Norðri - 20.12.1860, Qupperneq 3

123
8?) detta nifctrr Ilcfir Garibaldi telrif vfild af ein-
unt it'csta vini sínum, er dhollur þótti Sardining-
um, og jafnvcl er sagt, ab hann liafi tekib Maz-
zini úr iandi, sem er hinn helzti af öllum lyb-
stjörnarmönnum ítala. Sjálfnr er mælt hann bjób-
ist til ab legeja nibur alræbismennsku, þegar er
Viktor konungur komi. f>ab virbist því næstum,
ab allur þessi ágreiningur lians vib Sardininga
h*íi einungis verib í orbi kvebnu, og ef til vill, til
ab gefa Viktor konungi betra fasri ab fara á stab
sjálfur, og ílýta þannig fyrir sameiningu allrar
Ílalíti; og sje svo virbist þab næsta hyggilegt.
þegar nú svona er komib, heyrist ckkert eins og
ekki er vib ab búast um ab ráöast eigi á Róma-
borg og hjeröbin þar í kring eba Feneyjalönd
Páfa hefir, eins og nærri má geta, þótt súrt
í brotib ab missa þannig alll lib sitt og lötid aö
niestu fyrir Viktor konungi, og hefir verib stór-
orbur, og iengi mjög í orbi, ab hann flýbi tír Róma-
borg. En meiri hluti af kardínáhini í rábaneyti
hans iiefir bæbi orbib á því, ab hann sæti þar
kyrr, og líka hefir Napóleon keisari skotib því
ab honum, ab þab mundi honurn bczt vera, en
þó um leib bobib honum husaskjól á Frakklandi.
ef; liapn leitabi þangab.
þab má nú geta nærri, hvernig Austurríkis-
niönnum líl-i þessar abfarir á Italíu, og einkum
þab ab Sardiningar skerist í leikinn f páfalönd-
um. Svo er ab sjá, ab verstu óvinir þeirraSar-
diningar ætli ab ná undir sig meginhluta Íla'íu,
02 þó ab Iíalir sveigi þab tii um stund vib Frakka-
kcisara og fribarsamning þann, er hann gjörbi,
ab rábast ekki þegar á Feneyjalönd, er þó næst-
um óhagsandi annab en óeirbir komi þ#r fram,
þegar allur hinn hluti Italiu er frjáis orbinn, því
livergi hefir harbstjórnarok Austurríkis þyngra á
legib en þar, og Italir sem þar búa minnast enn
á forna frægb, er Fenyjaborg átti lönd ærin og var
hib voldugasta þjóbveldi, og nutnu því varla vilja
verba epiirbátar landa sinna. Enda naun hinum
ílölura þykja hart hjá ab sitja, þcgar slíkt kæmi
fyrir, og varla mundi Garibaldi á bak ab leita,
þó ofurefli sje vib ab eiga. Austurríkismenn
eru nú reyndar afar-fjölmenn þjób og liafa
hinn mesta fjölda Iibs, sem hefir verib áiitib hib
bezta þangab til þab fór svo mjög halloka fyrir
Frökkum og Sardiningum í fyrra. Austurríkis-
mesn hafa nú töluverban Iibsafnab f Feneyjalönd-
um, og hafa iýst því yfir, ab þair álíti ab Viktor
konungur hafi rofib- sætt í Villafranóa, og kveb-
a?t því i afa fnllan rjett til þrgar þeim lítisf ab
skerast í leikinn nm Ítalíu-mál. En bæf i niunu
Frakkar og Englendingar liamla þeim frá ab hefja
stríb ab nýju, og svo ér ríkisfjárhagur þar svo
dæmalaus, ab næsíurn viröist ógjnrandi fyrir þá
ab haida her sínum til hernabar fyrir fjeskorti,
og hefir þetta komib Ijósiega fram í ríkisrábi Aust-
urríkis sem er nokkurs konar alríkísþing, er keis-
ari sjálfur kvebur mcnn til. f>ab má nú narri
geta, ab þing þetia, er svona er kosib, nmm ekki
um skör fram ganga í berhögg vib stjórnina, en
þó hefir þab Iýst því yfir, ab fjárhagurinn væri
svo illur sem orbib greti, og ab algjörba bót þyrfti
ab rába á honurn, ef duga skyldi. I liinu síbasta
stríbi urbu menn varir vib stórkostleg svik og fjár-
drátt jafnvel hjá æbstu embættis-mönnum og einn
rábgjafi keisarans rjebi sjer «jálfum bana crþetta
komst upp, enda hafa rfkisskuldir aukizt þar svo
fjarskalega 10 næstlibin ár, ab slíks eru hvergi
dæmi þegar byltingaranar mbu 1818 átlu Aust-
urríkismenn í stríbi vib skattlönd sín í Italíu og
Sardininga, ok þó ab þcir bæri þar hæira hlut
og fengi 75 miflíónif franca hjá Sardiningum,
gekk til þess miklum mun meira f e. Strfbib vib Ung-
verja og uppreist í Vínarborg og víbar kostabi ríkib
einnig fjarskamikib fje, og jafnan bafaþeir liaft svo
mikinn fjölda herlibs vígbúinn þess á milii, ab kostn-
abnrhefir verib ærinn og mikium mun meiri en ríkib
var fært um ab bera. Ríkisskuidiruar hafa sein-
ustu 10 árin aukist um 5000,000 000 franca, og er
þessu fje varib til þess, er engan arb gefur af sjer.
Mörg önnur ríki hafa og tekib stórkostleg lán á
þessu tímabili, en þcgsr þeitn ab miklu leyti hcíir
verib vorib til ab stofna arbsöis fyrirtarki, losa bönd
af verzlun o. 9. frv., vcrba þau ekki eins tiifinn-
anleg fyrir þjóbirnar, þ»i þær rerfa þá jafnframt
t’ærari ura nb gjalda okatta. Eu í stab þess hafa
lán Ausfuníkie farib í ósýían eg árangurslausan
herbúnab, og auk þes* ab safna þessum fjarska
iánskuldum hefir Austwrríki s#!t aliar járnbrautir
sínar og mikib af þjóöeignura fyrir mörg hundr=-
ub millíóna, og sjer þess livergi stab. Enda er
nú svo homib fvrir Austurríkl, ab þjóbi'nni er
varla mögulcgt ab bera skatta'iunga þann, er á
henni hvíhr, og þó ab stjórnin fyrir skömmn
vildi fá töluvert lán og bybi góba kosti fjekk iiún
þó ekki helniing þess er hún þtrfii; og þar sem
Sardinfa, og jafnve! Toscar.a og Romagnaaa, meb-
an þau hjeröb ekki voru komin undir ncina veru-
iega stjórn, gátu fengib nóg fj« ab iáni meb bæri-