Þjóðólfur - 23.08.1907, Blaðsíða 3

ÞJÓÐÓLFUR.
139
-j- lón Friðrik Vídalín
brezkur konsúll r. af dbr., andaðist hér í
bænum 20. þ. m. úr hjaftaslagi eptir lang-
vinnan sjúkleik, tæplega fimmtugur að aldri.
Hann var fæddur í Víðidalstungu 6. septem-
ber 1857 og voru foreldrar hans Páll Fr.
Vídalín stúdent og alþingismaður (f 1873)
Jónsson stúdents Thorarensens Frið-
rikssonar prests á Breiðabólsstað Þórar-
inssonar og Elínborg Friðriksdóttir prests
í Akureyjum Eggertssonar, er slðar átti
séra Benedikt Kristjánsson og enn lifir
nær hálfáttræð að aldri. — Jón Vídalín
ólst upp hjá foreldrum sínum í Víðidals-
tungu, en fór snemma að gefa sig við
verzlun, fyrst hjá öðrum, en síðar verzl-
aði hann fyrir eigin reikning, þangað til
hann gerðist umboðsmaður >Kaupfélags
Þingeyingat 1886 ásamt Zöllner & Co f
Newcastle. Um sama leyti og á næstu
árum voru stofnuð ýms fleiri kaupfélög,
er öll höfðu þá Zöllner & Vídalín fyrir
umboðsmenn. Varð Jón á þeim árum
sameignarr^aður Zöllners í stórkaupaverzl-
un hans og fVar það fram yfir 1900, er
þeir skildu félagsskap. Áárunum 1890—
1900 náði veldi þeirra félaga hér á laudi
mestum krapti og græddist þeim þá vel
fé. Var nokkuð hæft 1 þeirri fullyrðingu,
að Jón Vídalín væri um það skeið vold-
ugasti maður hér á landi, enda stappaði
nærri að sumir meiri háttar valdamenn
gerðu sig háðari honum en hæfa þótti
stöðu þeirra. 1898 varð hann brezkur
konsúll og litlu sfðar riddari af danne-
brog. Hann kvæntist 1890, Helgu dóttur
J. P. T. Brydes etazráðs; varð það hjóna-
band honum lítt til gæfu og skildu þau
síðastl. vetur. Síðustu árin var hann ger-
samlega þrotinn að heilsu og þreyttur
orðinn á lífinu, enda var nú orðin á því
allmikil breyting og furðu hljótt orðið í
kring um hann 1 samanburði við glaum
og gleði fyrri áranna. Það þarf sterk
bein til að þola góða daga, og þótt Jón
Vídalín væri þrekmaður að upplagi og
hraustur vel þá má öllu ofbjóða. Hann
var spakmenni og góðmenni og yfirleitt
var margt vel um hann. Persónulega ó-
vini mun hann fáa eða enga átt hafa.
Eptirmæli.
Hinn 15. júní síðastl. andaðist merkis-
bóndinn Hróbjartur Hannesson á
Grafarbakka 1 Hrunamannahreppi, 75 ára
að aldri. Faðir hans var Hannes Torfa-
son, er síðast bjó á Grafarbakka, en móðir
hans Ásta Jónsdóttir, fyrri kona Hannesar.
— Hróbjartur var fæddur 8. okt. 1831 á
ísabakka í sömu sveit, — sú jörð er nú
ekki í byggð. Þegar í bernsku fluttist
Hróbjartur með foreldrum sínum að Fossi
í sömu sveit, en síðan að Grafarbakka.
Þar ólst hann upp, þangað til hann var
orðinn fulltíða. Þá fór hann að búa að
Hellisholtum í sömu sveit, og bjó þar 12
ár; sfðan fór hann að Efra-Langholti í
sömu sveit og bjó þar önnur 12 ár, þá
flutti hann að Grafarbakka og bjó þar
25 ár. — Hróbjartur var tvíkvæntur.
Fyrri kona hans var Guðný Filippusdóttir
frá Barkarstöðum 1 Fljótshlíð, en síðari
kona hans Ástríður Jónsdóttir frá Efra-
Langholti, sem enn lifir. Með fyrri konu
sinni, er hann missti eptir 10 ára sam-
búð, átti hann eigi böm; en með síðari
konu sinni, er hann alls bjó saman við í
27 ár, eignaðist hann 4 börn. 2 þeirra
dóu á barnsaldri, en 2 dætur lifa upp-
komnar og giptar: Guðný, kona Einars
Brynjólfssonar við Þjórsárbrú (frá Sóleyjar-
bakka), og Jóhanna kona Bjama Grfms-
sonar á Stokkseyri (frá Óseyrarnesi). —
Auk þeirra ól hann upp nokkur fóstur-
börn,
Hróbjartur var með merkustu bændum
1 sveit sinni og jafnvel í héraði. Hann
var framúrskarandi dugnaðarmaður við
alla búsýslu, og að þvf skapi búhygginn
og ráðdeildarsamur, enda græddist hon-
um vel fé. Ábúðarjarðir sínar, einkum
þá síðustu, bætti hann að mun. — I sveit-
arstjórn var hann allmörg ár, og mjög
vel laginn til þeirrar sýslu. — Hann var
raunbezti maður og tryggðatröll og bjarg-
vættur sveitar sinnar, hvenær sem á lá.
Þótt hann hefði sjálfur mikinn fénað, var
hann jafnan svo gróinn í heyjum, að þar
var áreiðanlegt forðabúr, hvað hart sem
var í ári, enda lá hann þá ekki á liði
sínu, fremur en endranær. Hann var og
hinn greiðviknasti í öllu, við hvern sem
var að skipta, og mjög gestrisinn heim að
sækja. Hann var fjörmaður mikill og
glaður og þýður í viðmóti við gesti og
á mannamótum. Alt þetta studdi að því,
að hann var einkar vinsæll maður. —
Hann hafði nú látið af búskap fyrir 2
árum, og var þá orðinn slitinn maður og
þrotinn að heilsu og kröptum, en fjörið
var nálega hið sama. — Nú var í ráði,
að hann flytti af fornum stöðvum til dætra
sinna, og höfðji sveitungar hans og vinir
fyrirhugað að halda honum skilnaðarsam-
sæti m. m., en skilnaðurinn varð á annan
veg en búizt var við, Jarðarför hans fór
fram að Hruna 6. júlí með miklu fjöl-
menni. /V.l.
Heiðurssamsæti.
Hinn 13. júní síðastl. var heiðurssamsæti
haldið að Reykjafossi í Ölfusi. Höfðu nokkr-
ar konur stofnað til þess til heiðurs-viður-
kenningar við ljósmóður Valgerði Ögmunds-
dóttur á Kröggólfsstöðum, er hún lét af
ljósmóðurstörfum, eptir nálægt 30 ára þjón-
ustu; voru þar samankomin um 40 manns,
karlar og konur. Nokkrir fleiri höfðu ætlað
að taka þátt í samsætinu, sem ekki gátu
snúizt við því af ýmsum ástæðum.
Samsætið hófst kl. 4 e. m., með því að Jón
Ögmundsson á Vorsabæ lýsti yfir, í hvaða
tilgangi að allmargar konur sveitarinnar
væru hér saman komnar, og bauð í nafni
forstöðunefndarinnar gestina velkomna. Fyrir
minni heiðursgestsins talaði Ögmundur Ög
mundsson í Sogni. Þar næst var sungið
kvæði, er ort hafði verið til heiðursgestsins,
er hér fer á eptir:
Kveðja
til Valgerðar Ögmundsdóttur, frá konum í
umdæmi hennar, er hún lét af ljósmóður-
störfum vorið 1907.
Svo er komið eptir eðli
æfisól er lækkar nú,
oss það hryggir, elsku vina,
unnið fær ei lengur þú.
Vissulega vel og lengi
veittirðu oss í nauðum lið,
ennþá hefðum allar kosið,
að þín lengur nyti við.
Mikið eigum þér að þakka,
það oss ekki gleymast má;
þú hefur unnið oss til líknar
áratugi liðna þrjá,
vannst af alúð óþreytandi
auðnurfkum kærleik með,
nákvæm, örugg, ljúf og lipur
léttir þrautir, hresstir geð.
Meðtak þakkarvottinn veika,
vér sem látum nú í té;
meðtak drottins blessun blíða,
bezt það endurgjaldið sé.
Lengist, vermist lífs þfns aptan
ljós guðs kærleiks sólar við,
hún þér uppheims ársól verði
eptir hinnsta lúgnættið.
[Ort undir nafninu Guðrún Jónsdóttir].
Síðan talaði Jón í Vorsabæ nokkur þakkar-
orð til heiðursgestsins, og afhenti henni um
leið gullúr með festi. Á festina var grafið:
Valgerður Ögmundsd. ljósmóðir 1877—1907.
Frákonum ÍÖlfusi. Matth. 24.—34.—40. Sálm.
112. — Því næst þakkaði sonur heiðurs-
gestsins.Engilbert Sigurðsson á Kröggólfsstöð-
um með vel völdum orðum þann sóma, er
henni væri sýndur, svo og traust það og hylli,
er hún jafnan hefði notið fyr og síðar, sem
hefði gert henni ljúft og ánægjulegt að gegna
störfum sfnum. Eptir það voru ræðuliöld
og söngur. Menn skemmtu sér fram á nótt
við samræður og góðan beina hjá Erlendi
verksmiðjustj., er ásamt konu sinni sýndi
hinn alkunna lipurleika og risnu við þetta
tækifæri.
Viðslödd kona.
Krossadrífa.
Ótaldir eru enn þessir riddarar: Jóh.
Jóhannesson bæjarfógeti á Seyðisfirði,
Stefán Th. Jónsson kaupm. s. st., Sigurður
Ólafsson sýslumaður í Kaldaðarnesi, D.
Sch. Thorsteinsson læknir á Isafirði, P.
Nielsen verzlunarstjóri á Eyrarbakka, Ás-
geir Sigurðsson kaupm. í Rvfk og Chr.
Zimsen konsúll, og þessir dannebrogs-
menn: Gunnar Pálsson á Ketilsstöðum á
Völlum, Halldór Benediktsson á Skriðu-
klaustri, Jón Bergsson á Egilsstöðum, Jónas
Eiríksson á Breiðavaði (fyr skólastjóri á
Eiðum), Gfsli Jónsson gullsmiður á Seyð-
isfirði, Ólafur ísleifsson við Þjórsárbrú,
Ásgeir Guðmundsson á Arngerðareyri,
Sölvi Þorsteinsson hafnsögumaður á ísa-
firði og Gfsli Oddsson á Lokinhömrum.
Ásgeir Ásgeirsson stórkaupm. hefur
fengið etazráðsnafnbót, og Þorsteinn Gísla-
son ritstjóri og Guðm. Guðmundsson skáld
fengu minnispening úr gulli, en silfur-
pening Guðm. Einarsson steinsmiður.
Missögn kvað það vera, að séra Geir
Sæmundsson á Akureyri hafi orðið ridd-
ari, þótt svo væri sagt í símskeyti frá
Akureyri, er birt var í síðasta blaði.
„Ceres"
kom hingað norðan og vestan um land
frá útlöndum 19. þ. m. Með henni komu
nokkrir farþegar, þar á meðal Guðl. Guð-
mundsson bæjarfógeti á Akureyri og Gísli
Isleifsson sýslumaður Húnvetninga og
frú hans.
Fjárlögin
eru til 3. umræðu í neðri deild í dag.
Við 2. umræðu urðu allmiklar breytingar á
stjórnarfrumvarpinu, en óþarft þykir að
geta þeirra að sinni, því að frumvarpið
á enn eptir að ganga gegnum ýmsa
hreinsunarelda ogþvl öldungis óséð, hvern-
ig það muni líta út að lokum.
€rlení símskeyti
til Pjóðólfs frá R. B.
Kaupmannahöfn, 20. ágúst kl. 6 e. h.
Millilandanefndin.
Frá Björgvin hefur frétzt, að dansk-
íslenzka nefndin komi saman í Kaup-
mannahöfn í febrúar.
Konungsförin.
Konungur og ríkisþingsmenn gengu á
land í Gudangen (í Noregi) á sunnudag-
inn, en eru 1 dag á siglingu um Skagerak.
Ljómandi gott veður. Koma til Hafnar
fyrri hluta dags á morgun (miðvikudag).
Símritaraverkfallið
virðist nú hafa misheppnazt, eptir þvl sem
símritað er frá New-York.
Við dijnamitsprenginguna
í Dömitz fórust 12 menn.
Stórfelld gföf.
Frá Lundúnum er símað, að þingið 1
Transvaal hafi samþykkt að gefa Játvarði
konungi stærsta demant heimsins »Cul-
linanc.
Drukknun.
í Hernösand í Svfþjóð hvolfdi róðrar-
báti, og drukknuðu 6 menn.
Námuslgs
varð í Tientsin (í Kína) og biðu þar bana
2 þýzkir yfirumsjónarmenn og 110 Kín-
verjar.
22. ágúst kl. 5« e. h.
Heimkoma konungs.
Konungsflotinn kom heim í gær. 14
fánum skreytt skip frá hinu »sameinaða
gufuskipafélagi« sigldu út á móti konungi.
Viðhafnarmiklar viðtökur við tollbúðina.
Stórmenni og mikill maunfjöldi þar sam-
an kominn. Konungsfólkið ók í fereykis-
vagni til Charlottenlund.
75
»Hann krafðist, að eg þekkti hinar heimskulegu æfingarreglur hans, en þú
getur ímyndað þér, að það var allt annað, sem eg var þá að hugsa um. Við
heræfingarnar veitti mér ekki erfitt að komast á réttan stað, því að eg tók
eptir því, að eg átti að vera beint fram undan rauðnefjuðum pilti á gráskjótt-
um hesti. Það leysti mig úr öllum vanda. En hérna um daginn þeysti eg
fram og aptur meðfram fylkingunni án þess að koma auga á rauða nefið. En
einmitt þá er eg var að gefast upp við leitina, sá eg piltinn. Hann hafði
numið staðar einn saman afsíðis, og eg stöðvaðist undir eins beint fram undan
honum. Það leit svo út, eins og þeir hefðu sett hann þarna sem varðmann,
og yfirmaður minn varð svo æstur, að hann sagði við mig, að eg hefði ekki
nokkurt vit á, hvernig eg ætti að haga mér«.
Móðurbróðir minn hló, og Brummel virti mig fyrir sér hátt og lágt mjög
grandgæfilega.
»Þetta sómir sér allvel*, mælti hann; »grátt og blátt á jafnan mjög vel
saman, en vestið er satt að segja ekki heppilegt«.
»Það virðist mér þó«, mælti móðurbróðir minn með áherzlu.
»Tregellis minn góðurl þú ert óviðjafnanlegur, er um hálsbindi er að
ræða, en þú verður að láta þér lynda, að eg hef mínar eigin skoðanir um
vesti. . . . Ofurlitlar rauðar dröfnur i því mundu sóma sér ljómandi vel«.
Þeir ræddu um þetta fram og aptur fullar tíu mínútur, meðan þeir hring-
sóluðu kring um mig og hölluðu undir flatt og góndu á mig gegnum augna-
glerin. Eg varð sárfeginn, þá er þeir loksins urðu sammála.
»Þér megið ekki láta neitt af því, sem eg hef sagt, veikja traust yðar á
dóm hr. Charles«, sagði Brummel við mig mjög alvarlega.
Eg fullvissaði hann um, að svo skyldi ekki verða.
»Væruð þér systursonur minn, vonaðist eg eptir, að þér munduð hlíta
mínum dómi. En nú munu þessi föt fara yður ljúmandi vel. Eg átti ungan
frænda, sem kom 1 fyrra til borgarinnar með meðmælabréf til mln, en hann
vildi ekki þekkjast ráð mín. Þá er hann hafði verið hér hálfan mánuð, sá eg
hann koma eptir St. Jakobsgötunni í brúnleitum kjól með sveitasniði. Hann
heilsaði mér. Eg vissi auðvitað, hvað eg átti að gera. Eg leit ekki við hon-
um. ... Og hann varð vitanlega til athlægis fyrir það. Þér eruð víst líka úr
sveitinni, hr. Stone?«
»Frá Sussex«, svaraði eg.
»Frá Sussex! Einmitt það. Þangað sendi eg föt mín til þvotta. Þar er
ein kona, sem sterkir lín ágsetlega. Hún býr 1 nánd við Hayward. Eg sendi
að eins tvær skyrtur í senn, þvl að ef eg sendi fleiri, mundi konan hafa of
mikið að gera og ekki vanda sig jafnvel. Eg get ekki sætt mig við annað,