Norðri - 06.06.1860, Page 3

43
þeir hafi geíaf) veriS breiskir líkt og vib aliir,
og því kunnab í reikningnum ab hafa rakab eld
ah sinni köku, eöa taiib sumt af því skoriö fjár-
kiáhans vegria, sem ekki var? þetta þarf eng-
inn a& taka fyrir tortryggni af okkur, heldur vekj-
um vib einungis máis á því íii a& fá upplýsingu;
hana viljum vjer fa', og á henni þurfum vjer áb
halda, vjer, sem erum svo framandi í Jerúsalem,
a& vjer vitum ekki, hva& á þessum kíá&adögum
þar inni gjörzt hefir, vitum ekki upp e&a ni&urjí
þessum, ni&urskur&ar - og ska&abótar-vöiundar-
krókum, vitum ekki hverjir reikning höf&u yfir
þa& sem eitigöngu fjárklá&ans vegna var drepi&
ni&ur, hvort utan sýslumenn voru íil þess kosnir
ásamt rae& sýslubúum sjálfum, e&a þessir látnir
vera við þa& einir saman og cptirlitslaust.
t>a& er enn freraur eptirtektavert, ef satt væri,
og þa& höfum vjer lauslega fregnað, a& í fyrra
vor hafi Húnvetningutn átt a& vera hálft um hálft
drumbs a& taka á móti ska&ubótarfje því, sem
til þeirra var reki& úr sumum hreppum í Skaga-
fjar&arsýslu; og svo miki& má telja'sein víst, a&
fje þa&, sem þeim í sama sinn var ætla& úr Fljút-
utn, og gó&mótlega átti a& afhenda þeim, þegar
þeir vitju&u þess, hafa þeir enn ekki sótt. Er
þá ekki von — sje þessu svona vari& — þ<5 okk-
ur ver&i a& hugsa ásveigt þessu: Hver sein.
ekki vill þegar hann má, hann skai
ekki þegar hann vill? þeir hafa máske get-
a& í fyrra vor meb rökum barib vi& þáverandi
heyjaþrotum roanna þarsveitis, svo þeir ei hafi
sje& sjer fært a& geta fó&ra& lii& afckomna fje
þab eptir var fram úr, sem og ýmsum íleiri ervifc-
leikum me& a& geta um þa& íeyti látifc vitja þess,
en hinu sama, og þa& me& engu sí&ri ástat&um
gátu har&inda og útkjálkasveitir afc minnsta kosti
barifc vi&, því ví&a var or&i& hjer í sveitum hey-
laust um þab bil, og telja má vfst, a& sumir
hef&i or&ifc hjartans fegnir, a& tnega þá ver&a
sem brábast af me& þa&, sera Húnvetningum var
ætlað, og þurfa ei a& geyma þab lengur handa
þeim, e&a gjöra út fjárrekstrarmenn til a& færa
þeira þa& heim, líkt og konum á sængina.
Síðan 1&58 hefir því, eins og þegar er á-
vikib, a!lt tekib hjer mjög miklum háttaskiptum,
og megum vjer því segja: Nú er öldin önnur.
Skepnuliöid manna hafa hjer, sem sagt, me& öllu
móti farib versnandi, ásíæ&um og efnahag stór-
um hnignafc og skuldir, ef ei vi& verzlun, þá þeim
mun lieldur annarsía&ar út í fráaukizt tilíinnan-
legá, en ey&sia og tilkosfna&ur allur bæ&i lijá fá
tækum og ríkutn vaxið svo, a& flestir munuþykj-
ast hafa æri& nóg á sinni könnu; hjer af flýtur,
eins og áiur er sagt, a& þa& sem 1858, SLenda-
lok, hinna beztu ára bæ&i til sjós og ..sveita, var
manns eiginleg eign, er nú ví&a ab meira og minna
leyíi or&ifc skuldafje. Sumir efnabændur, sem
þá lif&u, eru nú anda&ir, og fjemunir þeirra komn-
ir vífcs vegar og í óvissar áttir; sumir nýir komn-
ir í þeirra sæti, sem aldrei hafa neinu Iofafc;
sumir þegar alveg fiosna&ir upp, svo af þeSm er
ekki neitt a& hafa, a&rir eptur vi& húsgangsrim-
ina, og haldast ei inni me& hyski sínu afsjálfra
s^n heidur sveitunga sinna rammleik, en a&
sama hófi aukast ir.nanhrepps þarfirnar, erida
vir&ast þa:r þá og þegar, og hva& sem framveg-
is kann á a& bjáta, vera or&nar svo vi&sjálsverð-
ar og miklar, a& ríkis - og efna-bændunum, hva& þá
hinum, mun veita ful! ervitt a& rísa undir þeim;
og þafc er þó ætí& næst sem næst er: „fátæka höfum
vjer jafnan hjá oss,“ hver í sínum hropp; og
fyrst viidurn vi& geta rjett þeini hjálparhiind,
sem ab bágt eiga umhverfis okknr, og eru sveit-
ungar okkar, á&ur en vi& færum a& seilast me&
haua vestur um allar sýslur, og vita þ<5 ekki
nema hún, alít svo vesæl hún er, kæmi þar nifc-
ur sem sízt skyldi og sízt þyrfti, og þeir slippu
af henni, sein í raun og veru þyrftu hvab helzt
hjáipar vi&. Oss vir&ist Iíka, þegar vjer lftum á
búna&artöfluua f Nor&ra þetta sama ár, yfir bún-
a&arástandið í Nor&ur- og Austurumdæminu og
sjáum, hvernig ástatt heíir veri& í Húnavatns-
sýslu strax eptir allan ni&urskur&inn, a& oss gefist
þá átylla til a& spyrja me& sjáifum oss: hvert
sumir a& minnsta kosti,: sern gjört var og er a&
skyldu ab bæta Húnvetningum þann missi, er
þeir bifcu af ni&urskur&inum, hafi verib e&a sjeu
nú færari a& grei&a þær bætur, heldur en alltjend
sumir af Húnvetningum eru e&a voru a& bera
sjálfir missirinn óbættan álíka og hvert anna&ó-
happ, sem máske af tilvi|juu kom fyrst á Nor&-
urlandi vi& hjá þeim?
þann 21. apríl, laugardaginn 1. í sumri, var
Siglfir&ingum stefnt til fundar, til þess a& birta
mönnum brjef frá sýslumanni um upphæb og
grei&slu ska&abótanna, og til a& heyra þar um
meiningar og tillögur manna, samt hvert menn
vildu láta þetta af hendi e&ur ei. Aþessumfundi
voru þeir nokkrir, er ekki mæltu ; nokkrir og þó
wjög fáir, sem — líklega til afc koma sjer úr