Norðanfari - 03.06.1872, Blaðsíða 2

nra fráGufcbr, raeistara f Oxford. fessu hefir
Hjaltalín svarab svo ab þab væri gersök
tóm, og væri hann ofvandur ab sóma sínum
ab svara slíku. En hann og meislarinn hafa
auglýst í þjóhólfi (23 ári b!s. 185) ab tilgáta
mín — þeir snúa þar vib máli, en þaf) kem-
ur mjer ekki vií> — sje ekki rjett, heldur hafi
merkur mafmr og biblíu vin á ísiandi sent
þeim eptirrit, af brjefinu, er hann sjálfur
hafíi tekib eptir eiginhandarriti mínu. þetta
votlib þjer satt ab vera í sama blabi, og bætib
því vib, ab eptirritií) hafi verib orbrjett og
átti þetta sjálfsagt ab vera tilkynning til les-
enda y?ar, at) ná væri allt rjett og skellt,
fyrst þjer hefbub sem blabstjóri og á-
byrgbarma&ur vottab þab og ábyrgzt.
Eptir því sem orbin liggja, og atvik stóbu til,
geta þau, eptir almennri heilbrigbri hugs-
un ekki táknab annab, en ab þab sem jeg
sagbi væri rangt vegna þess a& merknr
ma&ur og biblíu vin haf&i sent þeim Jóni ept-
irritib ; en eptir öllum ærlegum og vjelalaus-
um hugsunarreglum táknar þa& aptur, a& þessi
merki ma&ur bafi fengi& brjefife frá mjer, e&a
a& eptirriti& hafi hann teki& af brjefi er jeg
hef&i átt a& hafa sent honum. þetta er sú
eina skynsama hugsun er úr fæst svari þeirra
fjelaga, og vottor&i yfar.
Jeg svara&i þessu eins og beinast lá vi& í
Nor&anfara í brjefi dags. 1. nov. f. á.; og þa&
svar kemur y&ur svo á óvart, a& þjer gangi&
frá vottor&i y&ar öllu, nema or&inu Bor&rjett“
en geti& þess þó um lei&, a& brjef mítt haggi
ciginlega engu vi& y&ur. Nú skyldu menn
ætla, a& úr því þjer álíti& a& brjef mitt
ekki snerli y&ur a& ö&ru en yfirskriftinnj,
mundu& þjer, sem bla&stjóri, hafa láti& y&ur
nægja a& geta þess, og iáta þar vi& nema.
Onei I þjer fari& feti framar, og færist þa& í
'ang sem eins dæmi miinu vera a& bla&ama&-
ur hafi nokkru sinni treyst sjer til: nfl. a&
skýra þa&, hva& þeir Jón og Gu&br. hafi
hugsa& sjer me& auglýsinga sinni; og meira
a& segja a& or& þeirra skuli svo á huldu skil-
in, a& þau liafi aldrei átt a& meina, a& jeg
hafii skrifab brjefib til íslands, heldur a& eins
a& þa& hafi komib frá íslandi til þeirra. Og
er svipurinn á skýrslu ybar næsta (skyggilegur.
En hún er óræk sönnun fyrir einu atrl&i; a&
ábyrg&arma&ur þjó&ólfs er hjer í vitor&i,
honum er alt knnniigt um brjefib sjálft,
um adferð Þeirra Gn&brandar og
Jóns; og um huldar hugsanir þeirra
ofun í kaupib. Me& ö&rum or&um: 811 á-
byrg&in fyrir birtingu brjefsþessa hvílir á
ábyrg&armanni þjó&ólfs eingöngn.
fiessi ábyrgb mun nú y&ur virbast all-ljett,
því a& bæ&i hafa skjóistæ&ingar y&ar sagt hana
gó&a og gilda, og svo hafib þjer, lögspakur
ma&ur, sagt hi& sama. Heimildin er gild og
gó& í alla sta&i vegna þess a& brjefkafl-
inn er sendur þeim Jóni og Gufcbrandi
í cptirriti af merkum manni og bibl-
fuvin á Islandi, fimm árum eptir a& brjefib
var skrifab, bætib þjer vi&, til árjettingar.
Gott. En skyldi þa& nú koma upp úr dárn-
um, a& þa&, sem þjer teljib a& gjöri heimild-
ina gó&a, væri fölsun atvika, þá býst jeg
vi& a& heimildin veríi a& faeita eitthvab anna&
en gó&, eptir reglunni: cessante causa ees-
sat effeetus.
A& svo mæltu kem jeg þá a& nýju atri&i f
málinu. Sí&an jeg skrifa&i sf&ast hefir óvænt
ur hjálparl risib upp , og komib minnissljóleik
minnrn a& li&i, og veit jeg nú nokkurnveginn
Bönn deili á brjefi þessu; er þjer segist hafa
haft fyrir yfcur í frumriti. Vissub þjer ekki,
a& þa& var til Gu&brandar Vigfússonar sjálfs?
þar á hafifc þjer sýnt a& enginn vafi getur
leikib. Reldur þa& ekki vörn uppi fyrir hinni
nýju þý&ingu Nýja Tesfamentisins, sem allt
meistarans last hefir gengifc út yfir? Er ekkl
or&i& mo&mál haft um hinn gamla texta bibl-
unnar frá 1841, en ekki um hinn endur-
sko&a&a texta eins og þjer- segi&? — Ef nú
máli& er svo vaxi& a& þessum spurningum
ver&ur, me& sanni, svarab einnngis játandi,
hva&a skyldu vorub þjer þá, sem bla&ama&ur
a& uppfylla, er þjer leyndub lcser.dur y&ar
þessum hlutum víss vitandi, en Ijetufc þá trúa
því er þeim var gagnstætt? Eru& þjer, sem
bla&amafcnr, ekki sannleikans þjónn og lesenda
y&ar í hverju máli sem þjer hreififc í bla&inu,
og hver svo sem í lilut 4?
Nú höfum vi& fyrirokkur allt er me& þarf, til
a& sjá bi& sanna e&li heimildarinnar til a& birta
þenna brjefkaíla; og hún er þá þannig iögu&:
Brjefi& er ritafc Gu&brandi sjálfum, ári&
1865. Hann lætur y&ur prenta kafla úr því
árifc 1870, og hafifc þjer frumritifc ti! saman-
burfar. Um sama leyii sendir Jón Hjaltalfn
annan kafla tír því ( prívatbrjefi heim til Is-
lands. þessir kaflar segja þeir Gu&brandur
og Jón hafi verifc sjer sendir frá merkum manni
og biblíuvin á Islandi — sem yfcur mun vel
kunnur — og sta&festifc þjer þenna sannleika,
sem ábyrg&armo&ur, og hafa bá&ir kaflar því
gengi& gegnnm y&ar hendur , eins og ýtarlegar
sta&festist af brjefi y&ar í þjó&ólfi af 8. febr. þ. á.
Er nú bjer komin fram eptir nokkrum
lögum, borgaralegum e&ur si&fer&islegum í ví&ri
veröld, önnur en ní&ings heimild fyrir birtingu
brjefsins? Hvernig ætlist þjer til a& lesendur
þjó&ólfs taki þeirri a&fer& bla&manns síns, er
hjer kcraur fram? Og þetta skuli vera at-
hafnir þeirra er lífa eptir Gu&brandar biblíu
ðendurslioðaðril!
Cambridge, 12. apríl 1872.
Eiríkur Magnússon.
LÝSING Á VATNSMYLLNU EÐAVERKVJEL
sem er á Svínaskála í Rey&arfir&i í Su&ur-
múlasýslu.
í. þa& sem þjenar a& hreifingunni:
a, Vatn88týfla, sem er trjebindtngur í
lækiuim á annan veg og a& rennunni,
feann er me& 3 dyrum og felerum f, hla&-
inn á alla vega fastur ígrjötveggi. þar
b, frá gengur, upphla&in grjótlögfc vatns-
e, renna 18 fafcmar á lengd a& vatns-
stokknum sem er af trje 20 álnir á
lengd og nær a& spjaldahjólinu; hann er
* alin á breidd f efri enda og \ »1 í
hinn ne&ri þar sem vatnifc fellur á hjólifc.
Halli stokksins er 20 grá&ur frá lágrjettu
e* 3 álnir af nefcri enda hans eru á hjólum;
má þar um hefja þenna kafla hans, í
fágrjetta stefnu er vill, snertir vatnsbun-
an þá ekki spjaldafajólifc, nje verkar neitt
á vjelina.
2. Sp jald ahjólifc (sem vatnifc snýr):
þa& hrelfist lágrjett og hefir lófcrjettan
möndul er stendur í grjóttópt, sem er á
feæ& 2£ al. og 4J- alin á bvern veg í fer-
hyrning innan máls. Á þessarí grjóttópt
stendur myllnuhúsifc.
Hjófi& cr þannig:
a, Asmöndnll af sívölu járni 1-J þuml.
þvermáls, hann er 3 álnir á lengd, *
alin af enda hans nær upp um húsgólfifc.
b, 1 2 spjöld íbjúg (í hálfhring eptir 18
þml. þvermáli),
c, a& framan me& sköptum, er ganga á
alla vegu inn í trjesívaling sent er á ne&-
anver&um möndlinum (a) á hæ& \\ alin
á þykkt, \ alin; ‘út aö beygjunum eru
spjöldin sameinufc me& trjefleigum og járn-
bent sterklega. þau eru á brcidd 14
þml. ( beygjunum, er hafa25 stiga halla
e&a J parti meira en valnsstokkurinn.
Hjólifc er 9 áln. ummáls; möndull þess
stendur í trje sem er fast í grunninuni.
3. Húsifc er af trje me& gólfi og lopti í; þa&
er í fcrhyrning, á hvern veg, 5 álnir inn-
an máls, en á hæ& 7| alin mefc ferstrend-
um toppi.
í þv( eru:
1. Umbúningur fyrir faöfu?hjólin og Jil-
beyrandi.
2 myllunkvarnir me& tilheyrandi.
2 hringsagir tnefc tilh.
1 rennibekkur me& tilh.
1 hverfusteinn me& tilii.
Til a& hreifa þessu, þjena 5 steypt tann-
hjól 3 járnvarin trjehjól, 1 skoruhjól.
2 tríssur. Upp á lopti hússins er geymt
og þurkafc kornifc.
4 Hjólkista, sem er sterkur umbúningur af
eyk um hjólin og rnöndlana; hún stendur
á mi&ju gólíi Iiússins er á hæ& -| alin, sam»
ansett af mörgum pörtum meb járnekrúf-
nöglum og líka þannig fest vi& bita húss-
ins a& ne&an.
a—b. I henni hreifast 2 tannahjól af
steyptu járni.
Frá spjaldahjólinu gengur möndnllinn (a
tölul. 2) upp um þessa hjólkistu, í gegn-
um 2. bakka af sleyptu járni á möndl-
inum, eru þessi tvö liöfu&hjól fest þar
me& járnfleygum. A hlifc kistunnar eru
járnbakkar fyrir ásendan (d). Hjóli&(a)
er ofar á möndiinum, þa& er þverm. 1
aliri þa& hreifir bá&ar myllnukvarnirnar.
Hjóliö (b) er 4 þml. frá gólfi, þa& er
\ alin í þvm. me& skátönnum, þa& snýr
c, samkynja hjóli, sem er \ al. í þvm. 5
(þau tvö til samans mynda horn). Hjóli&
d, i(e) er fest á lágrjettan möndulás af
jarni 2 áln. á lengd 1] þml. þykkt, er
gengur frá hjólkistunni út a& austurhli&
hússins.
e, Hann liggur þar f járnbökkum er
liggja f blökk, sem er skrúfufc föst ú
gólfifc, þar er á enda hans járnvarifc sljett
f—f2. trjehjól sem er um lei& skoru'
hjól, þvm. þess er 13 þml., þykkt 6
þml. (me& skorunni).
Frá þessum járnás me& bjólunum (c
og f) sem hjólifc (b) snýr, lireifast sag-
imar, rennibekkurinn og liverfusteinninu
þegar á hjól efca tríssur þessara vjela
eru lag&ar um hjdli& (f) tilheyrandi lo&'
urreimar e&a ólar.
5. Myllnukvarnir me& tilheyrandi:
a, Tveir kvarnarsteinar a& þvermáli 1 al>
og 3 þml. en 10 þml. á þykkt til sam'
anslagfcar. Efri steinninn er 250 pund
b, a& vigt, um þá er ferhyrntur t r j e s t o k k'
urj alin á dýpt, á 4 álna háum fótum,
milli hverra a& er, alin frá gólfi) trjC'
c, bindingur og þverslá meb járnhólkf
d, gegnum; upp í þann hólk liggur skrúfa
Úr járni me& fjórarma&ri sveif og 4 sköp1'
um er þessi skrúfa og sveif til a& Ijetta oí
þyngja me& kvörnina. Úr þverslánni (°)
me& liólknum í liggur járnmöndull m6®
e, tannhjóli á \ alin í þvm. upp um ne&r*
kvarnarsteininn f járnlöfc sem er í þeimeff1'
Yfir trjestokkinn (b) er hleypt trjeg*'i,)^
f, á henni hvílir trjetregt er tekur
tunnu korns, nefcan á nefndri tregt ®rl1
g, rdghreinsunarjárn me& 2 ihvoIfuí"
kringlóttum járnplötum. 2 járnlokum 0
skrúflyklum. Frá þeim liggur ni&uf
efri hvarnarsteininn sveif ni&ur á kvÖr"
ina, og snýst me& henni, þessi járn ska,n(a
ígjöfina og hreinsa korniö.
KvÖrniu me& öllu undir (töln- 5) 6