Norðanfari - 08.01.1883, Page 3

-97-
inn þar sem hlaupið hefir fallið úr, og hera
saman pað sem úr liefir fallið, pað er að í
likum hlutföllum og maður skyldi hella ein-
hverju pykku, úr íláti pá fer miklu meira
fyrir pví en meðan pað var i ílátinu. —
Hjer utar í dalnum er og annað jarðfall
líkt en nokkru minna, og nær skemmra niður.
Á íyrri öldum lands pessa hefir dalur pessi
verið grynnri, og lítur út, sem eptir honum
fjalla milli, hafi runnið ferlegt vatnsmegin
með stríðu straumkasti; á peim fáu blettum
sem jafnsljettu kennir, hjer fyrir framan
Hóla liggur mikið af brim sorvnu eður vatns-
börð stórgrýti uppá bökkum Blöndu, má
glöggt sjá pess merki bæði fyrir utan Ey-
vindarstaði austan ár, og neðan og utan
Höllustaði, að vestan: par eptir hefir jarð-
skorpan rofnað framan af heiði og útúr
dalnum og sú rauf er Blöndugil, pað er
auðsjeð að á pví hafa ekki orðíð breytingar
pví svo er reglulegt enn að sjá, með fram
pví, að par sem nef er fram öðrum megin,
kemur vík híns vegar, og bakkar víða líkir
að hæð einkum par sem klettar eru á hvora
hlið; á öðrum stöðum par sem peirra gætir ekki
nema í öðrum hverjum bakka hefir jarð-
skorpan sigið niður hins vegar meira, og
myndað snarbratta; pað lítur út fyrir áður
flóðið hefir runnið hjer um, hafi hjerháttað
landi nokkkuð frábrugðið við pað sem nú
er, pá hafa legið um dal penna pvergeilar
miklar milli kletta sem hafa verið grasi
vaxnar i botninn og nokkuð upp til barma,
pað sýna sand og leirlög er til sjest hjer
og hvar milli kletta i gilinu, pá er neðst
að sjá niður við yfirborð árinnar, að fi-am
úr bakkanum komi eins og moldarlag, pá
rautt leirlag par yfir sand og malgrýtislag,
síðaf stærra og stærra grjót og eí'st hið
stærsta, pað er og að sjá sem petta ferlega
flóð hafi fyllt upp allar pessar pvergeilar,
eður dældir sem um dalinn hafa legið og
runnið um hann lengri eður skemmri tíma
áður Blöndugil myndaðist. — Næst fyrir
utan Hóla er Finnstungukot syðra pá Fmns-
tunga og yst i dalnum ytra Tungukot. f>að
hefir allt verið ein jörð til forna en orðin
svona skipt. — Syðra Tungukot gengið und-
ir Hóla, en sinn eigandi að hverri hinni,
og situr par hver bóndi sína eign, og eru
pá taldar jarðir austan Blöndu í dalnum.
Jeg ætla að láta hjer staðar nema að sinni;
pessi lýsing er ekki fróðleg jeg skal játa
pað, kemur tvent til pess 1. að jeg liefi
ekki nærri nægan kunnugleik og hitt 2. að
jeg er sauður en ekki rnaður í allri jarð-
fræði sem fl. Tilgangur nfinn með línum
pessum er eiginlega sá, að vekja máls á
hvort ekki væri nauðsýnlegt áður jarðfræð-
sænum», svaraði hinn og glotti við, «að
embættisgjörð sé flutt á dönsku. En hvað
um pað! ]?að væri vinnandí vegur, held
jeg, að fá svo sem einn lærðan marhnút
sunnan frá Danmörku, til að embætta yfir
yður á dönsku; ekki lield jeg pað pyrfti að
standa íyrir».
J pessari stundu var kobbi afarkýmilegur
á svipinn.
«Jeg sé pá*, œælti boli og var mjög
hugsunarfullur og alvarlegur í bragði. «Jeg
sé, eða réttara sagt heyri, að pér hafið svarað
mér viðunanlega upp á helztu spurningar
mmar her að lntandi . , Iíeyrið nú, pér
eruð vel fallinn til að búa petta ullt undir,
pví að pör farið allt af á milli lands og
sjávar og eruð með sinn fótinn á hvorum
etaðnum. Verið pér nú í útvegum fyrir
mig, að jeg geti fengið atvinnu í sjónum
sem veitingamaður».
«Velkomið ætti pað að vera; en pað
islegar rannsóknir framfæru hjer um ísland,
sem liklegt er að komist á, áður langt líður,
að skorað væri á presta og hreppstjóra og
helztu menn hvers byggðarlags á landinu,
að gefa sem nákvæmastar lýsingar að unnt
væri af öllum merkum örnefnum, einkum
fornuin orustustöðum, pinga- og hofastöðum,
haugum fornmanna m. fl. og landslagi svo
sem útliti á sand- og leirlögum, kletta og
fjalla, með mörgu fl. ættu jarðfræðíngarnir
og forstöðumenn fornleifafjelagsins að gang-
ast fyrir að pessu yrði framgengt, og jafn-
vel gefa sýnishorn af leiðbeiningum. — |>að
er ekki ætlun mín að petta kosti landið
fjárútlát; petta mundu lika flestir ef ekki
allir gjöra borgunarlaus og álíta pví ómaki
vel varið ef pað gæti orðið til leiðbeiningar,
jafn fögrum, fróðlegum og líklega nytsömum
fyrirtækjum, sem bæði fornleyfafjelagið og
jarðfræðislegar rannsóknir gætu haft í för
með sjer. — Heíði jeg verið kunnugri hjerna
um veturinn, pegar jeg skrifaði pjer frá
Beykjum I Tungusveit, hefðí jeg getið
nokkurs, er jeg sá par seinna; jeg skal
pví geta pess hjer með fám orðum: J>að
er gaman að koma upp á Ileykjatungu,
par uppi eru klappir sljettar, en viðast
hvar eptir peim liggja eins og för eður
slóðir frá norðri til suðurs sumar dýpri
sumar grynnri likastar pví eins og pegar
slóð myndast af einhverju sem dregið er
í pjettum snjó. — þetta, er af einhverju
skriðflóði frá fyrri timabilum heimsins. —
Sæju jarðfræðingarnir petta, gætu peir gefið
um pað fróðlega skýrslu af hverju pessar
slóðir og rásir eru til orðnar í klappirnar,
sem við fáfróðir alpýðuinenn berum lítið
skyn á.
E. Halldórsson.
Frjettir innlendar.
Iteykjavík, 7. des. 18&2.
Allt petta haust frá pví um miðjan
október hefir hjer verið bezta tíð en pó heldur
gæftalítið, en allra bezti afli, pegar gefið hefir á
sjó og pað af vænum porski svo menn eru
hjer búnir að fá í salt mörg hundruð á út-
vegum hinna stærri útvegsbænda; núna síð-
ustu dagana hefir optast verið frá 30—60 til
hlutar á dag. Hingað hefir verið rekið í
liaust mikið fje, en mest pó til útflutnings.
Coghill flutti hjeðan um 4000 fjár í fyrra
mánuði og rúmt 100 besta með Craigforth.
Eggert Gunnarsson flutti bjeðan í okt. til
Liverpool um 3000 fjár og núna með póst- j
skipinu Laura rúmlega 70 hross.*
Hið nýja póstskip vort Laura er 689 j
kostar mig ekki svo lítið umstang. |>ér verðið
að kasta skilding».
«f>ér skuluð fá ómakið vel borgað».
«En jeg á engin eptirkaup við yður.
J>ér verðið að hugnast mér eitthvað fyrir
fram».
«Ha, fyrir fram! «sagði boli og klóraði
sér undir kverkinni. «Æ, nei, ekki fyrir
fram; við erum svo góðir vinir, að pér trúið
mér fyrir pví, að jeg láti mér farast sæmi-
lega við yður».
«Að svo mæltu gekk boli að borðinu og
skenkti á fyrir gest sinn og bað bann eklci
spara drykkinn meðan nokkuð væri í flösk-
unuin. |>etta lét kobbi sér að kenningu
verða og saup drjúgum á.
J>eir töluðu enn nokkra stund um sama
efni, en selurinn færðist ávallt undan að
gjöra bón Tudda, ef liann fengi ekki skild- j
inga í lófann fyrir fram. Boli var péttur j
fyrir og vildi ekki gangaaðpví; pannig porði í
hvorugur að eiga eptirkaupin við annan.
tons að að stærð og afbragðs fallegt og vænt
skip. J>að getur tekið um 100 farpegja og
er í alla staði hentugt til mannílutninga og
er á öllu auðsjeð að ekkert hefir verið sparað
til að gjöra pað sem bezt má verða í öllu
tilliti. Auk pess eiga 2 önnur gufuskip að
ganga hingað frá Danmörku næsta ár.
Heilsufar manna má heita hið beztahjer
í haust. Nýlega dó hjer Bjarni Bjarnason
horgari hjer í hænum 66 ára gamall. Hann
var lengi hóndi áður á Esjubergi á Kjalar-
nesi og hreppstjóri par, og hafði með ein-
stökum dugnaði frá fátækt gjörzt ríkur maður,
eptir pví sem hjer gjörist, enda var hann
hæði iðinn maður og hygginn. Hann hafði
búið hjer um 11 ár. Með póstkipi fór hjeðan
í október alfarinn læknir Guðni Guðmunds-
son, sem settur var hjer síðastl. ár kennari
við læknaskólann með pví hann varð að víkja
hjeðan, er ráðgjafi vor Nellemann sendi
hifigað cand. Schierbeck til pess að verða
forstöðumaður læknaskólans. J>ykir mörgum
pað leitt að missa Guðna, pví hann hafði
reynst hjer ötull og góður læknir og vildi
gjarnan ílendast hjer, ef hann hefði átt pess
kost. Af pessum nýja landlækni get jeg
ekkert sagt, pað er enn pá óreynt hversu
hann dugir; hann er fárra ára eandidat, en
hefir fengið góðan vitnisburð við embættispróf;
hann hefir um 2 ára tíma verið aðstoðar-
handlæknir við Eriðriksspítala í Kaupmanna-
höfn, áður en hann kom hingað, en aldrei
hefir hann verið embættismaður í Danmörku.
|>að virðist pví næsta undarlegt, ef pessi
maður verður gerður hjer að landlækni og
hann tekinn fram yfir Dr. Jónas Jónassen,
er verið hefir læknir hjer í mörg ár og jafnan
reynst vel, og auk pess, er maður vel að sjer
í læknisfræði og æfður kennari við lækna-
skólann. Schierbeck pessi talar lítið íslenzku
og hefir fengið fyrir pá sök leyfi stiptsyfir-
valdanna að mega kenna, að minnsta kosti
fyrst um sinn, á dönsku á læknaskólanum
og hefir pað hneykslað marga. Sömuleiðis
hefir pað hneysklað marga hvernig prófinu
í íslenzku, er herra Schierbeck gekk upp,
var hagað. Prófdómendur voru peir Dr. Jón
f>orkelsson rektor og sjera Hallgrímur Sveins-
son, en yfirkennari Halldór Kr. Friðriksson
prófaði.
Nú er hið nýja barnaskólahús vort langt
komið en varla verður pó kennt í pví í
vetur. J>að er að pví mesta bæjarprýði; pað
á að kosta 25,000 kr.; hefir bærinn tekið
lán til pess að geta byggt pað.
Jón.
Selurinn poldi allmikið að drekka, en
loks tók vínið pó að svífa á hann; hann
gjörðist ölvaður og tók nú að verða nokkuð
málskrafsmikill og ör í tali.
En pað sannaðist hér á selnum, að öl er
innri maður; pví að pegar hann var orðinn
kenndur, pá játaði hann fyrir gestgjafanum,
að hann hefði ofhermt um drykkjuskapinn í
sjónum, í peim tilgangi að ginna gestgjafann
og hafa út úr honum peninga.
«Og pjer skuluð ekki«, hvað hann, «láta
yður til hugar koma að fara að gjörast veitari í
sjánum, pví að, ef satt skal segja, pá er par
allt öðruvísi háttað, en pér ímyndið yður. í
landi hér prífizt pér allsæmilega og gangið
fullur og pattaralegur, en pað yrði, trú mér
til, annað í sjónuin. J>ér munduð, herra
minn, komast par á vonarvöl og ekkert
hrennivín getá selt utan tilteknum skifta-
vinum. Og hverjir yrðu pessir skiftavinir?
J>að yrðu» — hér dró selurinn niður í sér
röddina — «pað yrðu selirnir og aðrir ekki,