Norðanfari - 20.02.1878, Blaðsíða 3

27 —
samanTjurður getur verið á þvi, á móti góðri
töðu, t d. pegar hvortveggja er vigtað, til
pess að gefa sama fóðurkrapt ? Má ,gefa
pað einsamalt eða ásamt öðru lieyi? Um
þetta vona jeg, að þjer viljið gefa upplýs-
ing, pví að verið getur, að fleiri purfi lienn-
ar en jeg. Austlendingur.
„Skuld“.
Á Austfjörðum var í vor alinn kálfur
(pú heldur nú líklega N orðanf. minn að hjer
„spaugi“ hann aptur mjófirðingurinn, sem í
seinasta blaði „Skuldar“ 1877 fræðir ís-
lendinga á pví, að Guðmundur bóndi á
Hesteyri og — kona hans — (nafn hennar
man jeg ekki) „sem fyrir fáum árum höfðu
veitingu í Seyðisfirði" hafi árið 1877 eign-
ast son, sem pau kölluðu Guðmund; —
skyldi ekki vera eptir föðurnum? kannske
afanum? — en jeg veit mig fríjann við að
eiga nokkuð í peirri grein) — og er kvigu-
kálfur, eptir pví sem eigandi segir, par sem
hann er „búinn að koma á hana tíma“,
missirisgamla; búmönnum pykir petta all-
djarft með svo ungan grip, en bæði mun
pað vera að kvígan er efnileg, jeg trúi pað
sje stærsti „kálfurinn11 („Skuld“ er einasta
blað á íslandi, sem hefir svarið sig í kúa-
kynið) á landinu, svo hefir eigandinn áður
liaft undir höndum slika gripi, reyndar
heppnuðust peir honum ekki pá, en hann
ætlar að láta sjer sin fyrri víti að varnaði
verða, enda er á honum að heyra (sjá l.bl.
„Skuldar11) að hannsje ekki lakara búmanns-
efni en aðrir (ekki er að tala um hógværð-
ina og litillætið, sem allstaðar skin í gegn-
um, ekki er hrokinn). Hvernig pessi nýi
búskapur með pennan efnilega kálf muni
fara, er ekki gott að segja, en vjer viljum
samt eptir pví sem komið er og par kálf-
urinn er kominn í gagnið, segja vora fá-
fróðlegu skoðun hjer um.
Oss pykir kálfurinn fá of mikið af illu
og ljettvægu fóðri, í samanburði við hið
skárra fóðrið, til pess pað geti verið von
nm að hann verði til frambúðar og geti
mjólkað nokkuð til lengdar, svo pykir oss
eiganda bregða heldur mikið til vanans: að
klóra kálfi sinum i krúnunni. — Oss pykir
pað illt fóður er „Skuld“ getur andláts
Símonar „Dalaskálds“ og greinin eptir „Höf-
undurinn“, blöð sem flytja lesendum sínum
slíkar greinir, eru kölluð og sannkölluð
„Smudsblade”, sumt fleira er vjer ekki
nennum að telja upp, mætti heimfæra und-
jr „illt fóður“.
Ljettvæga og óholla fæðu köllum vjer
hina merkilegu grein í 97. dálki „Skuldar“,
par sem hún líklega sem „islenzkt pjóð-
menningar blað“ (!) fræðir oss um „Tele-
pbon“ og gefur pá einkennilegu skýringu,
á orðinu, að pað sje sá sem „hljómar með
endanum“ og „Telegraph“ að par sje sá
sem „ritar með endanum“, pýði eiginlega
„enda-riti“, (penni ritar með endanum, en
Telegraphinn eiginlega ekki); vjer höfum
hingað til lialdið pessi orð pýddu „sá sem
hljómar eða ritar yfir langan veg“ eða
„langt“, af griska orðinu „tele“, sem pýðir
„langt“; pað var leitt að „Skuld“, fræddi
oss ekki um leið á pví, hvað „Teleskop“
(sjónauki) „pýðir eiginlega“; eptir menntun
ritstjóra „Skuldar11, hefði pað liklega orðið:
sá sem „sýnir með endanum“ eða sá sem
„sýnir í endann“. |>essa skýringu styrkir
einnig hið alkunna stef um himnahrútinn.
Von er nú pó pennan sama mennta-
mann furði á pvi, að N orðanfari setur Rho-
dus i Armeníu, (petta var reyndar prent-
villa, en hvað gjörir pað til, pað er svo
langt siðan að pað var prentað og engin
nennir nú að gá að pvi), og efist um að ís-
j lendingar hafi skýra hugmynd um pað, peg-
ar peir fara með^gufuskipum með ströndum
fram, hvaða afl pað er, sem keyrir pá áfram
(ritstjóri „Skuldar“ hefir náttúrlega skýra
1 hugmynd um pað!) efist um að menn lia.fi
„eiginlega hugmynd um hvað málpráður
(Telegraph) er“, (pvi ekki „enda-riti“? rit-
stjóranum er annars, „sárt ura“ pau orð, sem
hann sjálfur „hefir fyrst myndað og inn-
leitt á prenti“) hæðist að pví að menn
haldi í heiðri gömlum og góðum guðsorða-
bókum og hrylli við bókakaftpum embætt-
ismanna vorra (hann mun pekkja pau).
|>etta er allt í liinni ljettvægu grein í 124.,
126. og 127. dálki „Skuldar11 1877.
Samanburðargreinina á verzlun á Seyð-
isfirði og Eskjufii’ði og um dýra sölu á
Seyðisfirði og leiðrjettinguna aptur á pví
teljum vjer ljett og óhollt fóður, verður
líklega einnig óhollt fyrir ritstjóra „Skuld-
ar“ sjálfann og pann sem hann vill blaða
undir. Ljettvægt fóður eru greinirnar einnig
um apa og ritstjóra í stólnum; en pað mætti
æra óstöðugann að telja upp allt hið Ijett-
væga fóður sem „Skuld“ hefir, vjer viljum
heldur telja upp hitt fóðrið sem, jegvilekki
segja „ekki er ljettvægt“ lieldur brákandi
og eins og gjerist.
„Skuld“ finnur að ýmsu (póstafgreiðslu,
bókmenntafjelagi, löghlýðni), sem aðfinninga
parf með og endurbóta, en bæði er pað að
sumt er ranghermt (alvarlegra manna siður
er að vita fyrst vissu sina áður en peirfara
opinberlega að finna að við einhvern) og hefir
svo leiðrjetting á leiðrjettingu ofan komið í
blaðið, meðal annars pykir oss sem pekkj-
um bæði herra Möller á Akureyri og Jón
Ólafsson ritstjóra „Skuldar“ hálf kýmilegt,
að hinn síðarnefndi bregður hinum fyrnefnda
um trassaskap; oss pykir rithátturinn ein-
hvernvegin svo óviðfeldinn, svo finnst pað
lýsa sjer, að ritstjórinn hafi orðið sárfeginn
að finna einhverja misfellu og rótar svo í
henni eins og naut í moldarflagi; pað er
eins og sumt sje eptir „ómenntaðan og illa
uppalinn dónastrák“ en ekki eptir mann,
sem furðar sig á menntunarleysi annara.
Yjer viljum nú telja upp greinir i 1
ári „Skuldar“ sem oss finnst vera bjóðandi
í blaði og eru eins og gjörist, engin peirra
finnst oss ágæt eða verulega vel rituð, nema
ef pað skyldi vera „Herhvötin“; pað er
reyndar ávallt hægra að finna að en að rita
sjálfur, en sá sem er póttafullur má eiga
von á pungum dómum; vjer nefnum pannig
um „gufuskipsmálið11 „herhvöt gegn pjóð-
fjanda“ „skólastofnun á Eskjufirði og par
að lútandi" „um fjárkláðan41 „geymsla á
síld“ „pjóðhátíðarkostnaðurinn á |>ingvöll-
um“ jafnvel „frá Nýja íslandi" auk pess
er ýmislegt frjettarusl óg nokkur kvæði og
viljum vjer leggja vel í og segja að hjer
um bil 100 dálkar sjeu innihald, sem er
bærilegt og eins og gjörist í dagblöðum, en
hinir 100 dálkarnir hefðu vel mátt missa
sig, par innihald peirra á ekki heima í dag-
blaði, sumt á hvergi heima og sumt er blað-
inu til vansa og lesendunum til leiðinda. En
nú kemur nýársgjöfin, ætli oss hefði ekkí
verið betra að pegja en segja? — Jeg held
pjer pyki nú nóg komið af svo góðu Nf.
minn og lesendum pínum, enda skal jegnú ,
ekki preyta ykkur lengur, jeg vil aðeins
lýsa pví, að mjer pykir illt ef pað fyrirtæki
að stofna prentsmiðju á Austurlandi og halda
par út blaði, sem í sjálfu sjer var loflegt
og gott fyrirtæki, skyldi místakast af pví
pað komst í höndurnar á manni, sem hefir
sýnt sig og sýnir sig en miður hæfan til
slíks starfa; „betra er autt rúm en illa
skipað“.
„ Skuld“ segist einungis halda sjer til
málefnisins en ekki mannanna, vjer höfum
í pessari grein liaft pessa gullvægu reglu fyr-
ir augum og viðast látið' „Skuld“ talasjálfa,
hirðum pví eigi að nafngreina oss.
Ritað 1. januar 1878.
N.
Aiidlát Baekusar.
Backus karl. sem var bóndi mesti
Og bauð í staupinu hverjum gesti,
Andaðann segja brjótar brands;
Iá hverju liann dó, er hulið mengi.
Sá hafði pó búið vel og lengi,
í öllum fjörðungum fanna-lands.
Lifað hafði hann langan aldur,
Lygnir menn sögðu hann kynni galdur,
Ekkert vissi jeg pó um pað,
En aldraður var hann utan vafa,
Því eldgamlan sögðu menn hann liafa
Skírnar-seðil frá Skorrastað.
Harmdauði var hann, held jeg, flcstum
Höfðingjum lands og mörgum prestum,
Bændurnir sjálfsagt sakna hans,
Hann hressti pá upp og hugmóð fyllti,
|>á hor og kúgun peim niður bilti,
Sem er svo algengt innan lands.
Hvað pví olli, hann helju gisti,
Eða hvernig pað fór, hann lífið missti,
Sú er nú gáta seggjum duld;
Einhver tilnefndi einhvern Manga,
Sem ergelsislega grein og langa
Samdi um hann og setti í „Skuld“.
I>€gar jeg veit með vissum rökum
Valdið hvað hefur heljar-tökum,
Auglýsa pað í „Skuld“ jeg skal.
Satt er fæzt af pvi, sem menn skrafa,
Segja ýmsir hann dáið hafa
1 svartnætti upp á Svínadal.
*
* ýc
l>ó vjer liöfum ljeð gamanvísum pess-
um rum hjer í blaðinu, pa erum vjer eigi
að síður samdóma peim, er vilja koma á
almennu bindindi, t. a. m. eins og sjera
Magnús á Skorrastað. Einnig er sagt,
að Höfðhverfingar og Möðruvallaklausturs-
sóknarmenn sjeu nú að koma pví á hjá
sjer. Ritstj.
F r j e t t i r.
IJr brjefi úr Húnavatnssýslu d. 27/i—73.
„það er óhœtt að fullyrða, að frá pví
fyrir jólaföstu og fram yfir nýár var hin
rosasamasta og óstöðugasta veðurátta, er
menn muna. A hverjum laugardegi í des.,
nema pann 15. voru stórrigningar útsunn-
an, en pess á millum fannkomuhriðar, og
mátti kalla að jarðlaust væri orðið yfir allt
um nýár, bæði í Húnavatns- og Skagafjarð-
arsýslum. 9. p. m. blotaði lítið eitt svo nokk-
uð hreinsaðist af hnjótum, par sem snjóbert
var, en viku fyrir porra gjörði góða hláku,
svo heita mátti að snjólaust yrði i lágsveit-
um, og víðast sem nokkur jörð kom upp.
Nú er aptur komin talsverður snjór, en pó
víðar hagar. Hross voru almennt komin á
gjöf, og pau voru orðin mögur vegna skak-
viðranna. Sumstaðar voru hross á heiðum
fram í des. sjer í lagi á Auðkúluheiði og
gekk mjög illa að finna pau, sökum illviðr-
anna, sum fundust dauð og að dauða kom-
in og nokkur vanta, sem talin eru af. Mikið
eru menn hræddir um heyprot, ef hartverð-
ur hjer eptir, og var sýslumaður Blöndal
búinn að skrifa öllum sveitanefndum fyrir
jól, og skipa að aðgæta lieyföng manna og
livetja til að skera af heyjum par sem purfa
pækti. Fiskafli hefði orðið hjer á Skaga-
strönd með bezta móti ef ekki hefðu verið
aðrar eins ógæftir, en sökum peirra urðu