Norðanfari - 07.02.1883, Blaðsíða 3

3
f
(E að nr. 13 1 málsslcjölunum), par sem petta vitni liermir,
að pað hafi verið heyrnarvottur að pví að Sigurjón sál. vet-
urinn 1871—72 hafi farið pess á leyt við hinn stefnda, að
hann gæfi sjer helming af peirri 400 rdl. skuld sem hann væri
í við liann, sem sliyldi vera póknun á móti pví, að ekkert varð
ur próventugjöfinni, og að hinn stefndi hafi verið ófáanlegur
td pess, fyrr en eptir sinn dag.
fioksins hefir verjandi framlagt reikning dags. 24. ágást
1872 (málsskjöl D að nr. 13), sem auðsjáanlega er ritaður og
undirritaður með sömu hendi og á sama hátt sem viðurkennd-
ur eiginhandarreikningur Sigurjóns sál. er sækjandinn hefir
framlagt og áður er getið, par sem hinum stefnda er færð til
inntektar: «ógoldin renta af peningunum 1872—73, 37 rdl.»
°g er slík rentuupphæð og tímatakmark fyrir henni ósamein-
anlegt við pað að hálf skuldin skyldi pegar hafa verið algjör-
lega fallín hurtu 8. júnímán. 1872, eður meira en 2 mánuð-
nm áður en pessi reikningur var saminn.
íJcgar petta allt er til greina tekið gagnvart hinum fram-
komnu vitnisburðum frá sækjandans hálfu, fær rjetturinn eigi
sjeð að í peim felist lögfull sönnun fyrir pví, að stefndi hafi
látið hina umræddu 400 kr. skuld falla niður, sem skaðabætur
fyrir hinn svokallaða próventusamning eður gjöf i lifandi lífi í
tilefni af honum, og par sem sækjandi hefir lagt^ áherzlu á
pað, að hinn stefndi hefði eptir sinni sögusögxx, og með pví að
segja ekki til hinnar umræddu 400 kr skuldar við uppskriptar-
°g virðingargjörðina 8. júní 1872 gjört sig sekann í arfasvikum,
Þá ber pess að geta að eins og pað spursmál ekki kemur . til
álita i pessu máli, pannig virðist, eptir pví sem málið horfir,
af pessu atriði alls eigi verða dregin nein eður næg sönnun í
hag sækjanda, og hlýtur rjetturinn pví að komast til peirrar
niðurstöðu, að hinn stefnda beri að dæma sýlcnan fyrir pessu
kröfuatriði. |>á kemur pví næst til álita hin önnur krafa sælij-
anda, að hinn stefndi verði dæmdur til að greiða ekkjunni 224
kr., sem honum hafi verið greiddar um of upp i eptirstöðvar
af skuldum hans í búi hennar.
í pessu efni ber pá fyrst og fremst að geta, að sækjand-
inn hefir skýrt svo frá að Sigurjón sál. hafi átt ýms fjárvið-
skipti meðal annars við hinn stefnda, og hafi pað eigi verið
allskostar auðvelt, að komast niður á, hvernig pau fjárviðskipti
^oru löguð, par sem ekkja Sigurjóns sál., sjer í lagi hvað fjár-
viðskipti peirra snerti, ha.fi verið peim með öllu ókunnug, og
peir sarnið um viðskipti sín vottalaust og einslega. Hefir
sækjandinn enn fremur getið pess, að hann sem tekið hafi að
sjer fjárforræði ekkjuunar, og að semja nm pær miklu og mörgu
skuldir, sem á búi hennar hvíldu, og borga pað af peim sem
lausafje búsins vannst til, hafi að eins verið persónulega kunn-
ugt um hið margnefnda 400 rdl. lán. A hinn bóginn viður-
kennir sækjandi, að hann hafi fundið spor til pess í blöðum
Sigurjóns sál., að hann kynni að hafa skuldað hinum stefnda
12 rdl. 2 sk. í sjerstökum viðskiptum peirra, og hafi hann, eins
og líka viðurkennt er af hinum stefnda, greitt honum pessa
peninga ásamt helft skuldabrjefsins og óloknum 3. ára leigum
frá fardögum 1872 til fardaga 1875 (með samtals 236 rd. 2 sk.),
og er petta samhljóöa reikningi peim sem sækjandi hefir fram-
lagt yfir viðskipti Sigurjóns sál. og hins stefnda (málsskjöl I að
tölul. 5).
Að pví leyti er áhrærir hina síðarnefndu upphæð, fær
rjetturinn eigi betur sjeð, að pví athuguðu sem áður er sagt, en að
greiðsla hennar frá sækjanda hendi og móttaka frá hins stefnda
hendi, hafi haft fullkomna og skýlausa heimild í ofangreindu
viðurkenndu skuldabrjefi frá 29. maí 1866 og viðvíkjandi peim
12 rdl. 2 sk. sem sækjandinn greiddi hinum stefnda eptir áminnst-
um riekningi (I að tölul. 5), virðist ekkert pað framkomið í
rnálinu, er sýni eður sanni að peir hafi verið afgreiddir eptir
sjerstökum viðskiptum Sigurjóns sál. og hins stefnda. Hjer
getur pví að rjettarins áliti að eins orðið spurningin um pað,
hvortdæma beri stefnda til að borga 100 rdl. reikning pann frá
Sigurjóni sál., sem sækjandinn hefir framlagt undir stafl. F að |
tölul. 5, og sem hann hefir skýrt frá, að hann, við ítarlegri
rannsókn á eptirlátnum skjölum hans (Sigurjóns) hafi fuudið
eptir að hinn stefndi hafi skorast undan að veita fullkomna
skýlausa kvittun fyrir öllum skuldaviðskiptum hans við búið.
Að vísu hefir nú hinn stefndi viðurkennt reikningskröfu pessa, sem
álíta verður að sje sú hin sama sem að ofan er greind, en aptur
hefir hann haldið pví fastlega fram í máli pessu, að pessi
reikningur væri í raun og veru ekki annað en gjaldahliðin af
reikningi yfir viðskipti hans við Sigurjón sál., eins og lika
skjöl pau, sem sækjandinn hefir framlagt bera pess Ijósan vott
að liinn stefndi hefir frá öndverðu og áður en pessi krafa gegn
honum kom fram lýst óánægju sinni yfir reikniugsskilum peim
sem hann liefir fengið frá búsins hálfu. Til sönnunar pessum
framburði sínum, hefir hinn stefndi framlagt reikniug (a? að
tölul. 8), sem hann hefir skýrt frá að hafi verið sjer sendur
eptir bón sinni að tilhlutnn ekkjunnar eptir fráfall Sigurjóns
sál., og uppskrifaður hafi verið eptir eptirlátnum blöðum hans.
Að vísu hefir nú sækjandinn mötmælt pessum reikningi,
sem livorki er dagsettur nje undirskrifaður, en eins og petta,
getur liaft rót sína í pví, að reikningurinn er skrifaður eptir
fráfall Sigurjóns sál. á hvers uppteiknun hann á að vera byggð-
ur, pannig virðist pað ekki, geta verið pýðingarlaust, gagnvart
reikningi, sem eins og sá er hjer um ræðir, hefir eigi við aðra
lagasönnun að styðjast en viðurkenningu hins stefnda, að í hon-
um eins og verjandinn hefir tekið fram, er nærfellt allt hið
sarna og á sama hátt tilfært liinum stefnda til útgjalda, sem
í hinum umtalaða reikniugi sækjanda, og að í honum kemur
fram hinn sami skuldamismunur 12 rd. 2 sk., hinum stefnda
til góða, sem sækjandinn komst að og greiddi eptir eptirlátnum
skjölum Sigurjóns sál., en sjer í lagi virðist sögusögn hins stefnda
viðvikjandi pessum reikningi að styrkjast við pað, að brjefhans
til ekkjunnar 24. júní 1874 (a að tölul. 9), og sem sækjand-
inn hefir framlagt, auðsjáanlega virðist rniða sig við penna
reikning, og sýna að hann hafi sent hann ekkjunni með pessu
brjefi, tíl eptirsjónar og samanburðar við útásetningar hans,
sern að öðru leyti eptir málsfærslunni liggja fyrir utan málið,
pví pegar petta er borið saman við brjef pað sem sækjandinn
kveðst hafa skrifað liinum stefnda 28. apríl 1875, og sem hann
hefir framlagt eptirrit af (c tölulið 9), og par sem segir að
pau (sem sje liann og ekkjan) hafi orðið að álíta pað sem gefið,
að reikningar Sigurjóns sál. frá 1872, sem fylgdi brjefi stefnda
til ekkjunnar 24. júní f. á (1874) væri hinn seinasti og áreið-
aulegasti reikningur peirra (sem sje Sigurjóns sál. og hins
stefnda) í milli, pá fær rjetturinn eigi betur sjeð, en að sækj-
andiun, er hann samdi reikninginn I að tölul. 5, og hinn stefndí
í umgetnu brjefi 24/G 74 hafi gengið út frá og byggt á pess-
um sama af innstefnda framlagða reikningi, en af pessu flýtur
pá aptur að hinn umtalaði reikningur sækjanda, fellur burt
sem einliliða krafa gegn hinum stefnda, pó hann sje aldrei
nema fundinn í eptirlátnum skjölum Sigurjóns sál. á eptir pað
að reikningsviðskiptin voru uppgjörð af sækjanda, á pann hátt
sem orðið er.
pegar nú við petta bætist, að hinn stefndí liefir enn frem-
ur framlagt reikning (D að nr. 13), sem eins og áður er sagt,
auðjáanlega er’ ritaður og undirritaðnr með sömu hendi og á
sama liátt, sem eiginhandarreikningur Sigurjóns sál. 16. maí
1872 sá er hjer ræðir um, að pessi reikningur er dagsestur 24.
ágúst 1872, og pví rúmum 3 mánuðum yngri, að hinn stefndi
í pessum reikningi er talinn skuldlaus og að í honinn loksins
virðist vera talið hinum stefnda til útgjalda pað hið sama, að
pví er liann nær, sem reikniugur sækjanda telur, pá fær rjett-
urinn ekki betur sjeð, en að hinn stefnda beri einnig að dæma
sýknan af pessari kröfu sækjanda.
Hvað viðvíkur ómerkingarkröfu sækjanda í klausu peirri í
varnarskjali verjanda 8. jan. p. á., sem að ofan er greind, pá
virðist eptir pví sem mál petta horfir, með pvi og hin umtal-
aða klausa blátt áfram lýtur að sögulegum gangi málsins, án