Þjóðólfur - 14.01.1910, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUR.
7
Betri meðmaeli með heimakenslunni gat
presturinn ekki gefið.
Presturinn telur það hreint hneyksli,
þegar menn tali um, að barnafræðslan
setji menn á sveitina. Ætli, að orð hans
féllu ekki á annan hátt, ef hann væri fá-
tækur fjölskyldumaður, sem væri að berj-
ast við að manna börn sín, án þess að
leita sveitarstyrks, en væri skipað að láta
hvert io—14 ára barn sitt vera á föstum
heimavistarskóla fjóra vetur. Þó hann
sé svona stórorður um kostnaðarhræðsl-
una segir hann þó: Höfuð erviðleikinn
er náttúrlega fyrir efnalitla menn, að koma
börnumjsínum fyrir af bæ og gefa þar með
þeim, þvf þótt það b«int reik*ingslega sé
hagur, ef fæði og kaup kennaranna heima
er talið rneð, þá verður þó flestum létt-
ara að fæða fólk sitt heima«. Ef prest-
urinn heldur að aðstandsndur barnanna
séu alveg lausir við fæði og kaup kenn-
aranna, ef börnunum er komið burtu, þá
mun það vera misskilningur. þeir verða
að tiltölu við aðra, að taka þátt í þeim
kostnaði, sem stafa af haldi kennaranna.
Grein síra Jóhannesar sannar að heima-
fræðslan er notadrýgst og ódýrust.
Að endingu óska ég að þeir, sem vilja
að óþroskuð börn læri ósköpin öll af að-
skiljanlegum fræðslumolum, vildu kynna
sér það, sem Herbert Spenser segir um
það efni í: »Um uppeldi barna og ung-
linga« og lesa hinar ágætu greinar eptir
*Sveitaprest« sem eru prentaðar í »ísa-
fold« f. á.
Finnur Jónsson á Kjörseyri.
Fiðluspil.
1 blaði einu í vetur (»Lögréttu«) mint-
ist eg lítilsháttar á úmsögn tímaritsins
»Lektyr« í Gautaborg um fiðluleikarann
hr. Oscar Johansen, sem þá var
væntanlegur sem fiðluleikari á Hótel ís-
land. Nú er hann kominn og mun 6-
hætt að segja, að ekki hefir verið ofsög-
um sagt af listfengi hans. Hann leikur
aðdáanlega vel á fiðlu, svo, að
hann má vafalaust telja einn hinn æfð-
asta og fimasta fiðluleikara, sem til sín
hefir látið heyra hér. Jafnvel þó all-
mörgum hafi þegar gefist kostur á að
heyra hann á hótelinu, má gera ráð fyrir,
að til séu þeir menn, konur og karlar,
sem ýmsra orsaka vegna koma sjaldan
eða aldrei á veitingahúsið, og fara þess-
vegna á mis við skemtun þá, er hann
veitir þar, en vildu aftur á móti hlusta á
hann annarsstaðar. Hr. O. Johansen hefir
því hugsað sér að bæta úr þessu, með
því að halda opinberan hljómleik í Iðn-
aðarmannahúsinu, Þriðjudagskvöldið 18.
þ. m., kl. 8’/s. Meðal annars, sem mönn-
um gefst kostur á að heyra hann leika
þá, má benda á þetta: Sonate í D-dúr,
ettir Hándel, Concert nr. 7, eftir Bériot
og Hejre Kati, eftir Jenö Hubay, hvert
öðru fegurra og mikilfenglegra.
Fröken Kristrún Hallgrímsson aðstoðar
hann við hljómleik þennan.
Hr. O. Johansen til maklegs lofs má
geta þess, að hann skemti, ásamt hr. Sig-
fúsi Einarssyni, sjúklingunum á öllum
sjúkrahúsunum hér nú um jólin, og má
nærri geta> hvfjík skemtun þeim hafi
verið í því, og er þetta því virðingar-
verðara, að hr. O. Johansen mun hafa
gert það alveg ótilkvaddur.
Loks vil eg leyfa mér að ítreka bend-
ingu mína í »Lögréttu« í vetur til ungra
pilta og stúlkna, um að nota nú tæki-
færið og læra fiðluspil hjá þessum manni,
sem gæddur er svo frábærlegum hæfileik-
um og kunnáttu, og sem stendur boðinn
og búinn til að veita tilsögn sína hverj-
um sem er.
Mér virðist alls ekki óhugsanlegt, að
fátækir unglingar, sem góða hæfileika
kunna að hafa, mundu geta notið styrks
úr einhverri átt í þessu efni, en því mið-
ur virðast fáir hafa haft áræði til að
gefa sig fram til þessa, enn sem komið
er. Vilji einhverjir gefa sig tram eftir- I
leiðis, skal eg með ánægju leitast við að !
koma þeim á framfæri og leita fyrir mér, |
þar sem eg álít að von sé um einhvern
styrk eða stuðning í þessu efni.
Reykjavfk ix. Janúar 1910.
Jún Pálsson.
Hvað er að frétta?
BúnaðarnðmskelO fer fram þesss
dagana (10.—22. Jan.) í Þjórsártúni við
Þjórsárbrú. Kennarar þar eru: ráðunaut-
arnir Einar Helgason og Sig. Sigurðsson
og Magnús Einarsson dýralæknir. Þeir
riðu austur f þvf skyni á Laugardaginn.
Mannalát. 31. f. m. andaðistá Akra-
nesi Þorvaldur Björn Böðvars-
s o n, sonur Böðvars kaupm. Þorvaldssonar
og konu hans frú HelguGuðbrandsdóttur í
Hvítadal, Sturlaugssonar. Hann var rúm-
lega 22 ára að aldri (f. 18. nóv. 1887),
hafði sfðustu árin verið berklaveikur og
leiddi sú veiki hann til bana.
Hinn 26. Nóv. s. 1. andaðist á Akur-
eyri húsfrú Guðrún Kristjánsdótt-
ir. Hún var fædd 15. Agúst 1834 dóttir
Kristjáns Benediktssonar bónda á Hvassa-
felli og Ingibjargar Jónsdóttur. 19 ára
giftist hún Halldóri Jóhannessyni, er hann
enn á lífi og er nú malari á Akureyri,
og bjuggu þau um 46 áríEyjaflrði. Börn
eignuðust þau 5, og eru 2 á lífi: Aðal-
steinn, er eitt sinn var verkstjóri við Tó-
vélar Eyfirðinga og Kristbjörg ekkja í
Hvammi í Eyjafirði.
Hinn 30. Nóv. síðastl. andaðist Guð-
'mundur Pálsson á Kirkjubóli f Bjarn-
ardal f ísafjarðarsýslu. Hann var fæddur
10. Sept. 1842 og sonur Páls bónda á
Hóli í Firði, Sigurðssonar og Kristínar
Hákonardóttur. Hann bjó á Vöðlum
1869—1884 og sfðan á Kirkjubóli til 1904,
að hánn lét af búskap. Kvæntur var hann
Ingileifu Ólafsdóttur og eru 4 börn þeirra
á lffi: Kristján bóndi á Kirkjubóli, Guð-
rún kona Guðmundar Bjarnasonar á Mos-
völlum, Páll og Guðmundur.
Nýdáinn er á Sauðárkróki H i n r i k
Á r n a s o n trésmiður. Hann var ungur
maður og efnilegur og fylginn sér vel, og
að þeim málum, er hann tók að sér, vann
hann með kappi. Bindindismálið var eitt
þeirra mála, er hann tók að sér, og vann
hann mikið fyrir það. Banamein hans
var tæring. Einn af mörgum, er tæringin
banar.
Sjálfsmox-ð. Ólafur bóndi í Norð-
urkoti í Grímsnesi fyrirfór sér nýlega. —
Hann fanst dauður við bæardyr og hafði
skorið sig á háls.
Skömmu fyrir jól skaut sig til bana á
Hjalteyri, ungur maður, Magnús Þorkels-
son að nafni.
Slys. Björn hreppstjóri Björnsson á
Brekku í Biskupstungum drap undan sér
2 reiðhesta fyrir skömmu í vök í Hvftá
og bjargaðist nauðulega sjálfur. Hannvar
á heimleið frá Eyrarbakka, hafði riðið
Hvítá á ís f kaupstaðinn, en ekki varað
sig á, að rignt hafði síðan og gert vök á
ánni. Hestarnir stungust 1 vökina, en
sjálfur hrökk hann um leið fram af hest-
iuum yfir á ísröndina hinum megin vakar-
innar.
Halldór Jónsson á Hnausi í Flóa datt
af hestbaki um daginn á heimleið frá
álfadans við Ölfusárbrú, og meiddist mjög
illa á fæti, hn^skelin eitthvað farið úr lagi
og fóturinn skorist allmjög,
9. f. m. fórust 2 menn í snjóflóði 1
Borgarfirði eystra. Þeir hétu Björgvin
Guðnason og Sveinn Gunnarsson. Þriðja
manninn er var á ferð með þeim sakaði
eigi.
Nýlega drukku 2 hestar á Sandlæk í
Hreppum kláðabað f misgripum, oghlutu
bana af.
BráOapest segir »Vestri« að hafi
drepið margt fé á ýmsum bæum í Dýra-
firði og Arnarfirði. Einn bóndi er átti
um 70 fjár, misti um helming þess.
Mýramenn halda stjórnmálafund i
Borgarnesi 21. þ. m.
Húsbruni. Aðfaranótt 23. f. m. brann
hús Kristjáns söðlasmiðs Árnasonar á
Húsavik. Hús og vörur voru vátrygðar
fyrir 9000 kr. Um upptök eldsins ófrétt,
þá „Norðri" getur brunans.
TrúlofuO eru: Þorsteinn Skaftason
ritstjóri „Austra“ og ungfrú Þóra, dóttir
Matthíasar skálds Jochumssonar.
Bœaratjórnarkosning. Hinn
3. þ. m. fór fram bæarstjórnarkosning á
Akureyri, og hlutu kosningu: Sigurður
ritstjóri Hjörleifsson með 142 atkv., Krist-
ján verslunarstjóri Sigurðsson með 72 at-
kv., Friðrik kaupmaður Kristjánsson með
71 atkv. og Björn prentari Jónsson með
42 atkv.
Mótmæli.
Herra ritstjóri Þjóðólfs!
í sfðasta nr. blaðs yðar hefi eg rekist
á greinarstúf, þar sem gefið er í skyn, að
eg muni vera sá, er kallar sig »Calurius«
og ritar »Andlitsmyndir« í »Ingólfi, og
það þótt eg áður hefði mótmælt því ský-
laust í Ingölfi. Eg lýsi því því enn á ný
yfir, að eg á ekkert skylt við Calurius
eða ritverk hans. — Annars er grein þessi
langt fyrir neðan allar hellur, og hirði eg
því eigi um að svara henni frekar, enda
er hún að líkindum skrifuð í reiði af
einhverjum, sem þar hefur átt skylt mál.
Þessa leiðrétting vil eg biðja yður að
gera svo vel að birta í blaði yðar.
8/>—1910.
Magnús Jónsson
stud. theol.
*
* *
Hinn virðulegi mótmælahöf. má ekki
gleyma því, áð yfir ýsing sú, er hann get-
ur um, kom út í »Ingólfi« sama daginn
og greinin f Þjóðólfi, svo hvorki gátum
vér eða greinarhöf. vitað um hana, því
ekki lesum vér prófarkir »Ingólfs« eða
höfum með höndum handrit f það blað.
— Um hitt, hvað mikið eða lítið vit er
f Þjóðólfsgreininni geta þeir greinarhöf.
og mótmælahöf. deilt oss að meinalausu.
R i t s tj.
Bœar-annáll.
Fasteignaaala. Þinglýsingar 6. þ. m.
Björn Jónsson skósmiður selur JóniBald-
vinssyni prentara húseignir sínar báðar, er
standa á lóðinni nr. 26 við Hverfisgötu,
með öllu tilheyrandi. Dags. 3. Jan.
Eiríkur Þorkelsson selur Hannesi ritstj,
Þorsteinssyni húseign nr. 36 við Hverfis-
götu með tilh. Dags. 18. Des.
Gunnar Einarsson kaupmaður selur Jóni
Pálssyni organista húseignina nr. 72 við
Laugaveg með tilh. fyrir 14.000 kr. Dags.
20. Des.
Jón Jakobsson landsbókavörður selur for-
stjóra landsímans O. E. Forberg 1662 fer-
álnir norður af lóð sinni við Þingholts-
stræti fyrir 2493 kr. Dags. 11. Des.
Jón Magnússon bæarfógeti selur forstjóra
landsímans O. E. Forberg 1662 ferálnir
norðan af lóð sinni fyrir vestan Þingholts-
stræti en sunnan Skálholtskotsstíg, fyrir
1615 kr. 25 a. Dags. 6. Des.
Páll Pálsson, Laufásveg 39, selur kaup-
manni Jóhanni Jóhannessyni þá húseig*
með öllu tilh. fyrir 3800 kr. Dags. 24. Des.
Teitur Erlendsson selur Jóni Magnús-
syni bónda í Gaulveijabæ húseign nr.
28 B við Bergstaðastr. (nú 18 við Óðins-
götu) kallaða Reynistaði, með tilh. fyrir
1960 kr. Dags. 7. Des.
Þórður J. Thoroddsen læknir fær upp-
boðsafsal fyrir húseigninni nr. 46 við
Laugaveg fyrir 14,000 kr. Dags. 4. Mars
1909.
Þinglýsingar 13. þ. m.:
Markús Þorsteinsson söðlasmiður selur
Kristófer Sigurðssyni járnsmið húseig*
sína nr. 9 við Frakkastíg með öllu tilh.
fyrir 4000 kr. Dags. 12. Jan.
Jón Magnússon bóndi í Krísuvík selar
Jóni Jónssyni bónda á Hliðsnesi hús og
landeign á Grímsstaðaholti, er Eyvík nefn-
ist, fyrir 4000 kr. Dags. 6. Nóv. 1909.
Uppboðsafsal til Eggerts Claessens yfir-
réttarmálaflutningsmanns fyrirVatnsmýrar-
bletti nr. 2, að upphæð 2125 kr. Dags.
23. Nóv.
Heilbrigðisfulltrúi: Júlfus Hall
dórsson er ráðinn heilbrigðisfulltrúi bæar-
ins þetta ár með sömu launum og áður
(800 kr.).
Vatnsskatturinn. Bráðabirgða-
reglugerð um vatnsskattinn hér í Reykja-
vík hefir bæarstjórnin samþykt. Hún á
að gilda fyrir þetta ár, en verður endur-
skoðuð 1. Jan. 1911.
Skatturinn verður miðaður við virðingar-
verð húsa, að viðbættu virðingarverði fastra
véla, þar sem þær eru, ef þær eru vá-
trygðar ásamt húsunum.
Húsunum er skift í 4 flokka, sem hér
segir:
1. fl.: Allar byggingar, sem engin íbúð er í:
, Af fyrstu 10,000 virðingar-
ingarverðs greiðist. . . 3V» af þús.
— næstu 10,000 virðingar-
verðs greiðist........3 — —
— því, sem fram yfir er
20,000 virðingarverðs
greiðist.............2 — —
2. fl. Hús með einni ibúð:
Af f. 10,000 virðv. greiðist 33/4 — —
— n. 10,000 — — 3V4— —
— því, sem fram yfir er
20,000 virðv. greiðist 2r/2— —
3. fl.: Hús með tveim fbúðum:
Af f. 10,000 virðv. greiðist 4 — —
1 — n. 10,000 — — 3V2 — -
— því, sem fram yfir er
20,000 virðv. greiðist 3 — —
4. fl.: Hús með prem eða fleiri íbúðum:
Af f. 10,000 virðv. greiðist 4J/» af þú*.
— n. 10,000 — — 4 — —
— því, sem fram yfir er
20,000 virðv. greiðist 3 — —
Sérstakan samning skal geva um vatns-
skatt við baðhús, þvottastöðvar, verksmiðj-
ur og hús með hreyfivélum. En takist
ekki samningar, skal innheimta skattinn
eftir mæli, er vatnsveitunefnd útvegar, en
notandi greiðir 12 kr. árlegt eftirgjald af
og skal greitt 1 kr. fyrir hverja 100
hektólítra, upp að 10,000 hektolitrum.
Fyrir hús, er nota vatn til annars en
heimilisþarfa og ekki falla Undir ofannefnd
fyrirtæki, skal greitt aukagjald 1 af þús-
undi hverju.
Skip, er vatn taka hér í bæ, skulu greiða
60 aura af hverju tonni.
Skattinn á að greiða eftir á, fyrir árs-
fjórðung 1 senn.
Bæarverkfræðingur er ráðinn
Sigurður kennari Thoroddsen, með þeim
skilyrðum, að enga aukaborgun fær hann
fyrir nein störf í hæarins þarfir, nema alt að
1000 krónur fyrir eftirlit með gasstöðinni,
og þó að því tilskildu, að hann taki full-
kominn aðstoðarmann á sinn kostnað, ef
gasnefndin telur þess þörf.