Norðanfari - 09.05.1878, Page 1

MOAIWJUU
17. ár. Akurcyri, 9. jftaí 1878. Nr. 27- -28.
Laun nokkurra embættismanna lijer á landi. 13. Fyrsta kennara. Kr.
• Laun .... . . 2400 kr.
Viðbót við pann sem nú er 784 — 3184
1. Landsliöfðingjans. Kr. 14. Annars kennara.
Laun 8000 kr. Laun . . . , , , 2000 kr.
Borðfje 2000 — Yiðbót við pann sem nú er 784 — 2784
Til skrifstofukostnaðar . . . 2400 — 12400 15. Forstjóra latínuskólans • . . laun 4200
|>ar að auki hefir pessi embættismaður stórt stein- Hann liefir ibúðarhús að auki.
hús og dálitla bújörð eptirgjaldslaust. Enn fremur 16. Yfirkennara , • • 3200
fær hann annaðhvort ár 2000 kr. fyrir að vera 17. Fyrsta kennara , • • • 1 2400
fulltrúi stjórnarinnar á alpingi. það má pvi óliætt 18. Annars kennara . , • • 2400
telja, að kostað sje að meðaltali 14000 kr. á ári 19. þriðja kennara • • 2000
hverju til pessa embættis. 20. 'Fjórða kennara • . . — 2000
Eins og kunnugt er, veitir stjórnarskráin alþingi
ekki vald til að ráða neinu um upphæð launanna
við petta embætti.
2. Amtmannsins fyrir sunnan og vestan.
Laún , . 6000 kr.
Viðbót við pann sem nú er • • 200 —
Til skrifstofukostnaðar • • 1400 — 7600
3. Amtmannsins fyrir norðan og austan.
Laun • • 6000 --
Til skrifstofukostnaðar • • 1000 — 7000
4. Landfógetans.
Laun • • • • • « • 4000 kr,
*Viðbót við pann sem nú er • « 700 —
Til skrifstofukostnaðar • , 1000 —
Fyrir hættu að lionum misteljist . 200 — 5900
Hann hefir að auki bújörð.
5. Landritarans . . • • . laun 2000
6. Forstjóra yfirdómsins • • 5800
7. Fyrra meðdómanda . . • • 4000
8. Annars meðdómanda ■ a • 4000
9. Landlæknisins • • • 1 4800
Hann er einnig forstjóri læknaskólans í Reykjavík.
10. Póstmeistarans.
Laun • , • • • • • 1700 kr.
Til sknfstofukostnaðar • • 600 —
Fyrir hættu að honum misteljist 1 af 1000,
sem gjörir hjer um bil . • • 200 — 2500
11. Biskupsins.
Laun • * 7000 kr.
Viðbót við pann sem nú er • • 232 —
Til skrifstofukostnaðar • • 1000 — 8232
12. Forstjóra prestaskólans.
Laun • • 4600 kr.
Viðbót við pann sem nú er • • 131 — 4723
Ljótunn Kolbrún. ir ytri enda er fjós
Á landinu eru nú 20 hjeraðslækna-embætti. Af hjeraðs-
læknunum eiga 5 að fá sínar 1900 kr. liver í laun á ári, en 15
peirra sinar 1500 kr. hver. J>að er samtals 32000 kr.
Mörg af læknaembættum pessum eru laus, en aptur hafa
sumir peir læknar sem nú eru, bújarðir eða launaviðbætur.
f egar litið er yfir löndin og athugað ásigkomulag peirra, sjest brátt^
að pau eru mjög ólík að gæðum, og að sitt landið hefir hvað til á-
gætis sjer. þetta sjá íbúarnir sjálfir best, og vita optast mjög vel
að nota sjer gæði lands sins. í hinum frjófu og veðursælu löndum
stundar bóndinn mest akuryrkju, og ef fjall-lendi er, pá jafnframt
kvikfjárrækt. I ófrjófari löndum, og einkum strjálbyggðum fjalla-
löndum er kvikfjárræktin í fyrirrúmi, og í köldum löndum er kvík-
fjárrækt og veiðar aðalbjargræðisvegir.
Vjer vitum nú eigi siður en aðrar pjóðir hver gæði land vort
hefir að geyma; vjer vitum að í kring um pað er að vísu fisk-
auðugur sjór, og pað svo mjög, að útlendar pjóðir í margra hundr-
.aða milna fjarlægð senda til landsins árlega fjölda skipa til fiski-
veiða, en að sjáfarafli vor er og verður pó næsta stopull vegna hinn-
ar hörðu veðuráttu og ísalaga, og pvi teljum vjer sjáfaraflann eigi
aðalatvinnuveg vorn. Vjer leitum atvinnu vorrar einkum á landinu
sjálfu. J>ar sjáum vjer hina afar stóru afrjetti og heimalönd, par
sem viða er hálf og jafnvel heil mila milli bæja. |>etta mikla land
er sumstaðar næstum ónotað, og víða illa notað, jafnvel pó pað sje
viða mjög gott til beitar, enda bæði sumar og vetur, par sem fjeð
er eigi til, eða pví er pá eigi haldið tíl haga. Á öðrum stöðum,
par sem pjettbýlla er, vanta að vísu pessa rúmu sauðfjárhaga, en á
peim stöðum eru aptur óprjótandi slægjulönd, enda hinir bestu
liagar fyrir nautpening og hross. Af pessu landslagi sjáúm vjerað
land vort er kvikfjárland, enda er kvikfjárræktin og hefir æ verið
vor helzti atvinnuvegur. Vjer sjáum pví hve mjög oss er nauðsyn-
legt að efla penna atvinnuveg vorn á allan hátt, enda hefir verið
ýmislegt rætt og ritað í pví tilliti hjá oss, en pó færra komið í ljós
(Dálítil sveitarsaga).
[Framh.]. „Fátt hefirðu sagt mjer enn
um húsaskipun á Hjalla“, sagði Eyjólfur.
„J>ar á að verða stofa og skemma í skálan-
um“, sagði forvaldur, „sitt hús hvoru meg-
in inngangs og lopt yfir öllu. Efra liúsið
er baðstofa og eldhús utan við og er lang-
veggurinn milli húsann, svo pykkur, að göng
eru í lionum til beggja handa, önnur til
eldhúss, hin til baðstofu, en engin göng
beint ínn, nema frá bæjardyrum. Allir
húsaveggir eru pykkir og hlaðnir mest-allir
af grjóti felldu saman eins og höggvið sje.
Baðstofan sýnist á prepi, pegar inn er kom-
ið. í>ó er lopt upp i henni og er par sofið
af sumum, Svefnhús er og frammi á skála-
lopti. Allra einkennilegast á pessum bæ er
pað, að prömin, sem húsin standa á, er svo
há, að undirhús eru í henni allri og vænir
gluggar á hliðum til að bera birtu í pau og
purka pau. TJndir hálfri baðstofunni er
búrið, allt piljað og loptið tvöfalt. En und-
____________o_ _ w veggur milli. Svo
er annað undir eldhúsi og dyr milli undir
baðstofustafni. þar eru og útidyr á fjósi.
Tvö hús eru undir skálanum. Bæjarpröm-
in er yfir mannhæð að neðan og lítið eitt
lægri að ofan. Fellt grjót er kringum alla
glugga á hliðum og pó oitthvað milli steina,
eins og steinlím. f>að held jeg sje guli
leirinn seigi, sem par er víða upp í fjallinu.
Væri prömin og veggir á pessum bæ límt
saman með steinlimi. Aeld jeg liann stæði
eins lengi og Hólakirkja. Engin úthýsi eru
enn komin upp heima nema fjósa-hlaða,
skammt upp frá bænum rjett hjá hamrin-
um upp á hjallanum. Jeg held hann eigi
að bera hlaup af hlöðunni, ef pað kæmi.
Fjenaðarhús á að byggja efst á hjallanum
lijá stórgrýtisurðinni. það á að bíða til vors,
pví bóndinn vill færa grjót úr urðinni til
húsanna og hafa pau hátt sett eins og bæ-
inn og veggi ferlega pykka. Má vera hann
ætli að hafa fjenaðarliúsin eða hlöðurnar í
pröminni., pví pað sparar trjáviðinn, Hann
gekk með mjer uppeptir í morgun, pegar
jeg fór af stað, og talaði um petta við mig,
-J- 63 —
sagðist verða að hafa mikið af fje sinu út í
Koti í vetur og mann hjá pví. Nóg eru
húsin par. Minnst af peim parf liann Jón
minn, og 'nóg eru fyrninga-heyin í hlöðun-
um. Sumt af fjenu hefir hann enn á beit-
arhúsunum frá Botni. Hestana vill hann
hafa heima og byggja hús handa peim fram
hjá urð, vetrarbyggingu, og er par kastað
heyi í urðinni. Jeg spurði hann hvar hann
vildi setja fjárhúsahlöðuna, pví efri gafl-
hlöð liúsanna eiga að vera í urðinni. Hann
sagði að heyin á Hjalla mundi eigi verða
meiri en svo fyrstu árin, að pau kæmist
fyrir undir eða yfir fjárhúsunum og yrði
sízt kostnaðarmeira að setja sterkt fjalagólf
undir kindurnar yfir hlöðunum, en að setja
timburpak á hlöðu, pví eigi hjeldi par ann-
að vatni en vönduð borðapök. Ekki parf
að kvíða sagganum að neðan á Hjalla, pví
par er öll jörð hol og heldur aldrei vatni.
Jpykir mjer furða að lækurinn í dældinni
út af bænum, skuli eigi hverfa á sumrin,
Lindin kemur undan urðinni og er mikil.
Úr henni vill Dagur leiða vatn um stokk
til brunns inn i bænum. Eitt af pvi sem