Norðanfari - 17.06.1867, Blaðsíða 3

góli rifinn þvert“ osfrv) og Benidikt Gröndal
hinn eldri drö gys ai> Arna Akraskáldi sem
áönr er sagt. Aptur á mót sjáum vjer engan
vott þess, ab þjó&skáld vort Eggert Olafsson
haíi amaíst vii) þessari einkenniiegu skáidskap-
artegund heldur lýkur hann miklu Iofsor&i á
þorlák Gubbrandsson + 1707, er kvebif) hcfir
Úlfarsrímur (sbr. kvæbi Eggerts Olafssonar Kh.
1732 Formáli 8. bls.) og Gísli Brynjólfsson
sem bæbi skáld og fornfræbingur álítur rangt
ab hallmæla rfmum þegar þær eru vel kvebn-
ar og vandaöar og erum vjer þeirri skobun í
alla stabi samþykkir. I „Sunnanpóstinum* er
á einum stab talab mjög vingjarnlega til rímn-
anna, en i ársritinu Fjölni eru ófagrar kvebj-
nr valdar rímnaskáldum á miirgum stöbum og
Jónas Hallgrímsson hefir verib slíkri kvebskap-
artcgund andslæbur í mesta lagi (sjá rneCal
annars Fjölnir 1837) en þjóbsnillingur vor dr.
Sveinbjörn Egilsson hældi Númarímum og tók
svari þeirra, og mun þó enginn sem skyn ber
á skáldskap geta dregib efa á smekkvísi hans.
Svo deildir hafa dóinar menntabra rnanna verib
í þessu atribi.
því er mibur, ab sum rímnaskáld bæbi
fyrr og síbar hafa bæbi verib óvönd ab yrk-
isefninu og mebfcrb þess þegar þeir t. a. m.
hafa valib ljelegustu skröksögur ti! ab snda í
ljób, Og misbobib máiinu meb röngum orbmynd-
um eba hortittum; en þab er og ab liinu leyt-
inu ósatt og ósanngjarnt, ab engar rímur sje
vandabar e?a vel kvebnar, því bæbi Núma-
rfmur og Víglundari ímur og surnt fleira eptir
Sigurb Breibfjörb nrá heita snilldarverk eptir
ómenntabann mann, og sýna Ijóslega: ab
þjób vorri er eugin lineisa ab kvebskap ólærbra
skálda sem vel kveba.
7—4.
ÁVARP TIL AMTMANNS HAVSTEINS.
(Úr Óiafsfirbi).
|ní hefir „Norbanfari" minn, haft meb-
ferbis þakkarávarp nokkurra innbúa Eyjafjarb-
arsýslu, til vors ágæta og elskuverba yfirvalds
amtmanns J. P. Havsteins, hverjum aldrei
yerbur ab verbugieikum full þökkub, hans ein-
staka árvekni, alúb og umönnim, er hann jafn-
an ber og hefir borib, fyrir ossamtsbúum sín-
um; og er þetta svo greinil,ega tekib fram af
oss merk&ri mönnum, ab vjer ekki þurfum ab
ítreka þab framar, en viijum þó ekki undan-
fella, þó vjer bæbi vegna sinnisdeyfbar og
annara orsaka, ekki gætum orbib í flokki þess-
ara manna, ab láta landa vora, og hvern sem
er, vita ab vjer höfutn bæbi fúsan vilja og á-
stæbu til, ab votta lierra amtmanni Havstein
enn er huiinn Ieyndardómur náttúrufræbingum,
gem ieggst á eitt meb hinni Bkuggalegu eybi-
mörk sem er alþakin ósnertum slcógum, svo
þab er eins og einhver óumræbilegur sorgar-
svipnr, sje yfir öllu umhverfis, í augurn ferba-
mannsins. Blágrýtis hamrabjörg, einsoggirb-
ingar, beggjamegin fijótsins, en svo breib ab
þau ná langt upp í skógana, eru mjög und-
arlega myndub og alþakin svartri skorpu, ó-
líkri vatnslöbrimi af öldiinum, sem skella á
klettunum ab neöan og hinum gráa mosa, sem
vex í sprungnnnm upp á klettunum; klettar
þessir eru þvf daprir og daubalegir á ab líta.
Á milli þcssara eybilegu og bröttu kletta, þar
eem ekki var hægt ab lenda, svo mílum skipti,
ljet Goinez róa bátnum eptir fljótinu, liafbi
hann átta iirausta Indverja til róburs. Vesal-
ings Guahiba var í fyrstu kyrlát og bærbi
ekki á sjer, var aubsjeb ab hun var utan vib
sig, í raunum sínum, hún vissi ekki hvab
fyrir sjer ætti ab liggja, en þegar hún um
stuud var búin ab horfa upp í loptib, til ab
gæta ab sóiunni og lelt síban nibtir á straum-
inn í fiiótinu og sá tímann líba, þá tók hón
fyrst eptir því, ab hún meb hverju árartogi,
fjarlæg'eist æ meir hin ástkæru börn sín, mann
þab þakklæti, sem einungis hinar þögnhi til-
finningar hjartans fá gripib, og geymt meb
óafmáanlegu letri, gröfnu í hjörtu ailra föbur-
landsvina, bæbi alinna og óborinna. Og bibj-
um því hinn alvalda alföbur ab lengja 1 í f
og styrkja ö’l fyrirtæki og áform, þessa vors
niikla ágætis manns; og oss ab sjá og meta
— ab minnsta kosti rneb hlýbni —, hans stab-
föstu elsku til vor allra.
9+12.
EKKI VELÐUR SÁ ER VARIR, þÓ
VERR FARI.
Kjartari Magnús Halldórsson í Fellsseli í
Ljósavatnshrepp hefir meb greinarkorni í hlab-
inu „Norbanfara“ nr, 16—17. f. á. þverneitab
ab fallast á vibvörun mína: ab hann megi
brúka sammerkt mjer : „H a m a r s k o r i b
hægra, tvístýft framan vinstra“og
fært til tvær ástæbur. 1, ab hann búi ekki í
sama hjerabi. 2. ab hann hafi keypt markib
ab þeim manni, er átti þab ab erlb — sem
bábar virbast næsta veikar og vanhugsabar,
þvf aliir sjá, hvab ógjöriegt þab væri ab brúka
sammerkt, t. a. m. bábumegin Vablaheibar, eba
Yxnadalsheitar, þó þær skiiji á inilii hjeraba,
og hugsa sjer ab hanga í bókstafnmn: „nema
sá sje koininn þangab í hjerab". þ>ab má líka
rába af biöbunum ab margir menn eru svo
vandabir og varasainir ab þeir vilja forbast ab
brúka sammerkt vib atra, ekki. ab eins í sama
hjcrabi, heldur og í næstu sveitum; hann mun
líka geta fundib sjálfur—þegar honum rennur
reibin — þessi orb í landslögunum: „Eigi skal
hann þab mark hafa, sem annar hefir ábur í
því hjerabi, ebur svo nær ab íjárgangur þeirra
komi saman“, en um þab ab fje úr Ljósavatns-
hrepp, og Eyjafirbi gangi margopt saman, leyfi
jeg mjer ab skýrskota til hreppstjóra og ann-
ara góbra nianna í Fnjóskadal, sjer í lagi í
framdalnum, þar heimtust í fyrraliaust 6 Iömb
af þessu heitnili sem komu meb góbum skil-
um, ‘ásamt miirgum fleirura úr þessari sveit.
Eba hverja óyggjandi víssu geta þeir haft til
ab rábstafa skepnum í rjetta átt, svo hvor fái
sitt, hversu gjarnan sem þeir vilja, þegar menn
brúka sammerkt á bábar síbur.
Hvab hinni ástæbimni vibvíkur, ab hann
hafi „keypt markib ab rjettum eiganda í þing-
eyjarsýslu“ — máske austarlega og hinumegin
vib stór vatnsföll, þá gjörir þab hvorki til nje
frá, því hverjum maimi mun vera jafnfrjáist,
ab kaupa mark, fá þab gefins, eba finna þab
upp sjálfur, ef þab kemur ekki í bága vib
abra menn, og ekki skil jeg livernig herra
Kjartanl — svo jeg láti nijer ab kenningu verba
og heimiii; yiirbragb hennar breyttist allt í
einu og htín varb hræbileg ásýndum. Eptir
því sein ástób gat ránsmönnunum ekki koinib
til hugar, ab henni mundi vera hægt ab flýja
frá þeiin; þeir höfbu því bundib hana bæbi
laust og óvandlega, Hún sætti því lagi og
sleit fjöturin af höndura sjer, steyptist fyrir
borb og dýfbi sjer, en litlu síbar sáu þeir
hana koma úr kaiinu, langt í burtu, straum-
urinn scm var ákafiega mikill, bar liana nib-
ur ab kletti nokkruin, sem gekk út í fljótib,
klifrabi hún þá upp kiettinn, meb miklum
fimleik, stób í svip vib á honum og leit ofan
á fljótib til ránsmanna sinna í bátrium; misstu
þeir brátt sjónar á henni, er hún hvarf í
skóginn.
þegar nú Gomez sá herfang sitt sleppa,
honum öldungis óvænt, varb hann mállaus af
reibi og hissa, cn þegar hann loksins gat tal-
ab, skipabi hann niðnnum sínum, ab róa sem
skjótast til lands, elta konuna og korna meb
hana aptur annabhvort lifandi, eba dauba.
Nú er ab segja frá Guahibu, ab hún lijelt
undan, sem mest mátti hún, lengra inn í skóg-
inn, sem var mjög ógrei&ur yfirferbar, en brátt
varb hún yfirkomin af rnæbi og þreytu, eptir
ab titla hann tilhlíbilega — treystir sjer til ab
þekkja sjerhvert lambib, eba jafnvel kollóttar
kindur þó ab eldri sjeu svo ab ekkert ilit hiotn-
ist — ef til vill af þessu óþarfa kappi, er jeg
þó vona a& álítist eptir málavöxtum, frernur
hans enn minn ábirgbarhluti.
Yxnafelli 12. apríl 1867.
Jón Jónsson.
MANNALÁT OG SLYSFARIR.
I vikunni fyrir næstl. páska, hafbi óbais-
bóndi Páll Kröyer á Höfn í Siglufirbi dáib,
hanu var komin yfir sextugt og þjónabi hrepp-
stjórn í Hvanneyrarlirepp um 30 ár, meb mikl-
um dugnabi og hainingjn. Snemma í maí
hrapabi ógiptur vinnumabur, Fribbjörn Gub-
mundsson ab nafni, sem átti Iieima á Geit-
eyjarströnd vib Mývatn, þar í svo köllubum
Dimmuborgum. Hann ætlabi ab ná valseggj-
um, en missti vabinn sem hann lijelt í, en
batt ekki um sig. Um söinu mundir hafbi
mabur orbib brábkvaddur á Mibfjarbarnesi á
Langanesströndum. Mabur hafbi orbib úti
eystra á Seybis ebur Eskjufjarbarheibi í marz
eba aprílmámibi. I janúar þ. á. varb skiptapi
í Dýrafirbi í ísafjarbarsýslu, meb 9 mönnum;
formaburinn hjet Jón Egilsson. Annab skip
fórst í marzm. úr Skálavík, ineb 6 mönnum,
formaburinn lijet Ari frá Meiribakka. Húsfrú
Valgerbur Pálsdóttir Hjálmarssonar, jekkja ept-
ir sjera Fribrik sáluga Jónsson þorvarbssonar
frá Glæsibæ, prests ab Stab á Keykjanesi, er
dáin 70 ára gömul. Tengdasonur prófasts
herra þorleil's Jónssonar í Hvainmi í Daia-
sýslu, er hjet Sigurbur kvab hafa verib ríbandi
á ferb ejitir ís, en sprunga orbib á leib hans,
sem haidib er ab hesturinn hafi stokkib yfir,
en maburinn um ieib lirokkib af og ofan í
sprunguna, því hann var ekki fundinti þá þessi
frjett var skrifub hingab. í næstlibnum raaím.
dó húsfreyja Margrjet Björnsdúttir á Myrká
í Hörgárdal, eptir langvinna og þunga sjúk=
dómslegu. 6. þ. m. dó snikkari og óbalsbóndi
Christinn Sæmundur Thorarensen á Naustum,
setn hjer er í nágreuninu, á 39 ári eptir iang-
vinna tærandi brjóstveiki. 11. þ. m. dó hjer
í bænum skipherra Merilees, sem átti lieima
í Björgvin í Noregi, en kom hingab í fyrra
suniar meb jaktina Ellidu, og heíir haldib hjer
til síban. Hann dó ab sögn úr brjóstvatnssýki.
FRJETTÍEa IX1LEXD4R. Vebur-
áttan hefir allt ab þessu verib ab kalla hin sama
og fyrr, norban og austan næbingar meb kulda
og stundum frosti á nóttunni. Viba er kvart-
allar þessar torfærur, neyddist liún því til ab
taka sjer hvíid og hneig loksins aílvana nib-
ur, hjá stórn lárberjatrje, þar faldi hún sig í
umfebmingsgrasinu, eins og hún bezt gat. Meb-
an Iiúii lá þar titrandi a! hræbslu, heyrbi hún
til ofsóknarmanna sinna, sem voru ab kalia
hver til annars utn skóginn; hún hefbi ab lík-
indum getab sloppib, hefbu þeir ekki haft meb
sjer liund, sein þefabi liana upp { fylgsni
liennar þegar hún lieyrbi ab hundurinn var
ýmist ab snubra, eba þefa upp í loptib og
rífa sig áfram í gegnum grasib, vissi hún ab
Bll von var þrotin. þegar Indverjamir komu
ab lieiini sýndi hún enga mótvörn, og Ijet þá
draga sig aptur ofan ab fljótinu,
þegar liinn miskunníausi trúarbobi sá
Iiana aptnr, ásetti liann sjer ab refsa henni,
svo hún gleymdi börnunum og reyndi ekki
optar ti! ab strjúka. Hann skipabi því ab
leggja hana flata nibur á kleítinn, sem hún
hafbi klifrab upp, þegar hún steypti sjer úr
bátnum og þar sem hún hafui stabib, eins og
hún væri ab gjöra giu ab þeim, meb flótta
sínum — er þab síban kallabur móbur klett»
ur —, og var itún nú barin, þangab til htin,
hverki gat hreiít sig, nje talab. Síban var