Norðanfari - 16.02.1871, Blaðsíða 4

er reikningar her*tj<5rnarínnar báru meb sjer
ab ætti ab vera til cn hvergi fannst á hinum
mikla óhamingjudegi Frakklands. I stuttu
máli, almælift dregur allar líkur ab hcrshiifíi-
ingjum keisarans um þaí), a& hafa autgat sig
á þvf fje er fyiir átiu aí) koma þau hergögn
er nú skortu; og þab er vist, a& fjefe er hvorki
f ríkisfjárhyrzlunni nje herbúnaíur efca vistir,
er, þ»í éttu a& svara, í herforfcabúrum ríkisins.
— þess konar lausleg meöferí) á fje ríkisins
er þegar á alit er litib, ekki svo óskiljanleg.
Keisarinn hefir ávalt setife á hásæli Frakklands
eins og höfuf>-samsærisma?)nr metal margra
vitorbsmanna, leibtoga hersins, eíur hershöfb-
ingjanna. því Frakkland hefir verib undir
hermannastjdrn alla hans keisaratífe, og allan
þann tfrna hefir honum og vitorísmönnum
hans verib þaíi Ijóst, aí> þeir sátu ab völdum
þvert gegn vilja þjúfcarinnar. Á einn veg
var þjúfcin, hins vegar stíúrnin sem aldrei
hefir verifc Frakklands sanna stjórnarsál ; hver
sat gegn annari í úvinar barn og beiö von-
andi betri tífca; stjórnin beifc þess afc kúgun-
in mundi nffca alla frclsis neista úr Frokkum ;
þjúfcin þess afc lausn hennar ynnist mcfc tím-
ans breytingu ef erigin önnur mefcul dygfcu.
Ejer var því um lítifc ástríki afc ræfca millum
þjúfcar og stjúrnar En hjer hlaut afc liggja
rút til mikillar embættislegrar dælsku. Em-
bættismennirnir virtu afc engu úskir þjúfcar-
innar; áttu og engri ábyrgfc afc sæta gegn
henni, heldur afc eins gegn keisaranum, sem
ejálfur var ábyrgfcarlaus fyrir öllum. Hjer
fúr eins og vant er afc fara þegar svo horfir við
stjúrnar fyrirkomulagi þjúfcanna, Embættis-
mennirnir liffcu hátt og áttu næfcissamt, gjörfu
þafc sem ábyrgfcarlaus ráfcgjáfi, efcakeisari lagfci
fyrir þá hvort sem þafc var þegnunum Ijúft
eír leitt. Vilji ryíirmannsins“ var þeim allt,
vilji-þjófcarinnar var þeim athlægi, efca gremju-
efni ; því hvenær sem hann íúr afcra leifc en
yfirmannsins efca stjúrnarinnar, þá varfc afc á-
lfta hann heimsku, skafclega hugsun, og annafc
enn verra, sem tíranna stjúrnir og embættis-
menn þeirra jafnan sjá f frjálsri einurfc og
húglátri skynsemi þrælkafcs manns. þegar nú
þjúfc og stjúrn láu þannig í fjandsamlegri ein-
ingu þrælkunar og naufcugrar undirgefni, var
vifc því afc búast, afc hinir alvöldu embættis-
menn, mundu eyfca öllum hæfilegleikum sín-
um til þess, afc efla ánauð þá er trygfci stöfcu
þeirra og efldi yfirmanninn, sem var þeirra
vernd og hlífiskjöldur því öflugri sem þeir voru
liatafcri af alþýfcu. En þetta strit eyddi kjark
þeirra og sifcferfcislegum dug; því hjer reifc
ekki á því afc halda virfcingu sinni mefcal þegn-
anna mefc harfcrivinnu, úhlífinni ransúkn sann-
leika og rjettar, efcur ötulli vifcleitni afc fá bag
landsmanna bættan og framfarir þeirra efldar,
heldur á því, afc hlýfca beinum yfirmannabofcum
og láta þar vifc lenda; en láta keisarans sverfc-
girta sæg framkvæma þafc, sem fús vilji og
sannfæring um sjálfs-velfarnan annars fram-
kvæmir f frjálsu mannfjelagi, ef bofcin komu svo
öfugt vifc rjettartilfinningu almúgans, sem opt
gat vifc borifc afc bann þverskallafcist gegn
þeim. (Framh. sífcar).
FUNDUR GRÁNUFJELAGSINS 20. jan. 1871,
þess skal fyrst getifc afc furidur fjelags-
ins átti afc vera haldinn 19. janúar; en af
því afc stúrhrffc var hirin 18., þá gat enginn
komifc, enda komu eigi á fundinn nema 13
menn af nær 40. Fundiuinn var því settur
hinn 20., og var til forseta kosinn Arnljútur
Ólafsson og til skrifara Páll Magnússon. Fyrst
var skýrt frá afcgjörfcum fjelagsins sífcan á
sífcasta fundi. Skýrfci þá Tryggvi Gunnars-
eon frá því, afc P. Petersen, skipstjúri fjelags-
ins, heffci skrifafc sjer, afc hann heffci verib
afc eins 13 daga hjefcan til Kaupmannahafnar,
og komifc nokkru á undan öllum þeim skipum,
er lögfcu út hjefcan á undan honum; hann haffci
fetigifc mikil vefcur hjá Norcgi, en skipifc reynzt
þá og alla leifc hifc traustasta og bezta skip f
gjú afc leggja og gott til siglingar. Vörurnar
scldust í Kaupmannahöfn þannig: hvft ull 36
sk., hákarlslýsi dökkt 27 rd>, en Ijóst 28 rd ,
en um prjúnles vis6i hann úgjörla. Sífcan
sigldi Petereen Gránu lil Rúfckanpangurs. þar
átti afc gjöra vifc hana, svo sem, afc setja í
hana nýtt þilfar, nokkra járnkrappa (og jeg tel
ejálfsagt, nýjalyptingu). Ætlafci Peterscn, ufc
sá kostnafcur yrfci yfir 2000 rd., en vifcgjörfc-
inni mundi iokifc fyrir júl. f annan stafc skýrfci
forseti frá, afc verzlunarmafcur Jún Blöndal f
Döffcakaupstafc heffci svarafc svo fyrirspurn
sinni, afc hann væri fáanlegur til afc fara ut-
an í erindum fjelagsins. Eptir nokkrar um-
ræfcur var gengifc til atkvæfca, og Tryggvi
Gunnarsson kosinn til utanfarar mefc 12 at-
kvæfcum. þeir Jún Blöndal og Arnljútur Ó-
lafsson fengu sín 7 atkvæfci hvorþeirra. Tryggvi
gaf, eptir nokkurn umhugsunartíma, kost á
sjer mefc þeim skilyrfcum:
1. afc fjelagifc gæfi sjer skýrteini fyrir, afc
þafc lofafci afc kaupa afc minnsta kosli fyr-
ir 14,000 rd. af farmi skipsins afc sumri.
2. afc hann fengi fyrir fram um 300 rd. í
peningum og ávfsunum
3. afc hann færi eigi fyrr en mefc annari
pústskipsferfc í vor (6. maí)
Nú urfcu nokkrar umræfcur uin afc þetta
væri of seint farifc, og var sífcan enn gengifc
til atkvæfca bvort menn vildi hafa hann mefc
þsssum kostum efcureigi, og var þafc samþykkt
mefc 6 atkvæfcum gegn 4 (eptir höffcatölu).
þá var talafc ura hvert kaup Tryggvi skyldi
hafa fyrir utanferfc sfna, og var ákvefcifc afc
hann skyidi hafa 5 hundrufcustu af afckaups-
verfci vöru þeirrar, er hann gæti útvegab fje-
iaginu Afc öfcru leyti var fjelagsstjúrninni
falifc á hendur afc gjöra nákvæmar samninginn
vifc hann.
þess skai hjer getifc, afc Tryggvi gaf á
fundinum cptir á þafc yilyrfci, afc hann kynni
afc fara mefc fyrstu pústskipsferfc, ef hann á-
liti þafc naufcsynlegt. En sífcan í stjúrnar-
nefndinni lofafci hann afc fara mefc fyrstu ferfc,
mefc því afc formafcur nefndarinnar kvafcst
mundu kvefcja til fundar afc nýju, efhann hjeti
eigi skýlaust afc fara svo snemma. — Fundar-
menn hjetu sífcan verzlun og tillögum til ferfc-
arinnar og afc koma þeim í tæka tífc. Afc lykt-
um voru þessir kosnir til afc endurskofca reikn-
inga fjelagsins: Júnas Gunnlaugsson á Möbru-
völlum og Eggert Gunnarsson, og í stafc
Tryggva Gunnarssonar var sjera Jún Jakobs-
son í Glæsibæ kosinn í stjúrnarnefndina. Sífc-
an var gengifc af fundi.
þess vil jeg enn fremur geta, ab nefndin
hefír nú gjört samninginn vifc Tryggva sam-
kvæmt ályktun fundarins, og afc hann hefir
skuldbundib sig til afc fara nú mefc fyrsta
pústskipi, er á afc fara 24. marz frá Iíeykja-
vík, afc hann á afc koma hingafc aptur á Gránu
mefc vörur handa fjelaginu svo snemma afc vori
sem hann getur, og afc öilu sjálfráfcu eigi sffc-
ar en 12 vikur eru af suniri, og þegar er
liann kemur afc gjöra fulla skilagrein fyrir er-
indi sfnu. í annan siafc heíir nefndin gefifc hon-
urn fullt umbofc sitt til þessarar ferfcar. lofafc
honum 300 rd. til ferfcarinnar, og heitib fyrir
fjelagsins hönd afc minnsta kosti 14,000 rd.
verzlun vifc skipifc þá er þafc kemur. Afþess-
um skuldbindingum leifcir, afc allir fjelagsmenn í
þingeyjar, Eyafjarfcar og Skagafjarfcar sýslu
eiga afc senda cinhverjum í stjúrnarnefndinni
öll verzlunarloforfc sín, svo tímanlega sem þeim
er unnt, en aplur á múti engin tii Tryggva,
þvf afc þá fengi hann tvenn verzlunarloforfc
fyrir ein, þar sem hann liefir fengifc hjá nefnd-
inni þafc verzlunarloforfc, er hann setti upp og
hann liefir álitifc nægilegt, og þetta loforfc sitt
liefir nefndin gefifc upp á síua áby rgfc í trausti
til fjelagsmanna; enda er og aufcsætt afc
Tryggvi, sem er erindreki fjelagsins eingöngu
til utanfarar, getur eigi bundizt verzlunarsamn-
ingum hjer vifc menn. Jeg áminni því hjer mefc
alla afc senda loforfcin til eins af oss, því ef
8V0 fer afc lofotfc þeirra er verzla á Akureyri
og Húsavík verfca of lítil, efcur ná eigi 14,000
rd., þá hlýtur nefndin, til þcss afc geta efnt
Ioforfc sitt, afc útvega sjer vifcskiptamenn utan
fjeiags, er hún reyndar vonar afc eigi þurfi til
afc koma fyrir þessa sök.
Arnljútur Ólafsson.
Áfcur en jeg var búinn afc senda frá mjer
fundarskýrslu þessa, barst „Gangleri“ mjer í
liendur, og las jeg þar í skýrslu af Gránu-
fundinum, er f ýmsum greinum er æfci skökk;
þar er slengt saman því er gjörfcist í stjúrn*
arnefndinni og á fundinum, og sífcan ýmsu vií-
aukifc og rangfært. Jeg tek til dæmis kosti
þá er Tryggvi setti og þafc er segir f Gang-
lera, afc bann hafi verifc kosinn til kanpstjúra
„til næsta hausts“. Ilann var aldrei kosinn til
annars en til utanferfarinnar, og hann gaf
aldrei á fundinum kost á afc fara fytrr en meb
annari pústskipsferfc, áfcur hann Var kosinn í
annafc sinn, svo sem scgir í skýrslunni hjer á
undan. Einn f stjórnarnefndinni, er jeg (el
sjáifsagt afc sje höfundur skýrslunnar í Gang-
lera, hreiffci því afc eins mefc einu orfci vifc
Tryggva f nefndinni, iivort cigi ætti afc semja
vifc hann afc verfca kattpsljúri fjelagsins afc
sumri ; en Tryggvi neitti því og datt þafc svo
jafnskjótt nifcur. Mjer er þessi og önnur ú-
sannsögli í skýrslunni þvf fremur mefc öllu ú-
skiljanleg, sem höfundurinn mun vera fundar-
skrifarinn sjálfur og einn í stjúrnarnefnd fje-
lagsins, og þekkti þvf fullvel samning þann,
er nefndin gjörfci vifc Tryggva. Enn verfc jeg
afc lýsa því lijer yfir, afc höfundurinn hefir
enga heimild frá mjer fengifc tii afc setja
nafn mitt undir fundarskýrslu sína, hann hefir
eigi svo mikifc sem sýnt mjer hana áfcur en
hún var prentufc ; jeg þarf naumast afc bæla
því vifc, afc jeg á engan þátt í henni.
þessa atiiugasemd verfc jeg afc bifcja hinn
heifcrafca ritstjúra Norfcanfara afc taka f blafc
sitt; en jeg mun krefjast ab koma leibrjettingu
f næsta blafc Gangiera.
Arnljútur Ólafsson.
— ÁGRIP af útiendutn frjettum eptir þjúfc-
úlfi nr. 7 —8, dagsettum20. desemb 1870, sera
teknar eru úr enska blafcinu ,,Standard“ og
kotnu hingafc norfcur um byrjtin þessa máne '-
ar. — 8. núvernberm. 1870, höffcu Fral5k;.tr
og Prússar átt orustu saman nálægt sm._ ;n
einum sem iieitir Bakon og er lijer um 14.
mílum vesiar enn Orleansborg. I bardaga
þessum er sagt afc Prússar hafi misst, epiir
þeirra eiein sögn, 3000 manna, en eptir fraklj-;
neskum blöfcurn 6000, er höffcu særzt og f; í-
ifc ; cinnig höffcu Pníssar misst þar herhúf .1
sínar og töiuvert af vistum. Auk þessa er
sagt, afc borgarlýfcurinn í Orleans hafi liertek-
ifc 500 þjúfcverja. Á subur Frakklandi er
sagfcur mikill lifcsafnafcnr, er hotium skipt 6,
þrennar stöfcvar í fyrstu deildinni, efca hin-
um svo nefnda Loiri iier, eru nærfeltt 120 000,
fyrir þeim ræfcur hershöffcingi d’ Aurellis Pa-
ladin, í annari deildinni eru 80,000, yíirforingi
þeirra heitir Bourbacki; og fyrir þrifcju deild-
inni er Gatibaldi hershöffcingi, vita menn ú-
gjnrla hve manntnörg liiín er, en þafc fullyrfca
menn, afc flokkur þessi muni vera mjög harfc-
snúinn oe afc hann liaffcist vib í norfcur hjerufc-
um landsins og í Vogesefjöllunum; hyggja sum-
ir afc þafc sje fyrirætlun Garibalda, afc brjútast
inn á Sufcur-þýzkaland og eyfcileggja þá einu
járnbraut, er þjútverjar geta farib og flutt
eptir milli þýzkalands og Parísarborgar, I
lifci Garibaida eru marqir Italir og bandafylkja-
menn. þafc af her Prússa er sat um Parísar-
borg, baffci þá enn ekki neilt áorkafc, er sífc-
ast spurfcist. Sagt var afc París nturidi hafa
nægar vistir til nýárs, og var þar þó auk
8tafcarbúa, grúi iiers til varnar, sem herforing-
inn Trochu ræfcur fyrir, og livafc eptir ann-
afc rjefcist á umsáturs herinn og þokafci hon-
um æ lengra frá borginni, svo likur þúttu til
afc enginn sprengihnöitur efca eldkveikivjelar
Prússa gætu náfc borginni. þafc þútti því eptir
seinustu fregnum alls eigi borfast svo vel á
fyrir Prússum og þjúfcverjum, sem menn mundu
halda. (Framh. 8.).
Eiganrii og dbyrgdarmadur BjÖm JÓnSSOD
FrenUfcDi < prentsin. á Aknreyrl, J. Svetnnen.