Ný tíðindi - 20.04.1852, Page 4

36
§býrsla
um fjárhag spítalasjóðanna á Islandi.
Ár. Kaldaðar- ncss-spí- talasjóður. Hörgslands- spítalasjóð- ur. Ilallbjarn- areyrar-spí talasjóður. Möðrufells- spítalasjóð- ur.
rbdd. skk. rbdd. skk. rbdd. skk. rbdd. skk.
1843 5427 e*l=> co 895 31J 1567 21 3649 72*
1844 6302 4733 990 90j 1701 78 3770 71*
1845 7046 52 1130 55 1951 65 4010 81
1846 7805 63 1219 68 2008 62 4225 75
1847 8512 50 1316 » 2150 2 4443 55
1848 9405 29 1529 31 2250 91* 4659 48
1849 10390 11 1634 31 2349 95* 4876 24
1850 11141 58 1804 33 2458 51 5089 14
1851 12268 55 1949 » ‘2547 78 5331 50
Um jarðyrlju á Islandi.
(Framliald). En hvaða jarðarrækt er það,
segja menn, sem jiessi hagnaður fylgi ? Verð-
ur nokkuð annað gjört, en áður hefur verið
í tíðki, og kennthefur verið í Atla gamla, og
öðrum góðum búnaðarritum? Ekki þarf að
leita langt, til að sjá, hvað jarðarræktin ber
ríkuglegan ávöxt; enginn hefur starfað svo lít-
ið að því, að koma lagi á jörö sina, að hann
hafi ekki þegar fundið, að j>au voru dagkaup-
in drjúgust, sem jaröarræktin átti að borga.
Margir, sem ekki liafa lagt annað í sölurnar,
en að tína allan áburð út á túnið sitt, sem
þeir gátu fengið, hafa þó, ef til vill, fengið
einu kýrfóðrinu meira fyrir hirðuseinina, og
þessi hirðusemi hefur kann ske komið þeim
í veltuna, svo þeir hafa oröið flugrikir. Allir
þekkja hagnaðinn af sljettuninni, því fyrst
verður aldrei komið rækt í þ^furnar, og taf-
irnar við þa;r eru óþolandi og ósæmilegar;
sauðurinn rennur einlægt sömu slóðina ár eptir
ár heirn í húsið, og bóndinn kroppar ár eptir
ár sömu þúfuna öldungis eins lagaða; það er
heldur ekki búið með bakverkinn, hann bíður
opt óbætandi tjón af þvi, að þurka heyið í þúf-
unum. jrar á móti er hagnaðurinn töluverð-
ur á sljettuninni, því dagslátta af nýsljettuðu
túni, sem er vel hirt, gefur af sjer 24 hesta.
Vjer vitum til þess, að 40 hesta túnið, sem
afbragðsbóndinn Jón á Vatni hefur látið sljetta,
og hirt um með snild, fóðrar nú 8—10 kýr.
5a?i er líka nærri óskiljanlegt, hversu vatna-
veitingar efla grasvöxt á þurrum og skræln-
uðum jarðvegi. jrað sprettur betur undan
þeim, en bezta áburði. Vjer vitum til, að
vatni hefur verið lileypt á harðar eyrar, sem
áður voru svo graslausar, að varla fengust 6
hestar af engja dagsláttu, en svo spratt vel
undan vatninu, að heyið flekkjaði sig sjálft á
öllum blettinum, sem hleypt var á, og heyið
var líka mikið hollara og lystugra, en áður,
eiris og van t er að vera með flæðahey. En
sumstaðar er landslagið of blautlent. 5að
getur eins orðið grasvextinum að meini og
þurkurinn: vatnsaginn jetur úr alla rótina, en
tóm leireðja sezt ofan á aptur, svo ekki getur
sprottið, nema íllt gras og lítið; þar, sem svo
stendur á, eykur og bætir framskurður mýr-
anna grasvöxtinn. Víðast livar er jarðveg-
urinn djúpur og nægilega frjófsamur í þeim,
ef vatninu yrði veittafþeim. Vjer getum ekki
sýnt fram á hagnað, sem orðið liafi af fram-
skurði mýranna, því það er að eins í túnjöðrum,
að svo litlir skurðir liafa verið gjörðir til að
þurka upp einhvern skika t. En livar sem það
hefur verið gjört að nokkru ráði, hefur mýrin
orðið eins grasgóð og frjófsöm, eins og tún-
ið. En ef þessar jarðabætur eru svo arðsamar,
hversuheillavænlegt mundi það þá ekki fyrir
oss, aðleggja stundáþá jarðabót, semfyrir3000
ára, hefur verið undirrót allrar jarðarræktar hjá
öllum menntuðum þjóðum? Án hennar dettur
engri þjóð í heiminum í liug, að nota jörðina
nema skrælingjum einuin. Með þessari jarðar-
rækt geta hveitis-ogkornakrar sprottið, enekki
með öðru móti. jiessi jarðarrækt er plægingin.
(FranlialdiS síðar).
Prestakiill. >
V e i 11: Kirkjubaer i Tungu 13. d. f>. m. sjera
Magnúsi Bergssyni presti á Stöð i Stöðvarfirði. R e y n i-
itaðarklanstur 17. [>. m. kand. Brynjólfi Jónssyni;
Hvammurs. d. stúd. Olafi Olafssyni; Sauðlauksdalur
s. d. sjera Magnúsi Gíslasyni; og Nes s. d. sjera Vigfúsi
Guttormssyni.
0 v ei t t: Stöð í Söðvarfirði i Múlasýslu metið
13 rbdd. 3 mörk 4 skk.; og S t a ð u r í Grunnavík.
Biskup landsins H. G. Thordenen, ridd. af
dannebr., hefur ásett sjer, ef guð lofar, að vígja presta
þá, er til stendur, 4. sunnudag e. páska,
I) Hiif. er ellaust ókunnugur í Árnessýslu, og væri
þess óskandi, að frainskurðarfjelagið þargæfi oss dálitla
skýrsln um störf sín, og þann hagnað, sem af frain-
skurðinum liefur leitt í því hjeraði. Ritst.
Ritstjóri: M. Grí/nssoti.