Íslendingur - 22.05.1865, Page 4

92
dauði að hæli hinnzta,
hrifið úr faðmi á víG,
ein bára sjaldan unnar
á skjellur bjargi og fargast.
7.
Einkason elskulega
öldruð sæta grætur,
engri heimsgleði auðnast
aptur það bæta skaptri,
fyrr en hjervist og harmar
liljóta takmark og þrjóta;
vonar, sína sjái’ hún
sólbjarta guðs hjá stóli.
B. 0.
KLÖGUN SKÓLAKENNARA H. KR. FRIÐRIIÍSSONAR
yGr mjer til ráðgjafastjórnarinnar, sem getið er um í
næsta blaði á undan, er þannig hljóðandi á íslenzku:
Eins og hinu háa stjórnarráði án efa er full-kunn-
ugt, hefir kláðamálið, er svo mikið hefir verið um rætt
i hin síðustu sjö ár, valdið svo miklu ósamlyndi hjer í
landi og svo stórkostlegum æsingum, að það hefði að
minni hyggju verið æskilegt, að stjórnin hefði sjeð sjer
fært að láta meira til sín taka í því, en hún hefir gjört,
svo að landsmenn hefði haft frið til að sannfærast um,
hve mikið gott leiddi af því, að þeir færu betr með fje
sitt og hirtu beturum það. J>að er og stjórninni fullkunn-
ugt, að á fyrstu kláðaárunum urðu þeir fyrir mörgum
ofbeldisverkum, er eigi vildu skera fje sitt niður í þeim
sýslum, sem kláðinn var í, t. d. að menn fóru inn í
fjárhús annara bænda og kyrktu það fje, er í þeim var.
|>að er enn fremur alkunnugt, að mönnum var hótað
því, einkum á Norðurlandi, að fje þeirra skyldi verða
skorið með valdi, ef þeir gerðu það eigi sjálfir með góðu,
og að það því eigi sjaldan bar við, að þeir sáu sjer eigi
annað fært, en eyða heilbrigðu fje móti vilja sínum.
Jeg þarf hjer eigi að tala um hinar ofsalegu umræður
um málið á alþingi og tillögur þingsins, er settu allan
eignarrjett í hættu. |>að var þó svo að sjá, sem menn
værn orðnir stilltari og gætnari í fyrra sumar, og þótt
uppástungur alþingis engan veginn fullnægðu þeim kröf-
um, er menn vissulega höfðu rjett til að gjöra til þess
konar samkomu, eða væru svo stiililegar og á svo góð-
um rökum byggðar, sem æskilegt var, virtust þær þó í
fljótu áliti alls ekki veita eignarrjettinum neinn yfirgang.
En um sama leyti Ijet þingið þó út ganga áskorun til
Gullbringu- og Kjósarsýslubúa, er miðaði til að fá þá
til að eyða fje sínu og fá annað í staðinn. fessi áskor-
un mundi þó án efa hafa orðið árangurslaus, hefði hún
ekki fengið ötulan og starfsaman uppihaldsmann og for-
vígismann, þar sem yfirdómari Benidikt Sveinsson er;
hann reið hinn síðara hlut sumarsins frá einum bæ til
annars, hjelt fundi við bændur, og reyndi sumpart til
að telja þá á niðurskurð, sumpart fullyrti hann, að uppá-
stungur alþingis mundu verða gerðar að lögum ogmundu
þau lög út koma sama haust, og eptir þeim mundi það
verða svo erfitt fyrir þá að halda fje þeirra, að það væri
næstum ómögulegt, og um leið reyndi hann með öllu
mögulegu móti til að gera bændur hrædda. En þrált
fyrir æsingar hans og annara, er eins hugsa, var það
þó að eins í einum hrepp, nefnilega Iíjalarneshrepp, er
menn fengust til að skera niður fje sitt, ogfásjerann-
að fje. I vetur, er var, varð vart við kláða að eins á
fáum bæjum hjer íGullbringu- og Kjósarsýslum,og fjeð a
þessum bæjum var yfir höfuð alt læknað um veturinn
eptir tilhlutun stiptamtmanns, svo að menn vissu eigi
til, að kláði væri neinstaðar þegar vorið byrjaði, og nú
í sumar hefir alls ekki orðið vart við kláðann, fyrr en
nú í septembermánuði, að kláði fannst í fáeinum kind-
um, en þær voru þegar skornar, og þess hefir eigi held-
ur enn orðið vart, að þessar kindur hafi sýkt aðrar, þótt
full ástæða sje til að ætla, að þær kindur, sem kláðinn
hefir fundizt í, hafi ekki verið allæknaðar í vor. En þótt
skynsamlegar ástæður sjeu til að ætla, að þó kláðanum
sje eigi nú þegar útrýmt, muni honum þó verða alveg
útrýmt með því að leggja alt kapp á það framvegis, eða
að það þurfi að minnsta kosti ekkert mein að verða að
honum, eru þó niðurskurðaræsingarnar byrjaðar aptur
síðara hluta sumarsins, og það með meira ákafa en
nokkuru sinni áður. það er þannig fullhermt, að hinn
setti amtmaður Bogi Thorarensen hafi í síðastliðnumjixlí-
mánuði beðið amtmann Havstein, að útvega nokkravopn-
aða menn, til að fara suður ásamt 200 mönnum úr
Vesturamtinu, er hann hafði til húna, og þröngva Sunn-
lendingum til niðurskurðar með vopnum; en amtmaður
Flavstein vildi eigi aðhyllast þessa uppástungu. J>ing-
vallafundur var haldinn 15.—1G. ágúst síðastl. J>ar var
það aptur yfirdómari Benidikt Sveinsson, er hreyfði mái-
inu, og með kappi því og fulltingi, er Norðlendingar,
þeir er á fundinum voru, t. d. hjeraðslæknir Jósep
Skaptason, sýndu og veittu honum, kom hann því til
leiðar, að Norðlendingar fyrir hönd Húnvetninga, og
sýslumaður Jón Thoroddsen fyrir hönd Borgfirðingabuðu
Iíjósarsýslubúum og Seltjarnarness- og Álptaneshrepps-
búum í Gullbringusýslu svo og Reykvíkingum annað fje
í staðinn fyrir fje þeirra, með vissum skilmálum, er
sýndust vera dágóðir, ef þeir vildu skera fje sitt niður;
og til þess að fá menn í áðurnefndum hjernðum til að
skera niður, var kosin sjö manna nefnd; voru þeir í
henni yfirdómari Benidikt Sveinsson og sýslumaður Jón
Thoroddsen. Skömmu eptir |>ingvallafundinn hóf nú