Norðanfari - 16.02.1871, Blaðsíða 2

Tíltt máttöku rjettlæli Krists (179.)“ Hjer hef,
jeg þá ekkl ahgreint heldur s a m e i n a í>
apturhvarfog trií, eins og gjört er í
5. kap. þessu svarahi nó hinn tærii Ibi (Nf.
1868 nr. 33 —34 þannig : „Höf. þykist nú
samt fyigja lærdb. heldur en ekki fast, og
at> þah sje eptir 5. kap. ekki trúin ein (cr
þab ekki líka aideiiis satt sagt, herra minn?)!
rsem útheimtist af mannsins hálfu (o: [til]
rjettlætingar) heldur“ (»h e 1 d u r o g“, sagibi
jeg) *apturbvarf frá syndurn apturhvarf frá
syndum (o: láta af syndurn11 — þannig iegg-
nr hinn lærfci Ibi út aptnrhvarfifc) „útheimtist
ekki til rjettlætingar af mannsins liálfu sam-
kvæmt 5. kap , því þah getur ekki rjettlætt;
þah stcndur hvergi f 5. kap sem ekki er von,
því þaíi getur ekki stafiib þar“. þessi orb
Iba hins lærba tók jeg svona orbrjett upp í
svaii mtnu (Nf. f á. 74. bls ), og nú kvartar
hinn lærbi maöur um „beriega rangfærsiu og
!ýgi“. En hvor okkar hafi misskilib annann
efur rangfært getur nú hver sjeb, sem ekki
er orbinn svo sprenglærbur f sinni eigin í-
myndnn og hugarburbi, ab hann geti ekki lesib
orbin rh e 1 d U r Og“ öbruvísi en „h e 1 d U r“.
Jeg hefi þá sagt og sýnt, ab hjá herra
Melsted væri trúin e i n núg til rjettlætingar,
en eptir 5. kap. í kverinu þyrfti ekki ab eins
trúna eina hcldur og apturhvarfib
Er þelta nú ekki rjetthermt ? Jeg hefi enn
fremur sagt, þar sem jeg var ab tala um rjett-
lætingarlærdúm Melsteds (Nf. 1868 21. bls
mibd.), ab hann sleppti alveg apturhvarfinu,
ibruninni og angrinu fyrir syndirnar, og eins
betrunarásetningi og betrunarvibleitni manns-
ins. Er þetta ekki líka alveg satt? En jeg
hefi Iíka sagt á samastab, aö röll ibrun, apt-
urhvarf og lífernis’oetrun yrbi alldeilis úþöif“
hjá Melsted, fyrst hún þyrfti ekki til rjett-
lætingar. þetta kann nú ab hafa verib mis-
skilningur ebur ofsagt af mjer, en rangfært er
þab ekki. Jeg hugsabi þá, ab maburinn ekki
þyrfti meira vib en ab vera rjettlátur, hjá Gubi,
og alirasízt þyrfti liann ab ibrast synda sinna,
þegar hann væri búinn ab fá syndafyrirgefn-
inguna. En jeg sá, þegaf jeg fúr ab lesa
betur rjettlætingarlærdúminn hjá Melsted (sbr.
Nf. f, á. 75 bls.), ab maburinn varb alldrei
rjettlátur hjá Gubi, heidur ab eins á 1 i t i n n
eba úrskurbabur rjettlátur af Gubi, og
ab þab væri einber katúlska ab maburinn yrði
rjettlátor hjá Gubi, eins og stendur 1 5. kap.
i kverinu. Jeg sá þá og, ab maburinn átti
fyrst ab fara ab ibrast synda sinna, þegar
hann var búinn ab fá fyrirgefning þeirra; ab
hann átti fyrst ab fara ab betrast og helgast,
þegar Gub var búinn ab úrskurba hann rjett-
látan hjá sjer. Er ekki þetta líka rjettskiiib?
Hafi þib nú nokkurntíma fyrr heyrt þessa
kenningu, landar góbir? . . Purbar ykkur á,
þó jeg ekki skildi strax í stab þenna „hreina
kiistilega lærdóm,“ er S. Melsted svo kallar ?
Iljer meb hefi jeg nú svarab grein hins
lærba manns í Nf. f. á. 91. bls., nema því
sem hann segir mikib rjettilega, ab jeg hafi
pagt: ab kenningin um rjettlætinguna af trúnni
e i n n i finnist ekki í Ágsborgartrúarjátning-
unni. þetta hefi jeg sagt og segi enn; og
er hjer um þrennt ab gjöra, eins og um hina
nýju 3. slingi í nafni hins lærba Iba, því eitt
af þrennu hlýtur ab vera rangt. I. þab sem
Jakob postuli kennir þar sem hann segir:
sþjer sjáib því ab mafurinn rjettlætist af verk-
unum en ekki af trúnni einungis“, (2. kap.
24. v.); 2., þab sern Ágsborgaruúarjátningin
kennir, ef þab er rjetthermt af Iba ab hún
kenni ab maburinn rjetilætist af trúnni
e i n u n g i s; 3., ebur þab er rangt af Iba ab
faera Agsborgartrdarjátningunni þessa kenn-
ing á brýn, ef þessi kenning finnst hvergi í
henni, eins og jeg segi ab sje. Jeg skora bú
á ybur, herra Ibi, ab greiba meb ástæbum úr
þessari þríbendu, sem þjer bafib komib mál-
inu í, og svo jafnframt ab færa rök fyrir
þeirri setning ybar, ab kenningin um rjett-
lætinguna af trúnni einni „eje grundvallar-
kenning kirkju vorrar". eins og þjer segib ab
sje; en jeg skil meb „kirkju vorri“ kyrkj-
una hjer á landi á undan Sigurbi Melstedjþví
ab þab veit hinn lærbi Ibi af gubfræbi sinni,
sem Assessor Jón Pjeturson kennir oss í kirkju-
rjetti sínum (30. bls), ab vjer hiifum ekki hjer
á landi abrar trúarjátningar, auk hinna kat-
ólsku, heldur en fræbi Luthers, og lúna ó-
breyttu Agsborgartrúarjátningu, svo ab rvorri
kirkju“ koma ekki vib þeir lærdðinar, er finn-
ast kunna í öbrum trúarjátningum prótestant-
isku kirkjunnar. En ef þjer kennib ybur ekki
mann til þessa, þá mun bezt ab hætta vib
svo búib, og kann jeg ybur þá þakkir fyrir
ab þjer hafib sýnt góban vilja fremur öbrum
á því ab svara mjer.
Skógum á þeiamörk f janúarm. 1871.
Jón Snorrason.
UPPÖRFUN.
Til þessarar fjarlægu eyjar liafa nú bor-
izt frjettir um liinn slórkostlega ófrib, er gaus
upp f sumar mebal Frakka og Prússa, og liib
mikilfenglega manntjón og eignatjón, sem af
því licfir hlotib. Vjer getum ab eins gjört oss
litlar hugmyndir um hib mikla spell, er styrj-
öld þessi þcgar hefir valdib, og þær hörmung-
ar, er dunib hafa yfir þjóbir þessar, er borizt
liafa á banaspjótum. Hversu mörg heimili,
sem ábur bala verib blómleg, monu nú eigi
vera liörmulega leikin, rúin blóma sínum og
svift forstöbu sinni. Hversu margar konur
munu eigi hafa eptir mönnum sínum ab sjá
og mæbur sonum sínum, o. s. frv. er hnigib
hafa í valinn, eba verba þá ab taka vib þeim
meb þeim örkumslum, ab þab getur orbib enn
þungbærara, enn þótt þeir heföu aldrei aptur
komib!
þaö væri ekki dlíklegt, ab marga af oss
langabi til ab bæta eitthvaö úr þessum miklu
bágindum, ab rjetta einhverjum líknarhönd, ab
leggja einhvern skerf til ab gjöra einhverjum
þeirra lífib vibunanlegra, ab glebja einhverja
ekkjuna, einhvern munabarleysingjann mebal
þeirra.
Ef vjer vildum þab, vildum leggja eitt-
hvab til einhverra þeirra, er hvab haríast hafa
orbib ab kenna á í þessum ófrif i, þá getur oss
varla skipzt hngur um, hvorri þessara tveggja
þjóba er hafa átt í höggi saman og ef til vill
eiga enn, vjer ættum heldur ab sýna merki
hluttekningar vorrar.
þó ab vjer getum eigi borib þikkju til
Prússa eia verib þeim gramir fyrir afskipti þeirra
vib Dani, þó ab vjer getnm ekki tekib þátt f
þjóbarhatri eba óvild þeirra, og getum eigi
viljab bibja Prússum neinna bölbæna, þá höf-
um vjer svo lítib iiaft vib þá ab sælda, erum
þeim ókunnir ab öliu, og höfum þeim ekkert
eÖa lítib upp ab unna.
Öbru máli gegnir um Frakka. Vjer höf-
um eigi haft alllítib vib þá ab skipta, bæbi
vib fiskimenn þeirra og abra, er hjer hafa
komib, og eigum ýmsum einstökum mönnum
af þeirri þjóÖ ýmislegt upp ab unna. Ab vísu
liefir eigi allsjaldan verib kvartab um yfirgang
og ójöfnub af hendi frakkneskra-fiskimanna,
auk þess sem almennt þykja stafa af þeim
veibispjöll. En ætti þaÖ ab aptra oss frá
mannúÖlegri hluttekningu og hjáipsemi? Vjer
ættum heldur ab minnast hins, ab eigi er
langt stban, er þjób þeirra tók þátt f samskot-
«m til bjargar naubstöddum mebal sjálfra vor,
»em vafalaust hafa komib mörgum hjer í gób-
ar þarlir. Eigi ættum vjer þó sízt ab niínn- í
ast þess, ab þab er eigi framar sverb harö-
stjórnarinnar, sem þeir bera, heidur berjast
þeir í nafni frelsisins ©g fyrir máiefni frels-
isins Og ef vjer þörínumst frelsi og þráuns
frelsi, ættum vjer þá ekki ab taka þátt í þreng- ;
ingum þeirra, er berjast fyrir sliku frelsi, og
sýna þess vott þess, ab vjer elskum frelsib. Vjer
gætum þab meb engu fremur enn þv(, ab skjóra
fje saman handa þeim heimilum ílandi þcirra 1
er liafa um sárast ab binda eptir þessa styrjöld.
Sumuin kann ab virbust svo, ab, ef ein-
hver væri aflögufær, væri honum nær ab hjáipa
eitthvab bágstöddum löridum sínum, sem ærib
munu inargir, eba þá ab gefa fje ti! þjóÖlegra
fyiirtækja, sem og er ærin þörf á. En vjer
megum eigi einblína á þarfir sjálfravor. Sá,
8em hjálpab getur og lijálpa vill, verbur meira
ab hugsa um, hvar neybin er mest og þörf
hjálparinnar því brýnust, enn um liitt, hver í
hlut eigi.
Vjcr mættum heldnr eigi láta fámenni nja
fátækt aptra oss frá slíku. þó ab styrkur frá
vorri hálfu eigi meiri enn svo, ab hann nægbi
einum sannarlega naubstöddum, væri hann betri
enn ekkert, en eflaust gætum vjer ab góbum
mun bætt úr bágindum eigi allfárra, ef sam-
skot yrbi almenn, þótt þab væri lítib er hver
Ijeti af iiendi rakna.
Slíkt mundi þjób vorri til sóma, og ef tii
vill einnig eptir á til meira eba minna bein-
línis hagsmuna.
Vjer ættum ab gjöra góban róm ab slíku
og lála liönd fylgja hjarta, ef einhverjir máls-
metandi menn á mebal vor, t. a. m. sýsluinenn
eba prófastar, vildu bindast fyrir slíkt fyrir»
tæki og mun mega bera þab traust til dreng-
skapar þjóbarinnar, ab fengizt slíkir forgangs-
raenn, mundi vibleitni þerira fá góban árangur,
í nóvemberm. Ja70.
N.
— þegar litib erá dagsetningu brjefs þess
sem hjer á eptir er prentab og þess er gætt
ab þab barst liingab 8. þ. in., geta menn ver-
ib óhræddir um ab því hafi dvalist sæinilega
á leibinni. hingab norfcnr. — Af því nú ab
útivist slíks brjefs f meir en fjóra mánubi
kemur sjer alls eigi vel, og er meira ab
segja óþolandi , skorum vjer fasilega á
hvern þann í Reykjavík er brjefib hefir verib
sent, ab láta oss vita hib fyrsta meb hverjum
hann liefir komib því, svo komizt verbi epiir
hvar þafc helir lengst legib. — þess skal enn
fremur getib ab þó brjef þetta sje or?ib svo
gamalt ab margir atburfcir þess sje kunnir áb-
ur, þá er aptur svo mörgu öbru lýst í styrj-
aldarsögu þessari, sem atrir hafa ekki
minnst á , er gjörir hana skiljanlegri og
fróflegri, auk þess sem hinn fagri blær og
sögulegi búningur brjefsins hlýtur ab sketnta
liverjum lesenda þess.
6. porteus road, maida hill. w.
London 28. Beptemb. 1870.
Sagan og lífið hafa nú lagt á svo harba
rás ab andinn fesiir varla auga á þeim. þjób-
verjar fara hamförum í eldlegu sigur hlaupi
yfir frakklarid; en frakkar hníga unnvörpum,
forustulausir, í gras fyrir óvígum prússanum
hvar sem í vopna eennu slær. Vibburíir þeir
sem í dag hleypa vígahrolli í himin og jörbf
og varpa elölegum steypifióbum ótta og skelf-
ingar yfir heiminn, eru á reorgun orbnir. svoab
kalla ab vandlæsum fornyrfcum á lifsins bák; þvf
ný tákn, og ný stórmerki hafa kastafc skyggju
á blik þeirra, og sögulegt dá hefir grúft sig
yfir þá, eins og náttmyrkur yfir dal, sem
þrumuvebri hefir lostib á, þegar leiptra Ijóm-
anum hættir og logn og svartnætti síga nibur
yfir sundur rifna jörbuna. þegar skotelda
þrumur og sprengihnatta hvellir hafa unnib
dagsverk eyfcingarinnar á einum stab, er hald-
ib áfram til næsta áfanga, á enni blóbugu