Norðanfari - 16.03.1878, Blaðsíða 2

— 34 —
bróður þínum, honum Göngu-Hrólfi sáluga;
peir segja hann hafi dáið ungur, og kenna
pað slæmu uppeldi.
Alpýðumaður.
„ísafold“.
(Niðurl.). í næsta blaði þínu, nr. 74—
75, kemur pú með meiri ónot til „Isafold-.
ar“, eða lætur annan (einhvern E. f>.)
koma með pau, svo þú gjörir pað eigi enda-
sleppt við hana, hvernig sem á pví stend-
'ur fyrir pjei’, pví ekki hefir liún, pað ýeg
man frekast, talað til pin aukatekið orð, eða
arnast við pjer á nokkurn hátt. f»ar er
farið að bera saman „f>jóðólf“ og „ísafold“,
og pess getið fyrst að ritstjóri „f>jóðólfs“
sje „góður og gætinn maður“, liklega til
pess að gefa í skyn, að hinn (ritstjóri „ísa-
foldar“) sje það ekki; annar getur varla
verið tilgangurinn með pvi að fara að tala
um mannkosti ritstjóra, par sem ekki á við
að minnast á annað en ritstjóra-hæfilegleika.
Jeg pekki nú hvorugan peirra nema af af-
spurn, og hefi jeg engan heyrt segja annað
um ritstjóra „Isafoldar“, en að pað væri
góður drengur, og öðruvísi hefir hann eigi
komið fram í blaði sínu; pað veit jeg. |>á
kemur nú saman-burður á sjálfum blöðun-
um, og er „f>jóðólfi“ raunar eigi hælt, en
hann er auðsjáanlega tekinn langt fram
yfir „ísafold“, sem er allmjög niðrað. f>etta
er pvert á móti pví sem jeg held sje al-
mannarómur hjer nyrðra, eins og ritstjóri
pinn hefir líka tekið fram, Nf. minn. Mjer
er mjög vel við ritstjóra „J>jóðólfs“ sem
skáld og met hann mikils fyrir kveðskap
hans, og eins hefi jeg heyrt að hann væri
góður prestur, andríkur kennimaður. En
eptjr pví sem hann hefir komið fram hing-
að til sem ritstjóri, ímynda jeg mjer að
lionum muni flest betur gefið en sá starfi.
„f>jóðólfur“ er sár-aumlega „redigeraður“
íið Sestu eða öllu leyti — það dylst eng-
um — nema ef vera skyldi að pví einu, að
málfæri ritstjórans er optast fremur lipurt,
einkum fjörlegt, en aptur all-óhreint víða.
Jeg held mjer sje óhætt að fullyrða, að
kveðskapur ritstjórans, sem eins og allir
vita, er opt ágætur, og gamall vani (vana-
festa eða tryggð) sje hið eina sem heldur
honum við. Svo er pað hjer um sveitir að
minnstakosti, og eru ólíkar vinsældir hans
og „ísafoldar11, eða met þau, er þessi blöð
eru hjer í hvort um sig. Og hirði jeg eigi
að fara fieiri orðum par um að sinni,
Jeg hefi jafnan haft mætur á pjer
Norðanfari minn, og pað að maklegleikum,
að jeg held, margra hluta vegna. En mjer
þykir pú of góðsamur stundum. |>ú mátt
eigi lileypa hverjum óvönduðum dóna að
hjá pjer með illgjarnlega sleggjudóma, eins
og pessi er. Hann kallar sig undir síðari
grcininni E. þ., og á pá sammerkt við
Einar þórðarson eiganda stiptprentsmiðj-
unnarí Heykjavík sem áður var; og sem að
líkindum mundi hafa getað pegið að „ísa-
fold“ hefði eigi komið sjer upp nýrri prent-
smiðju við hliðina á hans, heldur viljað
gjarnan vera oinn um hituna. Ætli lijer
sje nú eigi lykillinn að þessum dómum, sem
eru svo mjög frábrugðnir annara dómum
um „ísafold“, og par til dónalega skrifuð,
auðsjáanlega epiir mjög ómenntaðann mann,
sá fyrri að minnsta kosti.
Jeg kann illa við að sjá þig Norðanf.
minn, hafa meðferðis pað sem er gagnstætt
almenningsáliti, enda á maður pví sjaldnast
að venjast. En jeg held þar að auki, að
eigi sje ráð fyrir pig að hjálpa peím, sem
vilja ýfast við „ísafold11. Hún getur borg-
að fyrir sig; pað hefir hún sýnt á „f>jóð-
ólfi“, pegar hann ætlaði að „slá sig til
riddara“ á henni fyrsta árið liennar. Og
skrílblöðin „Tíminn“ og „íslendingur“ hinn
siðari, sem bæði voru sett til höfuðs henni,
fyrst eins og kunnugt er, hvort á fætur
öðru, fóru bæði á höfuðið, hvort eptir ann-
að, eptir skamma æfi, og við litla frægð; en
hún lifir enn góðu lifi, og mun lifa, vona
jeg og óska, bæði vel og lengi.
í desember 1877.
Illaðavinur.
Hallœrlð á Suðurlandi.
Af þeim brjefum og blöðum sem bor-
ist hafa af Suðurlandi hingað norður í vet-
ur má sjá, að liið sama aflaleysi er þar
sem að undanförnu, og að harðærið preng-
ir æ meir og meir að almenningi í þeim
sveitum sem hafa mest eða allt bjargræði
sitt af sjónum. J>eir menn sem álitnir voru
í góðum efnum í aflaárunum, eru litlu bet-
ur farnir en hinir, pví efni þeirra standa
yfir höfuð að tala í sjáfar útveg sem nú er
arðlaus. Hrepparnir geta ekki lengur risið
undir peim sveitar þyngsluin er á þeim
hvíla, og sem árlega fara vaxandi. Mun
pví óliætt að fullyrða, að í sjóplássunnm á
Suðurlandi, er nú sein stendur meira hall-
æri og viðsjálli vandræði en nokkru sinni
áður hjer á landi á pessari öld. Hvað á
að gjöra til, til þess að pessum vandræð-
um geti orðið afstýrt? J>annig spyrja marg-
ir, en pað er ljettara að kasta fram slíkri
spurningu, en leysa úr henni. Yíðsvegar
um landið er nú pegar farið að safna gjöf-
um handa þessum purfalingum syðra, og
er vonandi að pau samskot verði almenn
um allt land, og að með því kunni mega
takast að fyrir. byggja hungur dauða í vet-
ur, og er pá að vísu mikíð unnið, en ekki
er pað einhlýtt, ef ekki rætist úr aflaleysi
í vetur eða vor. Jpegar gjafirnar eru upp-
jetnar, eru þiggjendurnir engu nær en áður
nema hvað líf þeirra liefir treinst nokkrum
vikum lengur. Eða munu landsbúar treyst-
ast til, að lialda sunnlendingum við á gjafa
fje ár eptir ár? J>að ætla jeg ekki væri
rjett aðferð nje heppileg. Hjer verður að
minni hyggju að leita annara og betri ráða
ef duga skal og ekki rætist því fyrri úr
aflaleysinu. Og pó jeg gangi að pví vísu,
að margir hafi hugsað petta m'ál betur og
vandlegar en jeg, sem til þess eru færari
og stendur pað nær, pá hika jeg mjer ekki
við að láta uppi úlit mitt hjer að lútandi.
Mín uppástunga er sú, að hlutaðeigandi yfir-
völd og sveitastjórn hlutist til um, að flest
af hinu bjargþrota fólki á Suðurlandi flytji
burt paðan á næsta vori og sumri til þeirra
hjeraða hvar betur lætur í ári, og par sem-
bæði er nægan afla og atvinnu að fá. |>essa
uppástungu byggi jeg á eptir fylgjandi
rökum :
1. Hjer á norður- og austurlandi, er nú
sem stendur tilfinnanleg ekla á vinnufólki
bæði sökuin útflutninganna til Vesturheims,
oglíka liins, að bærilega hefir látið í ári að
undanförnu, einkum við sjávarsíðuna. Hjer
mundi pví margt af einhleypu vinnufólki
geta fengið vistir, upp á fullt kaup og kost
auk pess sem margir mundi geta haft of-
anaf fyrir sjer með daglaunavinnu.
2. Jeg þykist pess full viss, að margir
menn hjer nyrðra eru svo drenglyndir og
góðgjarnir, að þeir mundu taka nokkra
hálfvaxna unglinga í dvöl, og með fram í
gustukaskyni. J>að væri að úiinni ætlan,
heppilegri og hagfeldari hjálp, en að senda
nokkrar krónur gefins suður.
3. Jeg ofast heldur ekki um, að þeir
hreppar í Norður- og Austurumdæminu, sem
eru í bærilegum kringumstæðum, mundu
fúsir á að ljetta undir byrðina með peim
hreppum syðra sem verst eru farnir, ef pess
væri farið á leit. Virðist mjer, að hver sá
hreppur sem kemst þolanlega af, og ekkí
hefir mjög mikil sveita pyngsli að bera,
standi jafn rjettur pó hann bæti á sig ein-
um ómaga, en pað mætti verða hinum ve-
sælustu sjávarhreppum á Suðurlandi mikil
hjálp.
Jeg veit að pví muni verða svarað sem
satt er, að ekki sje mögulegt að koma mörgu
fólki til hinna fjarlægari hjeraða landsins
sökum skorts á öllu sem par tilheyrir.
J>að vantar fararskjóta, klæðnað, skófatnað
og allt sem með parf til ferðarinnar. En
jeg svara pví, að hjer- á landstjórnin að
hlaupa undir bagga. Hún á að leggja fram
pann kostnað sem þarf til að búa fólkið út
til ferðarinnar, og leigja skip til að flytja
pað á, nema strandferðaskipið yrði notað til
pess, sem væri rjettast. Er jeg viss um að
alping muudi á síðan veita fúslega pað fje
sem til pessa þyrfti.
Jeg hefi kastað fram pessum athuga-
semdum og uppástungum í peim tilgangi-
að yfirvöld og sveitastjórnir (sýslu- og
hreppanefndir) tæki pær til íhugunar, og
leituðu einhverra góðra ráða að bæta úr
bágindunum á Suðurlandi til hlýtar. J>ví
par við liggur pjóðsæmd vor, að sunnlend-
ingum sje bjargað. Og þar sem vjer höf-
um átt bærilegu árferði að fagna um nokk-
ur ár á undan, ætti að vera mögulegt að
bjarga þeim, ef rjett er aðfarið.
í febrúarmánuði 1878.
Jón Sigurðsson.
T o m 1» ó 1 a.
Vjer undirskrifaðir pökkum hjer með
af alhuga öllum hinum heiðruðu sveitung-
um og nágrönnum vorum, er voru svo fúsir*
til að styrkja bæði í orði og verki Tombólu
pá er hjer var haldin hinn 21. jan. p. á.,
til hagnaðar fyrir hinn fyrir hugaða barna-
skóla. Af utansveitar mönnum viljum
vjer sjerstaldega minnast á herra Björn
Halldórsson hreppstjóra í Loðmundarfirði,
og hr G. Guðmundsson á Hesteyri í Mjóa-
firði, er söfnuðu og gáfu sjálfir mjög úiargá
og eigulega hluti, og studdu pess utan pett-
að fyrirtæki vort,,bæði í orði og verki.
Að öllu samantöldu fengum vjer vinn-
inga að tölu 475 kr., og höfðum jafnmörg .
eyðinúmer. Samtals voru seðlarnir 950.
(50 aura hver), eða 475 kr.
Að auki fyrir inngöngu merki 18 kr.
J>ar frá gengur til ýmsra útgjalda 8 —
__________________________Afg: 10 kr.
Verður pá lireinn ágóði: 485 kr.
Samkvæmt fyrstu ákvörðun vorri verða
ofanskrifaðir peningar settir á vöxtu hið
fyrsta unnt er og vonum vjer að geta von-
um bráðar bætt við þennan fyrsta stofn
par ýmsir heiðursmenn hafa nú þegar gefið
töluvert til nýrrar Tombólu, er haldin verð-
ur síðar í vetur, sjerílagi vegna pess að
pessi fyrsta Tombóla vor stóð skemmri
tíma, en upphaflega var tiltekið.
Seyðisfirði, 11. febrúar 1878.
J. A. Holm. J. Th. Stephensen.
J Chr. Thorstrup.
Til ritstjóra „Norðanfara44.
Allir upplýstir menn með heilbrigðri
skynsemi, hljóta að vita, að N orður-Ameríka
eður sjerstaklega peir partar sem Islend-
ingar eru fluttir til er lángtum meiri land-
lcostum búin af náttúrunni, til tímanlegrar
velferðar fyrir mannkynið, heldur enn gamla
! Island hefir í sjer fólgið, og pó að margt