Þjóðólfur - 18.09.1903, Blaðsíða 3

Þjóðólfur - 18.09.1903, Blaðsíða 3
i5i ár unz hún dó, þá fékk hann jörðina til bygg- ingar og bjó þar eptir það 3 ár. Á Skriðuklaustri vann Jón mikið, það er að segja á þeim helmingi jarðarinnar, sem hann bjó á, byggði hann baðstofu og nær öll úthýsi,- og tveimur bætti hann við. Hann var frumkvöðull að búnaðarfélagsstofnun, ásamt Guttormi hreppstjóra og Andrési Kérúlf um 1850 eða fyrstu ár hans á Klaustri. Búnaðarfélagið stóð 5—6 ár, þar til Gutt- ormur andaðist. Vann Jón langmest og bezt að útbreiðslu þess og framförum, hann hlóð 900 faðma langan varnargarð á Klaust- urnesi, og kom vatni á það úr Bessastaðaá án styrks af félaginu, Þar að auki vann hann víða að búnaðarfélagsvinnu t. d. á Val- þjófsstað var hann verkstjóri. þegar Jökuls- ánni var komið út á nesið, og víðar, því hann ferðaðist upp um báða dali og út í sveit, til að sýna mönnum og segja, hvað gera þurfti. Jón Pálsson var sannur bjargvættur í sinni sveit, og sýndi hann það bezt vorið 1852, þegar flestir úthéraðsmenn ráku fénað sinn upp í Fljótsdal, þá tók hann 20 hesta og hafði um tíma 300 fjár, sumt af því var hýst á öðrum bæjum, en hann lagði því hey, en flest hafði hann það hjá sér frá því á Ein- mánuði og þar til ær voru bornar um vor- ið, og er óhætt að segja, að enginn hafi þá gert eins vel, því síður betur. Árið 1863 hafði Jón jarðaskipti við Sigfús Stefánsson í Víðivallagerði; þar starfaði hann einnig mikið að byggingum, byggði baðstofu og flest önnur hús fyrir utan það, sem hann jók og bætti tún og engjar. Sýndi hann það aptur vorið 1867, að hann var forðasæll, þar sem hann hjálpaði 13 bændum úr Jökuldals- og Fljótsdalshreppi, og lét úti um 1000 fjórðunga af heyi. Árið 1877 bætti Jón búskap, og fékk Þor- steini syni sínum það í góðu standi og að- stoðaði hann eptir megni þar til hann varð blindur um áttrætt; þó fyrstu árin eptir að hann missti sjónina, vann hann að nauta- hirðingu (gjöfum og heytöku); að heyskap vann hann síðasta sumarið sem hann sá. Þorsteinn sonur hans bjó 16 ár eða þar til 1893, að hann skipti búinu milli barna sinna. Sigurður son hans tók við jörðinni og er nú með föður og afa í horninu. Jón Pálsson varð 97 dra 1. des. síðastl. (1902) og er hann hress bæði á sál og líkama; hefur nú fyrir fjórum árum fengið töluverða sjón, og það alveg af sjálfu sér, og er það fágætt, svo nú getur hann að líta barnabörn s(n. — Jón Pálsson bjó alls ( 47 ár, missti konuna 1870, átti með henni 6 börn: 3 pilta og 3 stúlkur, þar af lifir Þor- steinn einn, og hefur hans verið getið hér að framan, hin komust á tvítugsaldur og varð hann þá að sjá þeim á bak, nema tveimur, annað dó á fermingaraldri, en hitt á 7. ári. Launson átti hann einn, Magnús að nafni, og ólst hann upp hjá Magnúsi íöðurbróður sínum að Arnaldstöðum og síð- ar hjá föður sínum, er hann stálpaðist, þar til hann kvæntist Guðnýju Jakobsdóttur ekkju að Arnaldstöðum, og bjó faðir hans hann vel úr garði með góðan heimanmund. Magnús er greindur maður og víða kunnur á Héraði, býr hann í Víðivallagerði. Jón Pálsson ól upp 2 fósturbörn, Jón Jóns- son að Urriðavatni frá því hann var 3 ára til fullorðins ára, og Kristínu Pétursdóttir, bróðurdóttur sína frá því hún var á 2. ári þar til hún giptist Jóni sál. frá Rannveigar- stöðum í Álptafirði (nú ekkja þar). Jón Pálsson var maður vel að sér á sinni t(ð, síglaður og viðfeldinn og örugg stoð sinnar stéttar, eins og dæmin sýna hér að framan. Og finnst mér tilhlýðilegt, til frek- ari sönnunar, að taka vísu úr sveitabrag eptir skáldkonu Guðnýju Árnadóttur, og er v(san um Jón ; Friðartjóni frásnúinn fyrirsjón með hraustri, Hér af þjónar heiðurinn honum Jóni á Klaustri. P. S. Jón Þorlákseon mannvirkjafræðingur, er ráðinn er af Búnaðarfélagi Islands til að rannsaka bygg- ingarefni hér á landi, er nýkominn úr ferð um Norðurlantí. Hann telur leir hentugan til tígulsteinsbrennslu nálægt Akureyri, en hyggur, að það geti aldrei borgað sig að flytja steininn upp til sveita, enda þótt brenna mætti hann hér. Aptur á móti hyggur hann steinsteypu mundu verða ódýrasta byggingarefni til sveita. Mætti flytja grjót að á veturna með litl- um tilkostnaði, mylja það og steypa svo steina, en steypa ekki veggina heila, því að það yrði ofdýrt, vegna þess að vegg- irnir þyrftu að vera tvöfaldir, til að fyrir- byggja raka, en miklu ódýrara yrði að hlaða veggina upp af steyptum steinum. Singers- Saumavélar frá Frister & Rossmann. Einkasölu hefur: Sturla Jónsson, Sigurður Þórðarson sýslumaður í Mýra- og Borgarfjarðarsýslu. Kunngerir: Samkvæmt beiðni kon- súls D. Thomsens í Reykjavík og að fengnu kgl. leyfisbréfi, dags. 17. apríl þ. á., er hér með stefnt með árs og dagsfresti hverjum þeim, er hafa kann í höndum veðskuldarbréf, útgefið 12. júní 1897 af Kristjáni bónda Símonarsyni á Akri fyrir 494 kr. 18 a. skuld við verzlun H. Th. A. Thomsens á Akranesi, með 4. veðrétti í Teigakoti og Akri, til þess að mæta í aukarétti Mýra- og Borgarfjarðarsýslu. er haldinn mun verða í þinghúsi ytra Akranes-hrepps annan föstudag í desembermánuði 1904 á hádegi, koma fram með téð veðskuldarbréf, og sanna heimild sína til þess; en gefi enginn sig fram með bréfið, mun stefnandi krefjast þess, að það verði dærnt ógilt. Skrifstofu RÍýra- og Borgarfjarðarsýslu 21. ágúst 1901. Til staðfestu er nafn mitt og embættisinnsigli. Sigurður Þórðarson. í gær 17. þ. m. tapaðist úrvöktun í Foss- vogi brúnn hestur 8 vetra, hesturinn er frem- ur lítill, vakur og þægilegur til reiðar, al- járnaður með gömlum sexboruðum skeifum, marklaus að mig minnir, með lítið síðutak öðrum meginn. Hvern þann, er hitta kynni hestinn, er vinsjimlega beðinn að koma hon- um til faktors Olafs Ámundasonar í Reykja- vík eða eigandans Páls Guðmundssonar á Hjálmsstöðum. Proclama, Hér með er, samkvæmt lögum 12. apríl 1878 og opnu bréfi 4. janúar 1861, skorað á alla, ertelja til skulda í dáttarbúi séra Jóseps K. Hjörleifssonar frá Breiðabólsstað, er andaðist 6. maí þ. á , að lýsa kröfum sínum og sartna þær fyrir skiptaráðandanum hér í sýslu áður en liðnir eru 6 mánuðir frá sein- ustu birtingu auglýsingar þessarar. Erfingjar gangast ekki við arfi og skuldum. Skrifstofu Snæfellsness- og Hnappa- dalssýslu. Stykkishólmi 1. sept. 1903. Lárus H. Bjarnason. Brúðkaupskorl og öll önnur Lukkuóskakert fást ætíð á 5 SKÓLAVÖRÐUSTÍG 5. Nýkomin fleiri hundruð. Uppboð. I Þriðjudagiun þ. 22. sept. þ. á. kl. I 12 á hádegi, verður opinbert uppboð ! haldið að Eyvindarstöðum í Bessastaða- hreppi, og þar seldir lausafjármunir tilheyrandi dánarbúi Gunnlaugs Gunn- laugssonar þar. Eru þar á meðal 3 kýr snemmbærar og ein hryssa. Uppboðsráðandinn í Gullbr,- og Kjósarsýslu U/9 1903. Páll Einarsson. Proclama. Samkvæmt opnu bréfi 4. jan. 1861 og lögum 12. apríl 1878 er hér með skorað á alla þá, er telja til skuldar f dánarbúi Gunnlaugs Gunnlaugssonar á Eyvindarstöðum í Bessastaðahreppi að lýsa kröfum sínum og sanna þær fyrir undirrituðum skiptaráðanda, áður en liðnir eru sex mánuðir frá síðustu (3.) birtingu þessarar auglýsingar. Sýslumaðurinn í Gullbr.- og Kjósarsýslu 15. sept. 1903. PáU Einarsson. 96 skröltið í hjólunum inn í laufskálann, en gestinn sá hann ekki, fyr en hann kom til miðdegisverðar. Páll var um þrítugt, vel búinn, án alls tildurs og ekki vitund snoðinn. Hárið var stutt, en þykkt og hrafnsvart, vangarnir vel rakaðir, en þó dökkleitir. Andlitið var stórt og reglulegt og fremur frítt, en þegar hann brosti, fitjaði hann upp á nefið, og þá varð svipurinn lúalegur. Katrín nefndi þá nú á nafn hvorn fyrir öðrum. Áður en unnusti hennar kom, hafði hún haft í hyggju, að segja honum, hver gestur henn- ar væri, en þegar þau voru ein, hafði henni gleymzt það, og nu nefndi hún Vladimir einungis vin Vania bróður síns. Páll leit snöggvast á hann, og sá, að ekkert var að búningi hans að finna. Daginn eptir komu sína til mæðgnanna hafði Vladimir fengið sér hálslín og ný föt frá bænum, en þó var útlit hans á einhvern hátt þannig, að Páll skipaði honum undir eins í flokk þeirra manna, sem honum geðjaðist miður að, og sem tilvonandi mágur hans var f. „Þeir eru alveg á sama bandi“» hugsaði hann, „en hvernig hefur hann komizt hingað?" „Má eg vera svo djarfur aðspyrja, hvort þér eigið heima í St. Pét- ursborg", sagði hann mjög vingjarnlegur. „Það er komið undir atvikum", svaraði Vladimir. „Eg bý að mestu leyti í St. Pétursborg, en eg dvel líka opt í öðrum bæjum“. „Einmitt það. Þér hafið þá eflaust umboðsstörf á hendi". „Já, auðvitað, annars mundi eg ekki gera mér svo erfitt fyrir“, svar- aði Vladimir dálítið hæðnislega. Páll ætlaði að fara að spyrja hann í hverri deild hann væri, en hætti við það, því að Vladimir var svo ólíkur embættismanni, að Páli fannst, að hann gæti ekki verið það. „Er langt síðan þér komuð hingað?" spurði hann með mikilli hæversku. „Það er vika“, svaraði Vladimir. „Þér hafið valið yður skemmtilegan árstíma til ferðalags. Volga er ákaflega fögur og laðandi um þetta leyti ársins. Má eg spyrja, hvort þér komuð hingað með gufuskipi". 93 „Svo, hvers vegna?" „Þér hafið helgað krapta yðar svo góðu málefni", sagði hún. „Þér eruð svo stórhuga og þrekmikill". „Eg þrekmikill!" sagði hann hryggur. „Þér eruð þrekmikil. En komið til félaga minna í St. Pétursborg, og þá munuð þér sjá kjarkgóða menn. Eg er að eins þrekmikill, þegar — svo eg hafi yðar orð — heil- agur andi kemur yfir mig, en nú hefur hann yfirgefið mig". Katrín leit til hans með undrun. Allt sálarlíf hans var fyrir hennar augum eins og bók, sem skráð er helgirúnum, en það sem henni var ekki auðið að skiljá, hafði engin áhrif á hana. Hún hugði, að gestur sinn mundi vera sjúkur og að hentast væri, að hann gengi snemma til rekkju. Hún stóð því upp og ætlaði að ganga burt. En þá las hún svo einlæga og barnslega sorg í andliti Vladimirs, að hún settist aptur í sæti sitt, og til þess að hressa hann, fór hún að tala um ýmislegt smá- vegis, en hann hlustaði stúrinn á tal hennar. Nú líktist hún rólegum karlmanni, er hefur stjórn á sjálfum sér, en hann líktist lingerðri og viðkvæmri stúlku. Daginn eptir — þá var vikan á enda liðin — hafði Katrín einsett sér að fara til þorpsins, og bauð gesti sínum að verða sér samferða. Þegar hin fyrsta hræðsla vegna hans var úti, var hún orðin einstaklega róleg. Vladimir, sem sá betur hættuna en hún, neitaði boðinu. En þegar hún var farin, sárnáði honum og gramdist, að hafa ekki farið með henni, og það kom að honum svo óstjórnleg löngun til að fara á eptir henni, að hann varð órór í skapi og utan við sig. „Eg er þó ekki —“ sagði hann við sjálfan sig. Hann þorði ekki að láta hugsun þá, er hvarflaði að honum, stað- næmast í huga sínum. „Ónei, það er bull“, sagði hann. „Eg er farinn að venjast henni, með því að við höfum verið saman sí og æ. Eg hefi slæpzt hérna oflengi". Hann ásetti sér að fara burt næsta dag.

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.