Íslendingur - 23.03.1861, Side 2

því að þeir vissu það víst,
að virðing með stjórnsemi kemur;
auðsæl er iðjandi hönd,
aldregi letinginn þrífst.
»Byggja með lögum skal land,
en því með ólögum eyða«;
þess vegna þingvöllum á
þingið hið fræga var sett.
Eins og í bardaga brand’
að beita vel feðurnir kunnu,
eins fyrir lýði og láð
lögmálin stilltu þeir vel.
þannig með virðing og veg
þín velsæld stóð langan um aldur,
ættjörðin ágæt og fríð,
ástkæra sögunnar land,
þar til að ánauðir í
þig útlendra höfðingja seldu
óvitrir arftökumenn,
ágjarnra tældir af vjel.
ægðin með fjörinu dó,
er frelsið var stokkið úr landi;
klerkar og kúgunarvald
kjarkinn í þjóðinni drap.
þá hófst upp ómennsku-öld,
og ódyggðir ríktu í sveitum,
varmennska, volœði, eymd
vesölum grandaði lýð.
Ognum og eldingum með
þeim alfaðir tíðum rjeð benda,
drottins þá hirtingar-hrís
hirti, en vann enga þót;
hugur var horíinn og dáð,
og heima við fletin þeir kúrðu,
atgjörvi fornaldar flest
fjell niður, gleymdist og hvarf;
þreklausir ræna sig rjett
af rángjörnum hirðsnákum ljetu;
þögul og þolinmóð lá
þjóðin úr reyfinu klippt.
0, þú eykonan fríð
og ástkæra sögunnar Iandið,
mörg hefur eitri hert ör
eldheita brjóstið þitt sært;
hryllir við hjarta og önd
þín harmkvæli, móðir, að telja;
góður hver gumi þitt böl
grætur og ólánið ríkt.
þó ber ei sitja með sorg
og sýta um nætur og daga
tífaldar tímanna eymd
tregi án vonar og sút.
Sá, sem að eigin á afl
aldregi treystir nje reynir,
tilfella hættlegt um haf
hrekst fyrir vindi og straum,
3
að liafa fram rannsókn í húsi hans. llús hans var og
vandlega rannsakað, en engin fölsuð sjóðskuldabrjef voru
þar fundin; verzlunarbœkur hans voru og rannsakaðar, og
komust rannsakendur við það að fullri raun um, að hann
átti auð sinn allan að þakka forsjá sinni og stöðugri heppni;
hafði hann rekið mikla verzlun, en með stakri ráðvendni.
Villiams sagði kaupmanninum, að sjer gengi það nærri
lijarta, að hann hefði bakað eins vönduðum manni og
lionum svo mikið ónæði að óþörfu, og játaði, að hann
hefði fengið grun á lionum, sökum þess, að hann hefði
greitt syni sínum falsbrjef eitt. Peningakaupmaðurinn
fullyrti, að hann liefði aldrei fengið syni hans slíkt sjóð-
skuldabrjef; Edward hlyti annað tveggja að rangminna,
eða hann hefði sagt ósatt af ásettu ráði. Nú var þegar
sent eptir Edward. Ilann gekk þá við því, að hann hefði
nefnt peningakaupmanninn í hugsunarleysi, án þess að
honum dytti það í lmg, að nokkuð illt gæti leitt, af því,
sem honum þótti að eins vera lítilsvarðandi fyrirsláttur.
»Engin ósannindi eru lítilsverð«, mælti faðir hans, og
rciddist við þetta, og það að vonum, »og er sönn heppni,
allt eins og ýtalaust fley,
ellegar sjóbarinn drumbur,
llán sem að skellir við sker,
skolar svo brotnum á sand;
hinn, sá er vongóður var,
og vann, meðan kraptarnir leyfðu,
öndverður andstreymi rís,
ókvíðinn hættuna sjer,
opt lionum ásmegin jók,
svo allar fjekk þrautirnar sigrað,
stýrandi hjálpræðis-hönd
hulin þeim, vonina brast.
Ó, þú ættgöfga þjóð,
sem eyjuna snæföldnu byggir,
víst eigi vantreysta skalt,
viðreistar muni þjer unnt.
Hvað skóp feðranna frægð,
og frelsið og búsældir studdi?
livað nema dyggðir og dáð,
drenglyndi, hugur og fjör.
Frónbúar, frjálsbornir menn,
er feðranna mannkosta dœmi
yður til einskis þá sett,
eður svo haflð þess not?
Sœkið heim Sökkvabekks-dís
og setjizt að rennandi straumum;
þar er sú lífgunar-Iind,
lækning sem hálfdauðum bjó;
iaugið þá lindina við
limuna veiku og stirðu;
í yður fljótt mun þá fjör
fœrast og karlmannlegt þrek.
þjer, sem að flokknum í fremst
til forystu þjóðinni standið,
skínandi skjaklmerkin og
skrauthúfur gulllegar með,
gætið að guðlegri rún,
sem gyðjunnar rist er á spjahli,
nemið þar liöfðingja hátt,
hreinskilni, einurð og rausn ;
gætið þjer, góðir menn, þess,
að geyma mun nöfn yðar Saga,
ef þjer af alúð og trú
iðjið til hagsældar lýð;
en sú hin fánýta fremd,
er fáið af titlum og krossmn,
tíðar það eldsmatur er,
ekkert hjá Sögu fjekk rúm;
leitið að virðing ogveg,
það vel sœmir göfugum manni,
góðan að geta sjer tír
gjörðunum loflegu með;
gjaídið æ varhuga við
því víti, sem afglapann henti
forðum, er faðmaði ský,
faðma er vildi hann dís.
4
ef eigi leiðir neitt verra af ósannsögli þinni, en þína eigin
vanvirðu'i. það voru líka orð og að sönnu. Rannsóknin
fjekk konu kaupmannsins svo mikils, að hún varð veik, lagðist
í rekkju, og dó að fárra daga fresti. Maður hennar unni henni
hugástum, og þótti honum næsta sár missir hennar, þar
sem hann þá stóð uppi með flmm móðurlaus börn. Ed-
ivard varð afar-sorgbitinn í huga, og bitur tár iðrunar
og harms hrundu niður um kinnar hans. Iiann strengdi
þess fastlega heit, að sannleikurinn skyldi ávallt síðan
vera lielgur í augum lians, og að hann aldrei skyldi
nokkru sinni halla til um sannleikann, í hversu litlu sem
væri. nþað er seint, að þú sannfœrist um það«, mælti
faðir lians, og var hryggur mjög; »og það hefur kostað
mikla ógæfu, sem þú liefur verið orsök í; og þó get jeg
eigi enn þá treyst þjer að öllu leyti; en ef þú hefur ein-
hverja tilflnningu fyrir velsœmi, ef þú ert minn sonur,
mun hinn ógurlegi svipur þeirrar móður, er dó svo
snemma af þínum völdum, ónáða þig, þar sem þú liggur
í rúmi þínu, og fylgja þjer, á meöan þú lifir, og sjón
hinna sorgbitnu harna mun ávalit kvelja hjarta þitt«.