Þjóðólfur - 15.04.1910, Qupperneq 1

62. árg.
jjankamáUÍ enn.
Bréf frá Landmandsbankanum.
Með síðustu ferðum fékk gamla
stjórn Landsbankans svohljóðandi
bréf frá Landsbankanum: (sbr. Lögr.).
»Den danske Landmandsbank Hj'po-
thek og Vekselbank, Aktieselskab.
Direktionen.
Köbenhavn, den 31. marts 1910.
Herrer Tryggvi Gunnarsson, Eiríkur
Briem, Kristján Jónsson, Reykjavík.
I Gensvar paa D’ Herres meget ærede
Brev af 11. Marts d. A. skulle vi med-
dele, at Grunden til. aö vi bavde givet
vore Udsendinge Tilladelse til at afgive
Erklæriugen af i8/i7 Februar d. A. var,
at Islands Minister ved at oversende
til dem den i »Thjodolfur« af 21. Jan-
uar d. A. Indeholdte Meddelelse fra
Köbenhavn havde beklaget sig over, at
disse urigtige Udtalelser ikke kunde
imödegaas, saalænge Landmandsban-
kenikke udtalte sig om Landsbankens
Forhold, og udtalte Önskeligheden af
en Beretning eller »nok saa kort Er-
klæring fra kompetent dansk Sidc«.
Det vil af det foranförte fremgaa, at
det ikke er vore Udsendinge, der have
önsket at udtale sig oni Resultafet af
dercs Sendelse, men var Erklæribgen
foranlediget ved Forvanskningen af den
af os i sin Tid hcr til Ritzaus Bureau
givne Meddelelse og Ministerens Önske
om at imödegaa denne urigtige Gen-
givelsc. Erklæringer er da hellerikke
af os eller af vore Udsendinge forlangt
offentliggjört, men af disse stillet til
Ministerens Disposilion.
Vi tilíöje, at vore Udsendinger Er-
klæring selvfölgelig kun kan angaa det
Tab, som skönnedes aö kunnc flyde af
Bankens forskellige Engagements, i det
deres Hverv jo kun var at undersöge
Bankens Solvens og der af fölgende
Mulighed for en fortsat Forbindelse
mellem Landsbanken og os.
Með Höjagtelse.
Den danske Landmandsbank Hypothek
og Vekselbank.
E. Glucksladla.
(A islenskuj.
Mikilsvirtu bréfi yðar, dags. 11.
Mars þ. á., skulum vér veita það
svar, að ástæðan til þess að vér
höfum leyft sendimönnum vorum
að láta frá sér yfirlýsingu þeirra,
dags. i8/j7 Febrúar þ. á. var sú, að
jafnframt og ráðherra íslánds hafði
sent til þeirra fréttaskýrslu þá frá
Kaupmannahöfn, er stóð í Þjóðólfi
21. Jan. þ. á., hafði liann kvartað
yfir því, að þessum röngu ummæl-
um gæti eigi orðið mótmælt, með-
an Landmandsbankinn eigi léti
neitt uppi um hag Landsbankans,
og lét í ljósi, að æskileg væri
skýrsla eða yfirlýsing »úr ábyggi-
legri danskri átt, hversu stutt sem
væri«.
Af liinu framanritaða kemur það
í ljós, að það eru eigi sendimenn
vorir, sem hafa óskað að slcýra frá
árangrinum af sendiför þeirra, en
tilefni yfirlýsingarinnar var rang-
færslan á skýrslu þeirri, er vér á
sinum tima gáfum »Ritzaus Bure-
au«, og ósk ráðherra um að hrinda
þessari röngu frásögn. Þá höfum
Reykjavík,
Föstudaginn 15. Apríl 1910.
Jti 16.
mótor-steinolíu í
Þá sem eg sjálfur álít vera besta, eða þá, sem seljand-
inn segir að sé best?
<1
Auðvitað nota eg þá olíu, sem eg sjálfur af eigin reynslu veit
að er áreiðanlega langbest, nefnilega
Gylfie mótor-steiuoliu
frá
Skandinavisk-Amerikansk Petroleums Aktieselskat),
Kongens Nytorv 6. Köbenhavn.
Ef þér viljið reyna Gylfie-mótor-steinolíu, mun kaupmaður yðar
útvega yður hana.
og hvorki vér né sendimenn vor-
ir heimtað, að yfirlýsingin væri
gerð heyrinkunnug, en þeir »létu
liana í té til ráðstöfunar ráðherr-
ans.
Vér bæturn því við, að yfirlýs-
ing sendimanna vorra að sjálfsögðu
aðeins getur rætt uin það tap, sem
virtist kunna að geta leitt af ýmisleg-
um viðskiftaskuldbindingum bank-
ans, því að ætlunarverk þeirra var
eingöngu að rannsaka, hvort bank-
inn væri gjaldfær, og mögulegleik-
ann þar af leiðandi til áframhald-
andi viðskifta milli hans og vor.
Virðingarfylst.
Den danske Landmandsbank Hypothek
og Vekselbank.
E. Gluckstadtfí.
lfirlýsingin.
Þá virðist það loks vera augljóst, svo
augljóst, að allir geti séð, hvernig liggur
í yfirlýsing dönsku bankanaannanna. Það
sést bæði, hvernig hún er til orðin og við
hvað hún á, og að hún stekur ekkiaf skar-
ið«, yfirlýsingin sú, eins og Isafoid segir.
Þegar Isafold flutti yfirlýsingu dönsku
bankamannanna 5. Mars síðastl., kemst
hÚD svo að orði um tilveru yfirlýsingar-
innar: sDönsku bankamennirnir leituðu
máls um það við umbjóðanda sinn, hvort
þeir mætta ekki eitthvað segja um á-
rangur af ferð þeirra hingað, sem dygði
til að láta ekki sannleikann lúta alveg í
lægra haldi« — meðal annara fleiri stór-
yrða, er hún kryddaði ræðu sína með.
En nú er sannleikur þar ljós orðinn.
Ráðherrann hefir þrábeðið um yfirlýsing-
una, en dönsku bankastjórarnir hafa alls
ekki xóskað að skýra frá árangrinum«.
Allur vefur »ísafoldar» hinn 5. Mars
og slðan í tilefni af yfirlýsingu þessari er
því sama endileysan.
í bréfi Landmandsbankans segir, að
það séu ummæli í Þjóðólfi 21. Jan., er
ráðherrann hafi eigi treyst sér til að
svara, án danskrar aðstoðar, og er
Þjóðólfi það sönn ánægja, að ráðherrann
skuli verða að hafa svo mikið fyrir að
svara honum, en tapa samt. Því það er
Þjóðólfi fyllilega Ijóst, og víst öllum öðr-
um líka, að ummælin þar eru rétt. Þar
er sagt, að Landmandsbankinn haldi við-
skiftunum áfram vegna þess, að hann á-
llti alt með feldu og Landsbankann ör-
uggan.
En það liggur í hlutarins eðli, einsog
sérhver óblindur maður sér, að ef Land-
mandsbankinn hefði sama álit og rann-
sóknarnefndin og áliti bankann ótrygg-
an, þá héldi hann ekki viðskiftunum á-
fram. Það er ekki af eintómum brjóst-
gæðum eða velvilja, að Landmandsbank-
inn hefir viðskifti þessi. Enda er
það hið einkennilega við bréf Land-
mandsbankans, að í enda bréfsins viður-
kennir bankinn, að þetta sé rétt, er Þjóð-
ólfur segir, því þar segir svo: »að ætl-
unarverk þeirra (dönsku bankastjótanna)
var eingöngu að rannsaka, hvort bank-
inn væri gjaldfær, og möguleik-
an þar af leiðandi til áframhald-
andi viðskifta milli hans og
vo r«.
Af þessu niðurlagi bréfsins er það Ijóst,
að Þjóðólfur hefir haft fyliilega rétt fyrir
sér 1 ummælum sínum 2i. Jan. síðastl. og
að Landmandsbankinn, þrátt fyrir allar
yfirlýsingar og nefndarátit álítur I.ands-
bankann tryggan og skiftir aðeins við
hann af þeim ástæðum.
Við livað átti yfirlýsingin ?
Strax og yfirlýsingin birtist sögðu all-
ir: »Við hvað á yfirlýsing þessi?« Það
var öllum ljóst, að við alla skýrsiuns gat
hún ekki átt.
Þjóðólfur tók það strax fram að hún
ætti að eins við einstakt eða einstök at-
riði, og hafði hann fyrir þeim ummælum
þá bestu heimild, er hægt er að fá.
Og nú með bréfi Landmandsbankans
er Ijóst, hvaða atriði þetta er.
Það er það tap, er»virðist kunna
að geta leitt!«
Ekki eins og rannsóknarnefndin -segir
það sem bankinn hefir tapað, heldur
það tap, ervirðist geta leitt.
Á því er talsverður munur.
En hvernig geta dönsku bankastjórarn-
ir dæmt um væntanlegt tap ?
Allir vita, að þeir voru hér aðeins
stuttan tíma og kyntust því tiltölulega
mjög fáum, og áður en þeir komu í þess-
um erindum höfðu þeir aldrei komið til
landsins og voru því ókunnugir öllum,
auk þess, er þeir skilja ekki íslensku til
hlýtar.
Af eigin rammleik geta þeir því ekki
dæmt.
En hvaðan eru þá upplýsingarnar ?
Þær eru allar frá rannsóknarnefndinni,
því með henni áttu þeir fundi, og því er
eigi nema eðlilegt, að þeir í þessu efni
háfi fengið svipaða niðurstöðu Og hún.
Og það var ekki nema eðlilegt, að þeir
bygðu mikið á þeirri nefnd í þessu efni,
því hvernig átti þeim að detta í hug, að
hin nákvæma og ítarlega rannsakaða
flokkaskifting hennar sé ekki sem ábyggi-
legust ?
Þess er varla auðið að krefjast.
En eftir þetta bréf Landmandsbankans
er víst öllum ljóst, hvernig málið horfir
við, og hvað byggjandi er á þessari marg-
umræddu yfirlýsing.
Fiskhringurinn.
í tölublaði því af »Reykjavík«, er
út kom síðastliðinn Laugardag, skýrði Jón
alþingismaður Ólafsson frá því, að sú
fregn gengi um bæinn, að stærstu fisk-
kaupmennirnir, svo og íslandsbanki hefðu
gert samtök sín á milli um það, að fisk-
verð skyldi vera hið sama hjá þeim öll-
um.
Tilgangur þessara samtaka er Ijós öll-
um, sá tilgangur, að fá fiskinn fyrir sem
lægst verð, og græða sem mest, og er
það ekki nema eðlilegt, að kaupmenn
vilji reyna að skara eld að sinni köku.
Samtök þessi eru svipuð ýmsum öðrum
féiagsskap, sem nú er uppi. En kaup-
ménn þeir, er hér eiga hlut að máli, mót-
mæla því allir, að sögusögn þessi sé rétt,
og eru mótmæli þeirra prentuð héráöðr-
um stað í blaðinu.
Öðru máli er að gegna um íslands'
banka. Hann gat, minsta kosti ekki
beinlínis, haft hag af samtökum þessum.
Vér höfum átt tal við herra Emil Schou
bankastjóra um mál þetta, og segir hann,
að það hafi aldrei komið til orða, að fs-
lands banki styrkti slík samtök, bankinn
hafi ekki einu sinni verið beðinn um
það. Það sé alt tilhæfulaus uppspuni.
Þeir, er hafa borið þessar slúðursögur
um bæinn, hafa styrkt frásögn sína hvað
íslands banka snertir, með því, að einum
fiskkaupmanninum hér hafi verið neitað
þar um lán til fiskkaupa.
En eins og annað í sögum þessum, er
það ekki rétt hermt, að fiskkaupmaður