Þjóðólfur - 16.07.1909, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUE.
sem 'fyrir eru, vinsamlega að leiðrétta
hann. En taki hann þvl ekki, getur hann
ekki verið meðlimur.
Þessu næst fer félagið, sem er alvarlegt
og einlægt og vinsemdarfullt bræðrafélag,
en þó jafnan glaðlegt og hressilegt, að
litast um og gá að, h v a r og h v e r n i g
það eigi að byrja hið góða og göfuga
verk.
Og þá kemst það fljótt að þeirri niður-
stöðu, að það eigi og þurfi að byrja
sjálfu sér næst, byrja á því, að inn-
ræta hver öðrum, uppörfa, hvetja og styrkja
hver annan til þess að verða góður og
sannur meðlimur.
Og þá byrjar það aptur, og jafnframt
á því, sem þar er næst, en það eru
h e i m i 1 in.
Félagið sér og skilur þegar það sem
er, að »bóndi er bústólpi og bú er land-
stólpi«, að hvert einstakt heimili er stoð
eða stytta undir byggingu ails sveitarfé-
iagsins, elíegar þá éi'nS óg eínn af mörg-
um steinum í grunnmúr þeim, sem allt
sveitarfélagshúsið hvllir á, Pg að undir
þessum styttum eða steinum er það kom-
ið, hvort félagshúsið stendur stöðugt eða
er valt og veikt. Allt eða langflest og
tnest éf þvf undír því komið, að hver
stoð sé sem sterkust, hver steinn sem
fastastur fyrir.
Hvert einstakt heimili er partur af sveit-
arfélaginu, og sveitarfélag er ekkert annað
en svo og svo mörg sveitarheimili til sam-
ans; hvert einstakt býli er afmarkaður
blettur af öliu sveitarlandinu, og allt sveit-
arlandið er ekkert annað en býlin öll til
samans. Hvert heimili og býli er þvl
öldungis hið sama sem limur á líkama
manns.
Til þess því að uppbyggja og upphefja
sveitarfélagið og græða og prýða jörðina
í sveitinni, þarf og verður fyrst og
fremst að uppbyggja og farsæla h e i m i 1 i
hvert og glæða og klæða heimalandið.
Þetta sér og skilur llka félagið vel, og
því byrjar það á því, að senda hvern
meðlim sinn heim á hans eigið heim-
i 1 i til þess að yrkja það og verja and-
lega og líkamlega eins og sagt er, að
Adam átti að gera við Paradís.
Þar, á heimili sínu, á líka margur fé-
lagsmaðurinn mömmu sína, pabba sinn
ög yngri bræður og systur, og ýmsa aðra,
skylda og óskylda, til að lifa og vinna
fyrir. Þar hefur hann notið þeirrar ástar
og umhyggju, sem hann þekkir og getur
reynt allra bezta; þar hefur og getur
honum liðið allra bezt; þar eru sæl-
ustu minningarnar, bernskuminningarnar,
bundnar við svo margt; þar þekkir hann
bezt allt og alla, og þar er honum því
bæði skyldast og ljúfast að lifa og starfa
til blessunar. Þar elskar hann Ifka flest
og unir bezt, og þar er loks hælið og
skjólið hans, hvað sem fyrir kemur. Hann
veit það líka og skilur, og finnur á sér,
að móðir og faðir horfa til hans með
allar sínar beztu vonir og helgustu óskir,
og brenna af hjartans þrá eptir því, að
hann, barnið þeirra, verði þeim ogheim-
ili þeirra til gleði og sæmdar og sældar,
og að það grætir þau, ef út af því ber.
En þó að einhver félagsmaður eigi ekki
foreldra eða venzlamenn á heimili sínu,
þá skoðar hann samt húsbændur sína og
heimafólk sem vandamenn, og heimilið
er honum heilagt. Og heill og heiður
þess skoðar hann sem eigin hamingju og
sóma. Þar, á heimili sínu, á hann líka,
eins og hver annar, að guðs og manna
lögum, athvarf og hæli, og friðar- og
griðastað, ef í raunir rekur, og þetta því
fremur, sem hann sjálfur reynist þar betur.
Hann veit það einnig, finnur og viður-
kennir, að húsbændur og heimilið allt
eiga heimtingu og þörf á, og einnig heita
löngun eptir því, að hann leggi fram alla
sína beztu krapta til uppbyggingar, og að
117
hann sjálfur uppskeri af því gagn og gleði
og sæmd. Svo gleymir hann þvl ekki
heldur, að hann á eða hefur átt móður
og föður nær eða fjær, lífs eða liðin, sem
einnig horfa til hans úr fjarlægð, eða af
himni ] niður, með óumræðilegri ástarþrá
eptir þvi, að barnið þeirra megi verða
sannur gæða- og gæfumaður, og til gæfu
og blessunar öðrum mönnum. En þá er
heimilið hans og heimafólk næst.
(Framh.).
€rlenð símskeyti
til Pjóðólfs.
Kaupmannahöfn 10. júlí.
Ríkiskanzlaraskipti á Þýzkalandi.
Biilow ríkiskanzlari Þjóðverja fer frá
völdum; óvísí um eptirmann hans.
Bólusóit í Pétursborg.
Bóla geisar í Pétursborg ; kóleruhættan
eykst.
*
* *
Að Bíilow kanzlari fer frá Vötdum,
stafar af því, að ihaldsmenn hafa neitað
að samþykkja erfðafjárskatt, er Biilow
lagði fyrir þingið, en þá neitun skoðar
Biilow sem vantraustsyfirlýsingu frá þeirra
hálfu, og hefur látið þau orð falla, að
hann gæti ekki vænzt þess, að koma
nokkru nauðsynlegu áleiðis framar 1 póli-
tík landsins, með því að vera kyr í em-
bætti. Það er aðallega miðflokkurinn f
þinginu og Pólverjar, er gengið hafa í
lið með íhaldsmönnum til að koma Bíi-
low frá völdum. Samkvæmt nýjustu er-
lendum blöðum, er enn óráðið, hver ept-
irmaður hans verður. Biilow hefur verið
stjórnhygginn maður, áhrifamikill, glögg-
ur og gætinn, og verður því sæti hans
vandfyllt, enda hverjum vandfarið í þeirri
veglegu tignarstöðu, þegar tekið er tillit
til ráðríkis keisara.
SaRlausí gaman.
Þegar hinn nýlega látni sænski fræði-
maður, Rolf Arpi, dvaldi hjá mér um
tíma í Odda, sýndi hann mér slitur af
blaði, sem félagar hans. stúdentarnir í
Uppsölum, létu prenta og útbýta í gildi
því, er Arpi var haldið að skilnaði, og
nefndist »Pris-vargen« — sem þýða átti
nafn lians Rolf = Hróðúlfur (hróður =
prís, og vargur = úlfur). Allar greinir
blaðsins voru, eins og nafnið, á h u 1 d u
og undir niðri glettni og gaman. Ein
fyrirsögnin var: »De islándska Förtra-
den«, og var efnið einber lokleysa, enda
þýðir Förtráden bæði: hylli hjá höfð-
ingjum og — salerni! Varð að
slíku hlátur mikill og glaumur og Arpi
sjálfum eins og öðrum valin skemmtun.
Og Því geymdi hann trúlega slitur af
»Prísvargi« sínum. —
Þessi skrítla dettur mér í hug, er eg
lít yfir öll blöð og tíðindi, sem nú liggja
á borði mínu, 6 innlend og 3 frá Winni-
peg, öll 9 um »De islándska Förtrá-
den«, þ. e. öll hyert á móti öðruogfull
af ritríidi! Flest hín hérlendu sækja
grimmilega að bóli Bjarnarins, en vest-
rænu vilja fyrir hvern mun gera sinn bezta
kennimann friðrækan sem argasta Uní-
tara — eða varg í véum. — Ófriðinn hér
heima Iæt eg að mestu hlutlausan og legg
þar ekkert orð í belg að svo komnu,
hvorki í óbundnu né bundnu máli. En
leikurinn vestræni er mér æði-nærgöng-
ull og freistandi sem sannkölluð íslenzk
deila eða »della« um Förtráden í trúar-
málunum. Þar vestra hef eg lengst af
verið sjálfur kallaður vargur 1 véum, þótt
við séra Fr. J. B. séum nú fullsáttir í
þeim efnum, enda hlýðum hvorugir öðr-
um yfir greinir gamla »Ponta«, sem hin-
ir bera mest fyrir brjósti.
Þetta kreddustapp skynsamra manna er,
satt að segja, nær óskiljanlegt hér á voru
landi, enda er almæli á Englandi og í
Bandaríkjunum, að Kanadamenn séu »100
árum á eptir tímanum í trúar- og kirkju-
málum«. M. y.
Veð urskýrslnágrip
frá 10. júlí til 17. júlí 1909.
júlí Rv. íf. Bl. Ak. Gr. Sf.
10. + io,4 + 9,8 + 7,8 + 7,5 + 4,5 + 8,3
II. + 12,0 + 12,0 + 12,6 + 12,0 + 10,5 + 8,6
12. + 9,5 + 7,6 + 10,0 + 10,5 + 7,5 + 9,7
13- + 9,o + 6,0 + 7,o + 8,0 + 4,5 + 8,8
14. + 7,8 + 8,4 + 7,7 + 6,5 + 2,4 + 7,0
iS- + 10,5 + 10,0 + 9,8 + 9,5 + 9,o +10,8
tó. + 8,5 + 7,7 + xo,6 + 10,5 + 9,5 + 9,!
<5íocji SSrynjólfsson
yfirréttarmálaflutningsmaður.
Bankastræti lé.
Heima Rl. 1*—I og 4'/a—51/*.
cfaíaíau,
þau beztu, smekklegustu og ódýrustu selur verzlunia
Björn Kristjánsson
Reykjavík,
Sjálfur leið þú sjálfan þig.
Þessa gullfögru meginreglu þykist brenni-
vfnsfélag okkar Islendinga ætla að hafa
hæstu vörðuna á framtíðarbraut sinni, ef
guð ljær því aldur. Hversu beint sumir
hlutaðeigendur hafa stefnt að vörðunni
þessa fáu og mæðusömu daga, sem »Ing-
ólfur« þeirra hefur verið á róli eptir upp-
risuna, væri nógu fróðlegt að gefa til
kynna, þar sem nú stendur fyrir dyrum
snörp barátta milli þeirra, sem vínið elska
og þeirra, sem á móti því berjast. En af
góðum og gildum ástæðum finnst mér
réttara að fresta opinberun þessa fróðleiks,
þar til haustar að, því þá hefst væntan-
lega bróðurlegt samtal frá báðum hlið-
um, enda mun brennivínsblaðið hafa nóg
í dálka sína um sláttinn, þótt það tæki
að eins lftinn hluta þess til yfirvegunar,
sem til þess hefur verið talað úr mörg-
um áttum, og sem það hefur með mestu
stillingu látið sem vind um eyrun þjóta
til þessa dags. Hins vegar hefur blaðið
spjallað margt, líklega bæði f gamni og
alvöru, sem ekki mun gleymast þeim, er
umræður hefja, þvf að lítilsvirða rödd
»Ingólfs«, þótt hún sé ekki með sömu
nótum sem vani og skammsýni hafa helg-
að, finnst mér alls ekki eiga við.
Hvað nægja brennivínsfélaginu margir
vagnar, ef engan má leiða?
I4h ’°9-
Jóh. Jóhannesson.
123
»Það eru þeir. Þeir koma í tæka tíð«, sögðu móðurbróðir minn og Cra-
ven báðir í senn.
Við stóðum upp í vagninum og sáum stóran gulan vagn koma. í honum
sátu sir Lothian Hume, Crab Wilson og Barclay tamningamaður hans. Öku-
mennirnir höfðu gul bönd í höttunum, sem blöktu fyrir vindinum, en gult var
litur Wilsons. Á eptir vagninum komu ríðandi yfir hundrað aðalsmenn frá
vestanverðu Englandi, og þar á eptir sægur af vögnurn.
Þegar sir Lothian kom auga á okkur, stöðvaði hann vagn sinn.
»Góðan daginn, sir Charles«, sagði hann og hljóp út úr vagninum. »Eg
held eg ætti að þekkja rauða vagninn yðar. Við fáum ljómandi veður«.
Móðurbróðir minn hneigði sig fálátlega og svaraði engu.
»Eg býst við, að við getum byrjað strax, úr því að allir eru komnir«,
sagði sir Lothian, án þess að skeyta neitt um framkomu hins.
»Við byrjum klukkan 10. Ekki einni sekúndu fyr«.
»Jæja, sem yður sýnist. En hvar er yðar maður, sir Charles?«
»Það ætlaði eg einmitt að spyrja yður um, sir Lothian«, svaraði móður-
bróðir minn. »Hvar er minn maður?«
Undrunarsvip brá yfir andlitið á sir Lothian.
»Hvernig á eg að geta sagt yður það ? Það er mér alveg óviðkom-
andi«.
»Eg het fulla ástæðu til að ætla, að þér hafið blandað yður inn í það
mál, sir Lothian«.
»Ef þér vilduð vera svo góður, að skýra þetta svolítið nánar fyrir mér,
mætti vera, að eg gæti skilið yður«.
Þeir voru báðir fölir og fálátir, og stilltu sig sýnilega, en þeir vógust með
augnaráði, hvössu sem sverðseggjum, og þegar mér datt í hug, hvílíkt orð fór
af sir Lothian fyrir hólmgöngur, fór eg að verða smeikur um frænda minn.
»Ef yður finnst, að þér hafið yfir einhverju að kvarta, gerðuð þér mér
þægt verk með því að segja mér það með berum orðum«.
»Það skal eg gera«, svaraði móðurbróðir minn. »Það hefur verið gerð-
ur samblástur um að nema hnefleikamann minn á brott, og eg hef fulla á-
stæðu til að ætla, að þér hafið vitneskju um það«.
Ógeðfeldu brosi brá yfir andlitið á sir Lothian.
»Nú skil eg«, sagði hann. »Yðar maður hefur ekki reynzt svo vel við
tamninguna, eins og æskilegt hefði verið, svo að þér hafið orðið að finna yður
eitthvað til afsökunar. En eg hefði reyndar búizt við, að þér hittuð á ein-
hverja sennilegri afsökun, sem ekki hefði svo alvarlegar afleiðingar.