alla sanna ættlands vini. Loks
las herrs Jón Thorarensen frá Stórholti upp fag-
urt ættjarðarkvæði eptir sjálfan sig; með því var
eiginlega endað. A eptir var raunar lítilsháttar
danzað og eitthvað sungið, en veðrið var eigi
sem bezt, enda komið kvöld. Yfir höfuð skemmti
fólk sér vel þrátt fyrir regnið, enda mátti segja,
að ræðurnar, sem urðu aðalkjarni samkomu þessarar
væru allar ágætar hver í sinni röð og beindust
allar í kristilega stefnu, svo sem staður og stund
gaf efni til, því Krosshólaborg var helgistaður
Unnar djúpauðgu, en hátíðin sjálf var kristindóms-
afmæli, sem fyrst átti að halda á sjálfan Jóns-
messudag, en það fórst fyrir sakir ófyrirsjáanlegr-
ar hindrunar. Öll ræðuhöldin báru vott um, að
ræðumönnum var augljós sá sannleikur, að heil-
brigður kristindómur er lífsafl þjóðanna í heimi
þessum, en vöntun hans dauði þeirra.
Söngnum stýrðu þeir séra Jósep Hjörleifsson
og Jón Thorarensem, og fór það að vonum
mjög vel úr hendi. Meira en 400 manns sóttu
hátíð þessa og á meðal þeirra voru nokkrir ut-
anhéraðsmenn. Vér Dalamenn vonum, að þessi
ófullkomna byrjun vor verði vísir til fullkomnari
hátíðahalda fH^éraðinu framvegis. —
X.
Að ofanrituð þýðing á ensku skjali, sem mér hef-
ur verið sýnt til samanburðar sé rétt, vottast hér með.
Reykjavík 28. ágúst 1900.
G. T. Zoega.
Að mér hafi verið sýnt frumrit þessa skjals rit-
að á ensku og útbúið með vottorði og innsigli hins
danska konsúls í Liverpool vottast hér með notari-
aliter.
Notarius publicus í Reykjavík 29. ágúst 1900.
Halldór Daníelsson.
Þjóðhátíð Dalamanna.
Kristnitökuhátíð og um leið þjóðhátíð Dala-
manna var haldin sunnudaginn 29. júlf síð-
astliðinn á hinum fornfræga stað, Krosshóla-
leiti í Hvammssveit, og fóru þar fram ræðuhöld,
söngur og kvæðaupplestur, en úr leikjum og í-
þróttum varð ekkert sökum þess, að þyngslarign-
ing var um dag þann, en þó var veður lygnt.
Dálítið var þó danzað, en það gekk illa, því að
danzpallurinn var rennvotur og sleipur og til að
glíma var jörðin þá eigi hentug. Kappreiðar
hefði mátt hafa, en þær urðu eigi heldur sökum
þess, að engum verðlaunum var heitið. Staður-
inn var mjög fagurlega skreyttur með marglitum
flöggum, enda er hann mjög vel lagaður til skreyt-
ingar. Stórt tjald var reist þar til að hafa í veit-
ingar. Hátíðahaldið fór fram á þessa leið:
Fyrst lýsti sýslumaður Björn Bjarnarson því
yfir, að hin fyrsta þjóðhátíðarsamkoma Dalamanna
væri sett, og væri hún kristnitökuhátíð, stjórnar-
skrárminning og aldamótahátíð til samans; því
næst var byrjað með guðsþjónustu og prédikaði
prófasturinn Kjartan Helgason, en sálmar sungnir
fyrir og eptir. Ræðan var mjög hjartnæm. Þá kom
minni íslands, tölu þá flutti séra Jóhannes L. L.
Jóhannsson og gerði fólk góðan róm að. Á undan
tölunni var sungið: »Hve fögur er vor fóstur-
jörð« en á eptir þetta alkunna: »Eldgamla Isa-
fold«. Síðan var hlé óg svo sungið nýtt ög snot-
urt kvæði fyrir minni héraðsins eptir séra Guð-
laug Guðmundsson og þar næst haldin ræða fyrir
minni Dalahéraðs. Hana flutti Jón kennari Jón-
asson frá Skógum á Fellsströnd og var hún mjög
vel samin og sögð; en á eptir henni las Ólafur Páls-
son búfræðisnemi frá Ólafsdal upp laglegt kvæði
eptir sjálfan sig fyrir minni hér-aðsins. Þá var lítil
hvíld og svo sungið fyrir minni kvenna kvæðið:
sFósturlandsins freyja« en ræðuna á eptir hélt
séra Jóhannes og hlýddi hún vel upp á tæki-
Óheilladagup
fyrir Valtýinga og málgögn þeirra mun morgun-
dagurinn verða, því að miklar líkur eru til þess,
að þá falli bæði Guðlaugur sýslumaður og séra
Sigurður í Vigur í valinn. Það er meira að segja
hér um bil áreiðanlegt. Eptir þeim fregnum, er
borizt hafa mun dr. Jón Þorkelsson (yngri) steypa
Guðlaugi af stóli þar eystra. En sumir spá því, að
sýslumaður muni þá knýjaáhurðir Austur-Skaptfell-
inga, bjóða sig þar móti flokksbróður sínum séra
Jóni á Stafafelli. Þar verðurog ef til vill í kjöri
Halldór Jónsson bankagjaldkeri, og er enginn efi
á, að af þeim þremur ættu Austur-Skaptfellingar
að kjósa hann, en lofa nú Guðlaugi að sitja heima,
ef Vestur-Skaptfellingar verða svo kjarkmiklir að
hrinda honum af sér. Austur-Skaptfellingar láta
naumast sýslumann hafa sig fyrir varaskeifu.
Það var annars mjög óheppilegt fyrir »ísafold«,
að hún skyldi ekki hafa nokkra hugmynd um, að
dr. Jón mundi etja kappi við Guðlaug þar eystra
fyr en nokkru eptir að hann var lagður af stað
héðan á kjörfundinn. Hún gat því ekki varað
vin sinn Guðlaug við hættu þeirri, er yfir honum
vofði, ekki veitt dr. Jóni meðmæli á sína vísu eða
gefið honum veganesti. Fór þetta allt mjög hrapar-
lega fyr blaðtetrinu, sem þó leitast við að stinga
nefinu niður í hverja kirnu, að því er væntanleg
þingmannsefni snertir. Nú verður það að láta
sér nægja að tauta í hljóði og lesa bænirnar sín-
ar. Verður fremur dauflega úr hlaði riðið hjá
Valtýingum á morgun, ef þeir missa bæði Guð-
laug og Vigurklerkinn úr lestinni, og ekki ósenni-
legt, að það hafi dálítil áhrif á kosningar í sum-
um öðrum kjördæmum síðar 1 mánuðinum.
Frá Ameriku komu nú með »Lauru«
6 Vestur-íslendingar alkomnir hingað, þai á með-
al Einar Jochumsson prédikari með dóttur sinni,
hjón úr Þingeyjarsýslu, Hjörtur Pálsson úr Borg-
arfirði (hefur verið 3 ár vestra) og Kristgeir
Jónsson frá Bakkakoti í Skorradal (ættaður úr
Þingvallasveit). Fór hann vestur seint í marz-
mánuði síðastl. til að skoða sig um og setjast
þar að, ef honum litist þar á. Var sá orðrómur
breiddur út af einhverjum miður góðgjörnum
náungum hér heima, að maður þessi hefði strok-
ið héðan til Vesturheims frá skuldum o. fl. Hefði
þetta verið á nokkru viti byggt mundi hann ekki
hafa gengið f gildruna aptur, og sýnir það, að