Norðanfari - 20.02.1878, Blaðsíða 2

26 —
sóttnæmur fjárkláði yrði upprætturúr kimlum
án nokkurra meðala, ef kláðinn væri aðeins
álitlum bietti, kindin yðuglega skoðuð og hrúð-
rar rifnir upp, eins og átti sjer stað með hinn
umrædda gemling frá Helgadal eptir að
hann kom að Gröf, og eins má ætla að
mörgum liafi verið forvitni á að skoða hann
meðan hann var í Jleykjavík. Málefnisms
vegna leyfi jeg mjer pví að skora á herra
dýralæknirinn, að .auglýsa hvort petta geti
átt sjer stað eða ekki, eður hvort litilfjör-
legur kláði geti ekki horfið af sjálfu sjer,
eða legið niður um há-sumarið.
gjer í lagi virðist sem lögreglustj. gjöri
sjer einkar annt um að gjöra fjárskoðanir
minar í Borgarfjarðarsýslu ómerkar. Hann
segir jeg hafi „varla skoðað 50asta part af
íjenu í sýslunni“, og að jeg og fjáreigendur
sjeum einir til frásagnar um nákvæmni
mína við skoðanirnar m. fi. |>að var hvort-
fveggja, að enginn gat ætlast til að jeg
kæmist yfir að skoða allt fje í Borgarfjarð-
arsýslu, og koma pangað ekki fyrr enn 19.
júní, enda var mjer I erindisbrjefi minu
sjerstaklega uppálagt, að skoða fjeð á peim
hæjum, sem talið væri að kláðavottur hefði
fundist næstliðinn vetur, hvað jeg og gjörði,
•og töluvert víðar. J>annig skoðaði jeg fje
•alls á 35 bæjum, og mun pað reynast tals-
vert meir en SOasti hluti bæjatölunnar. J>að
anun heldur vart reynast, að á hæjum pess-
nm hafi að tiltölu verið mikið færra fje en
annarsstaðar í sýslunni. |>að má pví á pessu,
sem mörgu öðru í grein lögreglustj., sjá, að
hann er fljótari til að álykta, en leita að
ástæðum eða gildum sönnunum fyrir sögn
sinni. Um vandvirkni mína við fjárskoðan-
irnar ætla jeg ekkert að tala. En hvað
getur lögreglustjórinn sagt um hana? Hefir
liann leitað úlits Borgfirðinga um pað? eða
er sú meiningin, að par sje engum trú-
andi? , (Framh. síðar). [J. G.].
Útlentlir fiskiinenn.
það er alkunnugt, að franskir og ensk-
ir fiskimenn halda skútum sínum hópum
saman til veiðar við strendur lands vors á
hverju sumri, og hitt ekki siður, hve mjög
pcim hættir til að vera of nærgöngulir í
veiðiskapnum. Alpingi hefir að vísu koraið
pví til leiðar, að ný tilskipun um fiskiveiðar
útlendra manna kom út 12. febr. 1872, er
kveður skýrt á um veiðitakmörkin, og legg-
ur sektir við ef útlendir menn fiska í land-
helgi. En pví miður lítur nú samt svo út,
Strax um vorið bauð J>orvaldnr bóndi
Degi að ljetta á honum fól'ki. En hann
kvað pess enga pörf. Sagði aptur mundi
verða byggður Sauðárdalur og koma upp
nýr hær á hjallanum, par sem draumkon-
an benti á forðum. Ljet hann vinnumenn
f>6rhalla heitins og sin tína saman og grafa
upp víða úr skriðunni og hyggja af sel
hjá beitarhúsum. ]>ar hafðr hann í seli um
sumarið málnytufje Ljótunnar og sumt af
sínu. J>ar var og heyjað mikið um sumarið
og margt fólk um veturinn. Um sumarið
keypti Dagur mikla húsaviðu og ljet færa
inn á Græna hjalla, par ljet hann og taka
upp og færa heim um veturinn fyrn af
grjóti, upp af hjallanum.
|>egar heyönnum var lokið petta haust,
fór Dagur bóndi að Haga og kom að máli
við frarvald vin sinn. „Nú vil jeg piggja
boð pitt vinur minn“ segir hann, „að pú
Ijettir fólki af mjer. Yil jeg pú takir við
Ljótunni og dóttur hennar. Kýs jeg pað
heldur en pær sjeu hjá mjer i vetur“ „Und-
arlegur maður ertu Dagur“! segir þorvald-
ur, „að vilja nú helzt losast við pá menn,
sem tilskipun pessi ætli að hafa litla verk-
lega pýðingu, pó hún sje góð á pappírnum
— eins og raunar sum önnur laga-nýmæli,
sem út Uafa komið í seinni tíð, — pví Eng-
lendingar íiska nú eptir sem áður fast upp
við land. að minnsta kosti 'hjer víð norð-
austur-strendur landsins, og spilla pannig
veiði landsbúa að ósekju. En svo illt sem
petta nú er og ópolandi, pá er hitt ekki
betra, að meðal peirra eru pjófar og bófar,
sem stela kindum, trjávið og fleiru, er peir
geta hönd á fest, og vinna ýmisleg spíllvirki,
er landsmenn mega allt líða hótalaust, pví
varmenni pessi reyna ætíð að sjá svo um,
að peir verði ekki aðgreindir frá hinum, sem
saklausir eru, og pó menn svo kvarti und-
an slíkum óskunda fyrir hlutaðeigandi yfir-
völdum, geta peir ekkert aðgjört.
J>annig hefir petta optast gengið, og
margir hugsa pví, að pað sje ekki ómaksins
vert, að vera að rekast í pessum illverknaði,
en kjósa heldur að liða slíkt með pögn og
polinmæði, svo sem pað mótlæti, er engin
hót verði ráðin á. En petta getum vjer
samt ekki álitið rjett hugsað eða rjett gjört.
Menn eiga að klaga og kvarta og láta til
sín heyra, ekki aðeins fyrir hlutaðeigandi
lögreglustjórum og yfirvöldum, heldur einn-
ig í blöðunum og fyrir alpingi, pví ekki
fellur trjeð við fyrsta högg, og sje mál petta
ekki látið leggjast í pögn og afskiptaleysi,
heldur sífellt haldið á lopti, er vonandi, að
hinar menntuðu pjóðir, sem hjer eiga hlut
að málinu, og sjer í lagi alping vort og
stjórn, finni sjer skylt að skerast fyrir al-
vöru í leikinn, og sjái ráð til að afstýra
slíkum ófagnaði.
Yjer viljum pví stuttlega drepa hjer á hátt-
semi útlendra fiskimanna við Langanes um
næst-undanfarin ár, og bera peim söguna
svo rjett og hlutdrægnislaust, sem oss er
. unnt. u
Frakkar koma hjer optast að Nesinu i
8.—10. viku sumars, og fara hjeðan aptur í
18.—20. vikunni, en Englendingar koma hjer
nokkru seinna (í 12,—13. viku sumars), og
halda til fram á haust, par til peiih er ekki
lengur vært fyrir veðrum og sjógangi.
Hvorirtveggju koma hjer opt í land á ýms-
um stöðum, bæði til að taka vatn og til að
eiga smá-kaup við landsmenn; kaup pessi
ganga opt vel og skemmtlega', og hverjir
sýna öðrum greiða og gestrisni, eins og
heztu kunningjar, stundum hefir og lands-
mönnum heppnast að leita sjer lækninga hjá
peim. Yfir höfuð er pví víðkynning og við-
skipti við pessa útlendu menn, landsbúum
sem pú annt allra roest. fyrir utan fóstru
pína og móður og aldrei hefi jeg sjeð hverfa
af pjer raunablæinn, fyrr en í sumar, og
aldrei hefirðu verið jafn glaður hvern dag,
sem nú. |>ó má vera jeg skilji hvað pú
stefnir með pessi ráð, og guðvelkomið er
pað, að pær mæðgur verði hjer í vetur og
getur ekki neitt gleðiefni borið að höndum
Rósu minni, sem pað, að Ljótunn verði hjá
henni, J>á kemur hún einhverri stjórn á
stelpur sínar og pá læra pær eitthvað parft,
pví allar hlýða pær Ljótunni. Henni vilja
allir hlýða“. „Hafðu pökk fyrir drengskap
pinn“ sagði Dagur, „og er petta sama vilji
Ljótunnar. En svo býð jeg pjer um, leið
að taka tvo drengina pína yngri og kenna
peim að skrifa og annað smávegis í vetur,
með sonum J>órhalla lieitins. J>ó pjer pyki
peir erviðir heima, pá hlýða peir mjer, og
peir J>órhalla synir eru beztu drengjr". „Og
petta bjó pá undir um leið hjá pjer“ sagði
J>orvaldur, „og gaztu engan velgjörning boð-
ið mjer slíkan, pví jeg ræð engu við stráka
mína og enginn minn, Hjerna verða peir
eins og villingar. Skil jeg nú betur að
hæði pægileg og hagfeld, ef ekki væri par
samfara slíkir stórgallar, sem áður er
á vikið.
Englendíngar tóku fyrst upp á pví hjer,
að fiska á bátum fast upp við land, og pá
ýmist leggja skútunum í landhlje, eptir pví
sem veðri hagaði, eður láta pær sveima til
og frá nokkuð dýpra. Frakkar tóku petta
fljótt upp eptir peim, og urðu svo mikil
hrögð að pví um nokkur ár (1860—1870),
að peir (Frakkar) bjuggu sig út með 2—3
háta á hverri duggu, og sumir höfðu lika
smájaktir eða hálfdekkjaða báta, og slæddu
pannig eins og hinir með landi fram, svo
grunnt, sem fiskur nokkru sinni gengur.
En Frakkar beittu slíkri áðferð aðeins um
nokkur ár. Nú eru peir hjer alveg hættir
við slíkar bátaveiðar, og fiska lítið á grunni,
margir peirra kannast jafnvel við, að peim
sje pað ekki leyfilegt, svo vjer höfum nú,
sem stendur, litla ástæðu til að kvarta yfir
peim, enda hafa peir komið hjer með fæzta
móti hin síðustu ár. J>ar á móti halda
Englendingar uppteknum hætti, að fiska á
bátum og leggja lóðir sínar með fram landi.
J>að eru líka aðeins peir (Englendingar), og
eptir pví sem næst verður komizt einkum
frá Grimsby, sem fremja hjer pjófnað og
spillvirki. (Framh. síðar).
Fyrírspurn.
Herra Sveinn húfræðingur!
J>jer hafið ritað í nýjum „Andvara11 1877,
nm hirðing á heyji, sem er góð leiðbeining
og nauðsynleg, pví að margir eru peir, sem
ekki hafa heztu pekking í pví efni, sem pó er
mikið áríðandi; sjerílagi talið pjer um súrt
hey, en pað er mjer ekki nóg, og verð jeg
pví, að biðja yður um frekari skýringar par
um, og svara pví, sem jeg parf að spyrja
um. 1 mörgum stöðum er pað, sem ekki
er hægl. að fá nálægt sandi-blandaðann leir,
eða leir og sand, og eru pað miklir erfið-
leikar, að flytja pað langa leið á hestum,
pað sem til pess parf að pekja heygröfina,
svo pikku lagi; má ekki hrúka tíl pess
jarðarmold einungis með torfpaki undir,
sem ætíð dugir við kolagi-afir? J>jer talið
um töðu og úthey í lögum á milli, ef mað-
ur svo vill, má ekki eins súrsa einsamalt
úthey ? Hvað má heyið vera hlautast pá
pað fer í gröfina? J>arf ekki gröfin að
fyllast í einu, eða áður en hitinn fer að
rjúka úr heyinu? J>á er eitt, sem ekki
varðar minnstu, pað er gjafamátinn á pessu
heyi, pað er líklega gefið eptir vigt, og hvaða
vistaskipti pessi, eru eigi svo gjörð vegna
ykkar Ljótunnar, heldur er petta mann-
dyggða ráð bcggja, að koma hennar hing-
að verði til heilla börnum mínum og okk-
ur hjónunum til mestu gleði. Ljótunu ætl-
ar að siða og kenna dætrum mínum, en pú
sonum mínum. J>ið vissuð pað bæði, að
barna- uppeldið hjá mjer var pað eina,
sem raskaði gleði okkar konu minnar og
heillum, pví börnin eru pær óskapa ærzla-
skepnur og sollurinn hjerna allt í kring og
við höfum ekki tök á að stilla pau og laga“.
„Svona virðir pú vel hvað lítinn greiða,
sem jeg býð og gjörir miklu meira úr en
vert er. Vel vissi jeg að pú hafðir raun
af drengjum pínum, hvað aeint peír stillast.
En svo eru börn pín eðlisgóð að öll verða
pau prýðimenn með aldrinum og ekki parf
langann tima til að stilla pau, pví upplagið
er svo gott. J>að reyndirðu eptir penna
stutta tíma, sem eldri synir pínir voru hjá
sjera Brandi, að síðan hafa peir verið spekt-
ar-pilíar og hlýðnir í öllu“.
(Framhald).