Norðanfari - 10.04.1878, Blaðsíða 2

— 42 —
falin eru umsjón yðar, fyrir pví að pau
venjist á óhóf, hverju nafni sem pað heitir;
pau læra pað nógu fljótt pegar pau eru
komin frá yður, eða pjer frá peim, og pau
njóta ekki lengur leiðsögu yðar. |>jer getíí
eannarlega mikið unnið að pessu, og jeg vil
ekki efast um viljann; einkum verð jeg að
skora á liina heitu og sterku móðurást,
að láta til sin taka í pessu efni; hún á ekki
skilið petta fagra nafn ef hún lætur lands-
venju, palladóma eða nokkra aðra heimsku
villa sig svo, að hún meti pað meir en vel-
ferð barna sinna. Og að endingu skorajeg
á yður alla landar góðir! verjið fjármunum
yðar til menntunar börnum yðar, — eða
annara ef pjer eigið engin — svo pau verði
pjóðfjelaginu til gagns og sóma, heldur en
fyrir munaðarvöruna, sem, ef til vill, býr
pau undir að verða byrði pjóðfjelagsins, sem
pá ásamt peim hlýtur að gjalda vanhyggju
yðar; — já, forðist pað umfram allt, að á
yður sannist máltækið: „Grisir gjalda, en
gömul svin valda1*.
Margt fleira mætti rita um petta efni,
en jeg læt hjer staðar nema, og bið lesend-
urna virða á betri veg, og taka viljan fyrir
verkið, — hinn einlæga vilja minn á, að
vinna gagn hinum fátæku löndum mínum
og benda peim á pað sem betur má fara.
Jeg vona peir sjái og skilji góða meining
mína, og láti málefnið ekki gjalda pess, ef
jeg hefl verið óheppinn í orðavali mínu.
í janúar 1878.
A.
fareð skýrsla „Skuldar" í 35. dálki, 2.
árg., um ífránufielagsfundinn á Svínaskála
11. p. m., er svo önugleg og að nokkru leyti
ósönn og gefur ranga hugmynd um undir-
tektir manna í pessu máli, og var pó rit-
stj. „Skuldar“ sjálfur á fundinum, og sá
einasti, auk Jóns Stephánssonar, verzlunar-
pjóns kaupm. Tullliniusar, sem vildi telja
menn frá að leggja hluti í Gránufjelagið,
neyðist jeg til, sem forseti pessa fundar, að
auglýsa sanna skýrslu um fundinn, eptir
pvi, sem par var ritað og undirskrifað.
Fundinn sóktu heldur fáir eins og gjtfr-
ist, ekki nema 9 manns auk hinna beggja
nefndu manna og er pað rjett hermt,
að peir að eins lofuðu 10 hlutum, fundar-
stjóri skýrði frá loforði um 11. hlutinn, frá
manni er ekki sókti fundinn; ennfremur
var frammlögð fundargjörð úr Yaðlavik,
undirskrifuð af Vaðlavíkingum, hvar í peir
lofuðu 8 hlutum, en áskilja sjer að mega
senda tvo menn á Syínaskálafundinn ef peir
vilja breyta til um pessi loforð — p. e. bæta
við eða aptur kalla — .nú mætti engínn á
Svinaskálafundinum og áleit jeg pví að
loforð peirra væru bindandi, einsog fundar-
menn á Svínaskálafundinum ljetu i ljósi,
pannig er pað meira en ádráttur eða vil-
yrði*. J>að er rjett að pessum hlutum var
lofað með pvi skylyrði að Gránufjel. settist
að hjer á Eskifirði, en orsökin til pessa
er sú, að menn eiga talsverða hluti í Gránu-
fjel. hjer í hrepp en hafa lítil not pess hjer,
par pað aðeins af skornum skammti hefir
sum úndanfarin ár haft hjer lausaverzlan
og sama skipið farið bæði til Djúpavogar
og Papaóss, og var jafnvel að heyra í sumar
leið að pað ekki mundi senda skip hingað
að sumri. J>areð nú flestir hjer hafa ekki
aflögu peninga, vildu peir ekki bæta hlut-
um við, nema með pessu skilyrði, en svo
að pessu verði framgengt er talsverður á-
hugi hjá peim mönnum er sækja verzlun á
Eskfjörð.
J>eir sem á fundinum voru lýstu yfir
*) J>etta hafa Vaðlavikingar síðan látjð
mjer í Ijósi, að væri svo.
að peir vildu eptir mögulegleikum verzla
við Gránufjel. að fiumri, engin gat iofað að
verzla með .vissa «f>phæð e»da var ekki far-
ið fram á p»ð, Á fvefman sama hátjt veit
jeg að loforSið i IJpl«mfi}ndin#m i|U f. im
var orðað.
Svinaskála, 18. febr. 1878.
J, Símonarson.
*
*
J>areð ritstjóri „Skuldar“ neitaði mjer
að taka ofanskrifaða grein er jeg vottan-
lega bað hann pessa , má jeg nú biðja pig,
„Norðanfari“ minn, að hafa hana meðferðis.
Ástæður ritstj. „Skuldar“ voru pessar: Eyrst
að jeg í greininni nafngreindi sig og ann-
an mann, og sýndi með pvíáreitni; hvernig
getur ritstj. kallað petta áreitni, sem frá
hans sjónarmiði, á að vera framsýni og byggni
peirra nafna*, svo hjelt jeg að „Skuld“ væri
ávallt opin fyrir greinum, og pótt ástæðu-
lausar áreitningsgreinar sjeu, en gáði eigi
að pví, að hjer á áreitnin að vera mót rit-
stj. og peim sem hann sýnist vera annt um
og miða til pess að Gránufjel. njóti sann-
mælis. Onnur ástæðan var sú, að pað sem
hann og J.. Stephánsson skrifaði á fundinum
væri rjettar og sannara en skrifari fundar-
arjns ritaði, og sem peir er fundinn sóktu
og hlutum lofuðu, skrifuðu undir, en pessi
ástæða lýsir sjer bezt sjálf.
Svínaskála, 5. marz 1878.
J. S.
„Sjaldan «r nieir «n hálfsögð saga,
pegar einn segir frá<4.
|>etta máltæki datt mjer í hug pegar
jeg las grein Ágústs á Hjalla, í Nf. nr. 9-—
10. p. á., par sem Ágúst ber mjer á brýn
að jeg hafi svikið sig, og aðra fleiri um
skiprúm. Tpó mjer nú pyki leiðinlegt að
yrðast við ósvifna menn og prætugjarna og
pó jeg álíti að almenningur sje nú í seinni
tíð, búinn að fá meira, en nóg, að lesa í blöð-
nnum af innbyrðis naggi einstakra manna,
seip alpýðu varðar engu, og flestum hlýtur
að vera til stórra leiðinda og jafnvel bneyksl-
is, pá neyðist jeg til með fám orðum að
leiðrjetta hina mjög rángfærðu sögu Ágústs,
sem fyllir nokkuð á fjórða dálk í Norðanf.
en jeg skal vera sem stuttorðastur og reyna
að preyta sem minnst polinmæði lesendanna.
Sagan af okkur Ágústi, er í stuttu máli
rjett sögð á pessa leið: Sumarið 1876,
sneroma á slætti rjeðist jeg í að kaupa pil-
skip vestan úr Siglufirði. Á pessu skipi
vildi jeg og purfti að fara eina leguferð pá
undir eins, enn eins og kunnugir menn? að
minnstakosti geta nærri, var enganveginn
auðvelt að fá nýtilega háseta á peim tíma
árs par sem sum hákarlaskipin hje)du enn
pá út, enn mennirnir af sumum komnir
heim í heyskapinn. Sá eini vegur, sem jeg
sá mjer færan til að koma pessari ferð á(
var sá, að ráða mjer háseta til næstu árs-
vertíðar, með pvi skilyrði að peir færu fyrst
pessa ferð, pví eins og formönnum gengur
erfitt að fá menn í leguferðir um heyskapar-
tímann, eins er á hinn bóginn áköf eptir-
sókn eptir skiprúmum á vortímanum. Með
pessu laginu tókst mj.er að fá nokkra há-
seta, Einn af peim, sem jeg bauð pessa
kosti var Ágúst á Hjalla og var pað pó
sannarlegt neyðarúrræði fyrir mig að ráða
hann. Jeg pekkti piunninn; hann hafði
*) J>ess má geta fijer að nokkur hin
hógværu!! ummæli herra J, Olafssonar á
pessum fundi, — (ekki er nú hrokinn), sem
einkenni svo mjqg ritstjórann er hann tal-
ar um Gránufjel. og nokkra pjóna pess, —
inunum vjer auglýsa hlutaðeigendum, svo
peir sjálfir geti pakfiað honujn fyrir sig.
verið lijá mjer 3 vertiðír áður, og var jeg
neyndar orðinn fullpreyttur af að hafa hann
þessar 3 vertiðir sem jeg nefndi, hafði hann
farið með mjer eitthvað 12 leguferðir, og
næstum pví í hvorri einustu ferð brotið
svo á móti góðri reglu, að hann hefði verið
rjett rækur af skipinu ef jeg hefði ekki í
hvert sinn fyrirgefið honum. Já rjettrækur
eptir lögum hins Eyfirzka ábyrgðarfjelags
IV. 4 gr., pó Ágúst láti svo sem sjer pyki
pau of ÍÍB, og stingi upp á að skerpa pau.
J>ar hjá hafði jeg einu sinni keypt hann
undan pví, fyrir nokkrar krónur, að verða
settur í svartholið af bæjarfógetanum á Ak-
ureyri fyrir skammarleg ólæti og orðbragð.
J>að varð nú samt í petta sinn, að sam-
komulagi með okkur að hann færi pessa
umræddu sumarferð með mjer og fengi svo
skiprúm í staðinn næsta vor. Síðan náði jeg
skipi mínu hið skjótasta vestan úr Siglu-
firði og bjó mig af stað. En í staðinn fyr-
ir að efna loforð sitt við mig, sveik Agúst
mig svo gjörsamlega um pað, að hann fórí
mannaskiptum fyrir annan mann út í legu
á öðru skipi meðan jeg var að ná mínu,
og fólk hanns afsagði að láta mig fá til
ferðarinnar annan í hans stað. pað var
pannig Ágúst sem sveik mig, en jeg ekki
hann. Fyrir hreina tilviljun gat jeg pá í
vandræðum fengið annan háseta í ferifina,
svo jeg purfti ekki að setjast aptur, en sá
hinn sami fjekkst ekki með öðrum kostum,
en að jeg einnig rjeði hann til næstu ver-
tíðar í skiprúm pað sem jeg hafði ætlað
Agústi. |>etta tilkynnti jeg Ágúst sjálfum í
sömu ferðjnni, pegar við hittumst fram á
hafi, og ljet hann pá svo sem sjer pækti
pað ekki tiltökumál.
Jeg ætla ekki að eyða tímanum til að
ræða um hin fjögur fáfengilegu vottorð, sem
Ágúst hefir troðið inn í grein sína eptir
bróður sinn og 3 aðra, pví pau sanna ekki
hið minnsta, annað eða frekar en jeg hef
nú skýrt, eins og hver heilvita maður get-
ur sjeð, sem nennír að bera pau saman við
pað.
Agúst árjettar óhróðurs- og ósanninda-
grein sína með pví að jeg hafi svikið fleiri
um skiprúm, og tilfærir vottorð frá Jóni
nokkrum á J>önglabakka og skilar öðru
vottorðinu frá Gísla bónda á Svínárnesi.
Hvort sem petta eru heldur smiðar Ágústs
sjálfs, eða hann hefir pað rjett eptir mönn-
unum pá segi jeg petta hrein ósannindi.
Hinn fyrrtaldi ver eittsinn skipráðinn hjá
mjer, en sagði mjer pá upp skiprúminu á
miður sæmilegan hátt. Ef Jón hefir sjálf-
ur smiðað vottorð sitt, pá á hann auðsjáan-
lega sammerkt við Ágúst í pví að hafa
hausavíxl á pví tvennu, sem pó er ólikt, að
svikja sjálfur og að vera svikinn.
Hvað Gísla viðvikur, pá er mjer með
öllu óskiljanlegt að hann hafi látið sjer
pau orð um munn fara, að jeg hafi svikið
sig um skiprúm pví par getur engin, jafn-
vel ekki umsnúin eða rángfærð ástæða ver-
ið til. Gisli ætti nú sjálfur að segja opin-
herlega til um petta, pví allir nema Ágúst
náfrændi hans vita, að bann parf í engu að
óttast mig.
Grenivik, 16. marz 1878.
Oddur Ólafsson.
■J Næstliðinn 16. dag októhermánaðar,
andaðist á Brettingsstöðum á Elateyjardal,
sóma- og heiðurskonan Steinunn J>or-
kelsdóttir, eptir priggja vikna stranga
sjúkdómslegu. Hún var 49 ára gömul, var
fædd á Brettingsstöðum 1. Júli 1828. Ólzt
par upp með foreldrum sinum par til hún
var 21. árs, að hún giptist manni sínum
Guðmundi Jónatanssyni, og lifði i hjóna-
bandi œeð hoúum 28 ár. J>au eignuðust