Þjóðólfur - 09.08.1901, Blaðsíða 4

ritstjórinn þurft að nota þetta tækifæri, þegar
veikindi og dauði surfu að heimili mínu til að
hefna sín á mér fyrir það, að eg fyllti ekki flokk
hans við þingkosningar i Árnessýslu síðastliðið
haust, og fer honum þar eins og hann er maður-
inn til, og sýnir ljóslega, hve göfugan og góðan
raann hann hefur að geyma(!). En eg öfunda hann
ekkert af þeirri frægð, er hann hefur áunnið sér
í almenningsálitinu i Árnessýslu með þessari fram-
komu sinni gagnvart mér og konu minni, um
sama leyti sem dóttir mín lá á líkbörunum og eg
sjálfur þungt haldinn í veikinni. Að eg hefi ekki
getað þakkað honum fyr fyrir alla dánumennsk-
una, stafar af því, að heimili mitt hefur verið sótt-
kvíað til skamms tíma.
p. t. Rvík 8. júlí 1901.
Jón Sveinbjatnarson
frá Bíldsfelli.
Alþingi.
VIII.
Kjörgengi kvenna, eptirlaunafru m-
varpið og frv. um afnám gjafsóknaem-
bættismanna, hefur allt verið fellt í e. d.
Þjóðjarðasala. Ól. Ólafsson flytur frv.
um að selja Horn í Nesjahr. í Austur-Skaptafells-
sýslu fyrir 3500 kr.
Kosningarlagabreyting. H. Hafstein
flytur frv. um að skipta ísafjarðarsýslu í tvö kjór-
dæmi, er hvort kjósi 1 þingm. (Vestur-ísafjs. og
Norður-ísafjs. með ísafj. kaupstað). — St. Stefáns-
son og Valtýr Guðmundsson flytja br.till. við það
frv. um skipting fleiri kjördæma (Húnavatns-
Skagafjarðar- og Eyjafjarðarsýslu).
Landspítali í Reykjavfk. Það mál
var fellt í n. d. í gær með 13 atkv. gegn 8.
Vildu sumir sinna fremur tilboði hinna katólsku
St. Jósepssystra um byggingu spítala gegn 60,000
kr. láni úr landsjóði, en frv. 1 þá átt verður þó
að líkindum ekki lagt fyrir þingið í þetta sinn,
enda mundi það naumast fá almennt fylgi. Það,
sem ennfremur felldi landspítalann var dæmi
holdsveikraspítalans: að árskostnaðurinn við spf-
talann yrði ofþung byrði fyrir landsjóð. Ákvæði
það, er hleypt var inn við 3. umr., að jafnaðar-
sjóður Suðuramtsins skyldi leggja 10,000 kr. til
byggingarinnar eptir niðurjöfhun á allar sýsl-
ur í amtinu, nema Vestur-Skaptafellssýslu, varð
Og frv. að fótakefli hjá sumum. Hér hjálpaði
því margt til að sálga málinu, og var það að
vissu Ieyti illa farið, en eins og búið var að grauta
með frv. var ekki á öðru von.
M illiþinganefnd í fátækramálum og
sveitarstjórnarlöggjóf er nú samþ. óbreytt f e. d.,
eins og hún kom frá n. d. Eiga 3 menn að vera
í nefnd þessari og verður þeim ákveðin þóknun
í fjárlögunum.
Stofnun brunabótafélags. Nefhdin,
sem skipuð var í n. d. til að íhuga frv. um
stofnun innlends brunabótasjóðs, hefur komið með
nýtt frv, að mestu leyti byggt á hinu, en breyt-
ingin aðallega fólgin í því, að Reykjavík er und-
anskilin og stjórn félagsins falin fulltrúaráði, en
ekki landsbankanum.
Bygging handa söfnum landsins.
St. Stefánsson þm. Skagf.-flytur tillögu til þings-
ályktunar um, að stjórnin leggi fyrir næsta þing
uppdrátt af steinbyggingu fyrir söfh landsins og
áætlun um, hve mikið slík bygging mundi kosta.
Er gert ráð fyrir, að í þeirri byggingu ætti að
vera: landsbókasafnið með lestrarsal einum eða
tveimur, landsskjalasafnið, forngripasafnið, náttúru-
gripasafnið og málverkasafnið m. fl.
Bankamálið. Það er nú loks komið til
umræðu í n. d. (í dag). Meiri hluti nefndarinn-
ar (Þórður Thoroddsen, Guðl. Guðm., B. Kr.)
hefur samið nýtt frv. um stofnun hlutafélagsbanka,
eins og getið er um á öðrum stað hér í blaðinu.
Er frv. þetta byggt á frv. þeirra Arntzens og War-
burgs frá sfðasta þingi, en allmjög breytt, sam-
kvæmt tillögum þjóðbankans, og það til nokk-
urra bóta. Hafa þeir herrar nú allmjög lækkað
160
seglið og sigla nú ekki eins háan vind, eins og
síðast. Verður síðar skýrt frá þessu nánar. —
Minni hluti bankanefndarinnar (Tr. Gunnarsson
og Lárus Bjarnason) leggur fremur á móti frv.
þessu, en þó ekki harðlega. Vill hann láta neðri
deild samþykkja þingsályktun til stjórnarinnar þess
efhis, að taka bankamál landsins til rækilegrar
íhugunar, sérstaklega það atriði, hversu ráðlegast
væri að auka landsbankann svo, að hann gæti
fullnægt peningaþörf landsins og skora jafnframt
á stjórnina, að ieggja fyrir næsta alþing frv. f þá átt.
Botnvörpuveiðar í landhelgi. Guðl.
Guðmundsson flytur frv. til laga um heimild til
að veita hérlendum mönnum eða hlutafélögum, er
rétt hafa til fiskiveiða í landhelgi undanþágu frá
banni botnvörpulaganna 6. apr. 1898 um botn-
vörpuveiðar í landhelgi, að því er snertir land-
helgissviðið úti fyrir Skaptafellssýslum. Leyfið
veitist til 50 ára. Um þetta einkennilega og at-
hugaverða frumvarp, spunnust í gær stælur nokkr-
ar milli flutningsmanns og Einars Jónssonar, er
mestar skammirnar fékk hjá Guðlaugi og öðrum
fyrir samskonar frumvarp (»landráðafrumvarpið«)
1899 og stóð Einar nú betur að vígi en Guðlaug-
ur, en talaði þó hóglega. Frv. . Guðlaugs marð-
ist til 2. umr. með því að vísa því til nefndar í
botnvörpumálinu, en auðvitað fer það aldrei lif-
andi út úr neðri deild, og væri því réttast fyrir
nefndina að svæfa það og láta það ekki aptur sjá
dagsins ljós í þetta sinn. Hvað skyldi »IsafoId«
nú segja um þessi guðspjöll? Þagað getur hún
ekki um það eptir framkomu sinni 1899.
Stj órn ar sk rár máli ð er til.2. umr. í
efri deild í dag. Breytingartillögur við frv. komn-
ar fram frá Guðj. Guðl. og Gutt. Vigf., er miða
til þess að færa það í líka mynd, og frv. heima-
stj. manna í n. d. Frá J. Jónassen og Júl. Hav-
steen eru og komnar þr.till. við frv.
Verkfall
mjög stórkostlegt varð um miðjan f. m. meðal
háseta á botnvörpuskipum, er heima eigaí Grims-
by á Englandi, og fiskiveiðar stunda hér við land
og annarstaðar. Vildu útgerðarmennirnir lækka
kaup háseta og vélameistara, er meðfram mun
hafa stafað af kærum, er útgerðarmönnum munu
hafa borizt um atferli ýmsra botnvörpuskipa hér
við land, að þau lægju dögum saman aðgerðar-
laus á hófnum inni, en skipverjar lifðu á svalli og
sukki og seldu íslendingum aflann fyrir brenni-
vín og tóbak m. fl. Ennfremur mun kauplækk-
unin hafa stafað af þvf, að afli hefur orðið í minna
lagi, og útgerðarmennirnir því ekki þótzt geta
staðið sig við, að borga jafnhátt kaup sem fyr.
Þá er síðast fréttist lágu 300 botnvörpuskip að-
gerðarlaus í hafnarkví í Grimsby en 4000 manna
atvinnulausir, þar á meðal 8 íslendingar (5 úr
Reykjavík, Eiríkur Bjarnason, G. Kr. Guðmunds-
son, Erlendur Halldórsson, Valdimar Bjarnason,
Páll Jónsson, Skálholtskoti, r af Seyðisfirði, Auð-
unn Auðunsson og 2 úr Arnessýslu, Páll Jónsson
og Tómas Snorrason). Hafa þeir ritað hingað
ítarlega lýsingu á verkfalli þessu, og láta mjög illa
yfir ástandinu í Grimsby. Hafa hásetar ákveðið
að gefast ekki upp fyr en í fulla hnefana, og er
þó almenn neyð meðal verkalýðsins, því að flestir
þessara sjómanna hafa ekki nema til hnífs og
skeiðar og svelta undir eins og atvinnuna brestur.
Sakir verkfalls þessa er verð á fiski afarhátt f
Grimsby, með því að svo lítið berst á markað-
inn. Eru meðal annars talin dæmi þess, að einn
þorskur hafi verið seldur á 1 £ (þ. e. 18 kr.) o.
s. frv. Útgerðarmenn hafa safnað fé 1 sjóð til að
vera viðbúnir þessum eða líkum hnekki, en með
al sjómanna á þessum botnvörpuskipum hefur ekki
bólað á slíkri fyrirhyggju, og hafa þeir engan sameig-
inlegan sjóð til að grípa til, en það hafa vélastjór-
arnir, og fær hver þeirra 12 shillings (10 kr. 80 a.)
á viku, meðan verktallið stendur.
Tulinius konsúll frá Eskifirði og frú hans og
Oddur Björnsson prentari með konu og börn, áleið-
is til Akureyrar; ætlar hann að setja þar upp nýja
prentsmiðju, er hlutafélag í Eyjafirði hefur keypt.
— „Ceres" fer héðan i kveld til Austfjarða og
þaðan norður um land.
Bankamennimir,
Arntzenpg Warburg, komu ekkinúmeð „Ceres",
en sendu ísafold kveðju guðs og sína, mjög elsku-
lega, og gerðu grein fyrir, hvers vegna þeir vildu
ekki koma. Segjast þeir ekki búnir að sleppa
náðarhendi sinni af oss og vilja nú sætta sig við
minni gróða en fyr. Samkvæmt þvf eru tillögur
meiri hluta bankamálsnefndarinnar 1 neðri deild
nú nokkru aðgengilegri en áður, einkaleyfistfminn
styttur um 60 ár (úr 90 niður í 30) o. fl.
Takið eptir!
Undirskrifaður, sem lært hefur húsasmíði
bæði hér á landi og í Kaupmannahöfn,
tekur að sér allskonar trésmíði, er að húsa-
gerð lýtur, hvort heldur er í daglaunum eða
ákvæðisvirinu, gerir teikningar af húsum
Og yfirslag yfir hvað þau muni kosta.
Komið, og leitið upplýsinga hjá mér.
Það mun borga sig.
Reykjavík 8. ágúst 1901.
Magnús Th. S. Blöndahl.
Grár hestur, mark: tvístýft fr. h. og biti
aft. v., aljárnaður, er í óskilum á Kárastöðum í
Þingvallasveit.
PóstskipiO ,Ceres'
kom frá útlöndum 5. þ. m. með marga útlenda
ferðamenn, mest enska. Frá Khöfn hom Carl D.
Ef þið viljið fá bækur ykkar
vel bnndnar og band ódýrara
en hjá öðrum, þá komið þeim í
BókbandsverkstofunaÞINGHOLTSSTRÆTI 3.
Þar eru bækur einnig heptar með
þriðjungs lægra verði en ann-
arsstaðar.
ARINBJ. 8YEINBJARNARS0N.
Kandidat eða stúdent getur fengið atvinnu
á komandi vetri, sem húskennari á Akureyri. Amt-
maður J. Havsteen vísar á.
Með »CERES« 21. þ. m. (ágúst), er von
á dálitlu upplagi af
,Alexandra'-skilvindunni
umfram það, sem pantað er, til 5".' B. Jóns-
sonar í Reykjavlk, Laugaveg 12. — Þeir, sem
fyrstir koma, geta því náð í þessa ágætis-
vél, án þess að panta og borga löngu fyrirfram.
Saumastqfan ~wm
—^í AUSTURSTRÆTI 3^—
gefur frá þessum degi
15°|o afslátt.
móti borgun út í hönd.
Með LAURA kom gott og fallegt fataefni
í alklæðnað, buxur og sumarfrakka.
IP^ Afborgun er veitt með góðum kj'órum.
Reykjavík 26. júlí 1901.
Keinh. Anderson.
skraddari.
Leiðarvísir til lífsábyrgrðar
fæst ókeypis hjá ritstjórunum og hjá dr.
J. Jónassen, sem einnig gefur þeim, sem vilja
tryggja líf sitt, allar nauðsynlegar upplýsingar-
Eigandi og ábyrgðarmaður:
Hannes Þorsteinsson, cand. theol.
Glasgow-prentsmiðjan.