Norðanfari - 19.01.1878, Page 4

— 12 —
að hafa átt sjer stað ? Er pað að „hafna1*
nærveru prestsins að leyfa honum að vera
á Hrafnagili ? ]'>að er ekki óliklegt að rit-
stjórinn haldi pað, pvi heiðarlega færir
hann í stýlinn fyrir Akureyrarbúa, víst er
um pað.
Hínn rjetti skilningur á leyfi hæjarhúa
til prestsins urn veru hans á Hrafnagilí er
þessi: þeir hafa gefið það cinungis í peim
tdgangi að njóta sem lcngst og bezt nær-
veru og samhúðar sóknarprestsins, pess
prests, sem fyrir löngu er búinn að ávinna
sjer rótgróna ást og virðingu safnaða sinna
tíl pess að gjöra viðbúð þeirra við hann,
svo notalega og góða, sem peim væri unnt,
og að peir eigi gæfu tilefni til pess, að
hann pyrftí að sækja i hurt hjeðan til ann-
ars honum hagfeldara brauðs. J>etta leyfi
bæjarbúa, er pví samkvæmt hinum heiðurs-
verða velvilja, sem peir liafa ætíð sýnt við
lfirkju sína og prest, og sem eigi mun
pverra, pó ritstjóri Norðlings og hans likar
freisti peirra með ímynduðum loptköstölum
og stóryrðum, peir munu ekki skipta hinum
verulega hagnaði í pessu efni, við hringland-
ann og heimskurnar í Norðlingi.
Að bæjarbúar hafi „hafnað“ lögákveðn-
um guðspjónustugjörðum, hefi jeg sýnt hjer
að framan, hvað ástæðulaust sje, og parf
pví eigi framar að orðlengja pað.
J>á seigir ritstjórinn en fremur: „enda
efumst vjer stórlega um, að jafnmörg nöfn
hinna heiðruðu undirskrifenda hefðu staðið
u-ndir aptur kirkjumáli, ef peir í peim hraða
og pví fylgi sem undirskriptunum var safn-
að með, hefðu haft nægan tíma til að hugsa
málið til hlítar44. jpetta er eitt af hinum
einkennilegu sannindum Horðlings. Yar
eigi mál petta fyrst borið upp á bæjarfundi
14. júní p. á. og par leitt til lykta við at-
kvæðagreiðslu? Neitar ritstjórinn pví? |>að
getur hann ekki, pví par var hann sjálfur
staddur. En „Aptur kirkjumálið“ gekk til
undirskripta snemma í ágústmánuði. J>að
voru pví liðnir nær pví tveir mánuðir. Eigi
að síður segir ritstjórinn að undirskrifend-
urnir hafi ekki haft nægan tíma til að hugsa
málið til hlitai'. Fljótur má ritstjóri Norð-
lings vera að hugsa, fyrst honum nægðist
ekki nær pví tveir mánuðir til að hugsa
petta til hlítar!! Jeg má fullvissa ritstjór-
ann um pað, að bæjarbúar voru á nefndum
fundi búnir að hugsa mál petta til hlítar,
— og pví að eins munu peir hafa greitt at-
kvæði 1 pví, — hvað pá nær tveim mánuðum
siðar. — Jeg vildi biðja ritstjórann að færa
eitt, já pó ekki væri nema einungis eitt
sannað dæmi, fyrir pessum orðum sínum,
J>ar sem ritstj. segir að undirskrifend-
urnir „hafi litið stórum augum á hið ímynd-
aða góðverk við sóknarprestinn, er haldið
var svo eindregið að peim af höfundi „Apt-
ur kirkjumálsins“, en litu i pann svipinn
siður á pær ástæður, er taka af allan vafa
í pessu mál“, pá er petta heimskuleg og
auðvirðileg hneisa, sem hann með pví reyn-
ir til að gjöra bæjarbúum, en sem ekki er
svaraverð. Hafa ekki Akureyrarbúar litið
stórum augum á „kirkjumálið“ iNorðlingi?
Hvað virðist ritstjóranum?
Jeg hefi nú bent á hin helztu átriði
„kirkjumálsins“ í Norðlingi, til pess að sýna
hvað ranglega að ritstjórinn flytur pað fram
fyrir almennings augu, jeg hefi nú einnig
sýnt, að pað er ritstjóri Norðlings, sem mest
og bezt reynir til „að villa sjónir fyrir al-
pýðu á pví sanna og rjetta í pessu máli“,
og að hans eigin orð heimfærast bezt til
hans sjálfs, par sem hann segir: „En pað
er víst, að pað er miður sæmandi fyrir pá
menn, er eigi höfðu lagt nokkuð að mörk-
um við kirkjuna, og éigi voru einu sinni
lijer í bæ sumir, er hún var reist“. |>að er
v í s t, að pessi orð ritstjórans eiga í íyllsta
skilningi heima hjá honum sjálfum, pvfeng-
inn hjer í bæ hefir minna 'lagt að mörlcum
við kirkju vora, en ritstjóri Norðlings. J>að
er vist almennur dómur, að rjettast hefði
verið fyrir hann að „])egja“ — eins og
hann sjálfur kemst að orði — og blanda
sjer ekki í petta mál, einungis til pess að
auka óróa og prætu. — J>essi aðferð ritstj.
er pví í alla staði „niiður sæmandi4", en
slíku getur maður vænzt af ritstjóra Norð-
lings.
Ritað 22. desember 1877.
J. Chr. Stephánsson.
Bjargarskorturiim á Suðurlandi.
(Sjá „Norðanfara“, nr. 3—4).
í síðasta blaði voru birtum vjer áreið-
anlegar skýrslur um bjargarskortinn á Suð-
urlandi, sem hinn virðulegi ritstjóri „Isa-
foldar“, herra Björn Jónsson, hafði útvegað
og sent oss; kom pað til af pví, að hann
(ritstjórinn) áleit að svo bráða nauðsyn bæri
til að hlaupa undir bagga, að pað mætti
ekki dragast, að gjöra oss Norðlendingum
kunnugt ástand manna par syðra. — Eptir
pví sem rúmið í blaði voru leyfði pá, fór-
um vjer aðeins fáum orðumum mál petta; en
af pví pað er einlægur vilji vor, að styðja
petta vandræðamál af alefli, pá viljum vjer
aptur leiða athygli manna hjer nyrðra að
pvi, með nokkrum orðum.
Af nefndum skýrslum (og af „privat“-
brjefum) má sjá, að pað er einkum sunnan
megin Eaxaflóa, sem ástandið er bágast,
par sem fiskileysið hefir verið um svo larig-
an tíma og bændur hafa skorið niður fjen-
að sinn sökum fjárkláðans, svo pað má heita,
að par sje ekkert. við að styðjast. Enda
ber skýrsla sjera St. Tofarensens pað með
sjer, að pað er ekki einungis matbjörg sem
yantar, heldur líka klæðnaður og skæða-
skinn, sem er mjög skiljanlegt, par sem
menn hafa hvorki fjenað eða neitt að kaupa
fyrir.
J>að er auðsjáanlegt, að engin hjálp
hefði nú komið sjer betur fyrir hina purf-
andi (og eins fyrir pá sem gefa), en að
peim væri send matbjörg og fatnaður, eptir
pví sem hver mannvinur gæti úti látið; en,
nú er ekki kostur á pví, par sem samgöng-
ur og vöruflutningar eru enn pá á svo lágu
stigi hjá oss, að landsmenn mega velta út
af úr „sult og seyru“ á öðru landshorninu,
pótt á liinu sjeu full hús af björg (prátt
fyrir pað, pótt ísland megi aðeins teljast
lítið eyland). Samt erum vjer vissir um
pað, að margur svangur yrði saddur og
nakinn klæddur, ef menn vildu skjóta sam-
an í vetur nokkrum nauðsynjum (svo sem
kjöti og smjöri, vaðmálum, fatnaði og skinn-
um) og senda pær með hinni fyrstu, vænt-
anlegu, gufuskipsferð í sumar, og ætti bezt
við að sveitabændur gerðu petta. En eink-
um viljum vjer skora á sjávarbændur vora,
að peir sýni pað nú í verkinu, að forsjónin
hefir ekki, núna um tíma, lokað forðabúri
sínu hjer nyrðra, eins og Faxaflóa; enda hafa
nú hinir drenglyndu Grýtubakkahrepps meun
pegar sýnt pað, peir hafa gengið á undan
öðrum hjer við Eyjafjörð „með góðu eptir-
dæmi“ og sent hinum bágstöddu bræðrum
sínum með pessari seinustu póstferð 558 kr.
23 aura, og er pað stórmannlegt úr einu
litlu byggðarlagi, og ljós vottur pess, hvað
samtök og góður vilji getur gjört. — Yjer
höfum áður lagt pað til, að sveitarstjórn-
irnar gengist fyrir samskotunum, og ætti
enginn að draga sig i hlje, pótt hann geti
ekki gefið mikið/pví pað er fjöldinn sem á
að bæta úr neyðinni, en ekki einn einstak-
ur maður.
Bókafregn.
Skýrsla hins lærða skóla, fyrir skóla-
árið 1876—1877, 28 bls. 8, er nú nýkomin
út frá prentsmiðju Einars J>órðarsonar. Að
pessu sinni fylgir henni engin ritgjörð, eins
og vant hefir verið í 7 ár samfleytt, pví
ráðgjafinn yfir íslandi hefir aftekið pað með
brjefi til landshöfðingja, af 24. maí f. árs
J>að sýnist pó, að sumum útgjaldagreinum,
af landssjóðnum, sje eigi betur varið , lield.
ur enn pó að einhver fróðleg ritgjörð, bæði
fyrir lærisveina skólans og alpýðu, væri
látin fylgja skýrslunni árlega. — Sagt er
að rektor skólans, hafi aldrei heimtað nein
ritlaun fyrir ritgjörðir sínar, í 7 ár, er pær
hafa fylgt skýrslunni, svo eigi hefir pað
pyngt á landssjóðnum og mundi varla hafa
gjört framvegis, pað er pvi einungis prent-
unarkostnaðurinn, sem um er að ræða. J>að
er líklegt, að framvegis verði veitt fje til
ritgjörða, er fylgja ætti skýrslunni, og fjár-
hagsnefnd alpingis farizt eigi miður, enn á
meðan stjórnin hafði hann að öllu í sínum
höndum. J>að er einkuin tvennt, er vjer
vildum taka fram, sem skýrslunni ætti að
fylgja og enn vantar, pað er „stúdenta tal“
og „skólasaga“ íslands.
KYemiaskóliiin á Syðra-Laugalandi í
Eyjafirði, var settur 12. okt. f. á. af peim
ekkjufrú Yalgerði J>orsteinsdóttur’ og fröken
Onnu Melsteð, sem báðar eru afbragðs-vel
að sjer, og hefir forstöðunefnd skólans verið
mjög heppin, að voru áliti, að ná í pær fyr.
ir kennslukonur.
Á skólanum hafa enn sem komið er
ekki verið nema 8 stúlkur, en mælt er að
pær muni kannske eitthvað fjölga um miðj-
ann veturinn. Nöfn skólastúlknanna, sem
hafa verið í vetur, eru pessi: Ásrún Jóns-
dóttir frá Rifkelsstöðum í Eyjafirði, Elísa-
bet Gunnlaugsdóttir frá Stóruborg í Húna-
vatnssýslu, Guðríður Brynjólfsdóttir frá
Hrísum í Eyjafirði, Guðrún Guðtnunds-
dóttir frá Stærri-Árskógi, Guðrún Jakobs-
dóttir frá Grimstöðum við Mývatn, Guðrún
Jónsdóttir frá Bjarnastöðum í Bárðardal,
Guðrún Oddsdóttir frá Dagverðareyri, og
Jónína Jónsdóttir frá Espihóli í Eyjafirði.
— í skólanum er kennt: íslenzka, danska,
(ein stúlkan hefir lært ensku), landafræði,
sagæ, reikningur, slcript, rjettritun, söngur,
ýmsar hannyrðir (svo sem að sníða og
sauma, klæða- og ljereptasaum, útsaum, að
hekla, prjóna og tæta), matreiðsla, prifnað-
ur og reglusemi. o. s. frv. Kennslan byrj-
ar á hverjum degi kl. 9 f. m. og stendur
yfir til kl. 2 e. m., og svo aptur frá kl. 4
til 8 e. m. — Stúlkurnar hafa ókeypis
kennslu, hús og rúm, en purfa aðeins að
borga fæði, ljós og hita, sem alltkostar 60 a.
um daginn fyrir hverja, og virðist pað vera
mjög sanngjarnlega selt.
Póstgöngui' 1878. Af pvi engin reglu-
leg áætlun um ferðir póstgufuskipanna kom
með hinni síðustu póstskipsferð til Beykja-
víkur, pá verður engin áætlun samin um
ferðir landpóstanna fyrst um. sinn, heldur á
að fara eptir áætluninni frá í fyrra
3 fyrstu ferðirnar, petta ár, að frá
teknum nokkrum smábreytingum, er gjörð-
ar eru með auglýsingu frá landshöfðingjan-
um 30. nóv. f. á., og sem prentuð var í
síðasta blaði Norðanfara.
— Fjármark Gunnars Benidiktssonar á
J>verá í Hálshrepp í J>ingeyjarsýslu: Tví-
stýft aptan hægra, stúfrifað biti apt. vinstra.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björn Jónsson.
Prentari Jónas Sveinsson.