Íslendingur - 05.09.1860, Page 5

Íslendingur - 05.09.1860, Page 5
85 arsjó&inn, og hirSi því alls eigi um þcssar ítrekubu áminn- ingar „forsetadœmisins". Reykjavík, 27. ágúst 1860. H. Kr. Friðrilisson. JFÚfferta (Tvö verkefni). 1, A& vega eitthvab mjög þungt (svo sem stóran stein) meh júffertn. 2, AÖ vega júífertuna meb lítilli reizlu. c 'CC co c c 'ca PQ ■(3J (1) -(2) -240 - 230 rt SO c c 6 9 & - 220 - 210 - 200 - 190 - 180 - 170 - 160 - 150 - 140 - 130 - 120 - 110 - 100 -90 -80 - 70 -60 - 50 - 40 - 30 20 10 0 1, Ab vega eitthvaí) mjög þungt(svosem stóran stein) meh júffertu. a, Legg júffert- una á þver- trje (1) eba einhverja brún, þar sem hún getur bal- ancerab, þeg- ar hún er nærri lárjett, og marka þar punkt á júff- ertuna; þar er hennar þung- amibja mitt innan í henni. I mynd- inni set jeg ab þ sje Iþungamibja júffertunnar AB. b, Bind kabli utanumstein- inn og gjör smeig á; sting mjórri enda júffertunnar, (h j er A) í smeiginn, legg júffertuna meb steininum á yíir þvertrje(2) eba brún og láthana balancera. Marba þennan nýja jafnvægispunkt. Jeg set hann verbi í C. c, Mæl nú bæbi bilin Cþ og AC, deil því fyrra meb hinu síbara. Kvótinn segir, livab margir júffertuþungar steinninn er, (má og gjöra meb sirkli). Ath. 1, Standi ekki rjett á álnum, er bezt ab mæla bæbi bilin í þumlungum. 2, þvertrjeb undir C verbur ab vera svo sterkt, ab þab geti borib bæbi steininn og júffertuna, eba meb öbrum orbum: einuin fleiri júffertuþunga en í steininum liggja, eba í þribja lagi, eins margajúff- ertuþunga, sem bilin AC eru mörg í Aþ. Dœmi í tölum: Júffertan AB skal vera 10 álnir; þungamibjan þ frá A 6V2 al.; jafnvægispunkturinn C frá A 1 a!.; þá er bilib Cþ Aþ 5 V = 5V2 al.; þessvegna: -^ = -p = 5Va al., er sýnir, ab steinninn er óx/2 júffertuþungar Aþ 132 þuml. AC 512/2 Ellegar í þumlungum 5V2 al. 24 þuml. Viti mabur nú, hvab júffertan er þung í fjórbunga eba pundatali, er hœgt ab margfalda ð’/a þar meb. En þetta geymi jeg síbara verkefninu. þab verkefni má og leysa fyrri ef vill. 2, Ab vega júffertuna meb lítilli reizlu. a, Lát júffertuna ríba um þvertrjeb (3), þó ekki í þunga- mibju sinni, hvar hún er í jafnvægi, heldur í punkti milli þungamibjunnar og digrari endans. þá sœkir mjórri endinn nibur, og hvab lítil sem reizlan er, þá getur mabur ætíb gjört júffertuna svo ljetta, ab reizlan meir en taki hana, því ekki þarf annab en fœra sig svo nærri þungamibjunni, ab meb reizlunni megi vega mjórri endann, sem sœkir nibur. Jeg set nú, ab mab- ur láti júffertuna ríba um þvertrjeb í D. b, Deil nú bilinu AD meb þD, og meb þeim kvóta margfalda vigt ljettara enda júffertunnar. þá fæst þungi júffertunnar. (Má og deila meb sirkli). Ath.: Bæbi verkefuin iílá nú sem bezt taka í einu; vcrbur AD GÞ . . . . þD ■ ÁC hvar 1 a er ^ungl þá þungi steinsins = a. mjórra endans, þegar júffertan ríbur um þvertrjeb íD, en hinar stœrbirnar eru bilin, eins og myndin sýnir. Dœmi í tölum: Mabur lætur þD vera 7a a'*n> Þa vcrbur AD = 7 M., Cþ = 51/a al., eins og ábur, og AC sömuleibis .= 1 169 þab má geta því nærri, ab framburbur þessa svikara halbi ekki lítil áhrif á flesta áheyrendur hans. Margir renndu upp á vib augunum, og jafnvel sumir þeirra, sem ábur hlýddu á meb tortrjfggni, sýndu vib þetta á sjer nokk- ur furbumerki. Ab líldndum hefbi þab tekizt ab fá skotib saman laglegum skildingum (þegar menn gæta þess, hvern- ig stób á flestum þeim, er á heyrbu), ef allt hefbi farib meb feldi. En á meban þessi rómverski mangari var hvab hreykn- astur, og benti á sprunguna á bjöllunni, sneri sjer einnig vib á alla vegu, svo allir gætu sjeb og skobab þennan dá- samlega hlut, þá gaf sig fram sljettur og rjettur bónda- mabur þar úr grenndinni; þab var aubsjeb á manni þessum, ab honum bjó eitthvab nibri fyrir. Hann lagbi hönd sína á liandlegg mangarans og beiddi lmnn leyfis ab mega taka bjölluna í hönd sjer og skoba hana betur. Mangarinn leit svo sem meb lítilfjörlegum geig framan í bóndann og á mannþröngina. Hefur liann þá samt ab líkindum ímyndab sjer, ab þetta væri einhver merkisbóndi í sinni sveit, því 170 þab hýrnabi yfir hónum og hann rjetti bjölluna ab bónda. Hann tók vib og hugbi ab vandlega. „þab er satt“, sagbi bóndi, „þetta er furbanleg bjalla og hefur fágæta kosti. Eba segirbu ekki, ab hún springi, ef mabur leggur hönd á hana og sver rangan eib? þab er víst, ab þab er furbanleg bjalla. þegar eg fer ab hugsa mig um, þá man jeg eptir einum hlut, sem mjer býr ríkt í skapi. Viltu, góbi herra", sagbi hann, og leit til manns- ins, sem gætti ab lionum vandlega og þótti vænt um, ab bóndi hœldi bjöllunni svo mikib, „viltu leyfa mjer ab sverja eib um þetta mikilsvarbanda málefni, svo ab þeir heyri, sem Iijer eru staddir, og ab jeg megi liafa hönd á bjöllunni á meban, svo leidd verbi rök ab því, ab jeg sver rjettan eib 1“ „Já", svarabi maburinn, en hikabi þó nokkub vib; því hann átti bágt meb ab neita, en var samt ekki mikib um, ab þetta væri reynt. „þib sjaib þab, góbir menn, sem hjer erub staddir^, sagbi bóndi, og mælti hátt og skörulega: „þib sjáib þab, ábur en jeg sver, ab sprunga er á bjöllunni, og hve stór

x

Íslendingur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslendingur
https://timarit.is/publication/86

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.