Norðri - 28.02.1857, Side 3

27
mikib vegna skuldarinnar; verSa svo a?> smá knýja
á kaupmanninn á útmánu&um og vorum, þegar
sulíurinu kallar ab, en þá er opt lausara fyrir
(ef rnatur er til). En þab er bæ&i, a&þáermat-
urinn jafnan or&inn dýrri, enda verbur þá mörg-
um ab kaupa einhvern úþarfa meb fram, og sum-
ir kaupmenn fúsari ab lána hann. þabrætistþá
iíka hjer, ab skuld elur skuld.
Varla verbur liögum ab því hugab, hversu
verzlunarlagib sem nú er clur óhófib og ósómann,
þessi fssleikur ab iána, til ab koma út óþarfan-
um og binda menn vib verzlunina, og þessi gób-
mennska kaupmanna og meinhægb í skuldakrof-
unum.
þá er enn einn annmarki harla leibinlegurá
verzlunarlaginu hjá okkur: vib látum vörurnar okk-
ar til kaupmannsins, eins og þær eru til, jafnabar-
lega ábur en vib getum fengib ab vita grand,
hvab hann muni gefa okkur fyrir þær. Hann
veit ekki sjálfur, hvab hann muni ver&a ab gefa,
þó hann viti hvab hann v i 11 gefa. Ab sönnn
höfum vib optast eitthvab í abra liönd af vörum
kaupmannsins. Sömu álögin eru áþví, hann veit
ekki sjálfur hvab þa& muni kosta, því síbnr vib.
I þessari villu vöbum vi& fram eptir öllu sumri,
og höfum okkur til hugnunar ioforbin um „beztu
prísa“. þegar vib verbum ab verzla svoua, getur
enginn vitab, hvar bezt muni vera ab berast fyr-
ir. Allt verbur ab eiga undir drcngskap kaup-
mannsins, a& liann endi loforb sín þessi varialegu,
ab láta okkur fá sömu kjör og bezt rerba þab
sumar, þar sem hann er, eba þá í næsta verzl-
unarstab. Kaupmenn enda jafnan þessi Ioforb,
þa& er satt, af drenglyndi, hyggindum eba eig-
ingirni. Samt sem á&ur er þessi verzlunarhátt-
semi greyleg a& mörgu leyti og ískyggileg. Jeg
trúi því varla a& þvílíkt haldist uppi nokkurstab-
ar nema hjer.
Nú hefi jeg minnst á kaupstabskuldir, kaup-
stabarlán og óvissuna um verbib á vörunum, hrersu
þetta sje allt meinlegt fyrir okkur. þa& mun
varla vera eins fyrir kaupmennina, sem halda vib
þessari háttsemi. Verib getnr þeir sjái sjer hag
í því a& binda okkur vi& verziun sína meb skuld-
um. Jeg held hagurinn geti þó ekki verib mik-
ill, ef vel er gætt ab, sízt þar sem fieiri verzla f
sama stab en einn, og vib getum hlaupib til síns
í hvert sinn, eptir því sem yí& erum mennirnir
til, og eptir því hvernig vi& látum leibast af fögr-
um Ioforbum. þab er þó aubskilif:, ab hverium
kaupmanni verbur a& vera óhagur ab því, ab eiga
fje sift arblaust út um allar áttir og sumt í óviss-
um skuldastö&um. Meb því Iagi getur 118110*ekki
vitab fyrr en um seinan livab hann liefur upp ijr
vöru sinni hvert ár. Reyndin verbur ab sýna
honum, hva& hann heimtir saman. Kaupmabur-
inn mun þurfa ab ábatast nokkub á vöru sinni
árlega, til ab standast kostnab sinn. Enginn ar&-
ur fæst af því, sem lánab er út leigulaust og
ekki borgast þab ár. þab er kaupmanni ónýt
eign, meban hann heimtir þa& ckki. þvíheldjeg
kaupmabur verbi ab seija alla vöru sína dáiitlu
dýrari, vegna skuidanna, til a& ná sjer meb ein-
Iiverju móti. Sje þessi gáta rjett, skiíst nijer svo,
* og !»ngt mætti rita uin öll jþan Tandræbi sem systirin
hafbi Tib ab stríba ])ab sem nú var eptir af leibiuui.
pegar þau nálgubust Bouiogne, var landib fjöllótt-
ara, og Geuevieve var yflr komin afþreytu, en þab hug-
lireysti hana, ab henni var sagt einu daginn ab nú mnudi
hún ab kvöldi, þegar hún kæini it næstu fiallabrún, sjáliib
eptirþrejba haf, og hiuar hvítn strendur Englands í fjarska.
Og þegar húu knm á fjailsbrdnina og þan sáu hib óendan-
lega h»f fjrir angum sjer, sem þan höfbn aldrei litib fyrri,
fá »ngin orb skýrt frá tilfliiningum þeirra. Genevieve
gat ekki bebib vib, þó bróbir hennar segbi henni ab taka
hvíld, heldur flýtti ferbinni tiibnr af fjallinu og ab borg-
innl Bonlogne sem blasti vib þeim. þegar hún kom til
borgarinnar, spurbi hún eptir veginnm til babanna, og var
Iiðiini vísab á stig, sem lá fram meb sjónum, og þar lá nú
liaflb fyrir fótum þeirra, og hreifbist í hægum logtiöldum
eius og akrarnir á Beauce sljettn í hægum snnuanvindi
í skugganum uudir hellisskúta vib ströudina mættn þau
flokki göfugra kvenna fráýmsum löndum, sem vorn ab bíba
eptir flúbi, þegar fara átti í böbin. þær horfbu á Genevieve
er hún kom og dró kerruna, og spurbu hana úr hvaba
þorpi hún Tæri þar f nágrenninu ; en Maurice tók í hönd
systur sinnar, og sagbi þeim meb niálsnilld þakklátserninn-
ar hvaban þau kæmu, og hvab hún hefbi haft fyrir sjer, og
urbu höfbingskoiiumar svo hissa og undrandi, ub þeiei sýud-
ist sveitastúlkan eins eg engill kominn af himnnm of»n. og
fylgdn henni til bahanna og breiddu út lof hennar viballa
sem þær mættu á leibinni
Eignarmabur babanna var hinn nýtasti og vænsti mab-
ur. Hanu tók tvíbnrunum ágæta vel, og fjekk undir eins
Maurice í hendnr tvoimnr þjónnm sínnm, sem beztir og
læguastir voru vib biibin.
Tviburarnir höftu iiú gób herborgi og allt scm þau
þnrftu, því allír kepptust um ab hjálpa þeim. Eptir 10 eba