Norðanfari - 10.04.1878, Blaðsíða 4

44 —
af Sándfells- og Hofs-tnáldögum. Orðin
iiljðða svo : „Frá Krossholti liggur kýrfóð-
ur til Hofs og ábyrgist að öllu“, en eigi
vita menn hvar sá bær staðið hefir.
19. í Sandfells-máldaga er getið pess-
ara jarða, og stendup par svo: „Maríu-
kirkja sú, er stendur á Bauðalæk, á heima-
land allt, Hlaðnaholt, Langanes og Bakka
með öllum gögnum og gæðum“. ítem er
par getið Skammstaða og Steinsholts og
Ness. Er svo sagt, að pessir bæjir hafi til
verið; en hvar peir staðið hafa vita menn
eigi.
20. Ingólfshöfði. |>ar staðnæmdist 1
eða 2 vetur Ingólfur Arnarson. J>ess get-
ur í Landnámu. |>ar er nú engin byggð,
en 3 verhús, eitt frá Flnappavöllum, annað
frá Hofi og priðja frá Sandfelli. Höfðinn
sjálfur ej- til Hofs og Sahdfells eignaður.
f>ó er par um ágreiningur vegna milliburð-
ar máldaganna. Samt er hann af hvoruin-
tveggju brúkaður.
21. f>að er sögn manna í Öræfum, að
svo hafi maður manni sagt, hver fram af
öðrum, að tvisvar hafi Öræfi af tekið. Eitt
sinn pá smalinn í Svinafelli, að nafni Hall-
ur, hafi verið búinn að reka fje heim til
mjalta og kvennfólk’ var farið að mjólka,
pá hafi stór brestur komið í Öræfajöklana,
svo að pau hafði undrað; par eptir hafi
annar brestur komið og hafi smalinn pá
sagt: að nú væri eigi ráð að biða pess
priðja. Síðan hafi. hann hlaupið upp í
Flosahelli, sem er uppi í fjallinu fyrir aust-
an Svinafell, og pá hafi hinn priðji brestur-
komið í hjer sagða jökla, og peir með pað
sama sprungið svo í sundur og hleypt úr
sjer svo miklu vatni og grjóti fram úr
hverju gili, að fólk og gripir hafi farist um.
öll Öræfi utan pessi smali og einn hestur
-blesóttur. En um sumarið pá pingmenn úr
Austfjörðum áf-ormuðu að ríða til alpingis,
hafi hestur pessi staðið á einum kletti fyrir
austan og sunnan Fagurhólsmýri, og steypzt
par ofan fyrir, pá peir vildu höndla hanp.
Og síðan hafi klettur pessi verið kallaður
Blesaklettur, og heitir hann svo enn í dag.
22. í annað sinn hafi 8 bæjir af tekið
á Skeiðarársandi, sumir segja 16, aðrir 19,
en ekkert vita menn hvað peir heitið hafa.
Sjezt par nú ekkert nema nóg af steinum,
smáum og stórum“.
S. G. ls/8—78.
F r j e t t í r.
| Ur brjefi úr Skögum í Múlas., d. 16/s ’78].
„Síðan um nýár hefi'r tíðarfarið optast-
nær verið hið bezta, pó nokkrum sinnum
hafi komið snjóar (alla tíð helzt af austan
eða suðaustan áttum) og orðið jarðlítið, og
ýmist grimm norðanveður, pó hefir áttin
breytzt, jafnöðum opt á 1 dægri og komið
suðvestan hlákur og hlýinda blíða, stundum
hitamolla eins og á vorum (líkt og var hjer
næst eptir Dyngjufjallagosið mikla, pegar
hita velluna var alla tið að smá spýja upp
úr gjánni). Af pessu tíðarfari hefi jeg staðið
á pví, að mikil hitavella hjer inn og vestur í
jökli mundi smá gjósa upp, verma lopt með
hitastraumum frá sjer og snúa áttunum, og
mundi nú síðan pptir nýár kveða miklu
meira að pessu og vera stöðugra en fram-
an af vetrinum. (|>á sást eittsinn hjeðan
úr sveitum eldglampi inn og vestur til jök-
ulsins, og eitt kvöld, sem jeg var á ferð i
myrkri hjer út frá snemma á jólaföstu, sá
jeg tveim eldleiptrum, eins og af glóandí
steinum bregða upp í sömu átt, svo sem inn
og vestur af kverkfjöllum, par sem eldurinn
hefir verið að smá koma upp mörg fyrir far-
andi ár). Strax eptir nýárið kom hjer hita-
bllðu hláka, aptur önnur milli prettánda og
porra, snjóaði drjúgum á milli. Mestallan
porrann besta tíð, en á góunni, sem af er.
ýmist snjókomur af útsynningi (austri suð-
austri) ýmist hörð norðanveður, ýmist hlák-
ur og blíða. Yikuna nýliðnu voru prenn
veðrin: fyrst snjókomur og bleytuhret, svo
jarðlítið varð 2—3 daga, svo grimmt norð-
an veður með 10 til 15 stiga frosti, síðan
mesta hláka og blíða með 8 til 11 stiga
lúta um hádag — 5 stig á morgna.
Sunnanpóstur ér nýkominn — beið 4
daga eptir hinum, fjekk opt á austurleið
vond hret og illa færð af útsynnings snjó-
um, t. a. m. ófærð í hnje og miðt lær í
Álptafirði. Hann sagði nú að eldur hefði
verið siðan um nýár uppi inn í Skaptár-
jókli (suðurhluta Yatnajökuls) ogsjeðreykj-
armökkinn.
Heilbrigði manna og fjár hefir mátt
heita hjer almenn í vetur, viðast lítið bor-
ið á bráðafári, pví beitin var góð * framanaf
og sumstaðar gefið snemma, Nú er beit
orðin Ijett.
Flest sem jeg hefi heyrt að hjer hafi
dáið á einum bæ af fári er á Kolfreyju-
stað um 50 fjár fram að porra lokum. jpað
er pó mikill missir fyrir fjár fáan mann.
Hvergi er enn getið um afla. J>að væri
fróðlegt ef einhverjer gæfi sjer í sumar
komanda tíma til, að rannsaka eldsupp-
komurnar og umbrotin inn í Vatnajökli.
Til pess ætti að leggja upp úr Hvannalind-
um inn vestur af Brúaröræfum, og yrði lít-
ið meira en dagleið að eldstöðvunum, elleg-
ar austan til úr Síðumanna afrjett, par sem
hagar eru næstir jökli, par mun skemmra
vera, held jeg á jöklum að eldstöðvun-
um pvL pær verða að vera sunnan við
há-bungur jökulsins, sem hjeðan verða
sjeðar41.* [S. G.]
[Úr brjefi af Hjeraði, d. 2%—78].
„Hjer má heita sumar en ekki vetur,
suðvestan og sunnan hlákur nótt og dag
og hafa pær nú staðið í dagstæða viku, svo
kalla má að örist sje orðið í byggð ogmik-
ið piðnað á fjöllum uppi, enda álít jeg engu
meiri snjó nú en var i fardögum í fyrra
vor; loptshiti hefir verið pessa vikuna síðan
batnaði frá 3—9° B., eins nátt sem dag.
Yetrarríkið hefir verið í vetur eitthvert hið
minnsta, er menn pykjast muna, pví að pó
hagskart hafi verið endrum sakir á freða
og eins nokkra daga í senn, pá bafa hæg
viðrin verið allajafna og jarðir pví notast
vel enda piðnaði jafnan eptir fáa daga.
Ejárhöld eru víðast góð nema sumstaðar.
í Fjörðum hefir borið á bráðafári; heyfirn-
ingar verða að líkindum miklar i vor kom-
andi ef pessi tið helzt.
15. p. m. var fundur haldinn á Egils-
stððum á Yöllum til að tala um bjargarvand-
ræðin á Suðurlandi, og mættu á honum
menn úr öllum hreppum á Hjeraði nema
Tungu; vildu sumir hreppar að eins gefa
(Fljótsdalur, Skriðdalur og Tunga), en hin-
ir taka fólk, ef aflaleysið hjeldist, ella gefa.
|>eir Firðir, er frjetzt hefir úr, vildu aðeins
gefa.
Fyrir „Skuld“ spá menn ýmsu, sumir
ætla hún eigi aðeins eptir fáar stundir sinna
hjervistardaga, en hvað verður um föðurinn.
eru enn engar tilgátur, pó pykir fara að
líkindum, að æfi hans í Austfjörðum verði
eigi lengri en Una danska forðum. Margir
munu biðja hann vel fara, en fáir aptur
koma. í 5. nr, blaðsins, er enn ritgjörð um
*) Ef að Síðu- eða norðanmenn, færu að
skoða eldstöðvarnar, sem æskilegt væri, pá
tæki jeg til pakka að fá í Nf pessa ferða-
sögu peirra og jafnvel greinilega skýrslu
um hið nýfundna fja.ll, sem getið er í Nf. nr.
79—80. f. á., bls. 160. Kitstj
bókmenntafjelagið og p>jóðvinafjelagið, og er
ritstjórinn (bonum fórst). að narta par i
forseta, en pað er bótin. að Jón Signrðsson
er ástsælli en svo af alpýðu, að slikt gelt
hafi par nokkur áhrif á. Jón Ólafsson ætti
að muna hvað vinur lians eitt sinn kvað :
„Er ljónið sigrað, pó að pað, sje pjáð í
andarslitrum?“ “
[Úr brjefi úr Loðmundarfirði, d. 12/3—78].
„Tíðin er fremur óstöðug en snjór eigi
mikill; frost nokkur; skepnuhöld góð. Hjer er
nú almennt verið að safna gjöfum til Sunn-
lendinga og munu fleirstir taka vel undir
pað. Ur pessum hrepp fór nú ávísun suð-
ur með pósti upp á meir en 340 krónur,
og er pað mikið úr svo lítilli sveít, (aðeins
9 bæir og 10 búendur) Ferðafýsnin vestur
um haf, er eins mikil eða enda meiri nú en
hún hefir verið nokkru sinni áður hjer
austanlands, og eru pegar margir, sem bún-
ir eru að láta rita sig, og enn fleiri, sem
munu vera að hugsa um pað“.
— J>ann 6. p. m. kom Daníel póstur
Sigurðsson hingað að sunnan, hann hafði
farið úr Reykjavík 25. f. m. og fengið alla
leið góða færð. — Mokfiski, eins og áður
hafði frjetzt, kringum Faxaflóa, góður fisk-
afli undir Jökli og mikill í Bolungarvík. —
Eldur sagður uppi nálægt Heklu. — Tauga-
veiki í Reykjavík. — Póstskipið kom til
Reykjavikur 16. f. m. Yeturinn góður víða
erlendis. Skipin er seinast fóru hjeðan í
næstliðnum október höfðu komið heim önd-
verðlega í nóvember, en „Harriet“ frá
Húsavík eptir nýár. Mikil deyfð kvað er-
lendis i verzlun og viðskiptum og atvinnu-
brestur. Saltfiskur selst illa. Sumar út-
lendar vörur í eitthvað vægra verði en áður.
Skip hingað á Eyjafjörð áttu að leggja fyrst
af stað í marz og svo í april. Um sömu
mundir átti „Ægir“ að leggja af stað eptir
timbri til Noregs. — Bússar unnu til fulls
á Tyrkjum um nýársleytið, 6 vikna vopna-
hlje komst pá á; en öll stórveldi Norður-
álfunnar vilja eiga pátt i friðarkostunum,
einkum Bretar og Austurríkismenn, en
pyki Rússar of heimtufrekir, telja menn
aptur ófriðinn visan, einkum frá Breta
hálfu. — Viktor Emanuel ítala konungur er
dáinn 10. janúar p. á., og Umberto sonur
hans komin aptur til ríkis. Pius páfi IX.
dáinn 7. febrúar p. á., og i hans stað kosinn
páfi, sem nefnir sig Leo XIII.
— Hólar í Hjaltadal með Viðvík og
Hofstöðum eru veittir sira Páli á Völlum,
en Vallanes síra Bergi á Ási í Fellum.
— Hafpök af is eru sögð hjer norðan
fyrir landi og töluverður ís kominn inn á
Eyjafjörð.
— Fiskafli er hjer góður inneptir öll-
um firði og upp um is á Pollinum.
Auglýsingar.
TIL S0LU:
Uppdráttur lteykjavíkur, eptir Svein
búfræðing; verð 1 kr. 50 a. Söiigvar og
kvæfti, með tveimur og premur röddum,
1. hepti, eptir Jónas Helgason; verð 1 kr.
Svo hef jeg fengið aðeins fáein exempl. af
hinni nýju Lamlafræði og Dýrafræði, en
fæ nægar byrgðir með gufuskipsferðunum í
sumar. Frb. Steinsson.
— Fjármark Sigurpáls Kristjánssonar á
Hofi i Hálshrepp í Fnjóskadal: Biti apt-
an hægra; sýlt í hamar vinstra. Brenni-
mark: S P A L L.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björn Jónsson.
Prentari Jónas Sveinsson.