Norðanfari - 19.07.1876, Side 1

Sendur kaupendum lijer á landi
kostnaðarlaust; verð árg. 30
arkir 3 krónur, einstök nr. 16
aura, sölulaun 7. livert.
MIRDAl'AIU,
Auglýsingar eru teknar i blað-
ið fyrir 8 aura lxver lína. Yið-
aukablöð eru prentuð á kostnað
hlutaðeigenda.
15. ár.
Akureyri, 10. júlí 1876.
Ágrip af verdlagsskrám,
sem gilda í Norður- og Austurumdæminu 1876—1877.
1 hndx'. 1
. — 6
. __ 6
. — 8
. _ 12
. _ 8
. _ 10
. _ 1
90 áln., 1
A. Friður peningur:
kýr i fardögum 3—8 vetra ....
ær ‘ ~ 2—6 — ....
sauðxr á hausti 3—5 __ ....
‘ — tvævetrir ............
* veturgamlir..............
ær - — geldar ...............
mylkar...............
í fardögum 5—12 veti'a
hver
áburðai-hestur
hryssa jafngömul
B.
smjör og tólg:
1 hndx'. 120 pd. af hvítri ullu yel pveginni .
. _ 120 pd. af misliti-i— _____ ___
J ~a‘ .... *
120 pd. af mislitri— _
. ___ 120 pd. af súru smjöri
. _ 120 pd. af tölg vel bræddri' ’.
C. Tóvara af ullu:
1 lindr. 60 pör eingirnissokka ....
. __ 30 — tvíbands gjaldsokka .
. 120 — tvípumlaðra sjóvetlinga ! !
. ___ 20 eingirnis peisur ............
. ___ 15 tvinnabands gjaldpeisur ...
. — 120 álnir vaðnxáls álnar breiðs . .
. _ 120 — einskeptu 4—5 kvartil á breidd
1 pd.
1 pd.
1 pd.
1 pd.
parið
parið
parið
hver
hver
1 alin
1 alin
11. Fiskur:
hndr. 6 vættir af saltfiski . . .
__ 6 *- af höi-ðum fiskí .
__ 6 — af smáfiski . .
__ 6 — af ísu ....
.— 6 — af hákarli hei'tum
vætt
vætfc
vætt
vætt
vætt
E.
lindr. 1 tunna hvallýsis
___ 1 — liákarlslýsis
__ 1 — sellýsis
___ 1 — porskalýsis
F.
Lýsi:
8 pottar
8 pottar
8 pottar
8 pottar
Skinnavara
1 hndr. 4 fjórðungar nautskinns
. __ 6 fjórðungar kýrskinns . .
. 6 fjórðungar hross-skinns .
. _ 8 fjórðungar sauðskinns af tvævetrum
* . sanðum og eldri 1 fjórð. á
. _ 12 fjorðungar sauðsk. af ám og vetur-
, * , , . göml. sauðum
. ___ 6 fjorðungar selskinns ....
. — 240 lambskinn (vorlamba) einlit
Gr. Ý m i s 1 e g t:
1 lxndr. 6 pd. af æðardún vel lxreinsuðum
. — 40 pd. af æðardún óhreinsuðum
. — 120 pd. af fuglafiðri ......
. — 280 pd. af fjallagrösum .....
5 álnir 1 dagsverk um heyannir .
5 álnir 1 lambsfóður .......
fjórð.
fjðl’ð.
fjÓl’ð.
fjórð.
fjórð.
hvert
. 1 pd.
. 1 pd.
1 fjórð.
1 fjórð.

í Hv. Skf. sýslum. í Ef. og i>. sýslum og Ak. k. í Múla- sýslum.
Kr. aur. Kr. aur. Kr. aur.
106 - 63 98 217, 77 59
13 3 13 34 12 90
16 58 V* 16 627, 15 67
13 3 13 16 12 55
9 36 9 2 9 22
12' 52 12 57 12 19
8‘ 37 7 927, 8 26
82 141/, 82 80 75 77 7,
69 52 72 38 64 23
1 1 1 6 1 5
75 747, 55 76
58 55 547, 55 607,
55 347, >5 327, » 33
61 55 59 55 55
79 55 73 55 83
24 55 267, 55 27
2 51 2 55 2 167,
3 777, 3 23 3 50
1 317, 1 7 7, 1 427,
55 88 » 77 1 367,
9 91 11 597, 10 16
11 80 10 69 12 23
11 507, 10 12 10 837,
11 38 8 947, 8 84
9 35 7 817, 7 947,
2 82 3 33
55 3 w 567, 3 87, 3 3
3 417, 3 7 2 817,
3 17 2 49 2 56
14 137, 14 947, 13 13
11 86 12 97 11 6
9 84 10 387, 8 95
6 70 7 7 6 23
4 91 4 92 4 59
11 30 11 77 9 27,
n 25 55 28 55 23
17 76 18 19 18 46
4 » r> ■55 55 55
9 877, 7 58 8 14
1 62 1 46 1 25
2 24 2 5 ! 2 257,
4 20 4 3 3 96
Meöalverö alli’a meöalveröa: hundrað. alin.
í Húnavatns- og Skagafjarðarsýslum............................. 69 kr. 70 V2 a. 58 a.
í Eyjafjarðar- og fingeyjarsýslum og Akureyrar kaupstað . . . 66 — 42 — 5572-
1 báðum Múlasýslum ..............................................67 — 53 — 56
ííoklmr orð
u™ almenna ínenntun og' menntaskðla.
(xsiðrl.). j>á vjj jeg uá mcg nokkrum orðum
minnast á kvennaskóla hjer á landi. Eyfirð-
ingar a a nú þegar gjört ýmsar tilraunir,
til að un ir úa slíkan skóla hjá sjer, og eru
foúnir að safna allmiklu fje til hans. Um
nauðsyn pexrra yfirhöfuð> hefir margt verið
ritað bæði i sunnlexxzkum 0g norðlenzkum
folöðum, og mun heldur enginn skynsamur
maður efast um, að pörf sje á peim. J>að
hljóta allir að sjá, að konum hlýtur að vera
jafn nauðsynlegt og karlmönnum, að fá til-
hlíðilega kennslu í peim greinum, sem til-
lieyra stöðu peirra og verkahring. l>að sem
um petta efni hefir verið ritað, er flest svo
ýtarlega útlistað, að jeg hefi par litlu við að
hæta; jeg vil pó taka pað fram til viðauka
við pað sem par hefir verið ritað, að jeg legg
mikla áherzlu á nauðsyn pess, að konum sje
kenndur reikningur til hlítar, svo að pær sje
færar um að halda töflur yfir pað, sem heyr-
ir undir verkahring og verkaumsjón peirra í
— 61 —
xST. 31.—33.
húskapnum, og sem bóndanum eru alveg ó-
missandi, til pess hann geti lialdið nákvæm-
ann og greinilegann húnaðarreikning; en
einkum og allrahelzt er mjög nauðsynlegt,
að konum væi'i kennt allt pað, er lýtur að
góðu barnfóstri, og heilsusamlegri meðferð
á ungbörnum, par á meðal ráð og forúkun
á meðulum við hinum algengustu barna-
sjúkdómum hjer á landi; petta er pví held-
ur nauðsynlegt, sem meðhöndlun, klæðnað-
ar, matai'hæfi, og önnur meðferð harnsins
getur verið orsök í vanheilsu pess, ef petta
er ekki í góðu lagi; en heilsufar harnsins
leggur opt drög til heilsu eða pá vanlxeilsu
manns alla æfi. Líka álít jeg að yfirsetu-
fræði ætti að vei'ða kennd að meira eða
minna leyti á kvennaskólanunx, pví pað væri
mjög gagnlegt, að sem flestar hinar mennt-
aðri konur til sveita bæru sem hezt skyn á
pesskonar.
J>ótt jeg sje nú orðinn nokkru fjölorð-
ari um petta mál, en jeg ætlaði í fyrstu, pá
hlýt jeg enn að fara nokkrum orðum um
alla skólana yfir liöfuð.
Hvað viðvíkur lxinum reglulegu barna-
skólum sjerstaklega, má geta pess, að peir
hafa pegar, eins og mönnum er kunnugt,
verið stofnaðir á vissum stöðum, svo sem
Reykjavik, ísafirði og Akureyri, og væri
nauðsynlegt, að skýrt væri í blöðunum frá
stofnun peirra og viðlialdi, svo peir, sera
treystxist til og vildu, koma slíkum stofnun-
um á fót hjá sjer, gætu haft pá til fyrir-
myndar.
Gagnfræðisskólar og kvennaskólar álít
jeg pyrftu að komast upp í annari hverri
sýslu á landinu hvor um sig, svo að í ann-
ari sýslunni væri gagnfræðisskóli, en annari
kvennaskóli, og að hvorar tvær sýslur not-
uðu hvor annarar skóla á víxl, pannig, að
gagnfræðisskóli annarar sýslunnar yrði not-
aður sameiginlega af peim báðum, og kvenna-
skóli hinnar sýslunnar eins. J>etta yrði nú
alls 9 gagnfræðisskólar og 9 kvennaskólar á
öllu landinu.
Til að bj’ggja skólahúsin, og koma
stofnunum pessum að öllu á fót, mundi nú
að vísu purfa allmikið fje, en reynslan liefir
sýnt að mikið má ef vel vill. Helzt vil jeg
stynga upp á, að peim sje konxið upp með
samlagshlutum; og ætti öllu landinu ekki
að vera voi'kunn á, ef bæi’ilega ljeti í ári, að
koma pessum stofnunum upp á nokkrum
árum, pegar vjer í 4 sýslum norðanlands,
pað er Eyjafjarðarsýslu, Júngeyjarsýslu,
Norðurmúlasýslu og Suðurmúlasýslu, höfum
nleð sanxlagshlutum á stuttum tínxa eignast
2 verzlunarskip, og allmikil verzlunarhús á
4 stöðum. Síður vil jeg mæla fram með
samskotum til pessa augnaixiiðs, pví sam-
skota umleitanir eru orðnar allt of tíðar nú
á pessum dögum, en líklegt væri pó, að
bændur væru miklu fúsari á, að skjóta sam-
an fje til skóla, er væri stofnaður peirra
eigin stjett til uppfræðingar og gagns, held-
ur en leggja fje til steinhúsgjörðar handa
alpingi, sem liefir viðunanlegt liúsnæði í
skólanum, og sem ekkert parf annað rneð
að gjöi'a um pingtímann.
Hvorttveggju skólarnir pyrftu vegna
hinnar vei’klegu kennslu að vera saxneinaðir
fyrirmyndarbúum, peir pyrftu að vera á
stórri jörð, eða einkunx par sem lient væri
að gjöi’a miklai’ jarðabætur. Jarðirnar ætti