Norðanfari - 03.12.1873, Page 3

— 135 —
eru 202 mi!ur, sem !ag?ar viS tölurnar í G. dálki
Sjörir 2,652 enskar mílur frá Glasgow til Quebeck.
A töblunni sjezt hvar skipiö var hvern dag
kl. 12, og livati langt þat fór á hverjum tveiin
dægrum eta sólarhring.
Úr hrjefi frá Jóni skipstjóra þórtarsyni, er
var á Espihóli, en nú í Rosseau Postoffice
■Mascoka Ontario í Canada. „þá vib konrum
lil Qvebeck, var Páll þorlaksson þar fyrir, og
l'ugaati at við allir ætluðum til Milwaukee, og
aagðist vera búinn afe vista 1 50 mans hjá bænd-
uin þar út á laridinu, ef á þyrfti afe halda, en
vife voruin búiri afe ráfea okkur til Ontario, og
því fórum vife þangafe fyrir þafe fyrsta. þar
eru vinnulaun fullt eins mikil og í Wisconsin,
og svo býzt jeg vife, afe vife komutn okkur fyr-
ir sem daglaunamenn i vetnr, og þá taka okk-
Ur land hjer, ef okkur líkar efea þá fara vest-
ur. — Nú er helzt í ráfei, afe senda 5 af okk-
ar hóp hjer upp í landife til afe skofea þafe og
sjá hvar byggilegast sje, og svo býst jeg vife,
afe flestir fiytji þangafe. þar eru nokkrir Norsk-
ir, sem komu í sumar. þar er fjarska mikill
skógur og svo grasmýrar á milli, er sagt afe
grasife nái þar undir htind. þeir sem hafa
sezt þar afe, setja byggfe sína mefefram á,
sem sögfe er full af fiski. Hjer er borgafe
fulikomnum manni vife skógar högg 20 doll-
ars urn mánufeinn og frítt fæfei og hús. Viö
höffeum frían fiulning og fæfei frá Quebeck hing-
afe.’'Hiafeasta ferfe okkar á leifeinni yfir Atlants-
haf, unr sólarhringinn var 264 mílur enskar,
enn minnst 216 míiur.“
MANNFLUTNINGARNIR TIL BRASILIU.
í DAGBL. nr. 216 1873.
„Gufuskipife Sorata“ konr næstl. 13 sept.
frá Rio de Janeiio til Liverpool á Englandi meö
11 fjölskyldur (Familicr), er snúife höffeu heim
aptur frá Brasiliu, þafe er fölk þetta segir af
ferfe sinni, er vert afe segja frá, öferum til vife-
vörunar, bæfei af afebúfeinni og vifeurværinu tá
leifeinni, og svo hvafea mefeferfe þafe sætti af yfir-
'öldunum í Brasiliu, og hverjar naufeir og hörm-
ungar þafe varfe afe þola. Til dæmis má geta
þess, hvafe bóndi einn frá Bristol á Englandi,
er hjet James Randall skýrir frá. Hann fór
sufeur mefe konu sijini og 2 börnum þeirra í
fyrra árs febrúarm. Frá Rio áttu þeir afe fara
•il nýlendujnnar Assunguy, og voru á leifeinni
hjer um mánufe, og hlutu allan þann tíma
afe sæta margskonar andstreyini. þegar fólk
þetta kom til nýlendunnar, var lítife skeitt utn
hagi þess, og því fengib afe eins fæfei til 10
daga. Randall fór nú afe leita sjer afe hússtæfei
á lófe þeirri er honum var úthlutufe, og var 75
ekrur afe stærfe, hver ekra átti afe kosta 2 enska
ekildinga eía allar hjerum 65 rd. 60 sk., sem
borgast átti á 7 árum, Hann komst brátt afe
raun um, afe lófe þessi var einkis virfei, og fór
því afe leita sjer afe annari, er honum leitzt skár
á og settist þar afe. Um leife voru honum feng-
in 5 pund sterling (hjerum 45 rd.) til afe kaupa
^jer útsæfei fyrir, Hann byggfei bjer nú kofa,
Fem honnm var einnig fengib fje fyrir. Randall
ruddi nú land þetta, grófeuisetti trje í kringog sáti
í nokkurn liluta þess þegar hann haffei lokife staifi
þcssu, fór hann til nýlendustjórans og beidd-
>3t afe fá vinnu þangafe til uppskerutími sinn
byrjaii, en þá var honum sagt, ab engin vinna
fengist nema mefe höppum og glöppum, og þá
ckki nema viö eitthvort strytife. Um þessar
'mindir veiktist kona hans og dó, svo nú stófe
hatin einmana uppi mefe ungbörn sfn og h'affei
enga þreyju, rjefei því af afe htigsa til heimferfe-
®r og hætta vife svo búife. Hann seldi þess
vegna uppskeru sína og hinar litlu eigur er
hann átti fyrir 8 pund sterling efea hjerum
fOrd., en nýlendustjnrinn sá um flutning hans
\il Curitiba. þar fjekk hann fyrst afe vita, afe
enginn af afeflutningsmönnum mætti fara af
landi brott, og um leife var bann settur í
vatfebald, úr hverju hann fyrst fjekk lausn ept-
Ir 2 mánufei, afe bann þá fjekk fararleyfi. I
úio var honum skipafe á brottfiuttningsmanna-
húsife, og voru þar þá yfir 300 manns, sem
böffeu, eins og hann, yfirgefife nýlendur sínar,
sem vildu komast aptur heim til átthaga
Unna, þafean af fjekk hann engan mat og allir
ágiptir voru reknir burtu úr húsinu, er olli
ekki litlum ófrifei. Mefe þessu móti sættu 300
'ttanns hinum sárustu bágindum, og í Curitiba
var jafn margt af fólki í söniu kringumstæfeum“.
Oss hefur verife sagt, af áreifeanlegum manni,
Hallgrímur þorkelsson frá Vífeirkeri í Bárfe-
ardal, er ásamt 22 öferum sigldu bjefean í á-
^ástm. næstl. mefe „Marju“, öferu Gránufjelags-
8bipinn á leife til Brasiliu, efea fyrst til Kaup-
ÍJ'annahafnar, hafi skrifafe Jóni brófeur sínum
°nda á Vífeirketi, afe þeir Brasiliu farar beffcu
getl8ife beztu vifctökur hjá umbofesmanni Brasilí-
‘8l<u stjórnarinnar, sem cr í Kaupmannahöfn, og
beffei þá þegar verifc búinn afe borga þeim þafe I
er þeir þurftu afe borga í farareyrir bjefean og
til Kaupmannahafnar, og enn fremur heitife afe
borga 3 mrk. fyrir hvern þeirra um daginn (og
þó þeir heffcu verife tim 80) í fæfeispeninga, á
mefcan þeir þyrftu afe bífea eptir skipinu, sem
ætti afe sækja þá og flytja sufeur. En hvafc vife-
tekur þegar sufenr kemur, er nú eptir afe vita;
þó er vonandi aö Jónas Bárfedal, sje svo gófc-
ur drengur, afe hann mundi heldur letja en
hvetja landa sína til sufeur farar, ef hann vissi
um, afc þeirra bifei ekki betri kjör en Englend-
ingiinum og 11. sem sagt er hjer frá afc framan,
ab snjeru aptur heim til áttliaga sinna. Ritst.
Yfir öll Bandaríkin haffei í sumar verifc gófe
uppskera og sjerílagi af hveiti og jafnvel meiri
en bife mikla uppskeruár 1860. þafe er sagt
t. a. m. afe hveiti uppskeran í Wiseonsin mundi
verfea hjer um 20 Busheis, sem svarar 5 tunn-
um hveitis, af hverri ekru1, og talife víst afe fylki
þetta mundi geta selt 40 miliónir Bushels og
Minnesota 25 miliónir Bushels af hveiti, cn á
svæfeinu frá Michigan vatni og til Dakota fyrir
100 milióriir doliara. Vegnahinnar miklu upp-
skeru, var búist vife af járnbrauta fjelögunum,
afe flutningarnir yrfeu svo miklir, afc þau bættu
nú vife, framyfir hina vanalegu vagnatolu, 40
gufuvögnum og 500 flutningsvögnum.
Ilin nýja járnbraut, sem Ameríkumenn hafa
enn í smífcum þvert yfir Ameríku frá Atlantshafi ab
austan og vestur afeKyrrahafi, og er norfeast allra
hinna sem búnar eru, ætlast þeir til afe lokife
verfei vife á 3 árum, því afe búnar eru afhenni
700 mílur, en öll er sagt hún muni verfea 15—
1600 enskar míiur. þafe er sagt afe járnbraut
þessi, liggi vífeast hvar í gegnurn lönd, er hafi
í sjer fólgnar nægar atifes nppspretiur, svo ab
4 fáum árum rísi þar upp bæir og borgir.
I Bandaríkjunum eru nú sagfeir 135,000 Norfe-
manna, 133,000 Svía og 36,000 Danir, og búa
flestir í Wisconsin, Minnesota, Jowa oglllinois;
þegar nú afkomendur Skandinava (svo kallast
Norfcmenn, Svíar og Ðanir einu nafni), sem
fæddir eru í Norfcur-Ameríku, eru taldir mefe, þá
er sagt afc þeir muni nú allir vera samtals 576,000 ,
efea meira cn áttasínnum fleiri en allt fólk á Isl.
I Bandafyfkjunum eru enn sagfeir hjer-
um 300,000 Indiánar, af þessum lifa 150,000
í frifei vib nýlendumenn úr Norfeurálfunni, og
enda sumir þeirra menntafeir. Hjerumbil 95,000
lifa hirfcaralífi og stunda veifcar sínar á hinnm
miklu sljettuni, og flestir þeirra frifcsamir. Afe-
eins 55,000 eru háfeir nokkurskonar gæzlu frá
stjórnarintiar hálfu, |>afc eru þeir, sem kallafeir
er Modoe-Indiánar, og láta bcrast fyrir í fjöll-
unum, á takmörkunum millum Oregon og Cali-
forniu. Stöfevar þessar eru sagfear 100 enskar
mílur í auslur af Kyrrahatt. I þessum fjöllum
er stufelaberg og ótal hellrar, (fylgsni Iudíána) og
stöfeuvötn, margar ár og sumstafcar miklar gras-
lendur og nálega alstafar veifeisælt. þafc eru’*
þessir Iudiánar, er olla mestum ófrifei, ránum
og manritjóni í fylkjunum, Minnesota, Nebraska,
Arizona, Nýju-Mesfcu og Iíansas. þafe er nær
þvi helmingurinn af allri vífcáttunni í Ameríku,
ei’ stendur opin fyrir Indíönum, en afeeins 12,000
hermanna, er stjórn Bandaríkjanna, setur þessum
mönnum til hiifufes. Menn eru á glófeum um,
afe þessir flokkav hafi í byggju afe ráfeast á hina
hvítu hvav sent þeir sjá sjer færi á. Mest hræfe-
ast menn þá ættflokka, er nefnast Sioux, Chey-
enne, Arrapaho og Modoc-Indiánar. I sumar
haffel nokkrum hermönnum lent saman vife
Indiána ,en þessir fyrir vígkænsku sína gátu kró-
afe stjórnarmenn af og drepifc nokkra þeirra og
kvalife suma til ólífis og nokkrir er þeir hand-
tóku og halda f fjötrum og pintingurn sem gisl-
um. Aptur seinna lenti stjnrnarflokknnm og
Indiánum saman, höffeu þeir fyrri þá sigur, svo
afc yfir 20 Indiánar urfeu handteknir, átti þá afc
minnsta kosti afc skjóta efea hengja fyrirlifcana
og jafnvel alla.
Eptir frjettum frá Newyork 2. september
næstlifcinn haffei Kolera brotist út mefe ó-
heyrilegum ofsa í fylkjunum, Maine og Kentticky
í Norfcurameríkti. Allir er fengu sóttina dóu.
IvORNUPPSKEUAN í EVUOPU 1873.
(Eptir þýzku blaöi): ,-,Einkutn er það á
meginlöndunum íEvropu, sem kornvöxturinn
hefur brugðist og kornið hækkað í verði. Rúg-
urinn er súkorntegund, s-em mest cr brúkuð til
manneldis. Að Uússlandi undan skildu og
nokkrum hjeruðum meðfratn neðri Donau, hef-
ur í engu landi fengist meðal uppskera aí rúg.
Einnig er hveitiuppskeran svo lftil, að tvö
liin helztu hveiti lönd, Ungverjaland og
Frakkland, sem vön eru að selja hveiti,
verða nú að kaupa það. Ivað er einungis
England, er hefur fengið venjulcga upp-
1) Ekran er iítife ei:t stærri en vallatdagslátta.
skern, en þarf þó allt fyrir það, eins
og vant er, að kaupa mikið af hvciti,
hjerum 13—J4 miliónir Qvarters (tunn-
ur) af Iiveiti og hveitimjöli. Frakkland, setn
búið er að eyðantiklu af kornbyrgðum sínum
frá í fyrra, hlýtur, þrátt fyrir aiiar glæsilegar
skýrslur sem hafa komið þaðan, að fúkeypt-
ar 18—20 miliónir Hektolitrer (6 skpp),
og hvað Italiu og Niðurlöndin áhrærir, þá
er uppskeran þar ekki meiri en þau þurfa
til eigin brúkunar. Par á móti er upp-
skeran í Uússlandi og Pólínalandi miklu
meiti, en þó ekki nærri svo góð, eins
og að undanförnum árum, svo að þessi
lönd eru ckki aílagsfær, einkutn á Suður-
Uússlandi er uppskcran talsvert minni.
I löndunum meðfram neðri Donau, má hveiti
uppskeran kallast góð, en aptur hefur upp-
skeran af maiskorninu brugðist mjög, sem
táltnar þvf að útflutningarnir geta þaðan
ekki orðið miklir. Ungverjaland sem vcnju-
lega er forðabúr’ Austurríkislanda, getur í
ár lítið selt af hveiti, svo að Austurríki
hlýtur að byrgja sig, eigi að eins frá Galliciu
heldur og frá Rússlandi og Donaufursta-
dæmunum. I Galliciu og Böhmen, er hveiti
uppskeran góð, og svarar því setn korn-
vöxturinn brást; en þar voru slæmar horf-
ur á maisuppskerunni. En á Pýzkalandi
er hveiti uppskeran þannig, að það sem
af því verður afgangs til útsölu, svarar því
er kaupa þarf af annari kornvöru, en ( hana
verður ekki haldið, nema að hækkað sjo
verð á henni, svu að eptirsóknin verði minni.
Allar þessar kringumstæðnr í samein-
ingu, hafa valdið þvf, að kornprísarnir
eru orðnir hærri, enn þeir f langan tíma
hafa verið ; og einungis aðfilutningar frá
Bandafylbjunum í Norður-Ameríkn getabætt
úr þessu ískyggilega ástandi kornmarkað-
anna f Evropu“.
í Danmörk var nppskeran sögð yfirhöfuð
í meðallagi, og sutnstaðar meiri, þó erfitt
gengi víða með nýtinguna og sjerílagi þar, sem
mikið var undir. Um jarðepla sýkina var
kvartað yfir land allt, og þess vegna upp-
skeran af þeim lítil. Heysbapurinn liafði
gengið vel. í sumum hjeruðum höföuvinnu-
launin verið hærri enn að undanförnu og
uppskeran þar að því skapi dýrari.
— Sumir muna máske eptir því, að 1855,
hjeldu menn að þá þyrfti ekki lengur að
brúka menn til að setja letur eða stíl, held-
ur yrðu vjeJar látnar vinna að því, sem
öðru. Clir. Sörensens sál. setjarayjei, var þá
orðin víðfræg og einkum eptir að hún hafði
verið á gripasýningunni í Paris og öðlast
þar iiið mesta hrós, en 1801 dó höfundur
hennar og síðan heíur vjelar þessarar ver-
ið að engu getið, til þess nú að prentari
Jakob Nielsen, er eitt sinn naut tilsagnar
af Sörensen sál. um það hvernig vjelin ætti að
brúkast, hefur nú eptir 11 ár, reynt að
nota vjelina, sem orðin var riðguð og svört
og sumt í henni brotið eða slitið ; allt
þetta hcfur nú Níels fengið endurbætt, og
enda burstað og þurkað hvern bókstaf, svo
að hann segist nú geta unnið með Jienni,
bæði sett og lagt af. Með 1 manni og
dreng, getur vjelin á dag sett 60,000 bók-
stafi og að sama hluííalli lagt af. Á Eng-
landi er líka fundin upp setjaravjel, en hún
getur ekki lagt af, auk þess sem einn tnaður
með henni getur að eins sett 6,600 bókstafi.
BJÖRGUNAR GUFUSKIP. í Sout-
hampton á Engiandi ldjóp í næstl. ágústm.
gufuskip eitt af stökkunum, sem byggt er
af skipherra nokkrum sent heitir Hans Busk
og er smíðað í þeim tilgangi, að bjarga
mönnum úr lífsháska. Margir vita hvílíkt
gagn björgunar bátarnir hafa gjört síðan
þeir 1824 voru fnndnir upp og settir á
ílot, og til þess 1872. Á þessum tíma hef-
ur 21,000 manna orðið bjargað á þeitn;
allt fyrir það geta þó ekki þessir hjörg-
unarbátar ætíð hjálpað, því það er svo opt,
setn þeir ekki komast áfram fyrir stórviðri,