Norðanfari - 17.05.1879, Blaðsíða 3

— 47 —
inni á sóknarfólk, þö aðalástæðan liggi í fví
áðurnefnda. (Mðurl. síðar).
r
I 15.—16. nr. „Norðanfara", er út
l?om 27. marz þ. á„, stendur kjarngóð grein
til Bacliusar vina frá cinhverjum „Eyíirð-
ingi“. f>að er auðsjeð, að grein þessi er
rituð af þjóðást og heitri tilfinningu; hún
er hrein og bein áskorun til íslendinga
yfir höfuð, að þeir heyi öflugt stríð gegn
þjóðfjandanum Bachusi, þessum meinvætti,
sem einkum nú á 19, öldinni hefir með
herskildi ætt yfir land vort, og lagt margan
góðan dreng að velli, en flesta sært. meira
eða' minna, og sjálfsagt lokið upp fjárpyngju
hvers þess manns, sem hann liefir komizt í
nokkurn kunningsskap við. „Eyfirðingur-
inp“ bendir mönnum á vopnið, sem biti á
óvininn, nefnil. bindindið, já, sem hið
eina, áreiðanlega, sárbeitta vopn, er bæði
sje sverð, skjöldur og brynja gegn Bachusi.
Hann skorar sjer í lagi á embættismenn
.vo'ra, að þeir, sem fyrirliðar þjóðarinnar,
taki sjer þetta vopn í hendur í broddi
fylkingar, og berjist með því sem einarðir
■og ötulir liðsmenn gegn óvininum.
Jeg get nú eigi annað en tekið úndir
þessa áskorun nafna míns ineð mestu gleði,
já með þeirri hjartans ósk og von, að hún
mætti verða að tilætluðuin notum, og að
íslendingar leggðust nú allir á eitt.með að
reka Bachus af höndum sjer. En til þess
þarf eigi annað en einungis nógu e i n-
beittan og einlægan vilja til að
neita sjer um alla víndrykkju.
Og hve ómetanlegt gagn vinnum vjer eigi
bæði sjálfum oss og öðrum með þvi ? Eða
lítum til baka yfir næstliðin 30 ár, og rifj-
um upp fyrir oss þær affeiðirígar, sem of-
drykkjan hefir haft í för með sjer, og spyrj-
'um sjálfa oss: Hversu margir bafa eigi
orðið fátækir og enda öreigar sakir ofdrykkju?
Hve mörgum sjúkdómi hefir hún eigi ollað?
Hve mörgum slysförum hefir hún eigi vaid-
ið? Hve mikla sorg hefir hún eígi bakað
konum og börnum? Hve margir glæpir
hafa eigi verið framdir hennar vegna ? Og
í stuttu máli — hve mikið óguðlegt athæfi,
bæði með orðum og verkum, hefir eigi ver-
ið framið fyrir ofdrykkju sakir ? Allir,
sem hafa veitt mannlífinu nokkra eptirtekt,
munu finna ótal-mörg dæmi upp á allar
þessar spurningar. Og þó allt það fjár-
tjón, sem Bachus hefir ollað oss, sje ómögu-
legt að telja með tölum, þá skal jeg samt
sýna mönnum ofurlítið sýnishorn af þeirri
einu hagfræðislegu töluskýrslu, sem til er
um Baclius karlinn.
Eptir því sem skýrslur telja, hefir vin-
drykkja verið áköfust á landi voru árið
1865, því þá er talið að 732,117 pottar af
vínföngum hafi verið fiutt til landsins, sem
mundi nema lijer um bil 300,000 krónum;
ef menn nú bera þetta saman við fólkstölu
á landinu um þær mundir, þá mundi koma
hjer um bil 11 pottar á hvert mannsbarn,
eða 33 pottar á hvern fullorðinn karlmann.
Eptir þessu má ætla, að það hafi verið
drjúgur sopi sem sumir hafa tekið til sín,
því margir hafa þó, sem betur fer, lítils
notið, og sumir einkis. — Vindrykkju-öld
vora má telja mesta frá 1850 til þessa tíma,
eg hefir hún smá-aukist fram að áðurnefndu
ári, enda var þá sá hugsunarháttur drottn-
andi hjá hinni islenzku þjóð, að sá þóttist
aiaðurinn mestur, er mest gat drukkið; en
síðan hefir álit Bachusar farið smáhnign-
andi, því árið 1875 voru innflutt vínföng
ekki talin nema 345,356 pt., og er það
hjer um bil hálfu minna en fyrir 10 árum
síðan (1865).
jþetta er gleðilegur vottur um sigur
yfir Bachusi, og mætti þó verða enn betur,
eptir því sem afl hans vanast og lands-
menn verða skynsamari og herkænari í því
efni. Já, á næstu 10 árum ætti að vera
hægðarleikur að gjöra hann alveg útlægan
af landi voru, ef samtök og áhugi lands-
manna væri einbeittur. Og þá mundi apt-
ur auður og velmegun, menntun og fram-
takssemi eflast hjá oss, þvi ef öllu þvi fje,
sem ennþá gengur út úr landinu fyrir vín-
föng, væri varið til eflingar menntun og
verklegum framförum landsmanna, þá mundi
fljótt komast annað lag 4 hjá oss, en nú
er. Og þá mundu einnig kaupstaðarskuld-
ir vorar minnka, sem rjett er talið eitt af
þjóðmeinum vorum. En af hverju er nú
þetta þjóðmeinið komið ? Mestmegnis af
vinkaupum og víndrykkju, og þar af leið-
andi óstjórn og óreglu1)
Hvað það atriði snertir, að embættis-
mönnunum beri að ganga á undan öðrum
með góðu eptirdæmi með því að fara sjálf-
ir í bindindi, þá er jeg fyllilega á þeirri
skoðun, að það sje bæði skylda þeirra og
sómi fyrir þá, einkum andlegrarstjettarmenn,
sem í því tilliti sem öðru eiga að gefa gott
eptirdæmi af sjer í dagfari sinu; en finni
þeir nú elíki af frjálsum vilja köllun hjá
sjer til þessa, þá verður alþýða að láta það
vera þeirra ábyrgðarhluta, og sjálf ganga á
undan þeim með góðu eptirdæmi, en jafn-
framt láta þá komazt að raun um, að þeim
því að eins haldist víndrykkja uppi óátalin,
að hún ekki glepji fyrir þeim á nokkurn
hátt í embættisstörfum þeirra, þvívjerverð-
um að skoða embættismennina sem þjóna
þjóðarinnar, en ekki sem húsbændur henn-
ar, svo þeir verða því að miklu leyti að
sníða sjer stakk eptir vexti og vilja al-
þýðunnar.
Að endingu vil jeg láta þá skoðun
mína í Ijósi, að þó'tt algjört bindindi ætti
að vera einhlýtt til að afnema ofdrykkju,
þá sje mjög nauðsynlegt, jafnframt bind-
indissamtökunum, að leggja tálmanir
fyrir innflutning vinsins, og það ætla
jeg að yrði helzt á þann hátt, að leggja
afarhátt gjald á innflutta vínvöru,
því þá mundi kaupmönnum vorum naum-
ast þykja tilvinnandi að flytja mikið til
landsins af þeirri vöru, sem þeir fyrirfram
þyrftu að gjalda svo mjög hátt gjald af, og
í annan stað væri það maklegt þeim, sem
eigi vilja ganga i binclindi eða láta af vín-
drykkju, þó þeim yrði dýr sopinn.
Annar Eyfirðingur.
C p p g' ö t v u n.
Nú er búið að uppgötva eptirsetninguna,
sem þykir vanta hjá Di’- Hjaltalín í 8. bl.
ísafoldar þ. á., þannig : »4 hinn bóginn
vona jeg, að þessir hálfgjörðu sálarkryppl-
ingar muni enn geta fengið tilefni til að
brosa, þegar þeir sjá mig í elli minni, ganga
á hólm við reynsluna i seinasta sinni og
hníga þá sern aflvana hetja fyrir hennar
ofurcfli11. Svona lilýtur eptirsetningin að
J) í 2. ári „Ganglera41, bls. 85, er hag-
f'ræðislega sýnt fram á, að árið 1868
hafi innflutt vínföng, tóbak, kafíi og
sykur numið næstum öins miklu verði
og öll innflutt kornvara sama
ár. Ekki er von að vel fari!
vera, og þetta er víst það sem landlæknir-
inn v o n a r.
Einn af sálarkrypplingum Hjaltalíns.
Mannalát. (Aðsend).
9. aprílm. 187 7, andaðist að Mjóada.1
í Bárðardal, óðalsbóndi Jón Jónsson 78 ára
að aldri, og 13. marzm. þ. á. ljezt ekkja
hans, Aðalbjörg Davíðsdóttir, að Kamb-
stöðum í Hálshrepp, áttræð að aldri. J>au
bjuggu vel og lengi að Mjóadal og eignuð-
ust 15 börn, af hverjum 8 eru lifandi, og
öll vel gefin. Hjón þessi voru ávallt i góð-
um efnum, hjálpsöm við fátæka, gestrisin
og í öllu góð fyrirmynd annara.
J>ann 17. janúarm. næstl. þóknaðistal-
góðum Guði að kalla til sín minn heittelsk-
aða ektamann Arna Árnason á Hvammkoti
á Höfðaströnd, 37 ára gamlan frá 5 börn-
um okkar, sem öll eru í ómegð. Hann var
snauður af veraldlegum gæðum, en ríkur af
andlegum fjársjóðum. Blessuð sje hans
minning !
Guðrún Gunnlögsdóttir.
Auglýsingar.
Eimmtudaginn 19. dag næstkomanda
júnímánaðar viljum vjer undirskrifaðir leyfa
okkur að kveðja hina háttvirtu kjósendur
okkar, Eyfirðinga og Akureyrarbúa, til al-
menns fundar 4 Akureyri til að ræða um
alþingismál og önnur nauðsynjamál þessa
kjördæmis. Yæri okkur mikil ánægja að
sem allraflestir góðir menn sækti fundinn
og skýrði þar frá skoðunum sinum og til-
lögum um málin, sjer í lagi þau sem lík-
.indi eru til að rædd verði í sumar 4 al-
þingi. Yiljura við einkum tilnefna brauða-
skipunarmálið, bæði í heild sinni og einna
helzt að því er viðkemur Eyjafjarðarpró-
fastsdæmi.
28. d. aprílmán. 1879.
Einar Ásmundsson. Snorri Pálsson.
Hjer með banna jeg öllum þeim, sem
leið eiga um hinn svokallaða Steinagerðis-
hólma í mynni Eyjafjarðarár, hvort heldur
eru ferðamenn eða menn með heyband úr
hólmum þeim, sem liggja fyrir austan ofan-
greindan hólma eða austan yfir Eyjafjarðará,
að fara annarstaðar yfir nefndan Steina-
gerðishólma en á veginum; brjóti nokkur
á móti þessu banni minu eða skemmi garð-
lag það, sem hlaðið er með fram veginum,
má hann búast við að verða kallaður fyrir
rjett og sæta sektum fyrir tiltæki sitt. þetta
bann mitt gildír um sumartímann eptir-
leiðis meðan að jeg hefi umráð yfir ofan-
skrifuðum hólma. Bann þetta verður þing-
lesið á næstkomandi manntalsþingum á
Akureyri, Öngulstöðum og Hrafnagili.
Akureyri, 12. dag maímán. 1879.
þorgrímur Johnsen.
Fjármark Helga Jónssonar að Skútu-
stöðum við Mývatn: tvístýft apt. fjöður fr.
hægra, tvístýft apt. biti fr. vinstra.
LÝSING
óskilafjenaðar í Húnavatnssýslu
haustið 1878.
I. Úr Vindhælishreppi.
Hvítur hrutur veturg., mark: hálftaf fr. h.,
hangandi ij. apt. vinstra.
Hvítur hrútur veturg., sneitt apt. fj. og biti
fr. h., stýft oddfjaðr. v. Brm.: S-j-SS