Norðanfari - 26.07.1883, Page 1

22. ár.
Nr. 33.-34.
MDAM'ARI.
Kirkjuinál
eptir
Lárus Halldórsson.
(Niðurlag).
]?að kom nú fram, sem mig reyndar hafði
grunað, að flestir peir, er ritað hðfðu eða rita
látið nöín sín undir brjefið til mín, höfðu
alls eigi haft neitt annað í hyggju en að láta
í Ijósi, að peir væru mótfallnir frábreytni
minni við guðsþjónustuna. Árangurinn af
ferð minni varð því sá, að tvær greinar bætt-
ust við á hið upphaflega kæruskjal, önnur
orðrjett þannig:
«Undirskrifaðir hafa aldrei meint að
skrifa undir annað í þessu hrjefi, en
að þeir vilja hafa guðsþjónustur með
venjulegum ceremonium. Yjer lýsum
yfir ánægju vorri með prest vorn í öðr-
um greinum, og samband hans við oss
getum vjer eigi fundið annað en sje
hið bezta frá beggja hálfu. En hvað
snertir helgisiðina, viljum vjer sam-
kvæmt ósk prestsins leyfa, að hann
haldi fram uppteknum hætti, þar til
er hann hefir borið málið undir hjeraðs-
fund, sem hann ætlar að gjöra á næsta
sumri».
S. Stefánsson, J. S. Jörgensdóttir, Hallldór
Benediktsson, Gísli Benediktsson, Páll Sigfús-
son, Páll Jónsson, Ó. ögmundsson, Jónas
Jónson, Bergljót |>orstevnsdóttir, Guðmundur
Hallason, Sveinn Einarsson, Hóseas Jónsson,
Bergljót Erlindsdóttir, Guðrún Magnúsdóttir,
Björg Hermannsdóttir, Jón forsteinsson, H.
Jakobsson, Jón J>órarinsson, R. Jónsdóttir,
S. Jónsson, M. Sveinsdóttir, I. Magnúsdóttir,
S. Símonsdóttir, í>. Jónsdóttir,*J. Magnúsdóttir,
Guðrún Magnúsdóttir, Sigurður Eiríksson,
Helgi Dagbjartsson, Jón Einarsson, Guðfinna
Gísladóttir, Anna forsteinsdóttir, Gunnar
Gunnarsson, Jón Andrjesson, Aðalbjörg Magn-
úsdóttir, Signý Gísladóttir, Sveinbjörg Pjeturs-
flóttir, Sæbjörg Éiríksdóttir, E. Eyjólfsdóttir,
Jón Pálsson, Guðmundur Andrjesson, M. Ás-
mundsson, Jón Pálsson, þorsteinn Jónsson,
Olafur Björnsson, Sigurveig Gísladóttir, Guð-
mundur ögmundsson, Sigríður þorláksdóttir,
Ingibjörg Eiríksdóttir, Guðný Egilsdóttir, Jón
Einarsson, G. Arnbjörnsson, Arnbjörn Arn-
bjarnarson, Sigmundur Jónsson, Einar Jóns-
>son, Margrjet þorsteinsdóttir, Eiríkur Einars-
son, Guðný Hermannsdóttir, Antonía Anton-
íusardóttir, Stefania Stefánsdóttir, Sigríður
Stefánsdóttir, Ó. Einarsdóttir, N. Ásmundsson,
St. Pjetursdóttir, B. Jóusson, R. Einarsdóttir,
K. Pálsdóttir, Halli Sigmundsson, Björg Ólafs-
dóttir, Margrjet Halladóttir, Stefán Ólafsson,
Valgerður Oddsdóttir, (5 hin síðustu vilja eigi
veita frest að því er kirkjusiðina snertir).
Hin greinin var þannig:
«J>ar eð prófastur Lárus Halldórsson
hefir sannfært oss undirskrifuð nra, að
hann að undanförnu hafi fullnægt
skyldu sinni samkvæmt lögunum við-
víkjandi uppfræðing barna, þá tökum
vjer aptur hið fyrsta niðurlagsatriði
hrjefs þessa; og með því hann hefir
gjört grein fyrir, hvers vegna hann
Akureyri, 26. júlí 1883.
hafi eigi haldið safnaðarfund næstliðið
sumar, þá sjáum vjer heldur eigi ástæðu
til að framfylgja kæru vorri í þeirri
grein; svo tökum vjer og aptur öll
þau ummæli, sem honum finnast
meiðandi í brjefinu. En að því er
snertir kirkjusiðina erum vjer sam-
þykkir hins vegar ritaðri grein».
Margrjet þorkelsdóttir, G. Vigfússon, S. Vig-
fússon, A. Nikulásson, E. Guttormsson, S.
þorsteinsdóttir, þórólfur Sigvaldason, Ólafur
Stefánsson.
Hin 5. er upphaflega höfðu skrifað und-
ir með athugasemd um, að þau gæfu eigi
nöfn sín undir annað, en að þau væru mót-
fallin breytingu minni á kirkjusiðunum, og
óskuðu að jeg hjeldi við þeim sömu siðum í
því efni sem áður hefði verið, komu eigi til
greina við hinar síðari undirskriptir. En
nöfn þeirra eru:
Brynjólfur þórarinsson, Sigurveig Gunnars-
dóttir, Guðrún Hallgrímsdóttir, María þor-
leifsdóttir, Aðalbjörg Jóhannesdóttir, Sjálfann
forsprakkann, Sæbjörn Egilsson, nennti jeg
ekki að finna, og er mjer grunur á, að
hann hafi sett upp eitthvert nýtt brjef, til
að senda suður með pósti, og fengið til und-
irskriptar með sjer hinar 5 hræður, er eigi
höfðu viljað veita frest að því er snerti kirkju-
siðina. J>ó er þetta ekki nema grunur; þar á
móti er það víst, að frá tveimur af þeim, er
undir höfðu skrifað hina fyrri viðbótargrein,
fjekk jeg nokkrum dögum síðar brjef það, er
hjer fer orðrjett eptir:
«Herra prófastur!
Síðan þjer funduð okkur seinast, höf-
um við hugsað nokkuð mál það, er
þjer þá áttuð tal við okkur um sem
aðra, og sem við þá leiddumst til að
gefa eptir fyrir fortölur yðar og þrá-
beiðni*. Við að hugsa mál þetta rólega
og í næði hefur það orðið ijóst fyrir
okkur, að við höfum leiðst til að skrifa
undir það, er við eigi áttum að skrifa
undir, nefnil. að gefa yður frest í
kirkjusiðamálinu til sumars, því við
sjáum nú, að það er eigi til annars
en að draga málið til ógagns, þarsem
safnaðarfundur, hjeraðsfundur eðabisk-
up geta eigi veitt slíkar undanþágur.
Við látum yður því vita, að við tök-
um aptur undirskript okkar, hvað þenna
frest til sumars snertir, og sendum
skriflega umkvörtun til biskups með
næsta pósti um athæfi yðar, nema þjer
sendið okkur vottfast og okkur auðskilið
skriflegt loforð, með dagsfresti frá því
þjer fáið brjefþetta, um að taka upp
aptur venjulega kirkjusiði, og halda
þeim framvegis, meðan þjer eruð prest-
ur okkar og kirkjusiðir eigi breytast
að lögum. Boðleg eða munnleg lof-
orð tökum við eigi til greina, og heldur
eigi samningamál af yðar hendi í þessu
kirkjusiðamáli, eða umbreyting á skírn
þó yður kynni að detta slíkt í hug.
Virðingarfylst, 12/3 — 83.
Gunnar Gunnarsson á Brekku.
Guðmundur HaUsson á Bessastaðagerði».
*) jpessi orð eru vottföst ósannindi.
fessum brjefriturum og liðugu samning-
armönnum gat jeg eigi fengið af mjer að
svara, og það því síður sem annar þeirra dvelur
eins mikið utansóknar eins og f sókninni, og
hefur eigi atkvæði í safnaðar málum, og hinn
hefur að vísu að undanförnu verið vinnu-
maður hjer í sókninni og goldið til prests og
kirkju, en ætlar að því er jeg hef heyrt úr
sókninni í vor. Kæran fór með póstinum;
en hefði fþésturinn eigi farið fyr en eptir
Pálmasunnudag þá eru líkindi til ad engin kæra
hefði farið frá þeim; því að annar þessara
manna (Guðmundur) var staddur á almenn-
um safnaðarfundi, erhaldinn var eptir guðsþjón-
ustu á Pálmasunnudag, og mátti heyra á
honum í lok þess fundar, að hann mundi hafa
verið til með að taka aptur hið þriðja sinn ef
brjefið hefði eigi verið farið; orð hans voru í pá
átt, að «befðumenn fengið fyr þessar upplýsing-
ar, þá væri vísast, að máli þessu hefði aldrei
verið hreift». — Svo kann jeg ekki þessa
sögu lengri, og vil helzt eigi fara fleiri orð-
um um þessa viðureign mína og sóknarmanna
minna; en þó verð jeg að minnast lítið eitt
á barnauppfræðinguna. ■; J>egar jeg spurði
brjefberana í upphafi, hvað mönnum þætti að
barnauppfræðingu minni, þá fjekk jeg ekkert
svar, nema það eina, að einhverjir hefdu sagt,
að jeg hefði siðast eigi farið nema einu sinni
yfir «kverið» nieð fermingarbörnunum; nú,
jeg bar þetta eigi af mjer, því að satt að
segja mundi jeg ekkert eptir því, hvort jeg
hafði komist einu sinni eða optar yfir «kver-
ið», enda vona jeg að allir sjái, að á slíkt er
ekki mikil áherzla leggjandi; en eg bendt
þeim á, að jeg hef þá í þess stað yfírfarið
með börnunum meiri hluta guðspjallanna
eptir Matteus og Lúkas. Seinna fjekkjeg að
vita hjá einu af börnum þeim, er jeg fermdi
síðast, að jeg hefði farið tvisvar yfir annan
barnalærdóminn (hann lásu 8 börn) og einu
sinni yfir annan (með 1 barni) og þó tvíles-
ið helztu greinar hans. En síðar komu fram
tvær aðrar ástæður, sem einstöku maðixr
þóttist hafa til að vera óánægður með barna-
uppfræðingu mína. önnur ástæðan var sú,
að það gæti eigi verið annað en ónóg upp-
fræðing, er börnin fengju á svo stuttum tíma,
sem þau fengju til spurniga fermingarárið;
en hjer við er athugandi, að jeg hafði í þessu
efni gjört meira en lögin ákveða og meira en
almenn venja er til, og í öðru lagi, að undir-
búningur barna undir fermingu á að byrja fyr
enn á sjálfu fermingarárinu, og framfara bæði
í heimahúsum og einnig með því að þau gangi
til spurningar næstu ár á undan, eins og ein-
mitt hefir átt sjer stað hjá mjer, að frá ný-
ári til páska hafa yngri börn gengið með
fermingarbörnunum og verið spurð með þeim.
Hin ástæðan var sú, að frammistaða barnanna
við fermingu hefði átt að vera ljeleg. Eins
og nærri má geta hefir hún verið misjöfn,
eptir, því hvernig börnin hafa verið gáfum
gædd, hvort þau hafa notið sín að einurð,
hvar þau hafa «komið upp», o. s. frv. |>að
er mjög skiljanlegt, að hörn, sem sjaldan eða
aldrei hafa verið spurð í viðurvist safnaðarins,
njóti eigi til fulls einurðar sinnar, þegar þau
eru «yfirheyrð», og húsfyllir manna áheyr-
andi, og hef jeg opt orðið þess var, að börn-