Norðanfari - 16.03.1878, Blaðsíða 3

— 35 —
mæli með því, fyrir Islendinga, að fiytja til
Ameríku, að þá eru aptur ókostir sem mæla
á móti pví, einkanlega ferðin ogfyrstatíma
bil eptir það að sezt er að; hvorutveggja
vil jeg með sannleiksást, leytast’við í fám
orðum að útskýra hvað snertir að flytja til
Nýja Islands. Hjer í Nýjar íslandi eru
helztu ókostir: kaldir vetrar, en á sumrum
er landið sumstaðar of hlautt ef votviðri
eru mikil, og fiuguvargur pykir mörgum
ókostur. Að visu er vetrarkuldinn ekki eins
tilfinnanlegur eins og hann í sjálfu sjer er,
vegna pess að ætíð er þurviðri á vetrum og
hreint lopt; fyrri part nóvemberm. byrjar
vanalega að snjóa en að eins lítið í einu,
veðurbatinn byrjar aptur, með hlýviðri, um
10 apríl, aldrei kemur hláka á vetrum.
í>ó að landið sje sumstaðar of blautt, þá
eru þó víðast blettir innanum nógu purrir
til sáningar, og getur par sprottið hveiti,
ertur, baunir, jarðepli, mais, betur, pastin-
•ökkur, laukur, kálhöfuð, pumpken og marg-
ar fleiri góðar tegundir, með ríkuglegri
uppskeru, pví að jarðvegur er hjer góður
og veðrátta mjög hagkvæm fyrir jurtalífið.
J>ar sem land liggur lægst, par vex ekki
skógur, heldur gras mikið og kjarngott,
yfir höfuð par sem gras nær að vaxa, fyrir
skógi, pá er pað mjög mikið og gott, að
gæðum er pað betra fyrir nautpening enn
meðal taða á íslandi, og mun jeg mega
■fullyrða að meðal verkmaður getur heyjað
kýrfóður á premur dögum ef hann hefir 1.
nxa. J>ó að votviðri gangi eða komi hjer
fyrir á snmrum, pá er pað vanalega svo,
að þurkdagar lcoma á milli og er pá hægt
að ná heyji þá dagana, svo að sjaldan
koma fleiri enn 2 rigningardagar í einu.
|>að er mjög mikill mismunur við pað van-
alega á (gamla) íslandi, en petta tel jeg
pann fyrsta og bezta kost fyrir innflutta
íslendinga hjer, pareð heyskapur pessi hefir
engann kostnað fyrir fram, eíns og t. a. m.
hveitirækt og allt annað sáðverk. Eins og
pjer vitið parf að ryðja skóginum frá og
losa jarðveginn áður enn sáð er, og eptir
að hveitið er uppskorið, parf að vera til
góð hlaða til að flytja það í, svo að það
geymist vel þangað til tími er til að undir-
búa pað til matar, og svo þurfa pá líka
nokkur verkfæri til pess að geta framkvæmt
allt petta. J>eir sem hingað koma í nýlend-
una og efni hafa og ráð og dáð til pess
að koma upp nautpeningi, og rækta hveiti,
ertur, bygg og hafra, jarðepli og margar
aðrar góðar matjurtir, sjá og reyna að peir
uppskera mikið, og að kýr mjólka vel sum-
ar og vetur ef vel er með farið, mjólkin
úr þeim er ætíð smjör mikii, snemma á
sumrum geldast kýr nokkuð um mánaðar
tíma pað er, seinni part júní og fyrripart
júlí, fyrir fluguvarg; uxar munu verða hjer
fóðurljettir og pó feitir á haustum, svína-
rækt mun verða hjer arðsöm, en sauðfjár-
rækt er lijer ekki enn reynd; en nautpen-
ingur er kominn hjer í nýlenduna, að tölu,
á sjöunda hundrað. — jpjer fáið líka að
sjá, og heyra að liver sem liingað kemur
til nýlendunnar, blásnauður með fjölskyldu
hefir varla ráð til að ná hjer þeim ágóða,
sem nægilegt sje til fæðis og klæðnaðar
fyrir hann og fólk hans, ef engin hjálp
fæst til að byrja með búskap, en atvinnu
er ekki að reiða sig á lieldur. Sumir af
þeim sem hingað komu heimanað í fyrra
sumar, hafa sjeð eptir að peir fóru og hafa
þó allir fengið lán til að byrja með búskap-
inn, en óvíst er að stjórnarlán fáist framar
banda þeim sem seinna koma. Jeg vil því
ráða tii að menn gæti vel að öllum kring-
umstæðum áður enn menn ákvarða sig til
vesturfarar, sjerstaklega peir sem hafa
snarga ómaga og að eins efni til ferðarinn-
ar, en peim efnuðuyeru allir vegir færir.
Ekki er samt meining mín að fæla menn
frá Ameríku för, af líkum ástæðum, sem
lesa má í svo kallaðri „Yatnspostulagrein“
og „Grasasnagrein“, heldur vil jeg leytast
við að tílfæra sannar ástæður. Jpað getur
t. a. m. hjálpað mikið hjer að afli er góður
og mikill í ’W’innipegvatni haust og vor og
aðra tíma nokkur reitingur af ýmsum fiski,
en ekki getur maður tekið hann á landi
með berum höndum veiðarfæralaus, og ekkj-
ur aðstoðarlausar með eintóm böru, eru
ekki færar til þess, pó veiðarfæri og far
hefðu til, og fá pær að reyna eins og aðrir,
að ekki eru allar parfir hjer gripnar án
fyrirhafnar og kostnaðar. — Eerðalagið
heimanað og hingað er mjög erfitt fyrir
fjölskyldnmanninn, og líftjóni undirorpið fyr-
ir ungbörn, nema ef nægileg efui eru til
pess að hafa þægilegt pláss á leiðinni hing-
að. og til fæðis pað sem börnum er hollast
t. a. m. niðursoðin mjólk á meðan verið er
á liafinu, en á landi má ætíð hafa rnjólk
og fleira hentugt fæði ef nógir eru pening-
ar til að kaupa fyrir. jþegar Islendingar
voru á leið hingað í fyrra sumar, þá dóu
mörg börn á leiðinni og eptír að fólkið
settist að, jeg sá nokkur börn sem voru
orðin holdlaus þegar pau komu til nýlend-
unnar, og poldu enga fæðu vegna magaveiki,
sem pá var orðin ólæknandi Sumir full-
orðnir höfðu maga veiki, en peim batnaði
hún af liollum og ljettum mat, pað er því
mjög áríðandi, að hafa með sjer fæðisbætir
að heiman, svo að umbreytingin á fæðinu
verði ekki öll í einu. J>að er vonandi ef
smærri hópar fara í einulagi með góðri for-
sjá, að þesskonar ferðalag hafi ekki heilsu-
tjón í för með sjer. Báðlegra finnst mjer
vera fyrir pá fjölskyldumenn sem ekkert
hafa fram yfir farareyrir hingað, að fá full-
komna vissu fyrir pví, áður enn þeir ákveða
sig til vesturfarar hvernig kjör þeim eru
boðin hjer, eða þá þeir hafi hjer fyrir vini
og vandamenn, sem sjeu færir til með vílja
og mætti að hjálpa þeim áfram þegar peir
koma hingað. Á hinum fyrsta vetri getur
einn maður naumlega unnið svo mikið að
húsabyggingu og undirbúning til sáningar,
sem gefi pann ávöxt á fyrsta ári er sam-
svari pörfum stærri fjölskyldu ef fjölskyldu-
maðurinn er að öllu öðru leyti allslaus og
hefir heldur ekki atvinnu hjá öðrum að
styðjast við, en geti hann klofið áfram og
orðið sjálfbjarga, pá hefir hann öðlast mik-
ið, pví pá er hann um leið jarðeigandi, og
parf pví ekki að óttast lanHsdrotnakúgun,
eins og á íslandi, sem er megn landsplága
par. Fleiri íslendingar sem hingað komu
í fyrra eru ánægðir og glaðir af því að hafa
farið hingað og hrósuðu happi yfir að
vera komnir undan kúgun og harðsijórn
sem þeír segja að fari vaxandi með ári
hverju, og sumir segja að peir sjeu hingað
komnir fyrir kúgun landsdrottna og annað
ónæði af þeim á íslandi.
Bólusóttin sem geysaði í vetur sem leið
gjörði mikinn skaða með fráfalli manna og
verkatjóni en þeir sem voru bólusettir heima
á seinni árum kornust hjá henni, flestir af
þeim sem eru frá Eyjafjarðarsýslu hafa ekki
fengið hana. Bjúgveikin gjörði vart við sig
í vor eð var, en mikið minna varð úr lienni
en í fyrra vor, fyrir það að mjólk var hjer
nokkur til í vor eð var til pess að eyði-
leggja veikina með. það er vonandi að
bjúgveikin verði lijer ei framar, pví kýr eru
nú á hverju heimili, og par að auk eru
fieiri matjurtir til sem varna henni. — Rík-
isstjórinn, Lorð Dufferin, hefir komið hing-
að í sumar, til að skoða hjer. Aður enn
hans tign kom hingað, var byggður fyrir
hann og fylgð hans, ræðu-pallur, og pláss
framundan honum var prýtt með trjávið-
arplöntum, og lieiðursport var andspænis
pallinum; honum leitst hjer vel á, og getið
pjer lesið ræðu hans sem bann flutti, í
Canadablöðunum; fáum dögum síðar komu
nokkrir aðrir Canada herrar hingað og peim
geðjaðist hjer vel að, álit peirra og vitnis-
burð um nýlenduna getið pjer líka fengið í
blöðunum.
Hýhaga í Nýja íslandi, 5. októb. 1877.
Frb. Björnsson,
f Björg sál. Halldórsdóttir er fædd á
Strjúgsstöðum í Langadal árið 1814. For-
eldrar hennar voru hjónin Halldór Jóns-
son bóndi á Strjúgstöðum og Helga Jóns-
dóttir. Árið 1824 fluttist húu með foreldr-
um sínurn að Hólabaki í |>ingeyrasókn, hvar
hún skömmu síðar missti föður sinn. Ept-
ir pað ólst hún upp hjá móður sinni og
stjúpföður Konráð Konráðssyni, og dvaldi
hjá peim allt þangað til hún giptist nú ept-
ir lifandi manní sínum Jóni bónda Halldórs-
syni á Höllustöðum árið 1844, pá rjetf pri-
tug. Hún deyði 4. nóv. f. á., eptir stutta
legu 63 ára gömul. Sambúð peirra hjóna
var ætíð hin ástúðlegasta, og varð peim 7
barna auðið, hvar af ekki lifa nema 3 dæt-
ur, allar en ógiptar. Björg sál. var kona
skyldurækin, blíð og ástúðleg manni sínum
og börnum, vinum sínum lijálpfús, trygg og
trúföst. Hún var vel greind skemtin og upplífg-
andi í viðræðu, staðföst í ráði, þrekmikil en
*þó geðlempin. Hún var driftar og dugnað-
arkona í allri bústjórn, enda var búhagur
peirra hjóna í betra lagi. Hún var kona
gestrisin og kryddaði ætið góðgjörðir sínar
með siðsömum gamanræðum, um leið og
hún veitti gestum sínum beina með alúð og
skörungsskap. Yfir höfuð má segja að hún
væri sómi og styrkur heimilis síns, og er
hún því að maklegleikum treguð af vinum
og vandamönnum og víst flestum sem pekktu
hana.
Frjettir.
— Úr brjefi úr Vopnafirði d, 10. febr.
1878: „Fjöldi manna hjer í Vopnafirði
ráðgjörir nú, að yfirgefa vora gömlu fóst-
urjörð á næsta vori og flytja til Ameríku“.
— Úr brjefi úr Siglufirði d. 16. febr.
1878: „Hjeðan er fátt að frjetta, nema
dæmafáa óstillingu á veðráttu, stundum er
hálfan daginn krapahríð með ofsa stormi
helzt suðvestan, en aptur hinn helfinginn
norðan stórhríð; vegna pess hvað tíðin er
óstöðug og pó einkum vegna pess hvað sjó-
harka er mikil, eru menn hræddir um að
hafísinn sje ekki langt undan landi“.
— Úr brjefi úr Skagafirði d. 23. febr.
1878: „Tíðarfarið er mjög óstöðugt, en pó
víðast nægar jarðir, síðan með þorrakomu,
pó er útigangspeningur venju framar að-
prengdur um pennan tíma árs, sem von er
eptir veðurlagi og jarðskorti, er verið hefir.
Víða er hjer kvillasamt af taugaveiki og
hún pung þar sem hún hefir komið. Á
premur heimilum, er jeg veit, hafa dáið af
henni 2 á bæ. Hún sýnist heldur vera að
breiðast út. jSíra Ólafur sáL f>orvaldsson
á Viðvík, sem dó 14. jan. p. á., var jarð-
settur 19. p, m,, hann var fæddur 21. sept.
1806, og var nú á öðru ári yfir sjötugt. Nýlega
er dáin madama Gfuðrún Guðmundsdóttir
kona síra Ólafs prests Ólafsonar að Fagra-
nesi. Mælt er að liún liafi beiðst greptrunar
að Hólakirkju í Hjaltadal“.
•j- 5. dag p. m. ljezt. af slagi, hús-
frú Guðrún Jónsdóttir, sem fyr var
gipt ágætismanninum Baldvin sál. bónda
Magnússyni á iáigluncsi, en síðar seinni kona