Norðanfari - 02.08.1884, Qupperneq 1

23. úr,
Nr. 25.-26.
mAPARI.
p
Akureyri, 2. ágúst 1834.
S k ý r s 1 a
yfir Ö1 og Tínföng aöflutt til Norður-Múlasýslu árin 1882
og 1883, reiknað til peninga.
1882. Kr. aur.
Allskonar ol 19735 pott. á 66 aur . 13,025 10
Brennivín 36139 — - 85 - - , 30,718 15
Vínandi 44 — - 2 kr. 88
Rauða- og messuv, 1608 — - 1 — . 1,608
Önnur vínföng 4626 1 _ 60 a. 7,401 60
— 1160 flöskur2 — 50 a. 2,900 W
Kr. aur.
Samtals áiið 1882 55740 85
1883.
Kr. aur.
Allskonar öl 21971 pott. á 66 aur . 14,500 86
Brennivín 39697 — - 85 - — . 33,742 45
Vinandi 18 — - 2 kr. . 36 fi
Bauða- og messuv. 2308 — - 1 — 2308 »
Önnur vínföng 7481 — - 1 — 60 a. 11,969 10
— 990 flöskur 2 — 50 a. 2,475 V
Kr. aur.
Samtals árið 1883. 65031 91
Fyrir bæði árin samtals 120,772 krónur 76 aur.
J>að athugast, að í skýrslu þessari eru talin öll vínföng, er flutt-
ust hingað til sýslunnar þessi 2 ár og tollur var tekinu af hjer í
sýslu: heíir talsvert af þeim verið selt annarstaðar á landinu. Hef
jeg sýnt þetta að eins til fróðleiks. En tilangurinn með skýrslu
þessa er sá, að sýna, hve mikið af vínföngum þessum hefir verið selt
hjer á Seyðisfirði hin umræddu ár. Til þess að komast sem næst
því rjetta i því efni, hefi jeg samið skýrslu þá, er fylgir hjer á ept-
ir; á henni er ekki talið annað en það, scm selt hefir verið lijer á
Seyðisfirði, og þessvegna dregið frá allt það, er farið hefir á aðrar
hafnir, að svo miklu leyti scm því hefir orðið við komið.
* Skýrsla
yflr öl og vínföng flutt til Seyðisfjarðar og scltl þar ávin
1882 og 1883, rciknað til peninga.
1882.
Kr. aur.
AUskonar ol 17221 pott. á 66 aur . 11,365 86
Brennivín 23704 — - 85 — . 20,148 40
Yínandi 44 — - 2 kr. . 88 „
Rauða- og messuv. 1379 — - 1 — . 1,379 „
Önnur vtnföng 3835 — - 1 — 60 a. 6,136 „
—-------- 791 flaska - 2 — 50- 1,977 59
Kr. aur.
Samtals árið 1882 41094 76
1883.
Kr. aur.
Allskonar nl 18256 pott. á 66 aur . 12,048 96
Brennivín 30066 — - 85 — . 25,556 10
Vínandi 14 — - 2 kr. i 28 n
Rauða- og messuv. 1866 pott. á 1 kr. . 1,866 „
önnur vinföng 5959 — - 1 — 60 a. 9,534 40
— 663 flöskur - 2 — 50 a. 1,657___„
Kr. aur.
Samials árið 1883 50690 46
Fyrir bæði árin samtals 91,785 krónur 22 aur.
Eins og bent er á í athugasemdinní hjer að framan, er skýrsla
þessi eigi fullkomlega nákvæm, þareð talsverðir erfiðleikar er að gjöra
hana svo úr garði, að hún sje alveg rjett; þó má telja víst, að hún
sje eigi fjarri hinu rjetta, hvað vöru-upphæðina snertir. Verðið á
vörunum er eigi auðvelt að ákveða með vissu, þareð ýmiskonar teg-
undir eru taldar undir sama lið; hefi jeg þar reynt að þræða meðal-
veginn, hvernig sem það hefir heppnast. Tilgangur minn er sá, áð
gefa mönnnm nokkurnveginn ljósa hugmynd um, hve mikið fje gangi
út fyrir vínföng, bæði í allri sýslunni yfir höfuð og sjerstaklega hjer
á Seyðisfirði eða frá þehn, er reka verzlun á Seyðisfirði, og vonajeg,
að peim tilgangi sje að miklu levti náð í skýrslu þessari. Verðið á
vörunum er þó einkum miðað við útsöluna hjer; þessvegna tel jeg
elið á 66 aura pottinu, sem er hið vanalega verð á því á veitinga
húsum (50 aura flaskan), og mun öllum kunnugt, að mestur hluti
ölsins er seldur þar; og þó einstakir menn panti sjer öl, og fái það
má ske meira en helmingi ódýrara en hjer er ákveðið, þá er þess
að gæta, bæði að það er minnstur hluti þess, og svo hins, að hín
vínföngin eru talift með búðarvcrði, jafnvel þó talsvcrður hluti þeirra
sje seldur á veítingahúsunum með uppsettu verði. Tel jeg þvi víst,
að fullyrða megi, að verðið, þegar á allt er litið, sje eigi ofhátt sett
og—eí til vill—meiri peningar gangi út fyrir vinföngin, en talið er i r
skýrslunní. Hins vegar er aðgætandi, að töluvert af vínföngum er
keypt af útlcndingum, einkum Norðmonnum og Færeyjingum, er halda
hjer til á sumrura. í>ó gjort væri ráð fyrir að J/3 hluti vínfanganna
fyrir bæði árin (verð þeirra er samtals 91,785 kr. 22 aur.) gengi til
útlendinga—og mun það ríflega lagt í—, eru þó engu að síður eptir
61190 kr. 15 aur., er koma á þá landsmenn, er reka verzlun hjer
á Seyðisfirði, eða 30,595 kr. til jafnaðar hvort ár, og er hormulegt
að vita jafnmiklu fje eytt á þann hátt eða verr en til einkis.
Seyðisfirði, 11. Fcbr. 1884. ölafur Runólfssou.
*
Skýrsla þessi, sem sýsluritari herra Ólafur Ilunólfsson hefir
samið eptir opinberuin tollskrám á skrifstofu Norður-Múlasýslu, var
lesin upp á fundi bindiudisfjelags Seyðisfjarðar 14. f. m., og er hún
fullkomin sonnun fyrir því, að á bindindisfjelögum er meiri þörf viðs-
vegar í sýslu þessari en flestu öðru. Hún sýnir, að drykkjuskapur
er hjer á voðalega háu stígi. Fólkstala í Norður-Múlasýslu var 1880
3501 manns, þar af 1727 karlkyns og 1774 kvennkyns; og þó að
nokkrir Suður-Múlasyslu búar verzli á Seyðislirði og sjálfsagt dálítið
af olföngum þessum hafi lent til þeirra, er auðsætt, að fjarska mik-
ið af áfengum drykkjum kemur á hvern karlmann sýslunnar, að
börnum frá reiknuðum. Skýrslau sýnir og, að drykkjuskapnum hjer
í sýslu er að fara fram stórkostlega. Seyðisfjorður er kirkjulaus og
landstjórnin getur ekki úr því bætt, en lijer eru þrjár drykkjuskap-
arstofnanir eður veitihús, með laga- og yfirvalds leyfi, til að halda
uppi ríki Bakkusar. Til allra nanðsynlegra fyrirtækja skortir hjerfje
og þó er á einu ári í cinni sýslu eytt fýrir drykkjuvorur 66 þúsund-
um króna.
Seyðisfirði, 1. Marz 1884. Jóu lijarnasou.
B r y n j ö 1 f u r 8 v e i n s s o ii.
III.
(Niðurlag).
Brynjólfur biskup vjek ekki prestum úr
embætti nema fyrir mjög miklar sakir, og
sótti ásamt þorláki biskupi gegnum birðstjóra
um að þeir mættu apturfá embætti, ef hann
áleit yfirsjónir þeirra sprottnar af bráðræði
eða breyskleika, og ef þeir að öðruleyti vorn
ráðvandir menn. Og þótt bonum stundum
heppnaðist það ekki að útvega þeim uppreisn,
ávann hann sjer þó æfinlega virðing og ást
fyrir tillögur sínar við konung. Varla mun
nokkur biskup hafa verið vinsælli en hann
hjá undirmönnum sínum; það kom meðal
annars í ljós, þá er hann í raunum sínum
ætlaði að segja af sjer eptir konumissinn, því
— 49 —
þá samdi Sigurður lögmaður fyrir hönd ver-
aldlegrar-stjettarmanna áskorunarskjal til hans
á íslenzku, og fjöldi presta annað á latínu,
þess efnis að skora á hann að halda ennem-
bætti sínu og yfirgefa eigi hjörð sina. Hann
var einstaklega tryggur og vinfastur og urn-
gekkst prófasta og eldri presta sem bræður
og sína líka, en þá hina yngri að sönnumeð
ljúflyndi, en þó með nokknð meiri alvörugefni.