Norðanfari - 09.06.1875, Blaðsíða 4

76
airi mefal Kalúska skýla sjer tnef ullarleppum
efur bjarnarfeldum, er þeir binda um háls sjer
ð 2. hornum og láta svo lafa nitur bakib. Hin-
ir flestir ganga einungis í stuttn pilsi og ab
öbru leyti alveg berir, og þab jafnvel í 10 stiga
kulda, því valla er nokkur þjób svo hert í mót
áhrifum veburáttnnnar sem þessi. Verbi þeim
mjög kallt þá steypa þeir sjer í sjó eba vötn,
til þess ab verma sig aptur. Kofa sína búa
þeir þannig til: þeir reka marga staura í jörb
nibur f ferhirning, og negla síban þunn boib
utaná staurana, og þekja siban ab ofan meb
trjðberki. I kofum þessum mibjum, er nœgja
þeim jafnvel f binum hörbustu vetrarvebrum,
hafa þeir lifandi eld. og sitja kringum hann vib
vinnu sina. I sóbaskap er leitun ð þeirra
lfkum, og má svo ab orbi kveba, ab þeir f
þvf tilliti keppi vib hin óþrifnustu dýr; og eann-
færast menn bezt um þab, ef litib er inn f kofa
þeirra og sjá þá hinar óþokkalegu konur tína
lúsina úr lobskinnum sfnum eba úr böfbi bænda
Binna og jeta meb góbri lyst.
Pæba þeirra verbur en vibbióbslegri, en
hún f raun og veru er, sökum þess bve þeir
neyta hennar velgjnlega. þeir jeta iiskinn, sem
er abal fæba þeirra, hráan. þeir eru rángjarn-
ir, svikulir og morbingjar mestu. þeir drýgja
hin hryggilegustu illveik til þess ab fá vilja
sfnum framgengt, og fyrir lítinn ávinning blæb-
ir þeim eigi manndráp f augum. þeir eru vopn-
abir byBsum, stinghnífum og stórum svebjum, er
þeir fá bjá Cvrópumönnum fyrir sjó oturskinn.
A morb er aldrei sæzt bjá þeim, heldur drepa
vandamenn hins vegna banamanriinn, ef þeir
geta, eba þá einhvern frænda hans eba vanda-
mann.
Herra von Kolsibue nefnir þjób þessa hina
nibangalegustu, er hann þekki, og fæiir fylgjandi
dæmi því til sönnunar. Einu sinni hafti 4.
mönnum, er aliir vildu eiga eina stúlku, lent
saman í þrætu og síban f baidaga; eptir ab
þeir lengi höfbu barist um hana, og enginn
vildi gefa eptir, afrjebu þeir, ab diepa stúlkuna,
kærustu sfna, svo enginn þeirra skyldi njóta
henuar, og þegar bönubu þeir henni meb spjót-
um sfnum. Um báiib, er líkib skyldi áleggja
og brenna, safnabist samau heill hópur af þeim,
og söng saknabarljób yfir. Annub sinn sá hann,
ab fabir barns, er f vöggu lá og grjet, greip
þab og kastabi því f vellandi lýsispott, af því
honum þótti þab gjöra sjer ónæbi meb grati
sfnum.
Hinir rfkari metal Kalúska eiga margar
konnr og kaupa sjer bæbi þiæla og ambáttir,
til ab vinna fyrir sjer. Konurnar fara meb
unönnum sfnum f bardagana og hvetja þá til
hreysti og hugrekkis. þá er húsbóndinn deyr,
er 2. af þrælum hans, er þar til voru kjörnir
löngu fyrir dauba herra þeirra, slátrab ð gröf
hans, og þykir mesti heibur í þvi, ab vera kjör-
inn tii þess. Eigi vita menn tií ab þeir hafi
nokkura trú. Um ódaublegleikan hafa þeir
nokkura hugmynd, en mjög er hún ófullkomin
og ruglub. Göldrum og gjörningum trúa þeir,
og galdramenn, sem jafnframt eru læknar þcirra,
hafa þeir f hávegum. Likamir hinna daubu eru
sumpart brenndir, og sumpart grafnir. Askan
af hinum uppbrenndu líköinum er látin og geymd
I litluro trjeöskjura.
ÚR BRJEFI FRÁ AMERIKU.
(Framhald).
4. Hjer er atvinna svo gób á vetrum, ab
æfbur og röskur skógarhöggvari getur fengib vib
ab höggva furu (Lag eba „Pine“) vib, frá 35
upp til 50 doilara kaup um mánubinn auk bezta
fæfcis; getur og hinn sami fengib 2—3 dollara
ð dag auk fæbis og jafnvel upp til 100 um
mánubinn vib ab koma furutr(ávibarbiiiunum
(Lags) eptir vötnunum á vorin þá fs er leystur
og ab sögunar millunum. Meb þessum bætti
getur fátækur bóndi unnib fyrir skyldulibi sfnu
ab vetrinum og þar á ofan fyrir Bumarforba
svo hann getur yrkt og stundab land sitt ab
snmrinu.
5. Hjer er og hollt loptslag og mjög gott
neyztuvain og er hib sfbara þó ekki [aubfengib
I mörgurn öbrum hjerubum.
6. þessi stabur liggur ekki mjög langt frá
,Washington-Islaud“, þar sem ab öllum líkum
mundi veiba verstaba ýmsra laridsmanna einkum
úr Bjávarsveitum Islands, því eyja þessi mun
vera gób veibistöb.
7. Hjer er fiskur I ám og vötnum, en ab
eins örfáir enn þeir sem slunda veibi.
Hjer vex ógrynni af villiberjum t. d. al-
albláberjum, svartberjum, (Bluchberis) brand-
berjum j)raBp“berjum, (Bringbær), gæsaberjum
(Goosebærries), þ. e. (Siikkeisbær) ab ógleymd-
um hinuui ágætu jarbarberjum, og hafa ýmsir
itundab þann atvinnuveg næstum því eingöngu
á sumrum ab safna berjum og seljá, eínnig vaxa
hjer og vilt vínber á nokkrum stöbum. Hjer
eru margar trjávibartegundir ískógunum, gvo sera
furutrje (Pine), Hemfock er Ifkist furu; eyk,
(fieiri tegundir) járnvibur, birki , beyki , askur
(fieiri tegundir), álmur og ösp og »Maple“ eba
sikuitrje og fl. er jeg hirbi eigi ab' telja. Af
þessu ,maple“, eba siknrtrje geta menn tappab
á vorin sætan lög sem gjört er bæbi af síróp
og sikur, og getur einn bóndi sem stundar sik-
urgjörb þessa búib til svo bundrubum puuda
skiptir af sikri á einu vori.
En þegar jeg hefi nú talib upp alla þessa
kosti hjer, finn jeg mjer skylt ac gjöra vib þá
nokkrar athugasemdir:
1. þab getur naumast nokkur óvannr eba
nýkominn mabur ab heiman, hversu duglegur
sem hann kynni ab vera, gjört sjer von um ab
verba abnjótandi þessa kaupgjalds fyr en hann
er orbin lærbur og leikinn í verkinu. Getur
og skeb ab óvanur mabur fái hjer stundum enga
vinnu f skógunum, eba þá mjög lágt kaup ef
hann fær vinnu; en þetta lagasl smött og sinátt
hafi mabur biblund og þoLæbi, en iati ekki hug-
fallasst, sem þvf mibur all of mörgum hættir vib.
2. En þrátt tyrir allt þetta háa kaup, er vanir
menn geta fengib hjer, kemur þó öllum kunn-
ugum saman um, ab þab komist þó ekkiísam-
jöfnub vib þann hagnab, er bóndinn geii haft
af því ab yrkja og stunda sitt eigib land, Engu
ab sfbur er þetta þó eiuu hinn mikli kostur
sem þetta rCounty“ hefir yfir Gest önnur, ab
þessi vinna og iaun skuli fást hjer, einmitt um
þann tíma árs er rninnst verbur árt vib jarbyrkj-
una, og ekki annab en fella skógana; og fyrir
þvf er þab mitt ðlit, ab fátækir barnamenn geti
naumast fengib hentari stab en hjer
er, tilab vinna fyrir sjer og sfnum;
en fátækir munu fiestir þá hingab eru komnir
frá voru landi, og hlýtur því ab verba erfiit líf-
ib f fyistu, hvar sem þeir koma. En þá er sá
hinn annmarkinn mesti fyrir þá, er hingab flytja
vestur, ab þurfa ab hrekjast stab úr stafc og
borg úr borg, án þess ab vita hvar þeir eiga ab
berast fyrir og taka sjer bóifestu, þab get jeg
bæbi vitnab af eigin og annara reynsiu. Heffc-
um vjer landar, sem nú erurn hingab komnir,
vitab af þessum siab ébur vib fórum ab heiman
og tekib oss beinustu leib hingab til Greenbay,
rnundum vjer eflaust bafa komist bjá mörguiu
þeim lirakningum og kostnabi, sem vjer höfum
mátt sæta næsti. ár, og mundum þar ab auki
hafa átt talsverba uppskeru af löndum vorum
hjer, f stab þess vjer nú ekki gátum numiö
þau fyr enn á næstl. hausti, svo vjer enn þá
megum bfba eptir landsnytjum til næsta hausts.
En sú er þó bót f máli ab nokkrir af oss, þótt ó-
vanir sjeum höfum haít hjer stöbuga skógarvinnu
meb 16 til 26 dollara kaupi auk fæbis um mán-
ubinn, abrir aptur vib ab iiöggva vegi og þess
á milli annab skógarbögg. Hefir þab og orbib
hingab til skógarvinnuiini (Lumbringunni) til
hnekkis, ab hjer hefir fallib svo líiiil snjór, þó
er hann nú orbinn vel J al djúpur, svo greib-
ara verbur ab aka, en verib hefir, trjávibarbút-
unum til vatnanna. Og þvf meiri von uui ab
fjölgab verbi skógarhöggvurum.
(Niburlag sfbar).
Framhald á skýrslunni um lifrarafla háballaskip-
anna í 21.—22. blabi þ. á. Norbanfara
Hellu Hafrenningur (1 2 ferbir) . . . . 103’/, turmur.
Kristjana.............................43-----------
Mínerva...............................26-----------
Baldur (f tveimnr ferbum).................176------
Júhanna...............................22-----------
Hermann (f 2 ferbnm)...................201------
Svannrinn.................................42-------
Skjöldur..........................: . 49--------
Pólstjarnan...........................19'/,--------
Hringnr...................................25-------
Elíua ................................15-----------
Hermúbur.............................. 15'/a-------
Akureyrin.............................12-----------
Fofuir (f 2 ferbum)...................61-----------
Sjúfuglinn (i 2 ferbum)................81 —=
Arskúgsströndin (í 2 ferbntn) .... 90--------
Ellidi.................................64-----------
Sailor....................................142-------
Hafsúlan................., . . . . 40--------
Saubanes-Hafrennlngnr..................22*/,--------
Sturmur............................... 60----------
Ægir......................... . . . . 44--------
Alls er komib ab bræbsluhósunúm þann 5. Jónf 2,636
tnnnnr lifrar, þar ab auki hafa nokkur ckip lagt npp
afla út meb firbi.
DRAUMUR.
Fyrir rokkrum árunr sfban dreymdi mig
ab jeg var staddur vestur 6 Silfrúnarstöbum, og
var þar frammi f stofu; þar voru tveir menn
komnir, aunar ungur, sn hinn gantall, og var
binti yngri ab bvarta om ab hann hefii týnt
einhverjum hlut er hann eigi nefndi hvab var.
þa þóttist jeg ganga út og fara ab leita, og
fann jeg hlutinn og fjekk 'honum hann, en
harin tók upp hjá sjer hállsdalspening og gaf
mjer f fundarlaun, en hinum eld>a þótti þab of
lítib, og gaf hann nijer annan stærri, er jeg á-
leit vera spesfu ; en er jeg fór ab skoba hann,
sá jeg ab á honum var ný konungs mynd, og
hugBabi jeg afc þab væri niynd Kristjðns 9. því
hann vnr nýkominn til rfkis, en allt f kring
var Ijósblátt letur gotneskt, og var þab á út-
lendu máli, en jeg skildi þab og þýddi f svefn-
inum þannig: þetta eu hinn nýi konungur
kristinna manna; hann mun marga sæla gjöra
og Danmerkur híekki f eldi bienna.
— Mebal hiti eptir mæli Reaumnrs ð Munka-
þverá veturinn 1874—75 var-Mf, á mælirinn
var abgætt 4 sinnum á dag, kl. 7, 1, 6 og 10.
1874.
mebalhiti
Oktober -+• ^ hæbst +6° hiti, lægst-v-10° kuldi.
Nov br. — +4 - - -5-10
Des br. - +3 - - -5-13
1875.
Janúar -j-5 - +5 — — -5-14
Febrúar -j-1 - +6 - - -5-U
Marz + l.5z - +9 - - -5- 8
Aptíl +3* — +9 - — -5- 5
FRJETTIR.
— Seinustu dagana af næstlibnnm maímánnbi,
voro hjer frost og illvifcur landnorban meb snjó-
komu, svo allivítt varb í byggfcura og mikill
snjór til fjalla og á sumum afrjettum; menn
eru þvf hræddir um ab eitthvab af gjeldfje því,
sem búib var ab reka þangab hafi fennt, og
jafnvel þab sem nýriíib var og bert króknab.
Hafísinn er al a jafnann sagbur hjer úti fyrir
ýmist grynnra eba dýpra. og stundum hamlað
hákailaskipiinuin ab ná vanalegum diúpmifcum,
sem þrátt fyrir þafc, eru þó búin flest þeirra
ab fá gófcann (ifrarafla, eins og sjá má af of-
annefndri skýrslu. þá róib verbur meb góba
beitu, er sagt ab htabafli sje kominn af fiskl
hjer utarlega á firfcinum, og dálítib hefut aflast
af smðfiski hjer inn á Polli.
Heilbrigbi má heita almenn, nema á nokkr-
um bæjum í Svarfabardal er sög& taugaveiUi og
jafnvel á 2. bæum vib Mývatn.
Skipaferfcir. Hinn 25. f. m. iagbi skonner-
ten „Manna“ hjeban meb farm til Skagastrand-
ar og Grána sama daginn, sem lausakaupalerb
til Siglufjarbar. Daginn eptir (26. mai) kom
briggskipifc „Hertha“ og meb henni kaupmafcur
B. Stcincke frá Skagaströnd. 1. þ. m. lagbi
kaupmafcur L. Popp á skipi sfnu bjefcan sem
lausakaupmafcur vestur á Siglufjnrfc og Saubár-
krók, og ab verzhininni þar lokinni, ætlabi hann
landveg subur til Reykjavíkur, og þaban næstk.
27. júli meb póstskipinu tii Hafnar, hvaban hann
ætlar ab seuda skip hingab i haust fermt vör-
um, sem tim leib á ab taka fje til slatrtinar.
Sama daginn og kaupra L. Popp fór hjefcan,
lagbi barkskipib „Emina Arvignc“ á stab til
Kh. og mefc þvi ungfrú Jónina þoreerfcur Mnller
(ein af dætrum verzlunarsióra E. E. Mnllers) á-
samt 3. bnrnuin kaiipmanns B. Steincke, er ætlar
hjefcan alfatinn f sumar mefc konu sína og börn,
til þess ab setjast afc f Kaupmannahöfn Og er
mikill söknufcur ab honum hjer úr fjelaginu,
því ab hann hefur eigi ab eins sem veizlunar-
stjóri verib hiun duglegasti og útsjónarsamasti,
heiliábur, velvjljabur og hjálpsamur, hehiur og
komib mörgu gófcu lil leifcar, t d. skipaabyrgb-
arfjelaginu, er nú eptir seinasta reikningi á í
sjófci sfnum 12 000? rd. ebur 24,000? kr., og flest
hákarlaskip hjer nyfra hafa tengib þar nbyrgb.
Einnig vildi hann koma þvf á, ab menn ábyrgbu
kýr sinar, sem vfst heffci orfcib, ef bann hefbi
verib lijer lengnr.
þann 4. þ m. lagbi „IJertha“ hjefcan 6 leiö
til Christjánsands f Noregi, til ab sækja þangab
timburfarm 12 farþegjar fóru meb skipi þessu,
scm ailir ætlubu til Vesturheiins 4 úr Eyjafirbi
er hjetu: Jakob og Jón. synir óbalsbónda Jóns
ð Munkaþvera, Frifciik Jói.sson frá Sybra- Lauga*
landi og Gubmundur M»gnússon frá Hömrum,
og 8 h)er úr bænum: Júlíus sonur Páls heitins
Magnússonar, Kristján Sigurbsson ásamt konu
sinni og 3. börnum þeirra, og húsfreyja Málm-
frífcur Baldvinsdóttir meb eitiu barni, sem cr
kona Magnúsar skipstjóra Jóhaunessonar, er fór
i fyrra tit Amerfku.
— Brennlmark Jóhannesar Kristjánssonar á
Stebja f Glæsibæarhrepp: Joh K S
Eigandi og dbyrgdarmadur: BjÖm JÓDS60U.
Akuregrt 1875. U. M. Stephdmton.