Norðanfari - 24.11.1882, Qupperneq 4

er að þau munu einkum meint til pess að
rífa ekki upp grafir hinna dauðu að ópörfu
eður má ske af öðrum verri hvötum. J>að
mun nú pví betur all sjaldan eiga sjer stað
hjer á voru landi, að menn ræni graíir hinna
dauðu nje gjöri peim aðrar árásir af veru-
lega illum hvötum, en engu að síður er eign-
arrjettur hins dána lierfilega misbrúkaður og
fótuin troðinn og grafarhelginni raskað um
skör fram, og pað er pví ófyrirgefanlegra sem
pað viðgengst einmitt hjá og á heimilum
pjóna kyrkjunnar undir liandarjaðri peirra,
sem taka fje af jafnt ríkum sem fátækum
yngri sem eldri í kirkjunnar parfir, fyrirgröf
pá er líkami peirra er lagður í að enduðum
peirra lijervistardögum. Að fám árum liðn-
um, stundum einu til tveim, er gröfin rifin
upp, kistan að líkinu mölvuð, líkaminn höggv-
inn ef til vill sundur eða á einhvern hátt
hrakiun eða lemstraður af peim sem eru við
grafartekt að peím er pá skal jarða, pessa eru
að sönnu ekki mörg dæmi en pví miður mun
pau pó mega finna nægilega mörg pessu til
sönnunar, og sannast sagt er pað, að pað er
hryggilegt að sjá hvernig opt og einatt við
greptranir, að eignarrjetti hins dána er mis-
boðið hvernig bein hinna dauðu eru lirærð
og pvætt saman við mold og grjót og fjölum
og kistubrotum, svo öllu ægir saman og stund-
um lítið tillit haft til hvort beinin fara ofan
í grafirnar aptur eða ekki. — það sýnist pó
sanngirni (jeg tala ekki um siðferðisleg skylda)
mada með pví, að eignarrjettur hins dána sje
svo verndaður að hann fái að njóta pessasíns
síðasta legurúms, pessa dýra jarðakaups síns
að minnsta kosti um 30 40 ár. — það er
satt hjer má færa nokkuð margt til varnar á
móti; kirkjugarðarnir eru langt of litlir, svo
livergi er liægt að hola niður liki í ógrafinn
blett og svo er alltaf grafið reglulaust, ogsvo
sem ekkert tillit haft til, hvort parna eður
parna hefir verið grafið fyrir 1, 2, 3 eða 10
til 12 árum*; pegar maður aðgætir petta, er
petta regluleysi hneykslanlegt, siðum og sið-
ferðistilíinningu spillandi, og órjett, gagnvart
eignarrjetti hins dána, og jeg vil segja ópol-
andi lagabrot; og pað gegnir furðu með fram-
íaraanda pessara tíma, með peim endurbótum,
sem verið er að gjöra, á brauða- og kirkna-
skipan, launum presta, setningu sóknarnefnda,
lijeraðsfulltrúa og lijeraðsfunda með öllum
peim lögum sem stefna í pá átt að auka
menntun ungdómsins rýmka frelsi safnaðanna
og yfir pað heila að endurbæta pað er ábótavant
er í kirkju og trúarlífi voru, að framhjá pessu at-
riði skuli alltaf vera gengið pegjandi; jeg veit
fyrir víst, að margur finnur sáran til pessa pó
allir pegi. — þetta má ekki lengur svo ganga
petta parf að lagfæra pessu parf að breyta;
eu ineð hverju móti verður pessu breytt svo
ljaganlegt sje ? |>au svör sem næst liggja eru:
að stækka kirkjugjarðana, eður byggja nýja;
pað má líka víða svo vel fari, en líka er víða
svo háttað, að pessu verður ekki við komið
svo vel sje, en setjum svo að pað skyldi að
lögum gjört að leggja niður hina gömlu
kirkjugarða og byggja alveg nýja, pá mun í
fæstum stöðum svo ástatt, að peir verði byggð-
ir umhverfis sjálfa kirkjuna par munu liinir
fornu peim nýju jafnan til fyrirstöðu, og fara
að byggja nýja, getur á sumum prestsetrum
gjört tilfinuanlegan landusla sem prestinum,
eða peím sem býr á jörðinni getur orðið
mjög meinlegur, ekki síst yrðu kirkjugarðarn-
ir byggðir í túni, sem víða mundi álitast til-
tækilegast. En eru pað kristnispell pó lijer
væri nokkuð til breytt frá fornri reglu? Jeg
*) í Akureyrargarði er farið að grafa eptir
vissum reglum eu ekki amurstaðar pað
jeg veit.
veit og skal fúslega játa, að pessi forna regla
að flytja lík til kirkju til greptrunar er trú,
venju og siðferði samkvæm, en svo að eins,
að hún gjöri ekki lagabrot á eignarrjetti hins
dána, og almennum hegningarlögum; pví jeg
kalla eignarrjetti hins dána mispirmt með pví
að taka gröf hans handa öðrum að fám árum
liðnum og grafarhelginni raskað, með pví að
rjúfa hans síðasta legurúm (kistuna) og tvistra
beinum hans, eins og hjer er áður á vikið.
An pess að hafa pessa millisetningu lengri,
skal jeg leyfa mjer að gjöra tilraun með að
svara ofangreindu spursmáli. |>ó lijer væru
innleidd ný lög um petta efni eins og margt
fleira er til umbóta á að horfa, parf pað ekki
að valda neinni síðaspillingu. pannig löguð,
að leyfa heimagröpt; pað er vitaskuld að af-
girða pyrfti allstaðar par heimagröptur væri
leyíður, vissan blett, til pess ætlaðann, hann
pyrfti óvíða stærri, en 9 áln. á breidd og 30
aln. á lengd, jeg veit að hjer er gjört ráð
fyrir mikið of stórum garði, jeg gjöri ráð fyr-
ir gröíinni í stærra lagi, 3 alnir á lengd og
1V* a'- a breidd, í penna garð mætti pá leggja
30 lík, 3 hvort við endann á öðru í breidd-
ina, og 10 hvert við hliðina á öðru í lengd-
ina, væri nú grafið eptir vissri reglu og byrjað
fyrst í einu horninu og svo annaðhvort tek-
in röðin pvert um eður langsetis sem á sama
stæði, mundi ekki purfa að byrja aðra um-
ferð á garðinum fyrr en að 30 árum liðnum,
að öllum jafnaci; en pað tímabil álizt hið
styzta er eignarrjettur og grafhelgi liins dána
mætti ná óáreitt hvorttveggja. Hvað stærð
garðsins viðvíkur, parf naumast að gjöra ráð
fyrir meiri manndauða árlega en 1 af 20 —
hjer er og gjört ráð fyrir of miklum mann-
dauða, en hvortveggja sýnir, að pað er ekki
stór kostnaður að koma upp heimagörðum —
til jafnaðar, nema ef einhverjar skæðar drep-
sóttir upp á fjelli, svo eptir pví mundi svona
stór garður nægja fyllilega fyrir pað heimili
sem hefði að jafnaði 20 manns, pví par
gjöri jeg ráð fyrir að dæi til jafnaðar 1 á ári,
sem mun pó pað frekasta.
(Framhald).
-J- Gleymzt hefir, að geta. meðal dáinna
manna í blaði pessu: liafnsögumanns Magu-
úsar Jóiissoiiar, er andaðist hjer í bænum,
18. september síðastliðinn (fæddur 1824).
Magmís sál. hafði búið hjer, ásamt eptir lifandi
konu sinni, undanfarin 30 ár, höfðu pau
eignast 9 börn og lifa 5 peirra, 2 synir og
3 dætur. Hann var reglu- og ráðdeildar-
maður, og vaudaður í öllu dagfari sínu.
-f- 17. p. m. dó hjer í bænum verzlunar-
maður Cliristian Möller, f. 2. april 1816*.
Hann lá veikur að eins í 3 daga, að menn
lmlda í lieilabólgu, og gat pess pegar í upp-
liafi veikinnar, að petta mundi verða dauða-
mein sitt. Árið 1850, giptist hann ungfrú
Emilíu Schou, sem var dóttir Hermanns
Christians Schou, er var verzlunarstjóri á
Sigluíirði og Yopnafirði. Að ári liðnu, eptir
giptinguna, eignaðist Christian með konu
sinni sveinbarn, en hún dó stuttu par eptir.
Drengurinn, sem lifði pá seinast frjettist,
heitir Emil Schou og hefir um mörg ár verið
erlendis í förum.
Slysför. Að morgni hins 15. p. m.
gengu 2 menn: Friðrik Abrahamsson og Ólaf-
ur Stefánsson frá Miklagarði í Eyjaíirði. par
upp á dalinn í kihdaleit. Gengu peir fram
að neðan, upp á Miklagarðstungur og írarn í
drag; ætluðu sjer svo að ganga lieim brúnir.
En pegar peir voru komnir nokkuð til baka,
lieimarlega, á svo nefndan Krók i fláa eða
skál, er par liggur framan i brúninni, sprakk
í einu augabragði snjóflóð eða ita á pá og
flutti pá nokkuð niður eptir skálinni, en
Friðrik, sem gekk lítið seinna, varð nær
syðri brún ýtunnar, en par var hún jai'n-
pynnri, meiddist ekki og hafði fulla moð-
vitund; gat pví með annnari hendinni, sem
hann hafði lauslega, losað um sig, og uin
síðir klórað sig upp úr fönninni, pó nokkuð
pjakaður, gat hann pá hvergi orðið Ólafs var;
að vísu virtist honum, sem hann hey.iði til
*) Plinn af systkynum liins pjóðkunna
verzlunarstjóra herra E. E. Möller hjer
í bænum, og peirra elztur, og sem búinn
er að vera verzlunarstjóri í samíleytt 50
ár, sem muu eíga sjer íá dænii.
hans einu sinni eða tvisvar, en svo óglöggt,
að hann ómögulega gat áttað sig á hvar helzt pað
var, varð pví að hverfa frá og kom heim til
bæjar litlu fyrir dagsetur, fóru nokkrir mcnn
pá pegar að leita Ölafs, og heppnaðist eptir
mikla erfiðismuní að finna hann — nálægt
miðri nóttu — fáa faðma frá tbæli hins og
voru komnir heim til bæja með líkið í dög-
un um morguninn. Jafnvel pó leitarmönn-
um findist engin líkindi til að lífsmark leynd-
ist með honum, og pað ekki einu sinni peg-
ar peir fundu hann, pá var pó ráðið af að
sækja hjeraðslæknirinn til að skoða líkið og
fullvissaði hann um slíkt hið sama.
21/n 82. K. S.
— 80 hesta úth#y hafði nýlega brunnið
að mestu leytí til kaldra lcola, að Hrísum
í Svarfaðardal.
— í næsta bl. hjer á undan gátum vjer
pess, livað hjeðan frá Akureyri og Oddeyri
hafi verið nú í haust skipað út af kjöti
in. fl. en gleymdist pá.að tilgreina tólg og
saltfisk, er vjer síðan höfum fengið að vita,
og var petta: a, frá Oddeyri 1204 skpd. af
saltfiski en 80 skpd. af tólg, b, frá Akur-
eyri (Höepfners- og Gudmannsverzl.): 848
skpd. 170 pd. af saltfiski og 97 skpd. 254
pd. aftólg.
Fjártökuprísar haustið 1882: 1 pd.
kjöts 14—20 aura, 1 pd. mörs 32 a., gærur
1 kr. 50 a. til 3 kr., 1 pd. salttisks 14—18 a.
Auglýsingar.
Jeg undirskrifaður þorsteinn Daníelsson
dannebrogsmaður á Skipalóni, gjöri hjer með
kunnugt: að jeg með pessu brjefi gef herra
þorsteini Daníelssyni bónda hjer, umboð mitt
og fyllsta inyndugleika til að ganga eptir og
innheimta skuldir sem jeg á útistandandi
livort heldur sem pað eru kirkjugjöld, jarða-
afgjöld, eða aðrar skuldir; skal pví allt sem
velnefndur þorsteinn Daníelsson gjörir eða
umsemur skuldalieimtu pesaari viðvíkjandí,
vera jafngilt og jeg hefði gjört pað sjálfur.
Fyrir umsvif pau og ómalc pað, sem inn-
heimtan og umsvif með ábúð jarðanna hefir
i för með sjer, fær innheimtumaður 10% —
tíu — af hundraði hverju sem hann inn-
heimtir.
Til staðfestu pessu er nafn mitt og inn-
sigli.
Skipalóni 17. nóvember 1882.
Th. Daníelsen.
liandsalað.
(L. S.)
. þeir sem jeg á skuldir bjá, óska
jeg að vildu sýna mjer pá velvild, að greiða
mjer pær, svo fljótt, sem hverjum peirra er
unnt, helzt í pessum og naista mánuði, svo
að jeg geti grynnt á stórskuldum minum
sem eindagaðar eru og að mjer kallaðar.
Bitstjórinn.
IIMBURÐ AKBRJEF
og kort yíir Rauðarárdalinn (á íslenzku og
dönsku) verða send og borgað undir með
póstum til íslands hverjum sem sendir ut-
auáskript til sín eða vina sinna til A. E.
J o h n s o n,
Com. of Emgr., St. P., M & M. R. R.
St. Paul, Minn. America.f
Á næstliðnu hausti var mjer dregið lamb
(sem jeg átti ekki) með mínu marki: sneið-
rifað framan vínstra; eigandinn vitji til mín
andvirðis pess að frádregnum kostnaði, og
semji við mig um markið.
Helgastöðum í Eyjaíirði, 16. nóvember 1882.
Jóhann Jónsson.
Hjer í haust fanst á götunni lítill pottur,
sem eigandi getur vitjað til undirritaðs og
borgað auglýsingu pessa.
Akureyri, 22. nóv. 1882.
Steinn ICristjánsson.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björil Jónsson.
Prentsmiðja Norðanf. B M. Stephánsson.