Norðanfari


Norðanfari - 19.11.1870, Blaðsíða 2

Norðanfari - 19.11.1870, Blaðsíða 2
til sfn eivurn alþingistííiinclum. Nefndin kann- aíiist vi6 þessa erfiíieika, og vildi gjöra vib þeim á þann hátt, ab fiutningur þeirra ti! hjer- afeanna yrbi borgabur á sama liátt og annar alþingiskostnabur, en þingib gat eigi afehyllzt aí> fara fram á aukningu þingkostnafcarins, þar sem 3 btenarskrár fáru fram á minnkun hans, enda voru afcrar uppástungur nefndarinnar í þá stefnu eigi sem ákvefenastar eSa abgengi- legastar. jþó virbist nefndin eiga lof fyrir þab, ab hún vildi greiba útbrei&siu títinda og gjöra mönnum' unnt meb hægu múti ab nálg- ast þau, og til þess eru varla önnur ráb lík- legri, enn kostnaburinn vib flutning þeirra til tiltekinna staba á landinu væri greiddur sem annar alþingiskostnabur, og mundi sá kostn- abarauki varla tilfinnanlegur fyrir berendur hans. En vib því þyrfti að gjöra, að eigi væru svo flutt fleiri tíbindi — auk þeirra sem hrepparnir fá — enn seldust, og kynni þá að vera heppilegt, ef alþingi gæfi út bobsbrjef til þingtíbinda, er þingmenn söfnubu áskrifend- um á fyrir hvert þing, og skyldu áskrifendur fá þau send úkeypis á tilteknar stöbvar innan 8yslu. Líklegt væri, að meb því múti gæti selst af þeim langt um meira, og væri þab mikilsvert, því með þvf nrundi þekking á þinginu aukast og áhngi á þjóbnrálum glæbast hjá almenningi. Ovíst er, ab það yki alþing- iskostnabinn nokkub, enda kynni að mega færa upp verb tíbindanna, t. a m. um þribjung, og mundi þab langt um vinsælla og affara betra enn þab fyrirkomulag, sem nú cr. f>að var látib í ljúsi á alþingi, ab mjög mundi þab hamla útbreibslu þingtíðindanna, hve lengi stæbi á prentuninoi, og víst mun mega telja, ab svo sje. En þab mun eigi svo aubgjört að flýta prentuninni öllu meira enn veribhefir, eba ab minnsta kosti virbist, sem þingib eigi geti gjört ab því. — Mivnlcun þivykos/nad- arins cr allrar gaumgæfni verður. I því tilliti fúru bænarskrárnar fram á: að stytta þivg- timanvj ab dkveda þingfararkaup og ab prenta ad eins ágrip af þingradum, og á þinginu var ab auki stungib upp á ab minvka vpplag tíd- indanna, og í sönru átt fúr uppástunga þing- manns Skagfirbinga um ab sleppa prentun laga- loda i iidindum. J>ab væri mikilsvert, ef ráb gæti fengizt til að minnka kostnabinn vib al- þingi, án þess ab þab yrbi málunum sjálfum eba þekkingu á þeim til hnekkis. En flestar þær uppástungnr cr gjörbar hafa verib sru í- sjáverbar. þab virbist úheppileg uppástunga ab stytta þingtímann, því líkindi eru til, ab því frjálslegar sem þingmönnum gefst kostur á að ræða málin, því fremur komizt þingib ab heppilegri niburstöbu. það má eigi skamta nefndunum tíman svo úr hnefa, ab þær fái eigi vaodlega fjallab um málin, og þab er.eigi hægt að binda huga þingmanna, og þyki t. a m. Barbstrendingum, sem bæn þessi er frá þingmabur sinn of mælskur, verba þeir ab sneiba hjá honum vib kosningar til alþingis, og kjúsa annan málstyrbari. Ab þingtíminn sje styttur á þann Iiátt, a_b þingib ab eins sinni Örfáum bænarskrám, getur eigi verib vilji þjúð- arinnar. Nefndin rjeb frá, ab taka bæn þessa til greina, og verbur eigi sjeð, ab hún hafi fengib neina tálmun á þinginu. Uppástungan um ákvebib þingfararkaup fjekk eigi mebhald nefndarinnar nje þingsins, og er hún þú ein- hver sú líklegasta sem farib er fram á í bæn- arskránum. Ferbakostnabur þingmanna hefir mjög farib vaxandi síbari árin. Einstakir þing- menn reyndu til ab rjettlæta þab, en abalrjett- lætingin frá þinginu virbist sú, ab þingib hefir þab traust lil sjálfs sín, ab þab hafi eigi þjúb- ina ab fjeþúfu. |>ab var tekib fram, ab rjett- *»t væri, ab þingmenn fengi þann kostnaö endurgoldinn, er hver sjerstök ferb hefbi í för meb sjer, en hvorki meir nje minna. En þab verbur eigi sjeb, ab þingmönnum sje unnt ab gjöra svó nákvæman ferbakostnab, sem suinir þeirra þykjast hafa gjört, einkum þar sem þeir munu telja heimfarurkostnaðinn fyrirfram. Eptir mæilkvarba eiga þeir t. a. m: ab meta, hvab heslar til þingfarar kosta? liestfúbrib verbur misdýrt, eptir því hvernig vetrar, og líklega er þeim eigi auðvelt ab halda nákvæman reikn- ing yfir þau not, sem þeir hafa af hestinum alþingis árib auk þingfararinnar. Hve sam- vizkusamir sem þingmenn eru, verbur þeim eigi unnt, ab gjöra alls kostar nákvæman reikn- ing fyrir ferðakostnabi sínum. Annars vegar er varla ástæba til þess, ab ímynda sjer alla þingmenn heiiaga, og þab getur varla verib stúrsynd móti þinginu, þú að einhver hugsi sem svo, ab þeir kunni ab slæbast meb inn á þingið, sem eigi horfi svo mjög í þú ab þeir leggi vel í ferbakostnabinn, ef lítib eptirlit er meb reikningunUm, og væri því talsveröar á- stæbur til þess ab hafa fastákveðib þingfarar- kaup, eri þab þyrfti sjálfsagt ab vera nokkuð ríflegt, því ab eigi verbur ætlazt ti), að full- trúar þjúbarinnar ferbist sem flökkuinenn. Til þess ab fyrirbyggja tortryggni hjá Iandsmönn- um vib ferbakostnaði þingmanna var og stung- ib upp á því, ab tveir til kosnir menn, sem sjálfsagt aettu að vera utanþings, skobuðu og úrskurbubu um reikninga þingmanna ásamt forseta, og sýndist í því nokkur bút, en sú uppástunga náði hvorki hylli forseta nje sam- þykki þingsins. þab kom til orba á þinginu, ab dagpeningar þirigmanna væri hib minnsta, sem vera mætti, svo ab eigi væri í því atriöi ab hugsa til að minnka þingkostnabinn. Bæn- arskrárriar hreifbu eigi því atribi, enda væri varhugavert, að lækka dagpeninga þeirra, þú að víst muni inega. telja, af> sveitabændur, og eigi sízt þeir í Keykjavík og þar í grennd, scm eins geta sinnt embættnm sínum eptir sera ábur, hafi eða ab minnsta kosti geti liaft ekki lítinn iiag af þingsetunni Nefndin rjeb til, ab þingræbur væri ab eins prentaðar í á- gripi, eins og bænarskrá úr Barbastrandar sýslu fúr fram á. Bænarskrár líks efnis komu til þingsins 1861 frá Kollabúðafundi og J>ing- vallafundi og fengu þá illa útreib, enda var f annari þeirra svo aö orði kvebib um líbindin, ab „mark- og endileysum væri í þau hrúgab*. þvílíkum bænum er varlega gaumur gefandi á þinginu. því með því er hætt vib ab þingiö ali enn meir á úánægju alþýöu með þab. þaö getur varla verib rjett, að prentun allra þing- ræbanna muni greiðendur engu, þar sem eigi komi nema svo sem 5 skildingur á hvern rík- isdal jarba-afgjaldanna , eins og þingmabur Borgfirbinga (síra Arnljútur Olafsson) túk fram 1861, en ræöurnar sýnast úmissandi, því, eins og tekiö var fram á þinginu, væri þab sama fyrir þjúbina, ef prentun þingræba væri hætt eða ab mestu hætt, scm fyrir Reykvíkiriga, ef þingib væri haldib fyrir luktum dyrum. Menn mættu miklu fremur úska, að þingib útvegaði sjcr hrabskrifara, svo ræburnar yrbu sem ná- kvæmastar, þú ab þab hefði koslnab í för meb sjer. Ræburnar geta mörgum skemmt, auk þess gagns, sem þær gjöra, og þab virðist ekki geta náb neinni átt, sem framsögumabur- inn (Bergur Thorberg) sagði í máli þessu, ab væri ræbur að eins prentaðar í ágripi mundi tíðindin verba lesin meb „meiri eptirsúkn, skemmtun og frúbieik“. þab liefbi þá verib iangt um sennilegra ab aðhyllast hina fyrr- nefndu uppástungu þingmanns Skagfirbinga. Ab minnka upplag tíbindanna, sem eigi er prentaÖ af nema 600 exemplör, viröist úgjör- legt, enda mundi sá kostnaðarljcttir eigi nema míklu. þingið gat varla annab befra gjört vib mál þetta enn fella þab meb öllu, eins og þab var í garb búib, en hins vegar ætti þing- ib, ef mál þetta kæmi optar fyrir, ab láta sjer annt um ab greiba fyrir úthreibslu tíbindanna, og eins kynni ab vera vert ab sctja þing- kostnabinum einhver takmörk, t. a m. ferba- kostnabi þingmanna. (Framh. s). TIL NORÐANFARA. Nú sje jeg í blaði þfnu 9. þ. m. ab Zeu- then læknir á Eskifirbi hefir svarab grein rninni, er jeg skrifaði þjer 20. janúar í vetri var, en þú færðir okkur í blaði þínu 19. marz næstl. I þessu svari læknis míns, tclur hann þab allt úsannindi, er jeg minntist á um hann, sem var þú varla nema Iftib eitt af því er talað var í minni sveit um aðgjörðir hans hjer, og jeg vissi ab mikil hæfa var iil. Fyrst gjörir hann sjer gaman ab því, að jeg hafi þútzt ætla ab skrifa frjettir yfirstand- andi árs þegar ekki hafi veriö libnir af því ncma 20 dagar, en ab jeg segi frá því, sem bar til á hinu Iiðna ári. Hann hefir eigi gáð þess, ab vib búendur höfum optar í huga og orbi fardagaárin eða frá sumarkomu til sum- ars, en almanaks ár, og það var einmitt far- daga ár sem jeg hafbi í huga, þú ab jeg gábi eigi þess ab taka þab fram við þig. Zeuthen læknir kom eigi liingab á Eski- fjörb alfarinn af Ðjúpavog í nágrenni vib mig fyrr en seint í júní nokkru eptir fardaga, voru því aögjörbir hans, er jeg minntist á, einmitt á því fardag* ári er jeg skrifabi. Og þab kemur nú fram í grein hans litlu minna gá- leysi, en varb fyrir mjer um árib, er hann skrifar í júní í sumar, ab menn hafi fengið hjer hjá sjer meðalalán, allt frá því í fyrra- haust, en þá var maðurinn ekki kominn á Austurland. Eptir ab Zeuthen læknir er búinn aÖ Ieika sjer ab 20 daga árinu mfnu, þá ber hann alit til baka þab sem jeg skrifabi ab talab væri, um abgjörbir hans og orb, út af franzúsnum, en þykist hafa gjört sínum yfirmönnum grein fyrir öllu þessu svo þeir, sem vit hafa á, munu líta öbruvfsi á aðgjörðir sínar, en jeg, sem ekkert vit hafi á þess háttar. Hvað seiu hann hefir skrifab sínum yfirmönnum og hvað sem hann segir nm vitleysi mitt, sem jeg kannast vel við, einkum þegar um sjúkdúma cr ab ræba, þá veit jeg ab þab var satt sera jeg skrifaði, nema hvab mjer gat verib mis- sagt um dauöa barnið, hvab mörgum dögum konan úl þab, eptir ab hún át meðnlin frá lækni En hvab gagnar þab, þú jeg beri hjer af mjer ámæli læknis þessa, þegar hann segir mig skrökva því sem jeg sagbi um hann? Vitni í eigin sök er eigi heyrt. Hjer vitna jeg í minni, eins og hann í sinni. Hvorugur getur tekizt gildur einn saman. þú gazt þess eitt sinn eða ritstjúri þinn, ab hann hefbi fengib hjeban ab austan greinir uin Zeuthen lækni, sem þú vildir eigi taka á múii, nema nöfn höfundanna stæbi undir. Komi þeir nú fram múti mjer eba með! Og þegar hjer er nm þaö mál ab gjöra, sem varb- ar hag og heill almennings hvort læknir er gagnlegur og vel þokkaður eður eigi, þá virb- ist þab varla liggja fjærri skyldti amtmanns ab láta grennslast eptir opinberlega hvort lækn- ir minn, eba jeg segi satt um franzúslækninga aðgjörbir hans í Norðfirbi og jafnvel einnig um dugnab hans í læknisstjett sinni og þokka- sæld Ab minnsta kosii væri vert, ab amt- maöur, sem mælt er ab liafi hcyrt svo margt hjeðan um Zeuthen lækni, skorabi á sýslu*

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.