Ingólfur - 06.01.1855, Blaðsíða 6

146
Föstiiparti snjevi jes; mjer a?) þriftja partinuni,
sem lilýðir tímanum milli Páska og Hvítasunnu;
og nú get jeg sagt mönnum hverja stefnu jeg
hef tekið með hann. Hann inniheldur vpp-
risusðgv Drottinsor/ allt scm gjörðist til
þess hann varð vppnuminn. Jeirri sögu hef
jeg snúið úr sömú bók og píningarsögunni í
Föstupartinum. Eins og t. a. m. píningarsög-
unni er skipt í 50 kafla, eptir því sem Passíu-
sálmarnir gáfu tilefni til, eins hef jeg skipt
upprisusögunni í 25 kafla^ eptir því sern mjer
þókti bezt við eiga; og svo kemur á eptir
hverjum sögukafla dálítil hugvekja, líkt og er
í Föstupartinum. jþessir tveir partar, Föstu-
parturinn ogþriðji parturinn, gjöraþví í raun-
inni eina heild, og mega varla aðskiljast frem-
ur enn upprisa Drottins frá dauða hans. Jeg
lief líka þá von, að jeg geti komið þessum
parti á framfæri áður langt um líður.
‘J. Patag’ónarnfr.
Eins og vjer höfum hjer að framan lýst
nokkuð þeim mönnum, sem búa norðast í
Yesturheimi, eins munum vjer nú víkja mál-
inu að þeim mönnum, sem syðst búa í sömu
heimsálfu.
Patar/ónarnir eða Magelhaensland heitir
liinn syðsti hluti af ineginlandi Yesturálfunn-
ar; það er hrjóstugt land, óræktað og ófrjóf-
saint, og fullt af eldgjósandi fjöllum. Lopts-
lag þar er óvenjulega hráslagalegt, og það
jafnvel um sumartímann. Skógar eru þar
engir á láglendi, en sumar fjalishlíðar eru
skógivaxnar; norðast í landinu eru stórar
hjarðir af viliiuxum og hestum. Land þetta
fann fyrstur spánsknr maður, Ferdinund
Magelhaen, árið 1520, og hefur það síðan
verið kennt við hann. Jegar hann kom þar,
voru landsmenn allir klæddir í dýrafeldi, og
höfðu svo sívafin skinn um fæturna, að þvi
var líkast sem þeir hefðu dýraklaufir; þess
vegna kallaði Ferdinand þá Patagóna, eða
klaufgengu mennina; og hefur líka það nafn
haldizt við þá siðan. Eigi hafa enn Evropu-
uienn tekið sjer bólfestu í Patagóníu; að sönnu
hófu Spánverjar þar einu sinni nýlendu, en
að fáum árum liðnunr dó þar út hvert manns-
barn i'ir sótt og sult.i.
Patagónamir halda saman eptir ættkvísl-
um í stærri og smærri hópum. Jeir eru rnikl-
ir vexti, hraustir og vellimaðir, en ekki eru
þeir neinir risar að stærð, eins og lengi var
haldið um þá. Ferðamenn, sem til þeirra hafa
komið þessi seinustu árin, segja að þeir sjeu
með stærri og sterkiegri mönnum í Norður-
álfunni. 5eir eru höfuðstórir, andlitið breitt
og flatt, augun snör, tönnurnar hvitar, hönd-
ur og fætur heldur litlar. Eirlitur er á hör-
undi þeirra; þó er allt kverinfólk nokkuð
bjartleitara, og surnt jafnvel hvítt. jiær hafa
sítt hár svart og gjörð um yfir ennið. Jafn-
vel þó loptslagið sje mög svo hráslagalegt,
ganga þó ílestir Patagónar næstum alstrípaðir,
nema þeir liafa feld einn um mittið, sem þeir
binda að sjer með ólarbelti, og draga hann
yfir herðar sjer þegar kaldast er. Patagónar
eru rjettnefndir ríðandi veiðimenn. því vegna
þess að gnægð er þar mikil af hestum, getur
hver maður náð sjer og tamið eins marga og
hann vill; enda er þar bæði karl og kona á
sífeldunr veiðum, og fara varla af Irestsbaki
alla sína æfi. Patagónar lita sig í framan
með rauðri, svarti og hvítri jarðartegund; þeir
hafa festar úr glertölum uin háls og’ hand-
leggi, og koparhringi fyt-ir neðan knjeð.
Fasta bústaði hafa Patagónar ekki, sem eigi
er að vænta, þar þeir eru veiðimenn, sem eru
á sifeldu reiki. En súmstaðar inn í miðju
landi sjást eptir þá ofur ljeleg hreysi á ár-
bökkum og við uppsprettur; það eru þrír
uppstandarar, sein þeir setja í þríhyrning með
bilkorni á milli; millibilið fylla þeir upp með
kvislurn og þekja svo með húðunr. Tungu-
mál þeirra er mjög auðugt af hljóðstöfum og
kokhljóðum. Jað er orð á því gjört, hve
liðugt þeim erummálfæri, því þeir eiga hægt
með að hafa orðrjett eptir lreilar greinir úr
öðru tungumáli. 5eir eru meinlausir, spak-
lyndir, gestrisnir; en sje illa farið að þeim,
þá eru þeir hefndargjarnir og hlifa engu.
I Patagóniu er einn þjóðflokkur, sem
hei.tir Tehúeltar, þeir eru taldir vestir viður-
eignar af öllum Patagóniinr, eru þeir bæði
rángjarnir og hermenn miklir. Jeir hafa
slongur, sem þeir skjóta kiilum úr, og hæfa
á 400 skrefa fjarlægð. Líka hafa þeir lag-
vopn og kylfur,' boga og örvar, sem þeir
stundunr eitra svo, að sá sem fær sár af þeim,
i