Norðanfari - 25.01.1879, Blaðsíða 2

— 10 —
brjefaskiptum við áreiðanlega menn á ýmsum
stöðum á landinu, og með pví ef auglýst
væri í blöðunum verðlag á allskonar inn-
lendum vefnaði á hverjum stað,
J.: Mjer pykir ekki ólíklegt, að petta
allt mætíi takast, einkum með samtökum,
en öll okkar fyrirtæki stranda á samtaka-
leysinu,
B.: f>ó vjer getum litlu áorkað án sam-
taka, og jeg sje fús til að játa nauðsyn
peirra, pá getum vjer pó án peirra klætt
oss sjálfa af innlendum efnum, án peirra
getum vjer lika talað við kaupmanninn og
samið við hann um hvað eina i verzlunar-
efnum. En auk pessa ættum vjer að gæta
pess. <að fleira má vinna að vetrinum enn
tóvinnu, en sem nú er ýmist illa gjört eða
ógjört látið.
J.: Ekki skil jeg að pað sje margt eða
mikið sem unnið verði til gagns um vetrar-
tíman og fyrri part vorsins annnað enn tó-
vinnan. Að vísu parf sjálfsagt að hirða
um skepnurnar par sem pær eru, en hæði
ganga til pess fáir menn á hverju heimili,
enda geta peir líka jafnframt unnið að
tóvinnu.
B.: f>úert pó svo skynsamur maður að
pú kannast við að ýmsu sje mjög ábótavant
hjá oss í siðum vorum og búnaðarháttum,
enda hlytur hver maður með heilbrygðri
skynsemi að játa petta. Til að geta bætt
siðina vantar oss menntun, og til að geta
bætt búnaðinn vantar oss meðal annaré
betra lag á að nota tímann, ekki einasta --
sumartímann, heldur einnig vor og haust
og vetur. Yæri pá ekki nær að börnum
og ungu fólki væri gefinn kostur á að leita
sjer nokkurrar menntunar á hverjum vetri,
svo pað ekki einungis gæti lesið minnkunar-
iaust á bók, heidur ®g ritað læsilega hönd
•og reiknað auðveldasta reikning; mundi
petta hafa góð áhrif á menntunarlist manna.
Einnig ætti á hverju heimili að halda ungu
fólki til að lesa góðar og fróðlegar bækur
fyrir fólkið er getur haft beztu verkun á
siðferði og menntun. í stað pessa er nú.
víða svo mikið annriki við tóvinnuna, að
börnin hafa naumast tíma til að læra að
<lesa eða spurningarnar, hvað pá annað, sem
vandlærðara er. Og hvað er pað pá sem
vjer gjörum tii að bæta búnað vorn og
búnaðarháttu? J>að er varla teljanda, eða
getum vjer ekkert gjört í pessu skyni annað
enn heyvinnu og smáband? Jeg er búinn
að sýna pjer hvað vjer höfum upp úr smá-
bandstóskapnum, og að engi tóvinna borg-
ar sig eins illa, en jeg á eptir að sýna
pjer hvað vjer gætum grætt á pvi, að
stunda önnur verk jafnframt pegar pau verða
unnin.
(Framh. síðar).
í 2. árgangi, 15. tölublaði „SkuldarK, er
út kom 8. júni í vor sem leið, stendur
skýrsia frá bindindisfjelagi Norðfirðinga, og
áskorun til annara bindindisfjelaga í land-
inu að skýra frá högum sínum. Til pess
að verða við pessari ósk vorra kæru bind-
indisbræðra í Norðfirði, skulum vjer nú
leyfa oss, að skýra hjer í fám orðum frá
bindindisfjelagi Höfðhverfinga.
1 samkvæmi, sem haldið var í Hvammi
í Ilöfðahverfi 26. des. 1877, kom til orða
að stofna bindindisfjelag í sveitinni, og
fjekk sú tiliaga góðar undirtektir hjá peim,
sem við voru staddir. Áar pá pegar ritað
boðsbrjef um að ganga í fjelagið, og urðu
27 menn til að skrifa sig í fullkomna bind-
indi1, og 8 sjómenn með peirri undanpágu,
að peir mjettu neita litilræðis af einbverjum
áfengum drykk, meðan peir væru úti við
hákarlaveiðar á pijjuskipum. 19. janý.ar .
næst á eptir var fyrsti fjelagsfundur haldinn,'
voru par rædd og sampykkt lög handa fje-
laginu, og 3 menn kosnir 1 stjórn pess.
Lög fjelagsins eru í 11 greinum, og munu
pau vera svipuð lögum annara bindindis-
fjelaga, nema ef vera skyldi að pví, að fje-
lagsmenn greiða á hvers árs aðalfundi dá-
lítið tillag, að minnsta kosti 25 aura, og
ver fjelagið pví, sem pannig safnast í bvert
skipti, til að gefa pað einhverjum fátcekl-
ingi, sem álitinn er pess verðugur. Annar
fjelagsfundur var haldinn 20. apríl, en hann
var mjög fámennur. J>ar var lesið upp
vinsamlegt ávarp .og flutt kvæði til fjelagsins.
þriðji fundur á arinu (aðalfundur) var
haldinn 29. desember í Hvamrni, eins og
báðir hinir fyrri, og var hann sóttur af
allt að 40 manns, bæði fjelagsmönnum og
nokkrum öðrum. Yoru pá lesin upp fje-
lagslögin, og kom fram tillaga um að breyta
peim í pá stefnu, að veita öllum fjelags-
roönnum ýmsar undanpágur frá fullkominni
bindindi. Eptir nokkrar umræður var til-
laga pessi felld með meira hlut atkvæða.
Gengu pá úr fjelaginu 10 minnihlutamenn,
en aptur gengu í fjelagið pá pegar 9 nýir
fjelagsmenn. Tillög pau er greidd voru á
fundinum urðu (samtals 22 kr. 80 aurar, og
var petta fje jafnskjótt eptir sampykkt
fundarins sent fátækum og jarðnæðislausum
fjölskyldumanni í sveitinni. Á fundi pess-
um var lesin upp grein sú í „Skuld“ frá
N orðfirðingum, sem getið er bjer að fram-
an, og sampykkt að svara benni með st-uttri
skýrslu í „Norð'anfara". Að síðustu voru
kosnir í stjórn fjelagsins til næsta árs:
Jón Loptsson bóndi í Hvammi, |>orsteinn
Kristjánsson ráðsmaður á Hjalla, og Gutt-
ormur Einarsson bóndason í Nesi.
Af pví jeg býst við mörgum og margvis-
legum spurningum bæði um ferð mína vest-
ur til Nýja íslands i Ameríku, um hagi
landa par, og álit mitt um hve heppilega
pessi íslenzka nýlenda sje valin, m. fl., pá
vil jeg, til pess að fyrirbyggja missagnir um
ýmisleg atriði í frásögn minni, eins og opt
á sjer stað pegar munnlegar frjettir berast
um langan veg frá einum til annars, biðja
hinn heiðraða ritstjóra Norðanfara að ljá
pessum línum rúm í blaði sínu.
Eins og getið er um í „Framfara11,
nr. 36, f. á,, lögðu tvö skip Slimmons frá
íslandi í sumar sem leið, með veSturfara á~
leiðis tii Skotlands. Tók annað peirra
(skipið „Ósborne") farpegja á Borðeyri,
Akureyri og Djúpavog, og lagði paðan 14,
júlí og kom til Leith á Skotlandi pann 17.
þaðan var farin vagnaleið til Glasgow (um
50 mílur enskar) pann 18. og stígið á skip
pað, er flytja skyldi farpegja yfir Atlants-
liafið („Waldencian", 2,255 tons) pann 19,
og haldið til „Greenoch“. Hitt skipið
(,,Queen“) er tók farpegja á Seyðisfirði og
Yopnafirði lagði hjeðan frá landi pann 17.
júlí og lentí í Granton nóttina rnilli 20, og
21. Fóru farpegjar paðan á vagni til Hel-
ensburgh, sem er gagnvart Greenoch, og
komu tíl skips að kvöldi pess 21. Lagði
pá skipið strax á stað með allan hópinn 422
:) Orðið bindindi er með rjettu kvenn-
kyns, pó sumir láti pað vera hvorugkyns.
íslendinga og rúma 80 Skota og lenti við
Point Levi eður; sem einnig er nefnt, Sout
Quehec eptir tæpa 11 daga ferð, (sem er
2541 mílur) pann 1. ágúst. J>aðan hjelt
allur hópurinn að kveldi daginn eptir, nema
3 fjölskyldur sem fóru til Nova Skotia, áfram
vestureptir á vagnlest er stansaði í Montreal
lítinn tíma eptir miðdagsverði pann 3. á-
gúst og kom til Toronto snemma morguns
pann 4. eptir 500 mílna landferð. Hjeldu
pá viðstöðulaust áfram peir sem fóru til
Minnesota, nálægt 100 manns og allt að 100
manns staðnæmdust par, en með pví herra
Sigtr. Jónasson umhoðsmaður stjórnarinnar,
sem kom til móts við okkur á skip á fljót-
inu St. Laxvrence pann 31. júlí til pess að
veita okkur fylgd og forstöðu til Nýja ís-
lands, áleit að einn bátur gæti ekki flutt
alla pá sem vestur ætluðu til Manitoba um
220 manns, yfir Huron og Superior vötnin.
pá var fólkinu skipt í tvo flokka, sem hjeldu
á stað á vagnalestum um miðjan dag pann 6.
ágúst, annar til Sarnia um 100 mílur, en
hinn til Collingwood sem eru 97 mílur. Var
farið á gufubátum með báða flokkana á
stað samdægurs og sameinuðust peir aptur
í Duluth, eptir 970 mílna vatnaleið , pann
10. f>ar var beðið eptir vagni nálægt 3
dögum ; farið á -stað pann 13. og komið til
Fishers Landing um miðjan dag p. 14. ept-
ir tæpa 400 mílna landferð frá Duluth.
f>aðan var farið samdægurs eptir nokkra
bið norður eptír B-ed River á gufubát, á-
samt öðrum stórum bát sem tengdur var
við hlið gufubátsins, og komustmenn pann-
ig til Winnipeg kl. 10 að kvöldi pess 16.,
um 380 mílna veg eptir B-auðaránni. Var
par pá fyrir fjöldi manna frá Nýja Islandi
sumpart til vörukaupa og sumpart til pess
að bitta kunníngja jSÍna og frændur, er peir
áttu von á béðan að heiman frá íslandi og
leíðbeina peim með nauðsynjakaup og land-
nám. p>ar var og staddur síra Jón Bjarna-
son eg hjelt hann -guðspjonustugjörð yfir Is-
lendingum á sunnudaginn p. 18. úti undir
beru lopti í nánd við innflutningshúsið í
Winnipeg. Nokkrir innflytjendur numu
staðar í bænum og fengu sér par atvinuu,
en flestir, hátt á annað hundrað, fengu flutn-
ing pann 19. með gufubátum til nýlendunn-
ar, og voru settir í land , sumir á Gimli
pann 20. og hinir á Sandvík pann 21. á-
gúst, og fengu peir allir hinar beztu við-
tökur hjá löndum sínum , er veittu peim
bæði húsaskjól og pað sem pá vanhagaði
um til viðurværis, mjólk og kartöflur fyrir
mjög litla eður alls euga horgun meðan
peir voru að átta sig á breytingunni og velja
sjer lönd, svo og alla pá leiðbeiningu og
hverja aðra velvild er peir gátu í tje látið,
og óskuðu margir að jeg minntist pess pakk-
látlega fyrir peirra hönd í einhverju dag-
blaðanna heima á íslandi. Hafa flestir
peirra sem fluttu í norðurhluta nýlendunn-
ar Mikley og Fljótshyggð, pegar tekið sér
lönd og all margir peirra sem urðu eptir i
suðurhlutanum Víðirnesbyggð.
J>eim er settust að í Winnipeg gekk
heldur érfitt að fá vinnu fyrir meira en 1
doll. 25 cent á dag, en stálpaðir unglingar
frá 10—16 ára komust umsvifalaust niður í
vistir 2—6 doll. kaup um mánuðinn til að
byrja með og kvennfólk fékk vinnu og vist-
ir viðstöðulaust og gott kaup, 8—12 doll.
um mánuðinn.
Mjög misjafnlega ljetu menn yfir við-
urgjörningi á Atlantshafi, sumir vel, en
sumir illa, og virtist mjer á stundum, að
eiga sjer stað ástæðulaus heimtufrekja og