Norðanfari - 31.08.1874, Blaðsíða 3

— 99
8°tuna. Loksins sást til( konongs og fylgdar
'ana á nyríiri vellinuni. A undan ritu 12 sendi-
oobar fundarins, en þegar komib var fram hjá
Of&unsnefinu, fóru þeir úr göiunni og hjeldu
**estiiiD sínum í röö metan konnngur reit fram
Allir lóku nú ofan. Fundarstjóri tiall-
Uor yfirkennari gekk fram og mælti á þessa leit):
Allramildasti konungur. Sem framsögu-
^^ur samkomu þessarar, sem hjer er, á jeg
flytja Yfar Hátien faenatarkvetju. Eg bib
*tár hálign velkomna til eyjar vorrar og sjer-
S|aklega til þessa staöar, hins forna afseiurs
‘'olsisins, sem minning margs drengskapar og
•Oargrar viturlegrar ráfstöfunar, er bundin viö.
Allramildasti konungur. Jeg get lullvissaö
rfar Hátign um trúa hollustu hinna íslenzku
Pogna Yöar gegn Hátign Ytar, eins og þeir á-
Valt munu minnast þess meb þakklátri tiltínn-
'Ogu, aí> þier mef hingatkomu Ytar hafit) gjört
^Úsundarahatíb vora enn hátíölegri, og vonum
v)er og óskum, aö þ|er mæituf geyma í vin-
°gri endurminningu áhrif þau, sem aö þessi
vor kalda ey hetir á Yíar Hátign liaft og aö
Jtfar Hatign þegar þjer erufe komnir heim í
^itia gullbúnu saii konungshallarinnar, gleymiö
°igi tjnidun um á þingvöllum.
Vjer bifjum hinn algóöa Gub aö halda
verndarhendi sinni yfir yfar Hátign og vart-
^oita yöur gegn öllu andsireymi lífsins. Drott-
'Un blessi Yfcar Háiign og allt yfar konunglega
kiis
Konungur þakkafi þessa kvefcju og Ijet í
'jósi hve hritinn hann væri af þeim hjarian-
iogu vifctrkum, er hann heffci hvervelna mætt
fljer á landi og eigi sízt á þessum stafc, var
S|fan sungif kvæti til konungs, er skaldifc síra
"iatthfas haifci oit, afc því loknu var kallafc
°pp af öll um þingheimi: Lengi lifi konungur
•iiistjan Níundi ! og hrópafc nifalthúrra; sífan
feifc konungur og sveil hans gegnum fólkskvína,
er náfci allt afc 0xara, og sleig af hesii sínum
v>fc tjald sitt er stófc á túninu á þingvöllum,
*"ar hann var um nóttina. Laugaidaginn 7.
Þ' m kl. 11 konr konungur og fylgd hans til
•öorgunveifcar, er honum haffi verifc bofcifc afc
Úeyta í tjnldunum á þingvöllum Menn höffu
^rirfram rafcafc sier til beggja handa frá tjöld-
•'Ouin af brú þeirri er la yfir 0xará, vifc brú-
atsporfcinn siófcu 5 menn er valdir voru af þing-
Vaflaiundi til afc flytja konungi svo látandi
^ v a r p Islendinga:
Iierra konungurt
A þessum fræga, fornhelga stað þjóíar
'°rrar bjófcum vjer, fulltrúar binnar íslenzku
Þjófcar, Yfcar Hátign velkomna, afc 1000 ára af-
öl«lishátí& vorri, vjer óskum afc koma Yfcar
Öátignar til lands vors, verfi Yfcur gleíirík; lifi
,lafn Yfcar Hstignar í blessunarríkri endurminn-
‘ngu alinna og óboiinna Islands sona.
þafc er í sjálfu sjer næg ástæfca, til þess
^jartanlega afc fugna Yfcar Háiign, afc þjer er-
sá fyrsii konungur vor, sem í þau 1000 ár,
et land þetta liefir verifc byggt, sækic oss heim
°g í samfjelagi vifc oss einmitt haldifc þá hátífc,
S(>m
er í minningu um þafc, afc forfeíur vorir
vrir 1000 árum, fly&u undan einokun harfc-
S|jórnar-koriungs. I iijOO ár höfum vjer alifc
aldur hjer vifc ýms örlög á þessu hrjóstuga
afgirfca-landi. — Eptir 1000 ár erum vjer fyrir
<*ufc8 miklu náfc komnir fram á þennan dag,
^egnum þrautir og niannraunir, og lof sje Drottni,
^ Uf þessarar þiófcar þróast enn, afc í brjósti
enn óbeygfcur hugur. og afc í hjarta hennar
!fclast enn þá leyfar af hinu forna þreki og þoli.
Herra konungur!
Um leifc og hugur vor dvelur vifc þunga
',tldurm!nningu næstlifcinna alda, rennum vier
vo.
h.

stfc
'Uaiaugum fram á skeifc ókominna tírna, og
hjer koninir í nafni þ|óíar vorrar til afc
Yfar Háiign í þegnlegu trausii og raefc
ghlegri djörfung, afc kraptar þessarar þjófar
þegar vaknafcir vifc morgnngeisla hinnar al-
6nnu heimsmennlunar, og bíta þeiriar tífcar,
' ,
þeir megi njóta athafna fielsis síns, til a&
j^Sja gjörva hfcnd á framfarir þessa lands, and-
^ar sem líkamlegar. Yfcar Hátign helir einmitt
^ tassu ári, veitt oss afcaiskilyrfci fyrir því, afc
^ ,,a setlunarverk vort geti blessast. þjer haf-
v, fulltrúaþingi þjófcar vorrar lcggjafar-
^ °g afc mikluleyti fjárforræfci. Hin nýja
^ UDDarskrá vor hefir í sjer geymdan gófc-
vfsi tj| eflingar framfara fyrir land og lýfc,
afc yjer óskum hóla og bieytingar á
nokkrum greinum hennar, þá er sú konunglega
miidi Yfcar Hátignar, sem lýsir sjer í komu Yfc-
ar til iandsins oss Ijósastur votlur þess, afc Yð-
ar Hátign mun eptirleifcis bera oss, Yfcar is-
lenzku þegna, fyrir brjósti Yfcar, og láta oss
verfca afcnjótandi þeirra gæta, er tfmi og reynsla
sýnir afc oss er til hags og heilla.
Afc endingu bifcjum vjer í einu hljófci al-
mátlugau Gufc, afc farlæla Yfcar Hátigu Og Yfcar
konunglega hús.
— 2. þ. m. voru þessir sæmdir af Hans Há-
tign mefc heifurs merkjum:
Stjórnarherrann ytír Islandi Klein meb stór-
krossi af Ðannebrog.
Landsliöffcingi vor Hilinar Finsen og stjórn-
ardeildaiíoringi Oddgeir Stepheusen meö Com-
mandeur krossi af Ðbr. 1 st.
Birkup Ðr. Pjetur Pjetursson mefc Com-
mandeurkrossi af Dr. 2 st
Yfirdómsstjóri þóifcur Jónassen, landlæknir
Ðr. Jón Hjaitalín og prófastur sjera Asmundur
í Odda mefc Danmbiogsmanna krossi.
Amtmafur Chrisijan Christjansson. yfirdóm*
ari Jón Pjetursson, landfógeii Arni Thorsteinsson,
hjerafcslæknir Jósef Skaptason, umbofcsmafur
Arni Thorlacíus, verzlunarstjóri Gufcm. Thor-
grímssen og prestarnir sjera Einar Hjörleifsson,
á Vallanesi, sjera þórarinn Böfcvarsson á Görfcum,
sjeia Sigurfcur Sivertsen á Utskalum, sjera Daníel
Halldórsson á Hrafnagili, sjera þórarinn Kristj-
ánsson í Vantslirfci, sjera Jóhann Briern á Hruna
og sjera Sigurfcur Gunnarsson á Haliormstað
mefc riddarakiossi.
Hreppsijórarnir: í Bjarnarneshreppi Stefán
Eiríksson, í Vesturlandeyjahr. Sigurfcur Magn-
ússon, í Grímsneshreppí þorkell Jónsson og í
Ongulstafcahreppi Siguifcur Sveiusson, umbofcsm.
Stefan Jónsson á Steinstöfcum, dýralæknir Teitur
Finnbogason í lieykjavík, gleiekeri Geir Zöega
samast og bændurnir Magnús Jónssou á Bráf-
ræfci, Daníel Jóusson á þóroddsstöfcum, Bene-
dikt Blöndal á Hvammi, Einar Ásmundsson á
Nesi, Inejaldur Jónsson á Mýrl í Bárfcardal,
Björn Gíslason á Hauksstöfciun, Gisli Bjarnason
á Arrnúla í Isafjarfcarsýslu, Haflifci Eyólfsson á
Svefneyum og Daníel Jónsson á Frófcastöfcum
i Mýiasýslu. urfcu sæmdir meí) dannebrogs-
maunakrossinura.
þJOÐHATIÐINA
í minningu um 1000 áru byggingu Islands hjeldu
Húiiveiningar hinn 2. dag júiímáuafcar a þing-
mariume.-su a hiiium forna þingsiafc Húuvetn-
inga, þingeyrum, og var þar naufcsynlegur vifc-
bunafcur haifcur, og undiibúriingur af nefnd,
sem til þess tiaffci verifc kosin á sýslufundi hinn
13. apiíl næst á undun, og haífci hún samifc
viö ábúandann Asgeir Einarsson um veitirigar
og allan afcbúnafc. Var hatifcin lialdin í stein-
húsi því, er hann helur latifc reisa upp á tún-
inu, en veitingar framfóru i tjaldinu, sem til-
búifc var uudir hlifcarvegg hússins. Hátífcina
soitu uni 600 manns úr ölium hreppum sýel-
unnar afc undanteknum tveimur, Búlstafcahlífcar
og Viridhæiishr.
Strax ab morgni voru dregnar upp blæjur
(flögg), tvær islenskar, blaar mefc idreguum
livitum fálka, og ein dönsk mefc litunr Svía og
Norfcnianna í einu horninu, Hátifcin byijafci kl.
ð mefc 12 skotum, en kl. 10 var gengifc í kiikju
og prjedikafi lijerafcsprufaslur Ó. Palsson ridd-
ari af dannebrogsorfcunni, út af tækiiærinu, en
skipafcur söngllokkur söng sálma fyrir og eptir.
Fra kirkjunni var gengifc ineð fyiktu lifci, svo
aö Ijórir voru í rófc upp völlinu til steinhússins,
og sifan afc klukkutíma hfcnum var kallafc til
lundar í sieinhusinu mefc 12 skotum, var þá
íyrst kosinn forseii eýslumafcur vor B. E. Magn-
ússoo á Geitaskaifci og skriíarar, og sífcau rætt
uui þafc, hvafca siofnun Húnvetningar ættu afc
koma a 'fót innan hjerafcs í minningu um þús-
undara byggingu Islands, og var samþykkt að
byggja hús íyrír sýsluna til fundarhalds, og sem
jalnframt mætii hagnýta sem skólahús á velrum
fy rir alþýfcumeun, og var kosinn 3. manna nefnd
til afc gjöra um þeila mal nakvæmari uppástungu.
þar næsl var læit um, hvafca siolnaii ætti aö
koma á fót fyrir land ailt í minningu tefcra
aldamóta, og þótii öllum sem brýnust naufcsyn
væri a gufuskíps ferfcum kringum slrendur iands-
ins, og var samþykkt afc fela þeim, er kosnir
yrfcu til þingvallafundar afc hera þafc mál fram
sem ahugamál Húnvetninga. þar næst voru
kosnir menn til þingvallafundar, og hlutu þeir
Benidikt Blöndal í Hvammi og Jón Pál.-son í
Ötóradai fiest atkvæfci. þá kom til tals um fje-
lagsskap í hverri sveit, og yfirlýst þeitri von til
hvers einstaks sveitarfjelags, afc þafc kæmi til
leifcar euihverju þarflegu fyriitæki í minuingu
þjóíhatíeariunar; svo þótti og tilhlýfciegt, aíi
minningarrit þjó&hátífcarinnar fyrir allt laridiS
yrli samifc, og þar í prentafcar hinar helztu
ræfcur, geistlegar og verzlegar, og kvæfci er flutt
yrfcu viö þaö tækifæri, og þafc sífcan útgefifc af
bókmenntafjelaginu. Kl, 5 var fundi slitið
og sezt afc samsæti, voru þar drukkin minni:
konungs, Islands, alþingis og landshöffcingju,
mælti sýslumafcur vor fyrir minni konungs og
landshölfcingja, síra Sveiun Skúlason fyrir minni
Islands, og kanseliráb J. Skaptason fyrir minni
alþingis* Eptir afc staiifc var upp frá borfcum
skemmtu rneun sjer u.efc samræfcum og sam-
drykkju, og voru þá drukkin minni Jóns Sig-
urfcssonar, iæknis J. Skaptasonar, sýslumannsinns,
kvennfólksins og nokkurra bænda, og kvæfci
sungin þangafc til kl. 10 um kvöldifc, ab hátífc-
inui var slitifc mefc skilnafcarræfcu og 12 skotum,
og rifcu meun þá keim glafcir í anda eptir gófca
ekemmtun.
Enda þótt ve&ur væri hvasst þenna dag,
þótti hátífcahald þetta fara vel og reglulega fram
og svo fagurlega sem framast voru föng til.
„La8Ívar skyldi sá er afcra lítir“.
I blafcinu þjófcóltí nr. 29,—30. og 31.—32.
stendur grein sum Sírnon Bjarnarson Ðalaskáld"
— ekki Bjarnason —1 * * og Smámuni hans, II hepti
Akureyri 1872, eptir óvissan böfund sem kall-
ar sig Vesttirfcing. Grein þessi er í allastafci
ókuiteis, oss furfcar jafnvel, afc hinn nýji ritst.
þjófcólfs skuli hafa tekib liana í blað sitt því
til lítillar sæmdar. Höfundur greinarinuar tekur
fyrir annab hepti Smámunanna, og fer nrefc þafi
ofan fyrir allar heiiur, en þab er hann öfcrurn
betri, sem ritab hafa um Símon nafnlausar
greinir, ab hann vill koma mefc ástæfcur en þær
virfcast oss harla veikar, því hin beztu skáld
lands vors hafa eins og Símon, leyft sjer afc
segja „Ótt“ fyrir fljótt, „án dvala“ fyrir án bifc-
ar. Presta kenningar Símonar finnast oss vel
mega vera því Edda segir: ifc hvern mann sje
rjett afc kenna vifc verk síu og búnafc. En
Vestfirfcinguiinu telur kenningar, yfir höfub,
meö því sem honum þykir óhafandi, ætli hon-
um þyki íræfci Snorra og Sæmundar vera
„smekkleysa- ? sSignetsfley“ er sjálfkenning fög-
ur og nattúrleg. Vestfircingurinn kvartar um
aö Simon sliti sundur orfc í mifcju, avo sem
nafniö Ingibjörg, þetta eru tvö nöfn samsett
Ingi er kallmanns heiti en Björg kvenna heiti,
og hafa mentafcri meiin en Símou leyft ejer a"
brúka samkyiis skiptingar orfca í Ijó&um sínum,
á uudau lionuui. Ekki finnst oss víta vert, þó
Símon segí: „Glóir bringan brúfci á björt sem
jökul tiudur'4, þegar hann lýsir beuni allri ab
utvortis áliti, svo fagri sem unnt er að lýsa
kvennuranui í skáldlogum anda, Símon er ung-
ur, og liklega eigi iarinn aö skignast^míkib inní
hib hulda, enda iýsa skaldin optast útvortis feg-
urbinni mest, þar sern þau láta: „lokkana leika
urn mjallhvit meyjarbrjóst“, og „ástabros blakta
á blómfögrum vbrum“, Bástar geislum stafa frá
stjöruum brúna“, o. s. frv.
þá er enu eitt sem Vrestf, hamast á Símoni
fyrir, ab hann brúki of opt orfcifc, ab *gala“
þessi orfcmynd mun vera göuiul og finnst hún í
kvæfcum hinna mestu snillinga landsins t. a nr.
Magnúsar Stepbensens og Jóns þorlákssonar; þó
orfib komi þrtsvar fyrir i binu umrædda kveri
Símonar, þab ina finna þafc sama afc grein vestf.
Á átta stöfcum stend,ur þar ýmist: sinekkleysur,
smekkleysi, smekkleysa, suiekkleysum og smekk-
leysurnar, og meir afc segja þetta kemur fyrir
tímm sinnum í sjö Jínum, sjá bls. t22. fyrra
dálk. Mikill smekkraafcur er Vesifirfcingurinn !!!
Vestfirf ingurinu bregbur Simoni um broka,
yfir menntun sinni, og viiriar í„Smámuni“ bls.
17.: Bmiit «ú deyfist uiærfcar smífc, menntua
reifab hálurn“. Heiininn kalla menn hálann, af
því hann er fallvaltur og ósiöfcugur, Símon
meinar mefc þessu ab Ijób sín siandi á háluin
grundvelli, og muni mega brekja þau hvafc
uienntun snertir, en Símon og smámunir bans
verfca óhraktir fyrir slíkura greinum sem þessi
er, því hun afellir mest sinn hölund. þegar
mafcur á ab dærua um eitthvafc, verfcur afc gjöra
þab í hógvæium anda mefc heilri sannieiksást,
og láta hvorki heipt, öfund, viuáttu efca fje-
gjatir, hagga iienni.
Síraon lysir ósi&um í Reykjavfk, sem átu-
meini í sifclerfci landsmanna og þetta gjöra
fleiri, og mótstöfcumenn Símonar lýsa honutn
sem átumeini í ísienzkum kvefskap. En ef
hann er eins andiega aumur og Vestf. segir, þá
er ólíklegt, ab hanu kollkasti Islenzkri menntua
og kvefcskap, en allir vita afc í Reykjavík eru
margir heifursmenn og vísindi mikil, allir sem
1) þafc er undarlegt afc þeir sem rita nib urn
Simon í blöfcin, akuli aldrei geta kennt harin viö
rjettan íöfcur, hann er Björnsson, og eptir þessu
helir riddari Jón Sigurfcsson tekifc sjá athuga-
semdir hans í bókaekýrt u Islatids.