Norðanfari - 21.08.1884, Page 3

— 59
vænlega kvað horfa fyrir Englenclingum. Kóg-
ar”"fiugufregnir um Gordon að hann sje á
valdí Mahdíans og par fram eptir götunum en
á pví er engar reiður að lienda. Lítið ber á
nihilistum nú en pó liafa icomist upp morð-
ráð gegn keisara i Warschau á Póllandi núna
fyrir skemmstu; keisari kvað gefa sig við pví
að bæta embættismenn, taka hart á mútum
og þesskonar en það er ekki hlaupið að því.
í liaust eð var og í janúar síðastliðnum voru
ýmsir menn myrtir til fjár á þýzkalandi og
voru mest brögð að því í Yín; hefir nýlega
orðið uppvíst að flokkur manna sem situr í
Schweiz er valdur að þessum morðvígum en
höfuðpaurinn Nost er í Ameríku. í Noregi
er hin nýja stjórn komin á fastan fót; Sverd-
rup er í Höfn þessa dagana en Óskar kon-
ungur liefir brugðið sjer til Englands að hvíla
sig eptir stritið. Kristján konungur er ný-
kominn heim frá fýzkalandi og fjell vel á
með þeim Yilhjálmi keisara; þeir liittust opt
að máli. Finsen amtmaður á Færej’jum er
kominn til Hafnar alfarinn og hefir nú verið
á Færeyjum 1 26 ár.
Tcðuratliuganir yíir arið
1883 og íieira.
(Niðurlag).
hjer komið á fót jarðabótafjelag, og mun
það mikið að þakka hreppstjóranum okkar
K. E. á Ljósavatni, hann setur sig ekki úr
færi með að vinna sveitinni það gagn sem
hann frekast til nær.
Með sárri endurminningu lítur vist hver
og einn til baka til þeirrar sírbitru veðuráttu
sem hjer átti sjer stað (eins og viðar) í þess-
ari köldu sveit vorið og sumarið 1882. Sem
eitt dæmi uppá vorkuldann skal hjer lilfært
að í þessum hiula sveitarinnar, þorði euginn
eða gat tekið ttll af geldum kindum fyrr en
seinustu dagana af Júním. J>etta dæmi man
jeg ekki til að kæmi fyrir á Austfjörðum á
uppeldistið minni þar, því vorkuldar verða
þar ekki eins sárbitrir, en hitt man jeg vel,
að algjörð innistaða fyrir allan búpening varð
þá harðindi gengu á árittu 26—28 í einu allt
að 30 vikur. Hitinn verður þar sterkari sem
vonlegt er í þeim afardjúpu dolum. J>að er
svo margt og mikið búið að rita og ræða
um þetta alkunna neyðarár (1882) í dagblöð-
um vorum, að mjer ber ekki að bœta þar við
Þá er hann sleppti orðinu, þaut Día-
mond á fætur, stökk á vertinn og reif allt
skinn af liökunm á honum, langt niður á
hálsinn.
wBölvaða kvikindi“ grenjaði vertinn þá
er hann kenndi sársins. Bíddu þangað til
á morgun, þá færðu sömu afdrif og hús-
hóndi þinn“; síðan stökk hann burtu og
skellti hurðinni í lás á eptir sjer.
þá er lýsa tók nm morguninn, heyrði
gesturinn skröllta í hjólum úti fyrir húsinu.
Var það i kerrum brennihöggvaranna, er
óku viði heim að húsinu og hresstu sig á
einu morgun staupí.
„Nú er tíð, Diamond!11 sagði gesturinn
í hálfum hljóðum um leið og hann beygði
sig eptir pokanum; bann og rakkinn fóru
niður stigann með svo miklum skarkala sem
unnt var.
„Legðu söðulinn á hestinu meg pað
Bama!“ sagði hann viðvertinn, erstóðundr-
andi hjá gestinum, og hafði bundið vasa-
klútnum sinum yfir hökuna og aptur fyrir
hálsinn.
einungis má geta þess, að fyrir utan þær
hörmungar sem yfir dundu af veðuráltunni
bættist við að hjer á flestum bæum sem jog
þekkti til, varð frá 30—40 allt að 80 dags-
verka fall fyrir mislingaveikina.
Vel komu sjer hjer víst útlendu gjafirn-
ar, enn hvernig þeim hefir verið skipt er
rojer bæði ókunnugt um og vil ekki neitt um
tala, það er komið nóg af svo góðu í dag-
blöðunum; en hitt veit jeg fyrir víst, að miklu
eru gefendurnir og vor ástkæri landi doktor
E. Magnússon í Cambrigde búnir að sá nið-
ur í akur kærleikans og manndyggðarinnar
og margt blessunar og þakklætisorð er stig-
ið upp frá vörum þiggendanna upp að há-
sæti hins algóða Guðs þeim til handa. Hjer
skal þess gctið að í þessari sveit veit jeg til
að útlendu gjöfunum hefir verið skipt með
meslu nákvæmni og samvizkusemi milli þeirra
sem bágast eiga og lielzt þurftu þeirra við.
TJngmennaskóli í þessum liluta svcitar-
innar hefir verið haldinn undanfarinn ár og
helclur hann áfram, er það mest og bezt að
þakka hinum alkunna ágætis og heiðursmanni
Sigurði Jónssyni á Yztafelli hann er sjálfur
kennarinn á skólanum. í skólanum mun
kennt vera talnafræði, skript og tungumál,
saga og landafræði, kristindómurinn og þær
Iögskipuðu fræðigreinir sem ferminganerkinu
fylgja, þeim börnum sem er á því aldurstigi,
jeg þori vel að fullyrða að Sigurður er hjer
fyrsti og færasti maður af öllum almúgamonn-
um að hafa þennan starfa á hendi. Engir
nafnkenndir menn hafa dáið á árinu hjer í
suðursýslunni nema Tómas bóndi Jónssoná
Hróarsstöðum í Fnjóskadal; hann mátti telj-
ast með greindustu monnum hjcr um sveitir
einkum hvað Ijóðasmíði snerti.
Helzti viðburöttr á árinu má tcljast að
brýrnar á Skjálfandaf!jóti og kvíslinni vestan
við það urðu bjer nni bil fullgjorðar.
Hinn 15 september í haust var fjölmenn
samkoma við brýrnar, og talaði þar fyrstur
amtmaður vor J. Havstcen, og sagði hann
sögu brúarinnar sómasamlega frá upphafi og
lagði yfir hana blessunar- og víxluorð; þar
næst talaði Tryggvi Gunnarsson, B. af dbr.
og var hægt að heyra að orð hans komu frá
dyggðugu og góðu hugarfari, hann lýsti því
yfir að brýrnar væri ekki siður tilorðnar fyr-
ir dýrin eða skynlausu skepnurnar enn okk-
nr menniua, og færði mörg og óræk dæmi
fyrir því hvernig margur hver með liarðýðgi
og miskunnarlausri aðferð beitti hörku í því
Yicomtinn reið þegar af stað og kvaddi
hvorki „kong eða prest“.
Sama kvöld var „svartahöfuðií“ rann-
sakað af þiónum rjettvísinnar. Yertinn og
hinir meðseku þrælar hans voru færðir fyr-
ir dómstólinn í Dijon.
Vertinn var harður í horn a8 taka og
meðgekk ekki þau mðrgu morð sem hann
var klagaður fyrir. Bauð þá Vic. að sanna
sök þess ákærða og segir:
„Næst mjer er ekkert vitni áreiðanlegra
til, en rakktnn minn, sem jeg kalla Diamond,
hann hefir merkt vertinn með tönnum sín-
um, og svo fremi sem rjetturinn vill leyfa
mjer skal jeg leiða hundinn fram, en þann
sem hundurinn kann að ráðast á, mundi jeg
sem dómari kalla sakarbera.
ftjetturinn hreifði engri mótháru gegn
þessu, og leyfði því að hundurinn komi
fram sem vitni. En jafnsnart er hann kom
auga á þann ákærða fór hann að urra og
gjörði sig líklegann til þess að ráðast á vert-
mn, og ef hann hefði fengið tíð til þess,
að drifa skynlaii.su d.vrin hrernig sem þau
væru ásigkomin og undir hvaða kringumstæð-
um sem væru fram 1 vatnsfollin hvert þau
væru fær cða ófær, og gat hver tilheyrandi
funclið að Itann bar sannr. meðaumkvun og
tilfinningu fyrir skynlausn skepnunum, sem
góður Guð af náð sioni gefur okkur til að
lifa af enn sem eru háðar valdi mannsins, og
kom þar fram í sinni rjetlu mynd hin sanna
viðkvæmni og hjartagæzka sem hr. Tryggva er
svo eiginleg frá upphafi að sýna bæði menn-
um og skepnum sem hans góði hugur og
hjarta til nær. J>arnæst talaði prófasturinn
á Grenjaðarstað fáein orð sem fóru vel, og
lýsti yfir hver að hefði verið framkværodar-
niaður brúarverksins. Síðastur talaði sýslu-
maðurinn okkar þessi snjalli málsnillingur og
ef jeg man rjett þráðinn í ræðu lians þá var
liann á þessa leið: Fyrst lýsli liann tildrog-
um til brúarverksins, þar næst að sýslunefnd-
in befði rnest og bezt unnið að framkvæntd-
um þess, og síðast að brýrnar bæru þess
ljósann vott hvað mannleg hönd með atorku
og óþreytandi starfseiui samfara staðföstum
og góðum vilja, gæti áorkað og afkastað þá
torfærur og mótspyrnur vildu hamla hennar
óbifanlega ásetningi; og gjorðu allir að ræðu
hans góðan róm. Prófasturinn í Múla var
riðinn af samkomunni með fólk sitt þegar þetta
fór fram, og fannst öllutn til um það, þvi það
dylst ekki að hvar sem hann er litinn fylgir
honum bæði v i r ð i n g og t r a u s t.
Sveit þessi það er aö segja sá hluti hennar
sem hjer á hlut að máli hefir jafnan hafl á
sjer nokkurskonar óorð sakir kulda og hregg-
viðra, og er það óneitanlegt að þegar harð-
indi ganga þá er hún bæði snjóaþung, köld
og hreggviðrasöm, allt fyrir það þá get jeg
af eigin reynslu borið, að sveitin má teljast
heldur happasæl, eihkanlega hvað heyskap og
haglendi snerlir að smnrinu til, og rnega það
teljast góðir kostir, pví það eru þó þeir kost-
ir sem undirstaða landbúnaðarins byggist á.
Mjer finnst því jafnan bágt fyrir okkur
hjer að lenda í heyskorti nokkurnlinta, þar
við jafnan megum vita á haustin að það er
ekki nema á heyin að setja.—Jeg hef því æ-
tíð álitið ef saman mætti bera, að það væri
eins utn þessa okkar svokölluðn köldu svcit
og þann maun er hefði á sjer mannaólán, en
væri þó í raun og sannleika góður og ráð-
vandur maður. Sem kost raá lijcr telja það
að búsmali sýnir hjer víðast hvar vel í með-
allagi gott gagn, margir eru komnir að þeirri
mundi sú ráðning hafa losað vertinn frá
manna hegningu eða dómi.
Ejetturinn dærndi vertinn til þess að
hjólbrjótast lifandi, og var peirri hegningu
framfylgt mánuði síðar.
Diamond var hetja dagsins, og pað var
ástæða pótt gainli pjónninn hrósaði vizlcu
sinni pá er hann bað Vícomtínn ura eign-
arrjett á kvolpinum. Uppeldi Diamonds
launaði sig vel, sagði gamli þjenarinn; hann
vann sína rentu.
Saga sú, er vjer segjum frá næst, er af
hundi sem hjálpaði húsbónda sínum í bjarg-
arskorti hans og hljóðar hún á pessa leið:
Riddari nokkur af St. Lúðvíksorðunni,
Sandolet að nafni, sem þjónað hafði Lúðvíki
konungi 14. varð sökum elli og hrumleika
að sliðra sverð sitt og yíirgefa starfa smn
sem riddari og yfir „General“.
Hann var þakinn gömlum sárum og
krýndur heiðri frá fyrri tíð; heíir einn af
samtíðamönnum hans lýst honum á pessa
leið : „Hið furðulega andlit hans er líkast
tilsýndar og Mumia1; hann missti nefið í
x) Mumia er kallað smurt og þornað Iík.