Íslendingur - 10.05.1861, Blaðsíða 3

27
§var
til bóndamanmins i Islendingi nr. 3. p. á.
I seinasta blaði Islendings stendur áskorun frá I.
Jónssyni bóndamanni til kennifeðra lands vors um, að
halda kröptulega uppi svöruin fyrir þá kenningu, sem þeir
eigi að boða, og af því jeg er nefndur á nafn í grein þess-
ari, og mjer flnnst hún vera sprottin af guðrœkilegum rót-
um, álit jegmjerþað skylt, að fara um liana fáeinum orð-
um. f>að, sem virðist hafa gefið tilefni til þessarar á-
skorunar í Islendingi, er brjef hins katólska prests herra
Baudoins, sem prentað er í viðaukablaði þjóðólfs nr. 19—
20, og hvartalað er um einlífi presta sem stofnsett af post-
ulunum, og sjerí lagi af Páli postula, og þar að auk sagt,
að vorrar trúarmenn taki það í biflíunni, sem þeim
líkar, en katólskir menn taki allt. það er nú kunnugra
en frá þuríi að segja, að Páll postuli í 1. Kor. 7. kap.,
sem herra Baudoin vitnar til, hefur tillit til ástands krist-
inna manna á þeim dögum, þegar þeir voru ofsóknum
undirorpnir og urðu að flýja úr einum stað í annan, og
að hann þess vegna fremur ræður þeim til að lifa einlííi,
til þess, eins og hann segir sjálfur, að hlífa þeim við
þrengingum og áhyggjum, og að hann þar talar um, hvað
sje gott og betra, ekki í siðferðislegu tilliti, heldur með
tilliti til hinna ytri lífs kringumstœðna, eins og hann líka
með berum orðum gjörir þar mismun á sinni meiningu
og drottins boðum. Frá œðra sjónarmiði skoðar sami
postuli hjónabandið í brjefi sínu til Efesusmanna. |>etta
er kunnugra en frá þurfi að segja, þó katólskum mönn-
um skiljist það ekki. f>ar að auk varar post. Páll i 1. Tím.
-í. við þeim villukennendum, sem muni koma upp í kristn-
inni og banna mönnum að giptast, og segirí samabrjefl,
að biskupar, eða umsjónarmenn safnaðanna, eigi að vera
einnar konu eiginmenn. Af því katólskir taka allt í biflí-
unni, eins og herra Baudoin segir, þá hanga þeir fast í
bókstafnum, sem deyðir, en missa andann, sem lífgar; en
þar sem liann ber oss prótestöntum á brýn, aö vjer tök-
um það úr henni, sem oss líkar, þá er þetta að því leyti
satt, að vjertökum það úr henni, sem er samkvæmt eðli
og anda kristindómsins, og aðgreinum hið alkristilega, sem
hefur ævarandi gildi, frá liinu, sem viðvíkur stund og stað,
og sem liinir helgu rithöfundar sjálfir benda til að einungis
hafl takmarkað gildi.
Að öðru leyti verð jeg að láta það álit mitt í ljósi, að
mjer þykir það eiga illa við og fremur leiða til ills en
góðs, að hefja kapprœður um kristilega trú i dagblöðum,
og að jeg því ekki optar mun taka til máls í þessu efni,
53
200 fjár og 5 klyfjahesta, og var veður ískyggilegt. Síð-
an gjörði snjóhríð mikla, að sagt er, að hana hafl eigi
vofið á mörgum dœgrum í byggð, en varaði þó lengur á
fjöllum uppi; en allt höfðu þeir komizt norður í Kjalhraun
og tjaldað þar tveim tjöldum, annað yfir farangri sínum,
að því er síðar vitnaðist, og orðið þar til, og er menn
vissu þá úti orðna, kvað Jón prestur Hjaltalín svo um
það í Tíðavísum sínum: ,
Angurssaga ullum brands
olli baga norðanlands;
gleðitóninn minnka má
mannatjónið fjöllurn á.
Bíklundaðir rekkar þá,
Reynistaðarklaustri frá
sendir ijórir, sem með skil
sauða fóru kaupa til.
Ujer um sveitir fengu fjeð
fyrðar teitir kaupi með,
með því jeg líka treysti þvf, að hin evangelisk-kristilega
trú sje svo djúpt gróðursett í hjörtum Islendinga, að hún
ekki þurfi minnar varnar við, og að blaðamenn vorir muni
ekki ljá blöð sín til að lastleggja hana, þó þess yrði farið
á leit, sem jeg vona að menntun og kurteisi þeirra frakk-
nesku presta, sem hjer nú dvelja, muni banna.
P. Pjetvrsson.
(AÍÍsent).
í 19.—20. blaði þjóðólfs, 13. ári, bls. 77—79, er
þvi farið fram, að niðurjöfnun sú, sem stiptamtið hefur
gjört í ár, bæði til lúkningar alþingiskostnaðiniun, og líka til
jafnaðarsjóðsins, hafi eigi við gilda lagaheimild að styðjast.
|>að er í eðli sínu, þó mönnum kunni að virðast þessi
niðurjöfnun, þar sem hún fer töluvert fram úr því, sem
undanfarin ár hefur átt sjer stað, býsna-há, og það verð-
ur því miður heldur ekki varið, að svo er það og í raun
og veru, en á hinn bóginn virðist þó mega ætla hlutað-
eigandi embættismanni, að hann, þegar svona bregðurfrá
því venjulega, liafi haft eitthvað til síns máls, að minnsta
kosti frá hans sjónarmiði, og þetta ætla jeg líka bjer eigi
sjer stað, bæði hvað niðurjöfnun alþingiskostnaðarins og
jafnaðarsjóðsgjaldsins snertir; alþingiskostnaðurinn hafði
nefnilega smátt og smátt safnazt fyrir upp í mörg ár, af
þeirri ástœðu, að eigi hafði verið jafnað eins miklu niður,
og árlega þurfti til þess, að endurgjalda hann ríkissjóðn-
um, og jafnaðarsjóðsútgjöldin hafa afýmsum atvikum farið
svo vaxandi, að með engu móti varð komizt hjá, að jafna
miklu meiru niður á lausafjeð handa jafnaðarsjóðnum en
áður, og þó er eigi jafnað meiru í þetta skipti, en ætlað
er muni hrökkva til vissra útgjalda, en ekkert ætlað ó-
vissum útgjöldum, sem þó, ef til vill, geta orðið mikil, t.
a. m. út af sakamálum; árið sem næst leið voru útgjöld
jafnaðarsjóðsins meir en 2200 rdd., en þar í voru fólgin
full 700 rdd., sem voru skuldir frá fyrri árum, sem hafa
verið borgaðar á árinu sem næst leið. þetta árið, sem
nú er að líða, eru hin vissu útgjöld þessi:
1. Fvrir kennslu þorvaldar Jónssonar . . 200 rdd.
2. Til St. Thorsteinsens...................... 300 —
3. Til 1 lögregluþjóns........................ 200 —
4. Til alþingiskostnaðar...................... 875 -
5. Til verkfœra handa landlækni .... 140 —
6. Til Rosmhvalaneshrepps......................107 —
7. Til bólusetningar........................... 90 —
8. Bryggjuleiga................................ 10 —
Samtals 1922 —
54
fjölguðu manni, fimmta beim,
ferðast þannig vildu heim.
Norður Kjalveg langa leið
lögðu halir hausts um skeið;
fengu stríðu fjör-þurrðar,
fregnast síðan dauðir þar.
16. Frá Jóni á Ilryggjum og fyrirsögn hans.
J>að var öndverðan vetur þennan fyrir jólaföstu, að Jón
á Hryggjum stóð að fje sínu, er venja hans var til; hann
liafði þá missta Sigríði fyrri konu sína, en átti þá, er Guð-
björg Einarsdóttir hjet, og með henni margt barna, er þá
voru enn allung; var hún ein heíma með þau. Kafald
var á um daginn, en herti þó á meira með kveldinu, en
þó Jón ætti forustusauð góðan, fjekk hann með engu móti
komið honum á undan, og sagði svo síðan, að jafnan
sýndist sjer, sem maður nokkur bandaði á móti fjenu, og
gekk svo nótt alla, hversu atallega sem Jón gekk að því,
að koma heim fjenu. Kona hans var lieima og leiddist
mjög eptir manni sínum og hræddist um hann. Kú áttu