Norðanfari - 26.02.1883, Blaðsíða 3

— 7
f>ví er elcki svo varið; peir eiga sumarið
sem aðrir sjer til gagns og nota.
f>ví nota þeir ekki pann tíma? páliggja
peir í sólarhitanum, og nenna annað tveggja
ekki að vinna, eða peir eru pá svo kaupharð-
ir, að enginn piggur vinnu peirra. Svona
líður hjargræðistíminn án pess peir skeyti
nokkuð um að safna sjer forða til vetrarins.
Svo á haustnóttum eiga pessir menn ekki ann-
an forða til vetrarins, en skeytingarleysi; get-
nr pað vel dugað meðan bændur sjá ekki
hvaða ógagn og skaða peir gjöra með pví að
ala landhlaupara og sveitafiækinga.
Bóndi sá er jeg tók dæmið af hefir fullt
í fangi með að draga mat í bú, og borga til
allra stjetta á meðan svona hagar til. Ykist
vinnan í landinu, minnkuðu gjöld á bænd-
um; pegar flækingar fá ekki lengur gefins
mat, er peir flakka að ópörfu, halda peir við
heimili sitt, verða neyddir til vinnu, og bænd-
ur iosna við pá. |>essu parf að kippa í lag;
hefir pað allt of lengi drottnað hjer. Eina
ráðið við pví er almenn greiðasala; hún er
pað sem getur iagfært petta. |>etta kann að
verða hart aðgöngu í fyrstu, en oss ætti að
pykja heiður í pví að líkjast menntuðum
pjóðurn í pessu efni.
Gáum að hjá nágrannapjóðum vorum; par
er ekki siður að hýsa flækinginn og gefa honum
mat. Vjer getum haldið gestrisui vorri pó
seldur sje beini, eða að flækingar búist ekki
l.engur við að fá gefins gisting pegar pá lyst-
ir. f>ótt greiðasala komist á fót, er hægt að
gefa svöngum að eta, pegar gefandinn er viss
um að piggjandinn er pess verður.
f>að er alls ekki velgjörningur að gefa
sumum mönnum greiða, pví pað venur pá á
leti, ef peir purfa ekki að hugsa sjálfir fyrir
líli sínu.
f>ar er roiklu nær að neita lötum manni
um mat, neina fyrir borgun eða vinnu; pað
væri góðverk að leiða peim leti sína fyrir
sjónir, og sýna peim fram á iilar afleiðingar
er leti og doði liafa í för með sjer.
f>að gegnir furðu að bændur skuli eis^i
liafa gengið í fjelag og fengið pessu afstýrt,
eða að peirn sliuli enn elcki hafa hugkvæmst
að fá gjöld til fátækra sett niður; pess væri
pó full pörf; bæði er bændum' ofboðið með
peim, og breppslimum gefið efni til að urða
sómatilfinningu sína i útsvari maktarbónd-
ans. Margúr sem er á hrepp, parf elcki ann-
að en hafa góða löngun til að eyða, og óbil-
anda kjark að heimta.
Margir sem af hrepp piggja ogjegpekki,
eiga betri daga erí peir, sem meiri sómatil-
að segja: «Prits er engin hætta búin, hinn
sterki f>ór er pjónn lians.
f>ór var lika einstaklega pægur við hús-
móður sína, hann var henni næstum á við
vinnukonu, pegar Frits var búinn að kenna
honum listirnar. Hann gat sótt brauð til
bakarans, kjöt til slátrarans og margt íleira.
Hann var líka ráðvendnin sjálf; tók aldrei
neitt úr körfunni og borgaði æfinlega með
öllum peningunum, sem í lienni voru, og
aldrei vissu menn til að hann ljeti hina
ilmandi matarlykt tæla sig til að bragða á
pví, sem honum var trúað fyrir. En f>ór
áleit pó Er'its eiginlega húsbónda sinn, liin
minnsta bending^ frá lionum var nóg til pess,
að f>ór liefði hlaupið veröldina á enda, hefði
Frits viljað, en pá liefði Frits líka orðið að
fara með honum, pví án hans gat f>ór ekki
verið. f>egar Frits var veikur, fór f>ór ekki
frá rúmi hans, og pegar hann fór eitthvað
út, fylgdi f>ór lionum ætíð. Hann var
tryggur, glaðlyndur og skyldurækiim. f>að
finningu hafa og verjast lirepp. Víkjum nú
enn til hóndans og lítum yfir útgjöld hans.
Allur kostnaður um árið við gesti, er 160 kr.
pó pað niinnsta tiltekið. Til Fátækra greiðir
bóndi 100 kr. og svo náttúrlega að pví skapi
til allra stjetta. f>að sein hjer er sýnt er
260 kr. Gæti bóndi að sjálfsögðu fríað sig
við að greiða fullan helfing verðs pessa, ef
greiðasala tækist upp.
f>essu fje mætti verja til einhvers parf-
legs fyrirtækis; sæist pá meiri árangur af
startsemi og atorku bænda hjer, ef peir vendi
letingjana af spena sínum.
f>.að er næsta líklegt að hændur fari nú
að sjá betur að sjer í pessu efni. Nú er
hart í ári, og fáir aflagsfærir. Ætti pvf skort-
urinn að verða mönnum góður lærifaðir.
]>aÁ parf hver að hafa löngun og við-
leitni að hjarga sjer sjálfum, og að vera sem
minnst öðrum til byrði.
íslendingar! leggjumst nú á eitttilfram-
fara og sóma fyrir pjóð vora. Höfum pað
hugfast, að eigin atorka hvetur Og veitir styrk,
en hjálp annara hleypir opt doða og drepi
í pörf fyrirtæki, og hindrar pau jafnvel til
fulls og alls. Ahonimus.
Sýslufuiulur Eyfiiðinga.
Syslunefnd Eyfirðinga hjelt fund með sjer
p. 20,—22. febrúar p. á.
1. Voru framlagðir reikningar sýslusjóðs,
vegnbótasjóðsins og kvennaskólans á Lauga-
landi og nefndir kosnar til að endur-
skoða reikninga pessa.
2. Voru framlagðir og endurskoðaðir reikn-
ingar yfir tekjur og útgjöld sveitasjóð-
anna árið 1881—82.
3. Skýrði oddviti frá hvað gjörst liefði við-
vílijandi búnaðargjvólaimm á Hólum j
Hjaltadal síðan á síðasta fundi, og að
engin áreiðanleg vissa væri kominn fyr-
ir pví að Húnvetningar tæki pátt ískóla
pessum, sem pó væri skilyrði fyrir pví
að Eyfirðingar tæki pátt í lionuin.
4. Öddviti skýrði frá, að ábúandi Laugalands
bryggði búi i vor og hefði sagt ábúð sinni
pess vegna lausri. Ákvað nefndin að
• bjóða skyldi jarðir pessar til ábúðar með
auglýsingu í opinberu blaði.
5. Ein hreppsnefnd hafði tregðast við að
greiða kostnað pann er leiddi af pví að
einn öreigi í hreppnum hafði í lífsnáuð-
syn verið hagður á spítala án pess nefnd-
in liefði verið aðspurð, og vildi láta borg-
un koma frá ættingjum sjúklingsins eða
var lie’dur ekki gott að glettast við Frits;
drengitnir máttu vara sig á, að kasta snjó-
kúlum í hinn, eða kasta steinum í skipið
hans, pegar liann setti pað út á kastalatjörn-
ina. þór var líka svo ákaflega sterkur, að
Frits gat haft hann fyrir liest, og f>ór preyttist
aldrei á að bera hann. J>egar Frits litli átti
í hlut, var seppi aldrei ópolinmóður eða illur
í skapi.
Arin liðu og vinátta peirra fjelaga fór dag-
vaxandi, og hundurinn var til mikillar ánægju
á hinu litla lieimili. «Hefðir pú ekki komið
hingað, væri jeg máske búin að missa dreng-
inn minn», sagði móðirin opt við J>ór, og
gaí honuin um leið vænan bita af fleski eða
öðru sælgæti, og henni vöknaði um augun, j
pví lmn minntist pess, er Frits litli fjell i J
vökina og Jpór bjargaði honuni, með pví að
bíta í treyjukragann lians og synda með hann
í land.
Erits var nú kominn undir fermingu og
pá átti hann að verða sjómaður, hann lang-
honum sjálfum. Sýslunefndin ákvað að
hreppsnefndin skyldi borga kostnaðinn pg
hafa aptur aðgang með borgunina að ætt-
ingjum.
6. Var ákveðið hvernig verja skyldi vega-
bótagjaldi til vegagjörða á næstkomandi
vori, og yrði pví öllu varið til endur-
bóta á pvi sem skemmst hefði á hinum
síðustu árum.
7. Ur nokkrum hreppum voru komin frum-
• vörp til reglugjörðar um að hæta kyn-
ferði hesta. Samkvæmt peim skyldi
semja frnmvarp fyrir sýsluna.
8. Nokkrar umkvartanir hænda um að peim
hafi verið gjörð of há fátækra útsvör voru
úrskurðaðar.
9. Ut af hinum hágu afleiðingum síðastlið-
ins sumars og vors, áleit nefndin að hún
ekki pyrfti að svo stöddu að gjöra neinar
sjerstaklegar ráðstafanir með pví pær er-
lendu gjafir, sem sumpart pegar væru út-
býttar og sumpart enn pá í vændum
mundu hrökkva til að afstýra hinni bráð-
ustu nauðsyn eptir pví sem nú væri út-
lit til.
10. í stjórnarnefnd kvennaskólans voru kosn-
ir fyrir næsta ár peir prófastur Davíð
Guðmundsson, sjera Guðrnundur Helgá-
son og Jón Sigfússon á Espihóli.
11. ákveðið að fá búfróðann mann bændum
til leiðbeiningar við jarðabætur á komandi
sumri.
12. Var gjörð áætlun yfir tekjur og útgjöld
sýslunnar næsta ár og sýslusjóðsgjaldið
með tilliti tii fjárfækkunarinnar ákveðið
10 aurar af hverju hundr.
13. Einn maður hafði óskað að fá styrk fyr-
ir gjörðar jarðabætur á jörð sinni. Sýslu-
nefndin gat eigi veitt penna styrk par hún
hafði varið fje pví er hún hefir undir
höndum til búnaðarlegra framfara á ann-
yn hátt.
]pað er hæði skylt og verðugt, að geta
peirra manna, sem á einhvern hátt skara
fram úröðrum; hvort pað er heldur bóndinn
eða embættismaðurinn o. s. frv. öðrmii til
fyrirmyndar. |>etta hörmungaár, sem nú er
að kveðja oss befir fært oss sanniim uui, að
hvorttveggja pessara manna eru til á landi
voru, pó eru (svo er Guði fyrir pakkandi),
peir miklu fleiri, meðal bændastjettar vorrar,
sem eru böfðiuglyndir og bera góðiúst lijarta;
eða bar hið næstliðnavor pess ekki ljósan vott?
er peir af ýtrasta megni, hjálpuðu peiin
aði ógn til pess, og allir draumar hans báru
hann út á hafið, en haun kveið pó ögn fyrir
að skilja við vini sína. «Og pá verður pú að
skilja við hann J>ór», sagði móðir hans einu-
sinni við hann. ■ Drengurinn viknaði við
pessi orð, og lionum lá við að gráta, en
harkaði pó af sjer, lagði hendurnar um háls
nióður sinni og sagði «En pá veit jeg líka
að hann gætir pín mamma, meðan jeg er í
burtu, og svo verður pað tvöföld ánægja fyrir
mig, að koma heim til yklcar beggja».
4. k a f 1 i.
Teningnum var nú kastað um framtíð
drengsins; móðir lians hafði gjört pað sem
hún gat, til að telja honum hughvárf, en
pað koin fyrir ekki, og hún varð að gefa pað
eptir að hann gjörðist sjómaður, en hún
gjörði pað með pví skilyrði, að hann í fyrst-
unni færi stuttar ferðir og Jörgen fræudi
heí'ði eptirlit með honum; en pá varð Jörgen
(Framhald).