Norðri - 31.12.1859, Blaðsíða 1

1M 0 R Ð RI.
c »> >-»
c82
7r
. ar
(A fe s e n t).
Flestir eem ritafe hafa um atvinnuvegi vora
íslendinga afe undaníörnu hafa álitife, afe Iandbún-
afeinum þyrfti einkum afe fara fram, því af eng-
um öferum atvinnuvegi vœri landinti slík ávinn-
ings von sem honum; þeir hafa stafeife á þvf, afe
betur fœri afe ckki fjölgufeu mjög þcir, sem heffei
íisUveifearnar fyrir afealatvinnuveg, því þá dræg-
ist ofmargir burt frá svcitabúskapnum, sem ekki
mætti frá honum missast, og hafa álitife, afe þeir,
sem sjöinn stundufeu, vœri þegar fyrir löngu orfen-
ir fuMmargir efeur jafnvel ofmargir. Sá flokkur
mefeal Iandsmanna vorra, er þessa skofenn helir
haft, hefir bæfei verife svo fjölmennur, og í hon-
um hafa verife svo margir alkunnir ættjarfearvin-
ir, afe álit þetta er orfeife afe eins konar trúar-at-
rifei, sem ekki þykir eiga vife afe færa ástæfeur fyrir.
Ný Fjelagsrit — sem, eins og allir vita, eru
eitt hife merkasta tímarit vort og líklegt til afe
Itafa mikil áhrif á almennings álitife — hafa nú
í 19. og sífeasta árgangi sínunr, fært mönnurn
ritgjörfe um jarfeyrkju, þar sern höfundurinn kall-
ar fúlksfjölgunina vife sjóinn ísjárverfea, því ekk-
ert sje til atvinnu handa þeim mannfjölda ann-
afe en „hrein og bein sjómennska“, sem ætífe hafi
þótt og ætífe hafi reynzt næsta svipul. Honum
þykir afe sönnu ekki gott lieldur, afe sveitabænd-
ur Bliggi tottandi á spena frjóseminnar“, er hann
svo kallar, heldur kennir hann þeim mörg ráfe,
hversu þeir skuli bera sig afe, og sýnir þeim mefe
rcikningi hvern ávinning þeir megi telja sjer vís-
an af afe fylgja þeim; cn eigi skyldi oss furfea
þó eitthvafe af reikningum þessum væri byggt á
eins ótraustum grundvelli, eins og fræfei sú, er
hann kennir oss (bls. 100), afe girfea megi um-
hverfis 10 dagsláttur mefe 300 fafema löngum
garfei, o. s. frv.
Gæti menn nákvæmlega borife saman þafe,
sem landife sjálft gefur nú af sjer á ári hverju,
35.-36.
vife þafe, sem sjórinn kringum landife gefur af sjer,
þá er ætlun vor, afe þafe sje töluvert meira, er af
I sjónum fæst, og afe á honum lifi tölvert fieiri
menn en á landsgagninu; en á þessu er sá illi
annmarki, afe allur þorri þeirra, sem á sjónum
lifa, eiga ekki heitna í landinu sjálfu, heldur í
ýmsum öðrum löndum, og einkum sufeur á Frakk-
landi; því eins og kunnugt er, senda Frakkar hvert
sumar mörg hundrufe skipa mefe mörgum þúsund-
um manna til fiskiveifea undir íslandi, og mun óliætt
mega fullyrfea, afe fiskimenn þesvir, þegar konur
þeirra og börn eru talin mefe, og svo aliir þeir
aferir, er atvinnu hafa af útgjörfe skipanna, sjeu
engu færri en Islendingar sjálfir.
Enginn þarf afe efa þafe, afe hinir gófeu menn,
sem álíta alla velferfe Islands komna nndir því,
afe sem fiestir stundi landbúnafeinn, en sem fæst-
ir sjávarútveginn, vilji ættjörfeu sinni vel; en hitt
er fremur efamál, hvort þetta álit sje sem hyggi-
legast. Flestir hinir merkustu af útiendum mönn-
um, sem kunnugir hafa verife íslandi, hafa Iíka
haft afera skofeun; þeir hafa álitife, afe liufife um-
hverfis landife sje ótæmandi aufelegfear uppspretta,
en landife sjálft hefir þeim ekki sýnzt vel faliife
til akuryrkju efea annarar jarferæktar vegna hins
kalda vefeurlags, þar sem jörfein er venjulega fros-
in 8 mánufei af árinu, en veferáttan þó engan veg-
inn hagstæfe fyrir jarfeargrófea hina 4 mánufeina,
sera jörfein er þífe. þó getur enginn, sem skyn-
samlega lítur á þetta mál, örvænt þess, afe land-
ife geti tekife miklum framförum í því, er jarfe-
yrkju og fjárrækt snertir, fram yfir þafe sem nú
er; en samt sem áfeur hlýtur þó jafnan hife kalda
loptslag afe setja öllum framföruin landbúnafearins
mjög þröng takmörk. Aptur gæti sjávarútvegsr-
inn aukizt og margfaldast takiparkalaust og orfe-
ife afe líkindum öllu fleirutn landsbúum afe atvinnu
heldur en landbúnafeurinn.
J>afe sem mcnn eínkum telja verstan ann-
31. Desember