Þjóðólfur - 28.04.1911, Blaðsíða 2

66
ÞJÓÐÓLFUR.
Fjárlip í efri deild.
Fjárlögin voru til 2. umræðu í efri deild
í gíer, var fundi þar slitið kl. 12 í nótt.
Helstu breytingar, er gerðar voru þar á
fjárlögunum, eru þessar:
1. I.aun endurskoðenda landsreikning-
anna hækkuð úr 400 kr. í 600 kr. (Sþ.
í e. hlj.).
2. Launaviðbót 700 kr. til Magnúsar
læknis í Hólmavík fyrir að ferðast um
Reykjarfjarðarlæknishérað einu sinni á
ársfjórðung. Sþ. 7 : 5 (Lárus, Steingr.,
Kr. J., Sig. St., E. Br.), G. Ó. ekki atkv.
3. 3000 kr. styrkur byggingarkostnað-
ar á sjúkraskýlum. Sþ. e. h.
4. Laun Þórðar á Kleppi hækkuð upp
í 2700 kr. (10 sh.).
3. Samþykt að verja 20,000 kr. til
Borgarfjarðarbrautar seinna árið. 8 : 5.
(S. H., Ari, Jósef, Gunnar, Kr. D.).
6. Samþykt að veita ekki fé til Skag-
firðingabrautar fyrra árið. 7 : 5. (Sömu
og við 5, Ágúst sat).
7. Brú á Öxará (1500 kr.) með 12
atkv..
8. —9. Að fella burtu fjárveitingarnar til
þjóðveganna í Austur-Skaftaf.sýslu (7 : 4)
og í Dalasýslu (7 : 5).
10. Að Keflavíkurvegurinn fengi 5000
kr. í stað 7500 á ári. Sþ. 7 : 6 (Kristj.,
Gunnar, Kr. D., S. H., Jósef, Ágúst).
11. Að hækka styrkinn til Faxaflóa-
bátsins 2000 kr. (11 atkv.).
12. Að í stað þess að reisa vita á
Bjargtöngum verði reistur viti á Flatey á
Skjálfanda. Sþ. 10 : 1 (Kr. Dan.).
13. Að fella burtu að Grundarkirkja
fengí prestsmötuna þar (sþ. 12).
14. Að greiða 400 kr. álag á Viðvfk-
urkirkju sþ. 9 : 4 (Steingr., Lárus, Kr.
Jóns., Sig. Hjörl.).
15. Að fella niður fjárveitingar til
laga-, presta- og læknaskóla, en setja í
þess stað til háskólans og eru þar
sundurliðaðar fjárveitingar til hans mjög
rækilega. Þessi liður var samþyktur með
nafnakalli:
Já sögðu:
Steingr Jónsson,
Ari Jónsson,
Ágúst Flygenring,
Eir. Briem,
Jul. Havsteen,
Kristján Jónsson,
L. H. Bjarnason,
Stefán Stefánsson.
Sig. Stefánsson greiddi ekki atkvæði og
var talinn með meiri hluta.
Hásk'olinn þar með samþyktur af
efri deild til starfrœkslu.
16. Að hækka laun sr. Jónasar frá
Hrafnagili um 400 kr. sþ. 12.
17. Að fella burtu fjárveiting til
Blönduósskólans sþ. 7 : 4 (G. Ól., Ari,
S. H., Kr. D.)
18. Að styrkja unglingaskóla Ásgr.
Magnússonar með 500 kr. ársstyrk sþ. 9
: 1 (Kr. Jónsson).
19. Að veita B. Jakobssyni 300 kr.
ferðastyrk 4 alþjóðamót í Óðinsey, sþ. 9.
20. Að veita þjóðmenjasafninu 1500
kr. á ári til gripakaupa (í stað 1000) og
500 kr. fyrra árið til safnskráa, sþ. einu
hlj.
21. Að hækka styrk Náttúrufræðisfél.
um 200 kr. sþ. einu hlj.
22. Að láta skáldastyrk Guðm. Magn-
ússonar vera 1200 kr. á ári (sama og E.
Hjörl.) sþ. 10.
23. Að hækka um 200 kr. skáldastyrk
Guðm Guðmundssonar sþ. 8.
24. Að veita Karli Sveinssyni frá
Hvammi 600 kr. á ári til ráfmagnsnáms
á Þýskalandi sþ. 8 : 1 (Steingr.)
25. Til Hannesar Þorsteinssonar alþm.
til æfisagnaritunar 2500 kr. á ári sþ. 10
(Jósef, G. Ól., Kr. D. sátu).
26. Að hækka upp í 300 kr. styrkinn
til Sighv. Grímssonar sþ. 7 samhljóða
(allir þjóðkjörnu þm.)
27. Til Jóns Espólíns til vélfræðináms
800 kr. á ári (sþ. 7).
28. Til Kristínar Jónsdóttur til drátt-
listarnáms 500 kr. á ári (sþ. 7 : 6).
29. Til Sig. Guðmundssonar kand.
mag. til bókmentasögu undirbúnings 600
kr. á ári sþ. einu hlj.
30. Til trésnaíðaáhaldakaupa á Hólum
800 kr. sþ. 10.
31. Að byggja leikfimishús úr stein-
steypu á Hólum (6000 kr.) sþ. 9.
33. Að veita ungmennafél. gagnfræða-
skólans á Akureyri 400 kr. til leikvallar-
byggingar sþ. 10.
34. Til kvennfél. Ósk á ísafirði til
matarhalds 1000 kr. á ári sþ. 7 : 1
(Gunnar).
35. Til Páls Jónssonar til að fullbúa
og kaupa einkaleyfi á atkvæðavél sinni
600 kr. sþ. 10.
36. Að fella burtu að fjárveiting til
viðskiftaráðunauts hljóði upp á Bjarna
Jónsson sþ. 7 : 4.
37. Til próf. Jensen í Khöfn 2000 kr.
sþ. 11.
38. Til sr. Arnórs í Hvammi 174 kr.
eftirgjöf af gömlu húsbyggingaláni á
prestakallinu sþ. 7 : 6 (Steingr., Sig. St.,
Kristján J., Sig. Hjörl., E. Briem, Ágúst).
39. 6000 kr. styrkur til klæðaverksm.
Iðunn sþ. 8 : 2 (Gunnar, Sig. Stef.)
40. 400 kr. eftirlaunahækkun (verða
2400 kr.) til séra Matth. Jochumssonar
sþ. 11 : 1 (G. Ó.)
41. 500 kr. eftirlaun til Hjartar Snorra-
sonar frá Hvanneyri (sþ. 10).
42. Lánsheimild 50000 kr. til niðursuðu-
verksmiðjunnar Island á Isafirði sþ. 8 :3
(Lárus, Steingr., Kristján).
43. 1000 kr. styrkur til bryggjugerðar
á Akranesi sþ. f e. hlj.
Af feldum tillögum má nefna.
1. Að hækka styrk til Önnu Magnúsd.
upp í 1500 8 : 4, (Jósef, Kr. Dan., Ari,
Gunnar).
2. Að verja 3000 kr. til vegarins frá
Hrútatjarðarbotni að Gilsfjarðarbotni 7 : 5
(Jósef, Ari, K. Dan., G. Ól., S. Hjörl.)
3. Að iæita 7500 til talsímalagningar
til Suðureyrar í Súgandafirði 7 : 5 (sömu
og 2. tillögu).
4. Að veita 1200 árl. til unglingaskóla
á Núpi 7 : 3 (Ari, Kr. Dan, Jósef.)
5. Að lækka niður í 6000 kr. tillag til
Flensborgarskólans 8 : 5 (Steingr., Stefán,
Lárus, Eir. Br., Sig. Stef.)
6. Að lækka styrk Þorst. Erl. niður 1
1000 kr. 7 : 4 (Ágúst, Lárus, Sig. Stef.,
Kristján).
7. Að lækka jarðfræðisstyrk til Helga
Péturss niður í 1500 kr. 9 : 3 (Sig. Stef.,
Kristján. Lárus).
8. Að veita Pétri Jónssyni 800 kr. á
ári til sönglistarnáms 7 : 3 (Stefán, Ari,
Kr. Dan.)
9. Að veita Guðjóni Samúelssyni 600
kr. á ári til að ljúka húsabyggingarnámi
7 : 4 (Ari, Gunnar, Kr. Dan., Stefán).
Sexzringur Jerst.
5 menn drukna.
Á þriðjud. kl. milli 1 og 2, hvolfdi
sexæring af Miðnesi á uppsiglingu
úr róðri, hlöðnum af fiski. 8 menn
voru á bátnum og komust allir á
kjöl. En eftir hálfa kl.stund voru
aðeins 2 eftir á kjölnum og 1 á
„bóli". Bar þá þar að enskan tog-
ara, frá Boston, og bjargaði hann
þeim þremur og flutti þá inn hingað
til Reykjavíkur. Þeir voru: Ásgeir
Daníelsson og Magnús Hákonarson
frá Nýlendu á Miðnesi, og Magnús
Guðmundsson frá Syðralangholti í
Árnessýslu.
En þeir 5, sem fórust, voru:
Jón Jónsson frá Nýlendu á Miðnesi,
formaður bátsins;
Páll Pálsson frá Nýabæ á Miðnesi;
Guðbrandur Sveinsson frá Tungu í
Hörðudal;
Benedikt Guðmundsson frá Lang-
stöðum í Flóa;
Þorvarður Bjarnason frá Sandaseli
í Meðallandi.
Jón frá Nýlendu var kvæntur
maður, hinir ókvæntir.
Tvö kyæði til Jóns í Múla.
Sungin í samsæti er honum var haldið á
sunnudaginn.
Svo endar þessi aldarfjórðungs saga
og önnur byrjar ný á sömu stund.
Og þegar vjer á liðna lítum daga,
vjer lýsa sjáum margan heillafund.
Vjer óskum þess, þú háa elli hljótir
og heilladísir snúi öllu' í vil,
og fyrir ísland heilla handa njótir
með heiðri og prýði aldarfjórðung til.
Vjer lítum aftur. -— Eins og háa hilling
vjer horfum margir fyrsta mótið á,
og þá og síðar ýmsra óska fylling
og atvik við þig bundin, stór og smá.
Og þegar andinn upp hið liðna lifir
og lítur yfir farnar brautir nú,
þá sjer hann fjölda förunauta yfir,
en finnur engan, sem var betri en þú.
Og víst má ennið hátt og hiklaust bera
við himinn þetta Jóna-sæla land,
því betri nöfn jeg veit þar engin vera,
nje vænni prýði ( þess rósaband.
Þeim nöfnum margar mætar fylgjur þjóna
og mikil gæfa frá þeim komin er.
Og meðal Islands allrabestu Jóna
er okkur hjartans ljúft að skipa þjer.
Vjer lítum fram — og margt er ekki unnið
sem aldarfjórðung vakti dýpsta þrá,
og hefur jafnan vænt og voldugt brunnið
sem vitar landsins, sem vjer stefnum á.
Þó gleður oss, hve enn þá kapp þitt vogar
og altaf birtir lund þíns fyrra manns,
því aldrei deyja í augum þínum Iogar
af undurskini þessa bjarmalands.
Vjer þurfurn menn, sem dirfð og dreng-
skap rækja
og dáð í öllu sýna — eins og þú.
Vjer þurfum menn, sem þora fram að sækja
með þreki og festu — aldrei meir en nú.
Með kærri þökk vjer látum Ijóð vor hjóma
og lýsa vorum sanna liug til þín,
og ísland brosir, vafið vorsins Ijóma,
og við þjer eins og þakklát drotning skín.
G. Magnússon.
Eg finn vel, mjer áratalan
ótt að baki vex;
man þó enn þá át/'ctn-hundrud-
dttatíu-og-sex.
Ár það Jón frá Arnarvntni
ungur kom á þing —
hárið svart, en haukfrán augu,
hugsun skörp og slyng.
— hárið svart, en haukfrán augu,
hugsun bæði skörp og slyng.
Fljótt stóð með þeim fremstu’ á meiði
fiest við þjóðarmál;
jeg fjekk mætur á þeim manni,
unni’ hans björtu sál.
Af og til um aldar-fjórðung
áttum saman leið,
og jeg mat hann æ því meira
er það lengdist skeið
— og jeg mat hann æ því meira
eftir því sem lengdist skeið.
Allir, sem með Jóni f Múla
áttu saman veg,
þeir hafa’ allir einmitt reynt hann
að því sama’ og jeg.
Ættjörðin á ( hans viti
ávalt besta feng;
ættjörðin hún á í honum
ávalt besta dreng
— ættjörðin hún á í honum
alla stund hinn besta dreng.
Einn nú kveð jeg allra rómi,
er um þig jeg syng:
Þú varst hverrar sýstu sómi,
sem þig kaus d þing!
Ef þig hefði úti' í heimi
önnur borið storð,
hvar sem var, þú hefðir unnið
hiklaust sama orð
— hvar sem var, þú hefðir unnið
hiklaust sama frægðar-orð.
Ilt við fregn þá er að vakna,
að þú burt nú flytst;
Reykvíkingar sárt þín sakna,
sjá, hvað þeim er mist.
Átthögunum eystra mínum
eg sem best þig fel;
óska, þjer og öllum þínum
ávalt líði vel
— óska, þjer og öllum þínum
allar stundir l(ði vel.
Jón Ólafsson.
JókracntaJélagsJuníur
í Reykjavik.
Fyrri ársfundur Reykjavíkurdeildar-
innar var haldinn í Templarahúsinu
síðastl. laugardag og var allvel
sóttur.
Forseti íélagsins, B. M. Ólsen
prófessor, mintist fyrst dáinna félags-
manna, og meðal þeirra sérstaklega
Alex. Baumgartens, hins þýska rit-
höfundar, er skrifað hefur ágæta bók
um Island, sem víða er þekt; Hjör-
leifs prófasts Einarssonar og Gunn-
steins Eyólfssonar, ísl. rithöfundar í
Ameríku.
Þá las féhirðir, Halldór Jónsson
bankagjaldkeri, upp endurskoðaðan
reikning yfir tekjur og gjöld félags-
ins síðastl. ár. Höfðu skuldir inn-
heimtst betur en áður. Annar end-
urskoðandinn, Hannes alþm. Þor-
steinsson, fór síðan nokkrum orðum
um fjárhag félagsins, taldi meðal
annars ritstjóralaunin við Skírni ó-
þarflega há og óskaði, að féiags-
stjórnin tæki til íhugunar, hvort ekki
væri hægt að færa þau að mun
niður. Ritstjóralaunin eru 600 kr.,
eða 25 kr. fyrir hverja örk.
Þá talaði forseti um heimflutnings-
málið og rakti sögu þess. Kvaðst
hann hafa farið utan á síðastl. hausti
meðfram til þess, að reyna að koma
á samkomulagi um það mál. Hefði
Hafnardeildin kosið 6 manna nefnd
til þess að fjalla um málið og vær*
innan skams væntanlegt frumvarP til
breytinga á félagslögunum, er fæli
í sér sameining beggja deilda með
heimili í Reykjavík. Þetta frumvarp
kæmi frá Hafnardeildinni, undirbúið
af nefndinni. í nefndinni hafa verið
Bogi Th. Melsteð sagnfræðingur, Finn-
ur Jónsson próf., Sig. Lýðsson stud.,
Jón Sigurðsson frá Kallaðarnesi og
Sigf. Blöndal bókavörður. Sagði for-
seti, að frumvarp þetta mundi verða
lagt íyrir júlí-fund Reykjavíkurdeild-
arinnar. Fundurinn samþykti, eftir
uppástungu frá forseta, að vísa þessu
frumvarpi til nefndar þeirrar, er áður
hafði verið kosin til þess að koma
með tillögur í heimflutningsmálinu.
Þá skýrði forseti frá, hvað til stæði
að Bm.fél. gerði til þess að minnast
Jóns Sigurðssonar á aldarafmæli hans.
Útgáfa bréfa hans væri nú vel á veg
komin, en bók sú mundi verða eigi
litlu lengri en upphaflega hefði verið
ráðgert, alt að 40 örkum í stað 30.
Væri vafasamt, að athugasemdum
Nei sögðu:
Kristinn Daníelss.
Gunnar Ólafsson,
Jósef Björnsson,
Sig. Hjörleifsson.