Norðanfari


Norðanfari - 28.11.1870, Blaðsíða 4

Norðanfari - 28.11.1870, Blaðsíða 4
— 100 anna?) borS ljet mjer verlfia j)ab af) minnast á ðsómann, og botna nú mína klausu meb þeirri ósk, aÖ dyrum blafanna sje harblæst fyrir bverjum þeim, knýr á cinungis til ad smcygja á prcnt óþokka sínum og ámœli til annara manna. f>af) er rjeftvís dsk. þ>ví mun eng- inn góSur og gegn mabur neita. þab er al- menn dsk, og ilia farib, er blabamenn vorir skuli eigi enn í dag gefa henni fullan gaum. En mundu þd eigi me& því verba lögb höpt á málfrelsi manna? Nei, ekki á þab frelsi> Sem hver mabur á fyrir sig ad kjósa og fœra sjer i nyt til orda sinna, heldur ab eins á þá hina iliu me&ferb frelsisins, er kemur á iopt þeim or&um, sem blöbunum eru til minnkun- ar, lesendunum til skapraunar, engum þörf, öllum dþörf, en þó allra óþörfust þeim manni, er Ijet sig henda þab óhapp ab gjörast höf- undur þeirra. Hverjum væri þá misbobif), þó þröngvaf) væri þvílíku frelsi, ef frelsi skyldi kalla? Eógi og illgirni. Og mundi þeim hjónum eigi vera maklegt ab þola þab bóta- laust? Sannarlcga! Laufási 21. Nóvember 1870. Björn Halldórsson. + þess er áfmr getib i blabinu Norbanf. af) merkisbóndinn Ðavíf) frá Narfastöbum f Reykja- dal, bartkallabist á kaupstafcarleifi afcfaranótt- hins 1. sept. á næstl. sumri, en af því þá var gjört ráf) fyrir afc lýsa Davífc sáluga betur seinna, skal hjer fara fáum orfcum um helztu æfiatrifci hans á þessa leifc: Ðavífc sál. var fæddur í Mjóadal ( Lund- arbrekku prestakalli hinn 27. jan. 1827. Og ólst þar upp hjá heifcurshjónunum, ófcalsbónda Jóni Jónssyni og Afcalbjörgu Dayífcsdóttur, þangafc til hann giptist Hallfrífi Ólafsdóttur frá Narfastöfcum í Reykjadal 9. júlí 1850, voiu þau sífcan um eins árs tíma f Mjóadal, og afc því lifcnu reistu þau bú á Jarlstöfum í nefndu prestakalli; þar bjuggu þau f 4 ár, en flnttu aptur þafcan afc Hallbjarnarstöfum í Reykjadal, og voru þar í húsmennsku f 2 ár. Loks flutti Dav. sál. afc Narfastöfcum til tengdaföfcur síns medaliumanns Ólafs Grímssonar og bjd þar sífcan til daufca dags, þá er hann burtkallafc- ist 42 ára af> aldri á kaupstafcarleifc til Húsa- víkur Davífc sálugi var vel gefinn unglingur bæfci til munns og handa og ágætlega hagur bæfci á trje og járn, og þótti strax mefc hin- um efnilegustu ungmennum í sinni sveit, enda reyndist þafc bezt þá er hann komst á fullorfcins aldur og fór afc eiga mefc sig sjálf- ur, því hann var mikill bósýslu- þrifnafcar- og sparsemdarmafcur, en Ijet sjer þó jafnan farast allt vel og sómasamlega vib alla, sem nokkufc höfíu vib hann afc skipta. Eins og Davífc sál. var ágætis mafcur í öllum greinum, þannig var hann líka ágætur eiginmafur og sá húsbóndi afc öll hjú hans unntu honum, enda gátu þau lært af honum liprari afferfc í verkum en roargir brúka. Eptir afc hann kom afc Narfastöfcum hressti hann vel vib jörfcina einkum meb þúfnasljettun, sem þar var sjer f lagi þörf á, og tffckast þó ekki þar í sveit, og má þó óbætt fullyrfca afc hann heffci kom- ifc meiru til leifcar í því efni heffci hann verifc heilsusterkari en hann var, því hann var alla æfi heilsulítill. þannig veitti hann eigi ein- ungis búi sínu beztu forstöfcu heldur og bar mikla umhyggju fyrir búi mótbýlismanns síns, sem opt sökutn heilsulasleika ekki gat veitt þvf fulla forstöfcu sjálfur. þetta var líka efcli- legt, i'því þafc má um Ðavíb sál. segja meb sanni, afc hann vildi efla allra bag heffi hann getab. — I sveitarfjelagi sfnu var hann nýt- asti og hjátpsama8ti mafcnr, og lagfci jafnan meb ráfci og dáfc til þess er betur mátti gegna og vildi einkum styfcja afc menntun og upp- lýsingu. Davífc sálugi var hjartagófcur og hjálpar- fús, gufchræddur og gestrisinn, glafclyndur og fjörmafur, tryggur vifc kunningja sína, og tók sjer opt í mein fyrir afcra, hann var og um- lifcunarsamur vifc skuldunauta sína. Hann eptir ljet sjer einn efnilegann son 11 ára afc aldri, og ól upp afc miklu leyti son fátækrar systur sinnar án endurgjalds þd þessi lýsing sje fáorb, þá sýnir hdn samt þafc, afc hans er ekki saknafc án orsaka af vandamönnum og vinum, sveitarfjelögum hans og fleiri. i DAVIÐ JÓNSSON, (Sorgarkvefcja frá konu hans vifc gröfina). Nú blæfcir hjartans opin und minn ástvin sárt jeg græt, er fjell svo snart í feigfcarblund livar fæst nú huggun mæt! I kring jeg heyri hryggfcar kvein en horli’ á opna gröf, mjer finnst jeg skilin eptir ein vifc of djúp harma köf. Hjer syrgja ástvin eálafcan. syskini foreldrar og vinafjöld sem veitti hann vifkynning manndyggfcar. Ilans gófcvild studdi framkvæmd fljót fjölhæfni verkum í, gestripni jöfn og glatt vifmót gafst mörgum raun á því. Æ> hvafc mitt hjarta gekk í gegn, ó Gufc! jeg lengst þab finn, afc heyra senda harmafregn um hjartans ástvin minn ; sem heilann gefast hugfci mjer úr háskalausri för, en daufcans hvergi örvænt er afc enda mannlegt fjör. þú kvaddir sífcast, kæri, mig og kenndir meins ei þá, nú kvefc jeg sífcast kaldan þig f kistu lagfcan ná, og okkar grátni elsku son sem eptir Ijestu hjer, en tár mín stöfcvast vifc þá von sem veitir trúin mjer. þó skruggu-jelifc sorgar svart mig svipti værum blund, mjer lýsir trúar-blysiö bjart um blífcan unafcsfund. þú fórst á undan elskan mín I (þvf alvalds ráfc þafc var) í bústafc Ijóss þar bölib dvín vifc bráfcla fögnumst þar. þú Gufcl sem fafcir allra ert minn annast hrellda son, æ fafcir hans og forsvar vert, jeg fagna þeirri von. Og kvefc þig huggub kæri minn Og kyssi lukta grtif, unz fell f ástar fafcmin þinn hvar fæ um eilífb töf. H. Olafsdóttir. (Kvefcifc hefir Sb. Jóh ). FRJETTIR. — 19. þ. m. afhenti sýslumafcur Theodor Jonassen frá sjer amtmannsembættib, til hins setta amtmanns vors kansellíráfcs O. Smith, sem setztur er afc fyrst um sinn, í bakara- húsunum, efca í þeim herbergjum, þar sem stórkaupnrafcur C. Höepfner býr, þá er hann dvelur hjer í landi á sumrin. M á 1 a f e r I i. Venju framar er hjer nú róstusamt af ýmsum deilum ug málaferlum, en efst á dagsskránni stendur stófchrossamálifc, sem hvafc eptir annafc er verib afc prófa, en lítifc uppgötvast annafc en þafc er Magnús ját- afci í fyrstu. — þafc er annars sagt afc stófc- hrossaágangur úr Skagafirfci, sje óþolandi fyrir þá sem næstir búa Yxnadaisheifci, einkuin afc norfcan, því heifcarlandib er þeirn megin miklu grasgefnara allt vestur afc Grjótá, hvar sögb eru landamerki millum Bakka og Silfrastafca. Mælt er a& Magnús á Gili hafi eitt sinn í sum- ar borifc sig upp fyrir merknm manni hjer f sýslu um ágang þenna, en hann ráfclagt Magnúsi afc reka stófchrossin af sjer til sveitar í Skaga- firfci, og lýsa yfir þar, hverjum ágangi og tjóni hann sætti; og yrfci þá ekkert afcgjört, og stófchrossin gengi éins til skemmda á honum, eptir sem áfcur, þá skyldi hann reka hrossin inn á Akureyri, og segja sýslnmanni til þeirra, sem þá Ijeti ráfcstafa þeim þannig er rjettast væri; en því mifcur haffi Magnús ekki sinnt þessu heillaráfci. — Mælt er afc fresta eigi úr- slitum málsins til þess tíma afc sumri, afc gjörla verfcur sjefc fyrir gaddi sú leifc, er stófc- hrossin voru rekin, og á hvafca svæfci skilin eptir, eins stöfcvar þær, sem þau fúndust á — Afc tilhlutun hins opiribera, er mál höffc- afc gegn Stefáni sýslumanni Thorarensen, út af vanskilum á rProcentugjaldi“ af tveimur búum í Svarfafcardal. — Á Sökku í Svarfafcardal, hafa f sumar og haust verifc afc finnast smátt ogsmáttnafn- laus brjef, afc sögn nú orfcin allt afc 30 tals- ins, er engin hefir vitafc deili á, nema afc þau voru stýlub til trúlofafcrar stúlku þar á heim- ilinu. Hifc helzta efni brjefanna er sagt afc liafi verifc um þafc, afc ófrægja elskhuga stúlk- unnar og föfcur hans, og skriptin á þeirn mefc ýmsu móti. Fefcur hinna trúlofufcu ungmenna, hafa kært þetta fyrir sýslumanni, sem prófafc hefir málavexti, en ekkert upplýstist. 2 efca 3 voru látnir eifcfesta framburb sinn. Vefcráttan, hefir nú um tíma verib mjög úrkomu8Öm, og stundum stórrigning í byggb, en blcytuhrífc til fja.Ha, og nú sem stend- ur mun hjer um flestar sveitir vera, vegna á- frefca og storku, mjög slæmt á jörfc, nema fremst til dala og upp á fjöllum, hvar tals- verfcur snjór er komin. Fiskaflinn, hefir sífcan á dögunum, afc kolkrabbinn fjekkst, þá róifc hefir orfcib, verifc hinn bezti og stundum hlafcfiski, hjer út í álum. Mælt er a& á Syfcstabæ, Hellu, Krossum og Arnarnesi í Arnarneshrepp sje komnir 12 til 1600 hlutir BÍfcan í haust um göngur. Saufcfjárpestin, efca sem sumir nefna „Brábafár“, hefir æfci víba stungifc sjer nifcur, en þó hvergi þa& vjer tilvitum, drepib margar kindur á bæ. Hundapestin. I hanst og vetur hefir geysafc hjer norfcanlands skæfc hundapesti, sem drepifc liefir fjnlda hunda, og gjört sum heim- ili hundlaus; kemur þó þetta mörgum þeim sem vifc bú eru mjög illa, þar sem saufcfje þá ekki hefst saroan nema mefc mannafla. 8agt er ab ýmislegt haö verifc reynt gegn pest þessari, en fátt og ekkert dugafc til hlýtar. Sumir hafa hellt ofan í hundana nýmjólk bland- afcri mefc brennusteini, og nokkrir hafa reynt nifcurhreinsandi mebul, helzt risinolíu. þafc er sagt afc pest þessi muni hafa flutzt hingafc i sumar sem leifc, mefc enskum ferfcamanni, sem var hjer á ferfc, og halfci í för sinni hund, er varfc veikor á leifcinni og drapst. SKIPASMÍÐIÐ Á ODDEYHI VIÐ EYJA- FJORÐ. í haust 23. sept., byrjafci timbur- nieistari Jón Stefánsson, sem á lieirna hjer í bænum, afc smPa afc nýju, hákarlaskipin Hring og Arskógsströndina, sem bæfci voru orfcin gömttl og naumast sjófær, og þcss vegna öll ritin nifcur, og endurbyggfc af nýju, afc undan- teknum kjölrium í Hring, er settur var í hann í fyrra Bæfci þessi skip eru jafnstór 18] áln. kjalarlengdin, og stokk- efca sljettbyggfc, og mefc liinuin raminbyggfcustu, sem hjer er venja til. Afc laginu til eru þaro nokkufc—Jrábrugfcin þeim skipútn, er bafa verifc byggb bjer sein- ustu árin vifc Eyjafjörfc og Siglufjörfc, einkum afc því leyti, afc þau eru talsvert botn meirí. Margir af þeim er sjefc hafa skipin og þekkja til skipasmífcis og siglinga. spá vel fyrir þeim, og halda þetta lag, sem á þeim er, heppnara hinu eldra til allrar bi úkunar, einkutn til siglingar og þá þau liggja vib land; hafa menn sjer f lagi fyiir atigum dæmifc á skipinu er hvolldi úr sjer mönnunum í fyrra vor, þá þab lá vib akkeri undan Hjefcinshöífca á Tjöinesi, hvafc hlotnast getur af illa Ingufcu og völtu skipi. Afc áfcurnefndu skipasmffci hafa mefal- tals unnib 15 manns á hverjum degi, sem hefir þótt fullt svo verkdrjúgt og enda betra afc bal'a tvö skip í smífcum í einu. — 24. þ. m koin hjer mafcur úr Bár&ardal, er farifc haffci vestur í Húnavatnssýslu. Björn járnsmi&ur Erlindsson frá Svartárkoti, er segir afc sjera Gufcmundtir sálugi á Mel- stafc, hafi verib jarfcsettur 11. en sjera Páll sálugi á Höskuldsstöfcum 22 þ- m. Fiskafli er sagfcur mikill kringum Mifcfjörb, og hlutir þar hátt á annafc þú9und Enda haf&i þar rekifc mikinn kolkrabba; einnig nokkufc nálægt kaupst. á Skagaströnd. Bezta tíb haffci ver- i& vestra og allt norfcur á Yxnadalsheifci. — Theodor sýsluinafcur Jonassen lagfci hjefc- an af stafc heimleifcis 24 þ. m. — FRÁ UTLÖNÐUM. þafc eina höfum vjer heyrt, úr hinum fáu frjettum, sem sagt er afc komifc hali meb skipi Tuliniusar kaup- marins á Eskifjörfc um byrjun þessa mánafcar, afc Napoleon keisari sje settnr frá völdum, Qg lýfcstjórn lögtekin á Frakklandi, og landsstjór- inn (jarlinn) í Parfsarborg, hershöffcingi Trochen væri kjörinn foringi millibilsstjórnarinnar. Einn- ig er þess getifc, afc Evgenie keisarainna, sje komin ásamt syni hennar til Englands. Tví- vegis höffcu Prúspar ráfcizt á Parfsarborg, en jafnframt orfcifc afc hverfa frá, og um leifc fallib af lifci þeirra vifc hverja atför 15,00Q manna, efca í báíum álbaupunum 30,000. þafc er og sagt, afc skipafloti Frakka væri farinn úr Eystrasalti; líklegast þangafc, sem sjóliíinu yrfci komib vifc til landvarnar. Eiyandi og ábyrgdarmadur BjÖMl JÓnSSOD- FreuUtur í jueuuui. i Akurejri. J. Sreíniion,

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.