Norðanfari - 26.06.1883, Blaðsíða 3

63 -
framkvæmdir. — Af pessu mun maður auð-
veldlega geta skilið hverja erviðleika fiski-
veiðar á pilskipnm ættu við að berjast, áður
en bóið væri að brinda peim í viðunanlegt
horf. J>að virðist pví öll ástæða fyrir yfir-
völdin að skerast í petta mál, pví pað er eigi
að eins bvívetna viðurkennt, að pilskipin sje
nauðsynleg til pess, að fiskiveiðar verði arð-
samari og verulegri, beldur mundi maður og á
rjettan hátt, eptir pví sem atvinnuvegir
bötnuðu, með pví að geta eytt liinni miklu
vesturfara löngun, er hinir samvizkulausu
eður fáfróðu «agentar» stundum leitast við
að glæða. J>essi brottfararhugur ryður sjer
nú meir og meir til rúms, og lítur út fyrir,
að bann svifti Island töluverðum hluta sinna
fáu íbúa, en fólksfjölgun mundi einmitt verða
nauðsynleg Jandi og iýð til framfara. Fyrst
og fremst pyrfti að fá peningalijálp, er svo
haganlega væri veitt sem auðið væri. Sjávar-
bændur pyrftu að fá lán til pess peir gætu
afiað sjer pilsldpa til íiskiveiða. Meira að
segja, pessi pilskip ætti að kaupa af opinberu
fje, og selja pau svo aptur á íslandi með pægi-
legum borgunarskilmálum. Einnig pyrfti að
koma upp pilskipasátrum, par sem skipunum
yrði veitt móttaka, gegn hæfilegri borgun
o. s. frv. J>að er vonandi að alping í sumar
leiði athygli sitt að pví, sem hægt er að
gjöra i máli pessu; eins hefir maður ástæðu
til að treysta pví, að stjórnarráð íslands verði
peim uppástungum blynnandi, er hefir fram-
farir fiskiveiðanna að takmarki.
Svo sem mönnum er kunnugt, liefir lands-
sjóðurinn á Islandi dregið saman töiuvertfje;
og pó maður verði aðjáta, að nauðsynlegt sje,
að landið bafi nokkurt bandbært fje í vörzlum
sínum, virðist pað pó óeðlilegt, að jafn pen-
ingasnautt land sem ísland er, haldi áfram
að leggja pað af tekjum sínum, er afgangs
verður útgjöldunum, í konurfgieg skuidabrjef,
í stað pess að styðja með pví lieiztu atvinnu-
vegi landsins, auka afrakstur pess, og með
pví almenna velmegun.
F r j e 11 i r ú 11 e n tl a r.
Höfn 27/5 — 83.
A Englandi befir Bradlaugb liinn trúar-
lausi í 3. sinn leitað að komast á ping.
Gladstone bafði lagt fyrir pingið frumvarp
til laga, afíirmation-bill, og skyldi leyft>að
leggja við drengskap og mannorð í ping-
eiðnum í stað svardaga við Guðs nafn, en pá
streymdu til pingsins ótal bænarskrár úr
öllum áttum, að eigi skyldi kasta eiðnum á
glæ fyrir einum guðníðing og var frumvarpið
fellt eptir harðar umræður með priggja at-
kvæða mun. J>á bauðst Bradlaugh til að
vinna eiðinn eins og hann er, en'var aptur-
reka gjöt; talaði liann nú fyrir kjósendum
sínum og bauð að skila af sjer pingmennsku,
en peir tóku pvert fyrir og kváðust búnir að
styðja bann með hverju sein vera skyldi til
pingsetu; fer hann bæ af bæ og talar á
mannfundum en góður rómur að gjör. J>etta
var gamla Gladstone lítið kjaptshögg, en
tvennt ber til pess að hann situr við, sundur-
lyndi lorýa, mótstöðuflokks bans og ófýsi
peirra að taka við írsku málinu hálfköruðu.
Máli peirra, sem vígin unnu i maí í
fyrra, er nú lokið, og liefir kviðdómurinn
setið í Dýílinni frá 9. apríl til 18. maí; 4
voru dæmdir til dauða og var einn peirra
Brady hengdur í fangelsi bjá Dýflinni 14.
maí; liafði mesti manngrúi bópast að fang-
elsinu, um 10,000, en kringum pað settur
sterkur vörður, 1000 bermanna. Svörtdauða-
blæja var dregiu upp á fangelsinu er aftök-
unni var lokið og er pann veg ætið báttað I
aftökum á Englandi. í. Dýflinni lokuðu
margir búðum og bjuggu sorgarlitum. Cur-
ley var hengdur 18. maf, og bjelt föður hans
við æði er hann sá dauðablæjuua. Irar liafa
safnað fje með samskotum í beiðursgjöf
Parnell til handa, likt og vjer Jóni Sigurðssyni
um árið, og gáfu klerkar peirra binir katólsku
óspart, en nú hefir páfi sent biskupunum írsku
hirtingar- eða birðis-brjef, «bannandi peim
og peirra sauðum fje að gefa peim óeirðar-
segg, heldur eigi peir pví mót að sporna
og leggur bann par við reiði Guðs og sína».
Kómapáfi hefir ekki sýnt jafnmikla rögg af
sjer um langan aldur og brá írum mjög við
sendinguna og kváðu Gladstone komið bafa
pessari flugu í munn páfa. Fóru peiin svo
orð á fundi í Dýflinni að skylt væri að hlýða
páfa í trúarefnum, en að öðru leyti væri
Parnell peirra páfi. Brennumenn urðu undir
fyrir Parnells liðum á dýnamítfundinum í
Ameríku um mánaðamótin síðustu og fór
pað maklega. Fiskisýning bafin í Lundúnum
12. maí. Yictoría er enn lasin og bauð pó
400 fiskimanna að sækja sig heirn I aðseturs-
böll sína og skoða sig par um bekki. 24.
apríl var afmælisdagur bennar og var hún
pá 64 ára að aldri. Englendingar bafa nýlega
slegið eign sinni á eyna Ný-Gíneu í Astralíu.
Mikið talað unr að grafa nýjan skurð yfir
Suez-eiðið.
«Ber er hver á bakinu nema sjer bróður
eigi» mega Frakkar segja. J>að er komið upp
úr kafinu prenningarsamband milb þjóðverja,
ítala og Austurríkismanna, og pekkja kunn-
ugir rnenn á pví mark Bismarcks; fyrir-
spurnir liafa risið um pað á pingum víðastbvar
um álfuna en á pingi Frakka svaraði utan-
ríkisráðherra peirra Cballemel-Lacour (sjal’mel-
lakúr) livorki of nje á og varðist allra orða
unr pað; pað er bæði hyggiun og framgjarn
maður og með bans tilstuðlun belir ping
Frakka veitt 5V2 miljón franka í leiðangur
til Tonkin; Iíínverjar láta allófriðlega við
Frökkum par austur, en munu pó sjá pað
vænna heima að sitja. Laun klerka hafa
verið færð niður á pingi sumra, og veldur
pað kurr svo miklum að sumir peirra eru
bættir að gegna prestsverkum. AVaddington
er af bendi Frakka við Moskvakrýninguna og
kom við í Berlinni á leiðinni; fögnuðu peir
lionum vel Yilbjálmur keisari og Bismarck
og jafnvel á orði að Bisinarck hafi mælt í
pann veginn, að eigi pyrftu Frakkar að óttast
ófriðarbliku frá príveldunum, meðan peir
leituðu ekki á.
Bismarck á í basii lieima og gengur
lionum flest mót; baun vildi koma fram á
pingi fjárlögunum fyrir 2 næstu ár en pað
var svæft fyrir lionuin í nefnd; bann vildi
hækka viðartoll en pað var fellt; nú otar
bann keisara fram, pví pingmenn blífast við
bann afgamlan, og sparar ekki að láta pá
heyra að bans sje ríkið, mátturinn og dýrðin,
eu pingið pverskallast og gremst pá sköllótta
manninum í Varzin.
Fyrir nokkru var byrjuð heilbrigðissýn-
ing í Berlinni.
í Austurríki liefir Taaffe haft forstöðu
ráðaneytis síðan 1879; liann vill gjöra jafn-
liátt undir böfði öllum pjóðflokkum í ríkinu,
en jpjóðverjar hafa bingað til setið yfir blut
annara; Tjekkar í Bæheiini liafa einkum verið
olbogabörn stjórnarinnar, sem meðal annars
má af pví marka, að 1200 tjekkneskir stú-
dentar eru við báskólann í Prag en 600 pýzkir
og pó kann enginn háskólakcunari tjekk-
nesku. Nú hefir stóruin breytt til batnaðar,
ep á pingi í Vín var fyrir skemmstu löng
rimma út af breytingu á skólalögunum, sem
Taaffe vildi á komá, eft J>jóðverjar fyrir hvern
mun fyrir koma; hnútur og heitingar voru á
lopti og var petta eitthvert bið snarpasta pingel
á síðustu árum, hvar sem leitað er; sigraði
Taaffe, en J>jóðverjum pótti súrt í brotið.
Sponga hefir játað að liann liaíi myrt
Mailath greifa til fjár.
Báðgjafaskipti orðið á Hollandi og Ítalíu,
en í Svípjóð hafa ráðgjafar beðið um lausn
vegna pess, að frumvarp peirra um nýja skipun
á her Svía hefir verið íellt á pingi. — Saxast
enn á Tyrkjaveldi, en pó fór betur en til var
ætlað, par sem Dufferin, erindsreki Englend-
inga, ætlaði að taka Armeníufylki af Soldáni,
nema bann bætti pví íijótar um liag manna
par; Soldán setti nefnd í málið. J>á var og
pras mikið um landstjórakosning í Líbanon,
en pó er hún búin.
I Noregi var lokið umræðum um ákæru
gegn ráðgjöfum aðfaranóttina 24. apríl kl. 2
og böfðu staðið frá 7. apríl, sampykkt með
53 atkvæðum mót 32; seinna var ákveðið á
pingi að 11 mál skyldi höfða, eitt mót hverjum
og pá fyrst tekið málið gegn Selmer ráðgjafa,
höfuðpauranum. I ríkisrjetti eru 38 manns
nl. lögpingið, sem er 29 manns, og vinstri
menn einir, og hæzti rjettur, sein er 9 manns.
Hinn ákærði má skjóta úr priðjung peirra
(12 eða 13) sem honum lízt. 24 lögpingis-
manna höfðu greitt atkvæði með lögunum
9. júní 1880, en út af pví, að ráðgjafar vildu
eigi sampykkja pau, er málið einkum risið;
báru hæztarjettarmenn pegar upp á f'yrsta
fundi að peir skyldi ógildir, en pað var fellt
með atkvæðafjölda.
K r ý n i n g R ú s s a k e i s a r a.
I meir enn inánuð hafa öll blöð í Norður-
álfu skeggrætt fram og aptur um krýninguna
í Moskvu, sem fer fram í dag. Sendimenn
frá pjóðum um heim allan hafa flykkst
pangað, ýmsir konungbornir menn, svo soni
prinz Yaldemar hjeðan og Svíaprinz; dýrðin
verður afsaleg og vel er um hnútana búið
fyrir nihilistum, pví lierlið er skipað fram
með járnbrautum milli Pjetursborgar og
Moskvu. í aðalblaði keisara er farið nokkrutn
orðum um framtíð Rússa og komizt svo að
orði: «leggjumst á bæn og biðjum, að keis-
arinn hlýði eingöngu pví, sem kemur frá
hans eigin brjósti, og treysti pví betur en
ráðum úr annara brjóstuins. Úr vestrinu
kemur allt illt nl. menntunin og liennar
afspringur, nihilismUs, en pó keisarinn gæti
nú pvergirt fyrir pað, pá eru svo mörg fræ
fallin fyrir innan garðinn, að pað er gagns-
laust. 22. maí reið keisari inn í Moskvu á
hvítum gæðing og ætluðu borgarbúar að ærast
af fögnuði, pví keisari veitir peim óspart mat
og drykk pessa dagana, og hafa peir mataiást
á lionum. A liverjií húsi í Moskvu er flaggað
3 flöggum, en til marks um live dýr húsa-
leiga er, má geta pess, að fyrir stóran glugga
1 götu, er keisari fer um, er borgað í leigu
2000 krónur. Kirkjan, sem keisarahjónin
eru krýnd og smurð í, lieitir Uspenski-kirkja,
öll Ijómandi innan af gulli og gimsteinum,
sem greyptir eru utan um helgra manna
myndir; inn við altarið er geymdur nagli úr
Krists krossi og bót af fötum Maríu meyjar.
12 rið, lögð með hárauðu flosi er upp að
ganga á hásætapallinn, og standa á honum
2 hásæti. 6 sveinar halda uppi skottinu á
krýningarkjól drottnipgar, sem húu heíir
fengið frá París og 22 aðra um leið; ekki er
hægt að segja, livað krýningarskrúði peirra
lijóna muni kosta, eu tugum milljóna skiptir
pað að minnsta liosti, pví hnappurinn einn
ofan á veldissprota keisarans, demantinu
Orlott, er um 8 miljóna virði.
J>egar keisariun ekur í vagni, verður að