Þjóðólfur - 12.08.1904, Qupperneq 3

139
væri »ísafold«, sem leggur þá sýslumenn
í einelti, sem ekki eru af hennar sauðahúsi,
og heimtar rannsóknir yfir þeim út af mis-
fellum, sem hún sjálf og hennar fylgifisk-
ar búa til, nær að heimta rannsókn út
af þessum misfellum, en við því þarf
reyndar enginn að búast, sem þakkir lund-
€rni ritstjórans. En það er þó sannarlega
að bíta höfuðið af allri skömm, að ætl-
ast til þess, að alþingi áliti þann mann
rétt kjörinn, sem ekkert skeytir um ský-
laus lagafyrirmæli, þótt af fávizku sé.
Búnaðarskólamálið.
1 svari til mín o. fl. um breyting búnað-
arkennslunnar (flutning búnaðarskólanna
til Reykjavíkur), sem hr. B. B. 1 Gröf
birtir i 30. tbl. Þjóðólfs þ. á., verð eg að
benda á, að orð þau, sem hann tekur úr
grein minni í 20. tbl. »ísafoldar« þ. á.,
°g svarar síðan, eru svo meðhöndluð, að
ómögulegt er að fá sömu meiningu út úr
þeim, og skal eg í þetta sinn láta nægja
að nefna eitt dæmi því til sönnunar.
I nefndri grein minni andmælti eg flutn-
mgi búnaðarskólanna til kaupstaðanna, og
benti meðal annars á, að með þvf móti
mundi verklega kennslan verða á hakan-
tim, þvf eg kom ekki auga á vísa og
góða kennslustaði í sveitum, að skólunum
slepptum. Fannst mér því ekki úr vegi,
að leggja fram spurningu þessa. Eða
hvaða bændur hér á landi hafa eins og
oú stendur, sérþekkingu f öllum verkleg-
tim búnaðargreinum, og um leið efni, á-
stæður og vilja til að kenna? Þessa spurn-
ingu tekur svo B. B. upp eptir mér í svari
sfnu, og getur til, að hún sé aðalatriðið
i grein minni, en sleppir þó úr henni
orðunum »eins og nústendur«og
orðinu »öllum«. Breytinguna á setn-
ingunni við missi þessara orða geta menn
séð, og þá um leið getið til um aðra með-
ferð málsins.
Spurningu þessari, eins og B. B. orðaði
hana, svarar hann svo á þá leið, að marg-
ir bændur bæði geti og vilji kenna verk-
legan búnað, en tilnefnir þó engan sér-
stakan, svo eg er í sama vafa og áður
tim það atriði.
Eg þykist vita, að hægt sé að koma
búnaðarskólapiltum fyrir hjá bændum
upp á það, að láta þá vinna þau heimil-
isstörf, sem að höndum bera í þann og
þann svipinn. En eg efast um, að það
sé eins auðgert, eins og B. B. telur, ef
kennslan á að vera meira en nafnið tómt.
Sfðan eg skrifaði umrædda grein í Isa-
iold, hafa margir merkismenn andmælt
flutningi búnaðarskólanna, aðallega af
sömu ástæðum og eg minntist á, svo B. B.
tfá taka penna, ef hann svarar þeim
öllum.
Þótt við gerðum ráð fyrir, að bændur
gætu og vildu kenna piltum verklegan
búnað, er gæti verið til fyrirmyndar, þá
■vaeri þó lítil trygging fyrir því, að veru-
^egat; tilraunir til breytingar á jarðrækt-
inni og vinnuáhöldum yrðu gerðar, því
Það er of dýrt fyrir einstaka menn. En
eg fæ ekki betur séð, en að þessar til-
raunir séu, eins og nú stendur, mjög nauð-
synlegar, helzt sín í hverjum landsfjórð-
lngi, eða í minnsta lagi sín í hverjum
stað, norðanlands og sunnan.
Bændur mega ekki vera lengur í vafa
Uln> hverja ræktunaraðferð þeir eiga að
n°ta, og mér sýnist að búnaðarskóiarnir
ættu að leysa úr vafanum með nákvæmri,
^nnlendri reynslu, sem kostuð er af al-
mannafé.
Bændur þurfa að geta fengið veruleg-
ar leiðbeiningar í búnaði hjá búnaðar-
skólunum og nemendum frá þeim, efþeir
e>ga að svara tilganginum.
Búnaðarháskóli ætti að vera í Reykja-
vík á sínum tíma, eins og eg drap á í
grein minni, en mér finnst búnaðarkennsl-
an standa á höfði, ef við færum að stofna
hann nú þegar, eða eitthvað, sem líkist
háskóla, én slepptum að miklu leyti allri
lægri kennslunni.
Ef búnaðarkennslan er gerð fyrir bænd-
ur, þá ætti að haga henni eptir almenn-
um vilja þeirra, en hann er, að eg hygg,
ekki sá, að meta svo lftils verklegti
kennsluna, að hætt sé að styrkja hana,
og flytja alla bóklegu kennsluna burtu úr
sveitunum.
Helli 1. ágúst 1904.
Sig. Guðmundsson.
Skringileg öfundssýki
virðist það vera hjá ritstj. ísafoldar, að sjá
ofsjónum yfir því, þótt nýja stjórnin „krossi"
nokkra menn, þar á meðal fylgismenn rit-
stjórans. Það geta fleiri haft gaman af glingr-
inu en hann, og enn fleiri verið verðugri að
fá það en hann var, þá er Alberti hengdi
þennan hégóma á hann sem hjartastyrkjandi
Voltakross, er hann hafði orðið undir 1 stjórn-
málabaráttunni. Það er sannast að segja,
að þá er það fréttist settust allir íslending-
ar á „forundrunar"stólinn, og töldu það hrein-
ustu ráðleysu af Alberti, að gera manninn
ekki heldur að einhverju ráði, t. d. kammer-
ráði, er íslendingar hafa afbakað í „kamar-
ráð“, því að náttúrlega hefði hann orðið
guðsfeginn því, heldur en engu.
hann ekki upp í nefið á sér af ólund yfir
því, að Sighv. Biarnason skyldi verða gerð-
ur að jústizráði og 3 aðrir skyldu fá kross,
og ávítar stjórnina fyrir það. En hefði Al-
berti gert það, þá hefði ekki verið mikið að
því fundið. Það var svo sem eitthvað veg-
legra að fá glingrið frá honum, heldur en
frá þessari nýju stjórn. Það var leiðinlegt
að Alberti skyldi ekki njóta lengur við til
að krossa fólkið, úr því að orðurnar og titl-
arnir úr hans hendi eru svo miklu veglegri,
en allra annara ráðherra, og algerlega hafn-
ir yfir alla „kritik"-ísafoldar. En það sann-
ast á ritstj. í þessu máli, að blindur er hver
í sjálfs síns sök. Hefði hann hundsað
glingrið frá Alberti og fleygt þvf í hann apt-
ur, þá hefði það verið sök sér, þótt hann
hefði talað digurbarkalega um krossa- og
titla humbugið, en nú finnst mér og öðrunr,
að hann geri sjálfan sig undurhlægilegan
með þessari vandlætingasemi, er kemur fram
eins og nokkurskonar öfundssýki eða afbrýð-
issemi við þessa nýdubbuðu, og það situr
illa á h o n u m, sem tók allshugar feginn
við dinglum-danglinu hjá Alberti. Eg get
ekki gert að því, þótt einhverjum kynni
að detta í hug í sambandi við þetta gamla
orðtækið: „Þér ferst illa Flekkur aðgelta".
Verax.
HeiOursmerki og nafnbœtur.
Hinn 29. f. m. var Lárus E. Svein-
björnsson háyfirdómari sæmdur af kon-
ungi kommandörkrossi dannebrogsorð-
unnar af 2. flokki, og s. d. fengu þeir
Geir Zoega kaupm. og Halldór Daníels-
son bæjarfógeti riddarakrossinn. G. Z.
var áður dannebrogsmaður.
S. d. var Sighvatur Bjarnason hluta-
bankastjóri, sæmdur jústizráðsnafnbót.
Veitt embætti: EyjaQarðarsýsla
og bæjarfógetaembættið á Akureyri er
veitt 20. f. m. Guðlaugi Guðmundssyni
sýslumanni Skaptfellinga.
Frávikning. Bjarna Jónssyni (frá
Vogi) aukakennara við lærða skólann,
hefur samkvæmt tillögum stiptsyfirvald-
anna, verið vikið frá þeirri sýslan frá 1.
okt. næstk.
„Ceres“
kom frá útlöndum 6. þ. m. og með
henni nokkrir farþegar, þar á meðal Jón
Þórðarson kaupm., D. Östlund trúboði,
frk. Þórunn Kristjánsdóttir (yfirdómara),
Sigurður Sigurðtson kennaraefni og
nokkiir Englendingar, þar á meðal frú
Disncy Leith, er verið hefur hér opt á
ferð aður.
„Kong Tryggve“ kom hingað frá
Vestfjörðum aðfaranóttina 8. þ. m. Með
honum komu frá Stykkishólmi Lárus H.
Bjarnason sýslumaður, og frá Isafirði
Björn Bjarnason cand. mag. og frú hans.
»Tryggvi kofiungúr* fór héðan til
Hafnar f fyrradag. Með honum sigldi
frú Stefanía Guðmundsdóttir, tíl að afla
sér frekari æfingar í leikmennt erlendis.
„Vesta“ kom frá útlöndum norðan
og vestan um land, í fyrradag, og með
henni allmargir farþegar, þar á meðal
séra Benedikt próf. Kristjánsson á Grenj-
aðarstað, með frú sinni, Stefán Gudjohn-
sen verzlunarstj. á Húsavík, Júlíus Sig-
urðsson bankaútbústjóri á Akureyri, amt-
mannsfrú Álfheiður Briem, með börn
þeirra hjóna, Þór. B. Þorláksson málari,
Jes Zimsen kaupm., Valdimar Steffensen
stud. med. (frá Isafirði). Frá Stykkishólmi
. frú sinni og syni, hafði farið landveg
þangað norðan úr Eyjafirði. Frá Stykkis-
hólmi komu og úr kynnisför frú Jarþr.
Jónsd. og frk. Þóra Magnússon.
Grár foli
4 vetra ógeltur með bita framan bæði eyru
er afhentur hreppstjóra Grimsneshrepps til
pössunar og sölu, og verður foli þessi seld-
ur 22. ágúst, ef enginn helgar sér hann áð-
ur og borgar áfallinn kostnað.
Firma-tilkynningar,
Samkvæmt lögum nr. 42 frá 13.
nóvember 1903, hafa neðangreind
firma verið tilkynnt til innfærslu í
verzlanaskrá Snæféllsness- og Hnappa-
dalssýslu:
Sparisjóður Stykkishólms, stofnaður
9. október 1891, gegnir vanalegum
sparisjóðsstörfum. Tala ábyrgðar-
manna er sem stendur 21, og ábyrg-
ist hver skuldbindingar sjóðsins með
200 kr. Satnþykkt sjóðsins er frá
7. apríl 1900. Fundir skulu birtir í
einhverju opinberu blaði. í stjórninni
eru: Lárus H. Bjarnason sýslumaður,
Sæmundur Halldórsson kaupmaður og
Ágúst Þórarinsson verzlunarmaður.
Tveir stjórnendur í sameiningu rita
firmað.
Hlutafélagið »N. Chr. Grams-
Handel«, heimilisfast í Kaupmanna-
höfn,. reknr verzlun í Stykkishólmi.
Höfuðstóll félagsins er 167,000 kr.,
skiptist í IOOO kr. hluti, er hljóða uppá
handhafa og er fullgreiddur. Sam-
þykkt félagsins er frá 15. maí 1903.
Birtingar til félagsmanna skulu settar
í Kaupmannahafnarblaðið »National-
tidende«. í stjórninni eru: Carl
Johan Adolph, Einar Adolph, Frantz
Thestrup Adolph, F. Grtiner og
August Viggo Raa-Schou. Tveir af
stjórnendunum í sameiningu rita firm-
að. Holger Adolph er prókúruhafi.
Hlutafélagið »01afsviks Handel«,
heimilisfast í Kaupmannahöfn, rekur
verzlun í Ólafsvík og hefur útibú á
Sandi. Höfuðstólinn er 100,000 kr„
skiptist í 100 kr. og 1000 kr. hluti,
er hljóða á handhafa og er fullgreidd-
ur. Birtingar til félagsmanna skal
setja í eitthvert Kaupmannahafnar-
blað. Samþykkt félagsins er frá 20.
maí 1902. í stjórn íélagsins eru:
Carl Johan Adolph, W. Stephensen,
Frantz Thestrup Adolph, Emil David-
sen, Holger Adolph og Björn Sigurðs-
son. Tveir af stjórnendunum í sam-
einingu eða framkvæmdarstjórinn einn,
Holger Adolph ritar firmað.
En nú nær
kom dr. Finnur Jónsson prófessor, með