Norðanfari - 06.11.1878, Page 4

— 104 —
íið orsökin liggi í Jví að kaupmenn vorir sjeu
í raun og veru lakari en annarstaðar, nje í
pví að ull sje hjer miður vönduð. Aðalor-
sökin mun vera, pær stórkostlegu skuldir, sem
orðnar eru hjer við verzlanirnar, par sem til
dæmis við verzlun Höepfners á Skagaströnd
og Blönduós, að við kauptíðarhyrjnn , munu
pær hafa verið frá nýári að setja, nálægt
80,000 kr., auk peirra sem voru við nýár.
Skuldir pesssr eru allteins hjá efnamönnum
og fátæklingum, svo yfir höfuð eru menn
oins og neyddir til að selja kaupmönnum
sjálfdæmi, eður yfirgefa pá og svíkja með
meira eða minna leyti, og er hvorugt gott.
Svona er nú verzlunarlagið hjerna, endamun
pað nú vera með lakasta móti hvað skuldir
snertir, og er pað pó ekki líklegt eptir hina
miklu fjártöku, sem hjer var í fyrra haust.
En pegar litið er á hin afarmiklu munaðar-
vöru- og búðarglinguTskaup, pá verður allt
eðlilegt. Hm petta mætti mikið rita, enpað
kemst ekki á pennan seðil, enda er jeg lítt
fær um slíkt. Nokkrir merkisme.nn hafa nú
í hyggju, að koma á samtökum til að minnka
kaupstaðarskuldir og koma á almennri vöru-
vöndun, og kann vera jeg riti pjer um pað
síðar, ef nokkuð verður aðgjört í pá stefnu.
J>að hefur verið tilfinnanlegur galli hjer á
verzlun í pessari sýslu í ár, að varla má heita
að nokkur spíta liafi fengist, svo ýmsir sem
liyggt hafa eru nú ráðalausir að fullgjöra
hús sín, og sumir hafa alls ekki getað byggt
pað sem peir ætluðu. TJm önnur almenn
málefni er litið að tala. Hinn almenni
presta- og leikmanna fundur hjer í sýslu, um
presta og kirkjumál, var haldinn á heimili
prófástsins í Steinnesi 10. júli, en pareð svo
langt er um liðið, sýnist pýðingarlítið að
skýra nákvæmlega frá aðgjörðum hans. Að-
nlstefna fundarins varð sú að prestastjettin
hefði laun sín sem mest af fje kirkna og
prestakalla, og var pví farið fram á að leggja
niður 4 eða 5 prestaköll hjer ísýslu, ogvoru
pær sameiningar sampykktar af prestakalla
nefndinni í Reykjavík nema með Hof og
Höskuldsstaði á Skagaströnd, er hún áleit
úfært að sameina, enda mun pað naumast
tiltækilegt, pó að einn prestur hafi nú um
sinn pjónað báðum peim prestakóllum. Með
töluverðum atkvæðamun var pað einnig sam-
pykkt, að sóknartekjur presta værupærsömu
og hingað til hafa verið, sem og að prestar
hefðu sjálfir innheimtu peirra eins og að
undanförnu. J>að mun hafa verið hjer um
bil eindregið álit fundarins, að söfnuðir tækju
við umsjón og fjárhaldi kirkna. Fjórar kirkj-
ur skyldi leggjast niður, nefnil. Spákonufells,
Blöndudalshóla, Grímstungu og Staðarbakka«.
Austanpóstur, herra Stefán Jóhannesson,
kom nú seinast hingað að austan 30. p. m.
Hann hafði sloppið yfir öræfin, áður seinustu
illviðrin skullu á. 1 Beykjahlið varð hann
að sitja hríðtepptur 1 dag og aptur í Múla
4 daga, paðan komst hann ekki, vegna
fannfergjunnar, nema að Einarsstöðum, sem
pó ekki er nema míla vegar, annann
daginn að Ljósavatni, sem munu vart 2
mílur, priðja daginn yfir Vaðlaheiði ofaná
Svalbarðsströnd og fjórða daginn árdegis hing-
að. Vegna ritstjóra »Skuldar» hafði Eski-
fjarðarpósturinn beðið fram til nóns pann dag,
er hann átti að fara eptir »áætluninni« frá
Eskifirði, og náði pess vegna ekki að Kolls-
stöðum fyrri en um nóttina, svo að Stefán
póstur komst ekki frá Kollsstöðum fyrri en
kl. 3 e. m. daginn eptir.
[Úr brjefi úr Vopnafirði, d. 2% 78].
»14. p. m. koin hjer inná höfnina, ensk
Skonnerta, að nafni »Harriet Louise«, fiski-
skip úr Sethlandseyjum, og lagðist fyrir 2
akkerum, og til enn meiri tryggingar var
kaðall festur við festar verzlunarinnar, er
skip hennar liggja hjer við, pá pau eru hjer
á höfninni; skip petta komst samt ekki á
höfnina sjálfa er skipin venjulegast liggja, gat
pví ekki náð 1 festar verzlunarinnar, en veðr-
ið pá komið fjarskalegt og úr peirri átt sem
skipinu var mest liætta búin, svo pað sleit
pegar upp og varð að strandi. Skipið
brotnaði mikið og allt sem á pví var tapað-
ist, að undanteknu dálitlu af seglum. Skips-
menn gátu bjargað sjer upp í varphólmann,
sem er hjer rjett á móti kauptúninu, og lijeldu
par til, unz peim varð náð paðan eptir miðj-
ann dag. Skipskrokkurinn ásamt ýmsu hrasli,
er fundist hefir af strandinu á að seljast við
opinbert uppboð. A skipi pessu voru 16
manns.
Lengi í sumar hafði fiskiskip legið á
Bakkafirði á Langanesströndum, sem átti heima
í Eæreyjum og búið að afla 28,000 af fiski,
en rak par á land í sama veðrinu og Seth-
lenska skipið hjerna. Mennirnir komust af pví á
land á sunnudaginn, en morguninn eptir rak
pað á land fyrir öllum festum, og brotnaði
í mul, og ekkert náðist af öllum afla pess.
Skipsmenn komu allir hingað 12 saman, sem
allt eru Færeyingar. ]>ann 20. kom hjer inn
ensltt íiskiskip, er var að byrgja sig með vatn.
Með skipi pessu komust allir skipbrotsmenn-
irnir fyrir pað fyrsta á Seyðisfjörð. Nú er
eptir að geta pess, sem mest tekur yfir, sem
eru fjárskaðarnir hjer í Vopnafiði og yfir alla
pessa sýslu meira og minna, og pað svo mörg-
um hundruðum skiptir, pví allmarga vantar
meir en helming af pví sem peir áttu á af-
rjettum og fjarskinn sjálfur fundist dautt.«
[Úr brjefi úr Reyðarfirðl, d. 13/10 87].
»Haustið hefir verið mjög slæmt og
veðrasamt síðan 14. sept. Heyskapur varð
víðast í meðallagi, en hefði í liaust orðið gott
og menn ei orðið að hætta heyskap um míðj-
ann september, pá hefði heyjast í bezta lagi.
Róur og jarðepli hafa vaxið með lang bezta
móti á Austurlandi í sumar og gjöra pað
hitarnir, sem voru í júlí og ágúst. A Papa-
ós strandaði nú haustskipið áður enn búið
var að ná úr pyí nokkru að mun, og hefi
jeg heyrt, að korntunnan sjóvot hafi par seld
verið fyrir 80 aura enda ekki nema 20 aura.
í fyrra strandaði par líka haustskipið, og er
pað leiðinlegt og hætt við að hausthöndlan
pyki par 'ófýsileg eptir leiðis. Fiskafli hefir
lítill verið, og valda pví að miklu ógæftir
og beituleysi (o: vöntun síldar), ekki helir
enn aflast neitt á smokkfisks-önglana, enda
hafa peir sjaldan verið reyndir«.
[Úr brjefi af Völlum í Múlas., d. 15/10 781.
»Hjeðan er flest illt að frjetta, cinhverja
pá verstu tíð sem að menn pykjast muna
síðan 15. sept. seinastl.; fyrst snjóáfelli 0g
síðan stöðugar norðaustanrigningar og krapa-
hríðar. Fjárskaðar hjer almennt um allar
sveitir, og fjeð sem óðast að koma nú upp
úr fönninni bæði dautt og með lífsmarki.
Veikindi ganga hjer almennt, kvefsótt með
lungnabólgu og taki, og eru margir dánir úr
pessari veiki, meðal peirra sem sálast hafa
eru bændur 2 hjer á Völlunum(/ Sigurður
Guttormsson að Kollstaðagerði og ]>órarinn
Hallgrímsson að Ketilsstöðum. Að pessum
mönnum var mikill mannskaði; J>órarinri
heitinn var einn með beztu og merkustu
mönnum hjer um sveitir, vildi hvervetna láta
gott af sjer leiða, enda var hann hinn ást-
sælasti; mun hans lengi verða saknað afvin-
um hans og vandamönnum og öllum sem
pekktu liann. Æfiatriða pessa merkismanns
mun verða getið í blöðunum«.
Hvalrekar eystra. A Alptavíkurfjöru,
fyrir norðan Loðmundarfjörð, rak hval í næstl.
ágústm. sem var nokuð skertur, er tilheyrði
fröiken Guðrúnu Arnesen á Eskifirði. Ánn-
ann hvalinn rak á Hafnarfjöru í Borgarfirði
austur, sem tilheyrði Vallaneskirkju. Tvær
andarnefjur hafa nýlega rekið á Tjörnesi,
aðra á Syðritungu en hina á Hringveri.
— Hvalurinn sem festi sig á Laufásgrunni
og var unninn par, var ekkiHrefna helduraf
pví hvalakyni, sem nefndir eru Litluhnúðar.
Vættin af spikinu var seld 4 kr., af rengi 2
kr. og pvesti 1 kr.
I'úta- og skipatjon. í miklu hríðinni
21. f. m. höfðu 5 fór í Húsavík tekið par
ut og brimið brotið, á Grenivik og Skeri á
Látraströnd 2 báta með árum og strengjum.
I A Hellureit á Arskóströnd 2 byttur og pramm
og nokkuð af borðvið. Á Sauðárkrók slitn-
uðu upp bæði kaupskipin er par lágu og rak
áland, einnigpau 2 skip, er lágu við Blöndu-
ós, annað rak upp á Úingeyrasand, en liitt
nálægt Hjaltabakka. A öllum pessum skip-
um höfðu mennirnir komist af.
Norðanpóstur, herra Daníel Sigurðsson,
kom hingað að sunnan 3. p. m. og með
honum sjera Jóhann Lutlier Sveinbjarnarsson
Magnússonar, frá Skáleyjum á Breiðaf., er ætlar
að verða aðstoðarprestur sjera Daníels prófasts
að Hrafnagili. Að sunnan og vestan er ým-
islegt að frjetta og par á meðal skipströndin
sem getið er lijer að framan, er vjer vonum
í næsta blaði. að geta sagt greinilegar frá á-
samt nokkrum frjettum frá útlöndum. “
Edinburgh 4. sept. 1878.
G-óðir skólabræður!
Jeg hefi yður að færa pau tíðindi, sem
jeg veit að öllum yður muni sorg að heyra,
og pau eru, að kennari vor Grísli Magnús-
son andaðist hjer í Edinburgh 24. ágúst-
mánaðar. Jeg veit eigi, hvort yður sýnist
svo sem mjer, að vjer lærisveinar hans fá-
um stein reistan til að marka staðinn, par
sem moldir hans hvíla hjer fiarri fóstur-
jörðu hans og vor. En pess er jeg fullviss,
að pjer ernð mjer samdóma um pað, að
hann verðskuldi allan pann sóma, sem vjer
getum sýnt honum. Áð vísu snertir pað
hann eigi sjálfan, hvað vjer gjörum í
pessu efni; en mjer finnst pað viðkunnan-
legra fyrir sjálfa oss, að sá staður gleymist
ekki pegar með öllu, par sem hann er lagð-
ur. Lærisveinar Gísla eru nú svo margir
orðnir, að laglegan bautastein mætti reisa,
pótt litið eitt væri, er hver legði til.
Herra Jón fcorkelsson rektor, herra
Magnús Stephensen yfirdómari og herra
Jmrgrímur Johnsen læknir á Akureyri taka
við samskotuin til pessa minnisvarða.
J.ón A. Hjaltalín.
Auglýsing.
J>ar verð á íslenzkum prjónasaum
heör í seinni tíð stöðuglega farið lækkandi
erlendis og nú eptir seinustu írjettum orð-
ið svo lágt að pað getur hvorki borgað sig
fyrir bændur að tæta, eða fvrir verzlanirn-
ar að taka prjónasauminn, par við pví er
að búast að hann verði bráðlega óseljandi
fyrir nokkurt verð, pá finnum vjer oss skylt
að auglýsa skiptavinum vorum petta; en
bæði sökum hinna miklu verzlunarskulda og
eins sökum pess, að nokrir kunna pegar
vera byrjaðir á tóskap. höfum vjer afráðið
að taka til næsta nýárs einungis upp
í s k u 1 d i r vel unna tvíbandssokka sem
vega 16 til 18 lóð fyrir 55 til 60 aurapar-
i^, en úr pví sjáum vjer oss ekki fært að
taka nokkurn prjónasaum fyrst um sinn.
Akureyri, 4. nóvember 1878.
Eggert Laxdal. Pjetur Sæmundsson.
E. Th. Hallgrímsson.
Eigandi og ábyrgðarm.: B j 8 r n J ó n s s o n.
Prentari: Ólafur Ólafsson.