Norðanfari - 13.03.1883, Síða 3

nægir til nauðsynjakaupa, með pví sem peir
geta fengið fyrir hvítfisk þann, er peir veiða
a vetrum auk heimilis parfa, en hveiti-yrkja
mun ekki verða teljandi til ávinnings hjá
peim fyrst um sinn. — |>eir lýsa ánægju
sinni par og vilja ekki skipta um bústaði. —
í’yrir flóðganginn í Winnipeg vatni haustið
1880, eru engjar og haglendi meðfram pví,
ýmist rotið eða svo leir og sandborið að ekki
eru líkur til, að par vaxi gras, fyrri en má
ske eptir fleiri ár, með- pví sem vatnið síðan
kefir staðið miklu hærra en áður og flætt
Upp á landið.
í Minnisota miðar búskapar sældinni
seint áfram meðal íslendinga, jafnvel pó peir
sje yfir höfuð að tala í sjálfstæðum kringum-
stæðum, og ekki síður peir, sem byrjuðu
búskapinn með litlum efnum í hlutfalli við
kina, sem höfðu töluverðan stofn. — Er
ekki pví um að kenna, að menn dragi par
af kröptum sínum til pess að yrkja jörðina
sem bezt og kappsamlegast, heldur er pað
hitt, sem tefur gróðann, að loptslagið og of
miklir sumar hitar gjöra hveiti uppskeruna
rýrari, en hjer í Manitoba og norðvestur
landinu par sem loptið er svalara. J>ar er
eg lítil eptirsókn eptir löndurn, og að kalla
ómögulegt að selja nokkurt land með polan-
legu verði. — Uppskera peirra var í haust,
minnst 10 búshel af ekrunni, en mest 26; pó
mun pað minna hafa verið peim mun almenn-
ara, að ekki hafi gefizt til jafnaðar meir en 16
húshel af ekru hverri. — Lengstan veg eiga
Þeir til markaðar 9 mílur úr annari byggð-
inni, en 14 úr hinni. Eyrir hveitikornið
fengu peir í haust 80—90 cent búshelið.
Uxatím, plóg og herfi á liver búándi, en
sláttu- og rakstrarvjelar eiga peir í samein-
ingu tveir og prír.
J>eir íslendingar, sem tekið hafa lönd í
Dakota, gjöra sjer mjög glæsilegar vonir um
auðsæld með framtíðinni, enda má ekki annað
segja, en að peir, sem fyrst fluttu pangað frá
Nýja-íslandi með nokkra gripi hafi komizt par
Vel áfram, og sje nú sloppnir á pann hátt, að
lullar vonir eru til pess að peir græði meira
eða minna, ef engin sjerleg óhöpp eða óáran
herjar á. Aptur eiga peir erfitt uppdráttar,
*em pangað eru komnir með svo lítil efni,
að peir ekki hafa ráð til að eignast uxatím
(°: 2 uxa) og kýr, og mun pað ganga svo,
hangað til peir annaðhvort geta selt löndsín,
eða fengið lán upp á pau, eptir að peir hafa
^áð eignarrjettinum, en hann fæzt 5 árum
eptir landtökuna. Uppskeru fengu peir í
haust 18 búshel af ekrunni, að peim ótöldum,
Sem urðu fyrir skaða á hveiti sínu fyrir hagl-
elrúr, er dundi í sumar yfir dálítið svæði af
býlendu peirra. Yoru höglin svo stór, að pau
Wtu niðúr kornstangirnar á litlu svæði.
®ön pá eiga peir nokkuð langan veg til
biarkaðar, lengst nálægt 20 mílur, en full
Ussa er fyrir pví, að markaðir verði nálægir
teim framvegis. Yerð á hveiti er par nú
—80 cents búshelið.
J>á hafa nálægt 60 íslendingar telcið
Und hjer vestur í Manitoba 120 mílur hjeðan.
það landspláz í svo miklu áliti meðal inn-
lendra að peir ýmsu verzlarar, sem keypt
^afa járnbrautarlöndin (pað er önnur liver
section í byggð Islendinga), hafa selt pau
aptur fyrir 5—7 dollara hverja ekru. Jeg
Var par vestra uxn preskingartímann í haust,
að koma upp kofa og fjósi á landi mínu,
8v° jeg gat aflað mjer rjettra upplýsinga um
^PPskeruna og fleira, sem að búskap lýtur.
^'1 jafnaðar gáfust 30 búshel af ekrunni
(^6 minnst, 38 meat). Hveiti verðið var 75
eents fyrir búshelið, en um 16—20 mílur j
®iga pcir til markaðar.
|>ar sem sáðland er gott, telmr pað eitt
dagsverk, með tveimur uxum, að plægja ekr-
una í fyrsta skipti; er pað gjört að vorinu
og fyrri part sumars; en svo grasrótin fúni
sem bezt, er endurplægt að haustinu, sem
einnig tekur eitt dagsverk. — Að herfa og
sá í ekruna að næsta vori tekur priðja dags-
verkið, og að slá og binda liveitið, hlaða pví
í hrauka til perris og koma í stakk, kostar
lVa dagsverk fyrir hverja ekru, pað er alls
4V2 dagsverk í fyrsta skipti, pað er, meðan
landið er óræktað, en 3'/2 dagsverk pareptir.
Að preskja liveitið kostar 4 cent fyrir búshelið
og að auki 7 dagsverk fyrir liver 4—500
búsliel (Skapti Arason frá Hamri í Laxárdal
fjekk 418 búshel og var preskt á dag). —
Einstakir menn eiga preskivjelar og flytja
pær milli bænda til brúkunar.
Hver landtakandi parf að eiga uxatím,
sem nú kostar 160—200 dolh, aktýgi 14
doll., plóg 24 doll., herfi 10 doll., sleða 30
til 35 doll, vagn 80—100 doll. — Full
brúklegan sleða geta menn búið til sjálfir
fyrir lítið verð til brúkunar í bráðina, ef pen-
inga vantar, og vagn geta 2 eða 3 búendur
komizt af með í sameiningu. — Yjel sú, er
slær gras og hveiti, rakar hveitistráinu saman
og bindur pað, fer yfir 5—6 ekrur á dag;
kostar hún frá 3—400 doll. Vjel til að
hreinsa hveiti, kostar 35 doll. og heyhrífa
40 doll. Allar pessar vjelar geta 3 og 4
búendur átt í sameiningu pangað til peir
hafa komið fyrir sig svo miklu sáðlandi, að
hver peirra fyrir sig hefir ráð til að eignast
pær. Lánsfrest geta menn fengið á verði
peirra verkfæra, sem jeg hefi upp talið, um
2 og 3 ár, án pess að borga neitt niður,
einungis með pví skilyrði, að helmingur eða
priðjungur verðs sje borgað á ári hverju.
Landeign lántakenda er álitin nægileg trygg-
ing. — Leiga er eingin borguð af.láninu,
en sá er munurinn, að sá, sem kaupir flest
pessi verkfæri og borgar pau strax, fær lítils-
háttar afslátt, en hinn ekki, sem tekur pau
upp á lán. — Verð á kúm er 40—80 doil.
Eptir framansögðu má álita að fjölskyldu-
menn, sem ekki hafa ráð til að eignast uxa-
tím og kýr, hafi lítið með land að gjöra, og
að gróði sje peirn seintekinn hjer í Winni-
peg, par sem svo dýrt er að lifa, og óvíst
hvort svo hátt kaupgjald, sem jeg hefi skýrt
frá, gefizt framveigis, og er pað að vísu alveg
rjett álitið, pvi pó hinir flestu, setn komið
hafa hingað til Canada tómhentir með fjöl-
skyldur, hafi komizt betur upp að tiltölu,
en hinir efnuðu, pá hefir pað sínar orsakir
nefnilega pessar: að peir efnuðu vörðu pen-
ingum sínum fyrir ýmsa pá hluti, sem hinir
fátækari urðu að neita sjer um, og komust
af fyrir utan, og: að flestir peirra fátækustu,
sem fyrst komu hingað, settust að í Nýja-
íslaudi við töluvert stjórnarlán og nægan
fiskafla úr Winnipegvatni, og fluttu paðan
aptur með fleiri og færri nautgripi, eldsgögn
og eitthvað lítilsháttar af verkfærum. —
Aptur er stór munur á pví að koma hingað
nú, eða fyrir premur eða fjórum árum síðan,
par sem flestir peirra, sem pá komu, eru í
peim kringumstæðum að geta rjett ættingjum
og vinum að heiman einhverja pá hjálpar-
liönd, sem peim kernur að góðu liði í bráðiua,
svo peir purfi ekki að líða neyð pó fátækir
sje, ef peir geta komizt liingað fyrri enn
undir vetur, pegar atvinna fer að minnka.
— Af pessu leiðir, að örsnauðum fjölskyldu-
mönnum er pví að eins ráðlegt að koma
hingað, að peir hafi áreiðanlega vissu fyrir
leiðbeiningum og aðstoð pegar liingað kemur,
og skilji ekkert eptir af eldri börnum sínum,
pví efnilegir drengir frá 12 ára aldri geta
unnið feðrum sínum raikinnarð, livortheldur
hjer í bænum eða út á landi. Hjer í bænum
veit jeg nokkur dæmi til pess, að íslenzkir
drengir 12 — 15 ára, hafa unnið fyrir fullum
200 dollurum yfir sumarið, við að skigna
skó manna á strætum bæjarins; og út á landi
vinnst efnilegum drengjum, um 15 ára
gömlum, allt eins vel og fulltíða mönnum
að búa jörðina undir sáningu, enda hafa
flestir unglingar ánægjn af pví að keyra
uxa við plægingu, sem eykur vilja og ástundun
peirra á verkinu, pví orkuraun er pað ekki
meira en svo, að ætlast má til pess að peir
vinni fullt verk.
Bólan hefir stungið sjer 'niður hjer í
sumar. Sumartíðin var ágæt, og pað sem
af er vetrinum hefir tíðin verið stillt, frost
mjög lítil og að eins gránað í rót af snjó.
Jón Ólafsson.
K si f 1 i
af ferðasögu vesturfara peirra er hjeðan
fóru 9. október f. á.
Klukkan 1 f. m. 9. október, leystuskip-
verjar á «Camoens» af Akureyrarhöfn í kyrru
og góðu veðri, uin morguninn pegar birti
vorum vjer suðaustur af Grímsey, pann dag
var hæg suðaustan gola og bezta veður, og
við um kvöldið austur al Yopnafirði, daginn
eptir var sunnan hlývindur og stundum nokk-
urt úrfelli en land allt liorfið, á miðvikudags-
morgun ld. 9. fóruro við hjá Færeyjum í
sama veðri og að kvöldi komum við undir
norðurenda Skotlands, var pá nokkur kvika
og flest kvennfólk orðið sjóveikt 'en fátt af
börnum veiktist nokkuð að mun, pann 12.
var haldið suður með landinu austanverðu í
hlýjum sunnanvindi, treystust skipverjar ekki
að ná höfn um kveldið pví dimmt var orðið
en mörg skip láu fyrir, snemma morguns var
gengið á land og Camoens lagður að bryggj-
unni, var hann svo borðlágur og lítill að sjá
sem selabytta á íslandi kæmi að bryggjun-
um á Akureyri, og pó er bryggja pessi til-
búin á sljettri eyri og hlaðin í tvo bálfhringa
livern á móti öðruin sem mynda höfnina langt
fram í sjó, pegar á land kom, ljetu tollpjón-
arnir ekki á sjer standa, samt var skoðunar-
gjörð peirra meira til málamynda, sem við
köllum, lieldur en tryggingar fyrir pví, að
hvorki væri «tóbak» eða *brennivín» í för-
um okkar, eptir öðru spurðu peir varla, og í
fátt eitt af hirzlunum skoðuðu peir, enda
höfðu peir naumann tíma, pví vagnalest kom
óðar og tók okkur alla ásamt föggum okkar.
Svo stóð á að skip pað sem okkur hafði verið
ætlað far á, var nýfarið pegar við komuin, en
annað skip «línunnar» («Skandinavían») lá al-
veg ferðbúið við Greenock og pangað peystu
vagnarnir með okkur pvert yfir Skotland á
leið peirri bættust í hópinn 80 Skotar, svo
nú voru emigrantar orðnir alls 190, og Lárus
«prjedikari» var túlkur okkar kostaður til pess
af Allanlínunni.
Margt bar nýstárlegt fyrir augu vor á
leiðinni yfir Skotland, en jeg sleppi alveg að
minnast á pað, en pess má pó geta, að grænt
og fallegt pótti okkur umhverfis að sjá yfir
landið, allt stóð að kalla í bezta blóma og
æði víða óslegnir góðir engjablettir, en mest
furða pótti mjer hve mikið stóð úti óhirt af
heyi víðsvegar um landið, var pað mesta af
pví í «dríli» og sýndist hrakið, leit svo út,
sem ópurkar hefðu gengið æði lengi, enda
var kyrrt og fín sallarigning þenna dag. |>eg-
ar að höfniuni kom, lá gufubátur par til taks
í hvern við gengum strax, en nokkur bið
varð samt á að fara um borð, pví «Fr. Frans»
leiðtogi okkar, átti nokkuð erfiðara að víxla
peniugum okkar en hann hafði búist við par