Norðri - 26.12.1859, Side 5

133
varla neitt vald til aíi taka frá löndum síimrn
sameisinlega þjóbeign þeirra, ab sögurnar eru
ekki fremur hans eign en hvers annars ljetta-
drengs, og a<b þær eru hvorki sjertök eign Norb-
lendinga e?a Vestfirbinga, heldur Islendinga alira
jafnt.
Um prentib þarf ritdómarinn líka ab dæma,
fyrst ab hann á annab borb er seztur f dómara-
sætib, og er þar aubsjeb, ab hann vantar þar líka
vit eba vilja ab sjá hib rjetta. Egils saga er
prentub meb góbu og nýju ietri, en Vatnsdæla
meb gömlu; því þá var ekki komiö hjer Iiife nýja
letur, sem vjer vonum a& berist ritdómaranum áein-
hverju smákveri a& nor&an. þab skyldi ekki verba,
ab þó ab prentsmibjan norblenzka hafi ekki verib
vel fa dd e&a klædd í hans augum, þá þyki hann.
ef til vill, líka nokkub tötralegur í ritdómum sfn-
um, þegar þeir koma fyrir almennings augu.
IV. eru hæstarjettardómar í íslenzkum málum
árin 1852 iil 1856., og
V. kvæ&i nokkur; og nefnum vjer þar eink-
um hib sffasta „Lækur og lóa,“ sem oss finnst
afbiagbsfallegt.
Samanbur&ur á ágreiningslærdóm
katólsku og prótestantisku kirkjunnar,
ept r Sigurb Melsteb, útgefandi Egiil Jónsson,
Reykjavík 1859; 12 blababrot, 304 bls., kostar
innfest 1 rd.
Síban ab sibabót Lúters komst á hjer á
landi um mibju 16. aldar og allt til þessara sein-
ustu ára liafa menn hjer Iítib haft af kat-
ólsku ab segja, því þó ab ýmsir sibir og ýms-
ar hjervillur hjeldist hjer fyrst um sinn eptir ab
sibabótin var á komin, þá dó þess konar þó bráb-
um út eins og af sjálfu sjer. Vjer Islendingar
höfum því lengi verib algjörlega lúterskir; þab
er ab skilja, hjer hafa ekki um nokkrar aldir
verib annarar trúar menn á landi, og menn bafa
því litla hugmynd liaft um abrar kirkjur og önn-
nr trúarbrögb." Reyndar komu hingab fyrir nokkr-
um árum Mormónar; en lítib varb þeim ágengt;
og líka er nú meb lögum Gybingtim veitt leyfi
til þess ab sefjast hjer ab. þab Ieit því uærri
svo út, ab páfinn væri búinn ab gleyma oss, þang-
ab til nú fyrir fjórum eba fimm árum, ab katólsk-
ir trúarbobendur komu til Danmerkur, og af þv;
ab fyrir þá mun hafa verib lagt, ab snúa aptur
öllum hinum frávilltu saubum á norburlöndum til
hlýbni vib páfann og katólska kirkju , fóru þeir
j líka ab halda spurnum fyrir urn ísland, og tókst
! þeim þegar fyrsta árib, ab leiba einn gáfaban
og vellærban landa vorn, Olaf Gunnlögsen, aptur
í móburskaut kirkjunnar, og skömmu seinna brób-
ur hans ungan, sem þeir ^endu til Italíu og tóku
þar í skóla. 1857 fengu þeir og dregib til sinn-
ar trúar erlendis hib fjöruga og gáfaba skáld
vort Benidikt Gröndal.
þab má nú geta nærri, ab þeir hafa eigi
látib sjer þab eitt nægja ab fá sier þannig post-
ulaefni frá þjóbinni sjalfri, heldur hati þeim þótt
naubsyn til bera ab senda hingab til landsins
gætna menn og glöggskyggna. til ab fcanna hiá
oss trúna, og sjá, hvernig ganga mundi ab heimta
oss aptur undir hipa einu og sönnu allsherj-
arkirkju, er þeir svo nefna. þ>á Bernharb
(Bjarnvarb?) jirest og Baudoin (Baldvin) má því
álíta nokkurs konar fyrirrennara þeirra, sem síb-
ar munu koma og boba oss trúna; enda fara
þeir hægt og gætilega, og þó ab þeir haldi fast
vib trú sína og mæli fastiega meb henni, "þá er
þó hitt víst, ab þeir gjöra sjer ekki mikib far
um ab snúa mönnum til sinnar trúar enn sem
komib er. Ekki hafa þessir katólsku Norburlanda-
postular skrifab neitt enn handa oss Isiendingum
til muna nema Berthu greinina í þjóbólfi og sro
Lilju útgáfuna. Lilju hafa þeir gefib út í Kaup-
mannahöfn meb kathólskum formála og latinskri
þýbingn, og bafa þeir sent hana hingab tii Iand3
til sölu ; en ekki vitum vjer hve margir hafa orbib
til ab útbreiba hana bjer fyrir þeirra hönd. þó
ab þessir kathólsku prestar hafi enn farib hægt
í sakirnar meb ab Loba trú sína, er þó aubvitaö
ab þeir muni ætla ab feeta hjer fót, og er þaÖ
til merkis um þab, ab Bernharöur prestur hefir
aptur og aptur sótt um aÖ mega byggja spítala
og kapellu eystra, og í orbi er, ab hann hafi ætl-
ab ab stofna þar skota, aÖ minnsta kosti hafbi
hann fengib þar svæbi til ab byggja á. Nú eru
þessir katólsku prestar flnttir til Vesturlands, og
í munnmælum er þab haft, ab annar þeirra hafi
í haust farib til Reykjavíkur og keypt húsiö upp-
á túnunum, þab sem byskup vor átti ábur, og
muni því, ef hann fær túnin meb, geta selt
vorum lúterska byskupi mjólk og rjóma.
þaÖ var því á hinum bezta og hentugasta
tíma, ab herra prestaskólakermari Sigurbur Mel-
steb gaf út bók sína um ágreiningslærdóma kat-
ólsku og prótestantisku kirkjunnar; og þab gleÖ-
ur oss, ab hann hefir ekki fariö meb þessi ágrein-